trekkers
met
geluidweiende
veiligheids
cabines
veiliger,
gezonder,
comfortabeler
werken!
O
Rassenkeus bij knolselderij
CEBECO-HANDELSRAAD
Tabel 1. Vatbaarheid voor het selderij mozaïek virus per ras (1972)
ing.F.Vader
Consulentschap voor de Tuinbouw Goes.
Ras
J. ot voor kort was er weinig te schrijven over de rassenkeus bij de knolselderij.
Hoewel er veel rassen zijn, was de teelt praktisch geheel gericht op het ras Roem van
Zwijndrecht. Dit ras heeft een goede produktiviteit en een goede knolkwaliteit. Het
grote bezwaar is echter de grote gevoeligheid voor het selderijmozaïekvirus.
Dit virus veroorzaakt in steeds meer gebieden ernstige schade, zodat men genoodzaakt
is hier rekening mee te houden. Omdat er rassen zijn, die minder gevoelig zijn voor dit
virus, is daar momenteel veel belangstelling voor. In dit artikel willen we de mogelijk
heden nagaan, die er op dit gebied zijn.
Resistentie tegen virus
B ij veel gewassen komt het voor, dat het ene
ras gevoeliger is voor een virus aantasting dan
het andere ras. Ongevoeligheid voor een virus
of resistentie kan de volgende oorzaken heb
ben:
1.onvatbaarheid. De plant wordt wel besmet,
maar het virus voelt zich in deze plant niet
thuis. Het komt daardoor niet tot vermeerde
ring en kan de plant niet ziek maken.
2.tolerantie. Het virus breidt zich na besmet
ting in de plant uit. De plant ondervindt daar
echter weinig of geen last van. Er zijn praktisch
geen symptomen zichtbaar en er is geen grote
groeiremming. De plant tolereert of verdraagt
deze ziekte, maar is wel smetstofdrager en kan
dus andere planten besmetten.
3.overgevoeligheid. De plant is zo gevoelig voor
dit virus, dat de cellen waar het virus in terecht
komt, direkt afsterven. Omdat virusdeeltjes
zich alleen in stand kunnen houden in levende
cellen, wordt daardoor de uitbreiding van de
ziekte voorkomen.
Bij knolselderij komen ook rassen voor die on
gevoelig zijn voor het selderijmozaïekvirus.
Waarschijnlijk berust dat op tolerantie. Mees
tal zien we wel wat vlekjes op de bladeren
verschijnen, maar de groei wordt weinig be
lemmerd door de virusdeeltjes.
Vanaf 1971 zijn veel rassenproeven in Zeeland
opgezet om na te gaan welke rassen gevoelig en
welke tolerant zijn. In tabel 1 zijn de gegevens
vermeld van een proef in 1972. Daarin zijn de
rassen opgenomen, die toen in de Rassenlijst
voor Groentegewassen stonden. Daarnaast ook
enkele rassen, waarvan gebleken was dat ze
weinig gevoelig waren voor het selderij mozaï
ekvirus.
1.Zwindra (Royal Sluis)
2.Hild's Neckarland (Nunhem)
3.Roem van Zwijndrecht (Rijk Zwaan)
4.José (Jac.Jong)
5.Lustra (Royal Sluis)
ó.Marweerkogel (Clause)
7.Pomona (Royal Sluis)
8.Limburgse (Nunhem)
9.Albaster (Sluis en Groot)
lO.Iram (Nunhem)
11.Bronskogel (Jos Huizer)
12.Prager uzen (Wed.P.de Jongh)
13.Civa (Vreeken)
zieke planten op
2 aug. 23 aug. 22 sept.
Aantal dagen na 1 aug.dat
50% van de planten ziek was
76
100
14
48
97
24
53
94
21
37
94
27
21
84
30
18
81
32
15
70
41
23
65
37
13
55
50
5
8
4
1
3
2
Het blijkt, dat de nummers 1 t/m 6 zeer ge
voelig zijn. De nummers 7, 8 en 9 zijn iets
minder vatbaar, terwijl de nummers 10 t/m 13
weinig gevoelig zijn. Naast het percentage zie
ke planten op verschillende data, is aangegeven
hoe lang het duurde, voordat 50% van de
planten ziek was. Dit is een maat voor de snel
heid waarmee het gewas ziek werd. Hierin
blijken ook duidelijke verschillen te zitten. Het
ras José b.v. werd ook vrijwel geheel ziek, maar
het duurde tweemaal zo lang voordat 50% van
de planten ziek was dan bij Zwindra.
Dit verschil in snelheid van ziek worden kan
belangrijk zijn voor de opbrengstderving. De
meeste schade wordt aangericht bij een vroege
aantasting. Als het gewas 14 dagen langer de
tijd krijgt, is de weerstand van de planten veel
groter.
Opbrengst
aast een goede tolerantie voor virus is ook
de produktiviteit van een ras van belang. Bij
het produkt, dat bestemd is voor verwerking
door de industrie gaat het daarbij om knollen
met een doorsnee, groter dan 10 cm.
In de jaren 1973 t/m 1975 zijn op proefvelden
opbrengstbepalingen verricht. Als vergelij
king is steeds het ras Roem van Zwijndrecht
opgenomen. De uitslagen zijn opgenomen in
tabel 2. De opgenomen proeven hebben gele
gen in gebieden, waar weinig selderijvirus
voorkwam. Het is daardoor mogelijk om een
vergelijking te maken met een gezond gewas
Roem van Zwijndrecht.
Tabel 2. Opbrengst van enkele virustolerante
knolselderij rassen, (doorsnee 10 cm of meer) in
vergelijking met Roem van Zwijndrecht.
Behalve bedrijfs-
zekere pk's naar
behoefte - 8 typen van
34 tot 115 pk - biedt
SAME nu trekkers met
aangepaste veilig
heidscabines.
Robuuste, zeer solide
cabines - OECD goed
gekeurd die de
bestuurder optimale
veiligheid bieden.
Méér nog...
Alle hinderlijke
geluidstrillingen van de
trekker worden in deze
cabine gereduceerd.
U kunt er onder alle
weersomstandigheden
comfortabel in werken.
Zelfs verwarming
kan als extra worden
geleverd. Bedienings
gemak gaat samen
met een comfortabele,
verstelbare zitting.
SAME trekkers met
deze cabines vormen
een ideale "werk
situatie" onder alle
omstandigheden!
Nog enkele SAME
veiliaheidsplusounten:
moderne
vormgeving,
solide constructie
ruime portieren,
ruime instap
ramen voorzien van
'Sekurit' veiligheids
glas
scharnierende
achterruit
twee buitenspiegels
praktisch onbelem
merd uitzicht rondom
zijdelings verschuif
bare zijruiten
grote ruitenwisser
met 't oog
op uw
toekomst
GOES Dr. A. F. Philipsstraat 9 Telefoon 01100-21200
Jaar
Opbrengst
Roem van
Relatieve opbrengst.
Roem van Zwijndrecht 100%
Zwijndrecht
Bronskogel
Ceva
Iram
Prager Reuzen
1973
48,2 ton/ha
110
80
1974
34,1 ton/ha
97
78
105
45,4 ton/ha
105
81
95
1975
30,2 ton/ha
139
94
33,9 ton/ha
86
gemiddeld
38,4 ton/ha
113
80
90
Oö
Uit tabel 2 blijkt, dat de meeste proeven genomen zijn met het ras Bronskogel.
Dit ras kan gemiddeld zeer goed mee in de opbrengst ten opzichte van Roem van
Zwijndrecht. Ook het ras Prager Reuzen blijkt tot goede prestaties in staat. De
rassen Ceva en Iram kunnen wat betreft de opbrengst niet mee met een gezond
gewas Roem van Zwijndrecht.
Kwaliteit
ok de kwaliteit van de knollen is een belangrijk punt. Vooral voor de ver
werking door de industrie worden strenge eisen gesteld. Dit zijn o.a.: -de uit
wendige vorm. Deze moet zijn rond en glad. Afwijkende vormen en een ruwe huid
geven veel verlies bij het schillen, -de inwendige kwaliteit. Het vruchtvlees moet
goed vast en blank zijn. Holheid mag zo weinig mogelijk voorkomen. Daarnaast
zijn ook andere factoren van belang, zoals: gevoeligheid voor ziekten, schieter
neiging en bewaarbaarheid. Aan de hand van de op de proefvelden opgedane
ervaringen, kunnen we een beschrijving maken van de in tabel 2 genoemde
rassen. Deze beschrijving is globaal en maakt geen aanspraak op volledigheid.
Roem van Zwijndrecht. Een goed produktief ras. Heeft een goede knolvorm. Het
vruchtvlees is tamelijk vast en heeft een vrij goede kleur. Is mdtig gevoelig voor
holheid. Bronskogel. Een zeer produktief ras. Heeft bij een wat nauwere plan-
afstand een vrij goede vorm. Grote knollen hebben de neiging om nogal plat te
groeien. De inwendige kleur is goed. De hardheid laat echter veel te wensen over.
Rond de dikwijls vrij grote holte is het vruchtvlees zeer los (wattig). Dit is het
grote bezwaar, dat algemene teelt van dit ras in de weg staat. Nieuwe selecties van
dit ras bleken wat dit betreft geen verbetering te zijn. Bronskojjel is zeer vatbaar
voor bladvlekkenziekte. Men zal hiertegen meer moeten spinten en vroeger
moeten beginnen dan in het ras Roem van Zwijndrecht. Ook is de schieterneiging
groter. In verband hiermee is het wellicht beter om de planten te telen onder
staand glas dan onder platglas (warmere opkweek). Ceva. Een matig produktief
ras, met een redelijk goede knolvorm. De kwaliteit en de kleur van het vrucht
vlees is goed. Is tamelijk gevoelig voor het vormen van inwendige holheid. Is
gevoelig voor doorschieten. De Uniformiteit is matig. Iram. De produktiviteit van
dit ras is vrij matig. Het loof blijft zeer kort. De knolvorming is weinig uniform.
Naast knollen van voldoende afmeting komen ook veel te kleine knollen voor.
De vorm van de knollen is wat onregelmatig. Het vruchtvlees is zeer vast met een
redelijk goede kleur. Vanwege de virusresistentie en de goede kwaliteit van het
vruchtvlees wordt dit ras veel gebruikt bij nieuwe kruisingen. Iram is weinig
gevoelig voor holheid. Prager Reuzen. Dit ras is goed produktief. De vorm van de
knol is mooi. De inwendige kleur is redelijk goed. Nadelen van dit ras zijn de
zachtheid en de holheid van het vruchtvlees. Van dit ras is in 1977 geen zaad
beschikbaar.
Groeiomstandigheden
H et is te verwachten, dat de eigenschappen zoals die in het voorgaande zijn
beschreven voor een deel afhankelijk zijn van de groeiomstandigheden. Door
plantdichtheid en hoeveelheid stikstof kan men proberen wat in de goede rich
ting te sturen.
vervolg op pag. 21
20
