HERA-vlas
het westeuropese topras!
Wachten op het volle pond,
nu nog aardappels in de grond!
I
O
T och is het doodzonde om te zien hoe een duur produkt nu op
het land met tonnen tegelijk ligt te rotten. De boer heeft er nu
een bordje "verboden toegang" bijgezet. Want de blok die on
der de rook van Terneuzen ligt is gemakkelijk een doelwit van
burgers die er best een paar slikvoeten voor over zouden hebben
om hier een goed voorraadje aardappelen te komen rapen.
Verderop in het land staat nog eens voor alle duidelijkheid een
groot bord, waarop nogmaals wordt verboden om het land te
betreden, want er is wintertarwe gezaaid!
T ot slot hebben we nog kontakt opgenomen met een andere
aardappelhandelaar en hém zijn mening gevraagd over deze
zaak. Ook hij betreurt de gang van zaken. Maar hij ziet nog geen
enkele reden tot wanhoop.
Akkerbouw Internationaal
R. van Wezel
n deze maand februari, liggen de akkers overal in rust. Het
land is geploegd, terwijl de boer bezig is om de laatste hand te
leggen aan het bouwplan voor het komende landbouwjaar. De
resultaten van de oogst zijn bij iedereen bekend. Er wordt nog
over gepraat, maar eigenlijk is het verleden tijd. Zo behoort het
tenminste te zijn. Maar het gekke is dat er uitzonderingen op de
regeling zijn. Met name in Zeeuws-Vlaanderen werd er beweerd
liggen hier en daar percelen aardappels die nog niet gerooid
zouden zijn.
In eerste instantie denk je aan een grap. Maar als men er bij
herhaling over blijft schrijven zoals ook onze rubriekschrijver
uit het land van Axel regelmatig in "Uit de Praktijk" doet, dan
wordt tóch de nieuwsgierigheid ook van mensen buiten het
gebied gewekt.
Boer mag niet de dupe worden
Er gaan geruchten als zouden in Zeeuws-Vlaanderen nog
honderden gemeten aardappels in de grond zitten. Het zijn
geruchten want niemand kan ze precies bevestigen. Degene die
het wel zouden kunnen, willen er niet over praten omdat zij als
handelaar menen dat het in niemands belang is om te vertelleji
wat er nu wel or niet gerooid moet worden.
Wel proberen zij de
zaak van de nog niet gerooide aardappelen af te doen als een
niet zo belangrijke zaak. Ze wijzen in dit geval op de ervaringen
in het natte jaar 74 en de aardappels die er toen in het vroege
voorjaar van 75 nog uit de grond zijn gehaald. Men zegt dat ze
toen begonnen met rooien omstreeks half april en de nieuwe
aardappelen weer aan het poten waren in mei. Toch maken de
boeren op wier land deze aardappels nu nog in de natte grond
staan zich wel zorgen. Ze zijn er helemaal niet gelukkig mee.
Een woordvoerder van de handel, die niet ontkent dat het een
vervelende zaak is zegt echter: We kunnen ons voorstellen dat
de boeren er niet gelukkig mee zijn. Maar wij natuurlijk ook
niet, want het gaat om heel wat centen die nu nog in de grond
zitten. We hebben al een paar vorstperiodes gehad. Niemand
kan ons garanderen of we nog een cent terug zien van de aar-
dappels.Deste schrijnender nu de prijzen zo goed zijn.
Maar wij willen bij de boeren ook in 1977 weer terug komen om
land te huren. Daarom hebben we niets aan lelijke gezichten en
ontevreden mensen. We zullen in onderling overleg zeker tot
een bevredigende oplossing komen. Want het moet toch met
praten op te lossen zijn, zonder dat de boer er financieel de dupe
van wordt. Maar hoe dat dan zit met het bouwplan van die boer,
daar antwoordt men dan toch nogal vrij luchthartig op dat hij
dan zijn bouwplan maar aan moet passen aan de omstandighe
den. Of hoe het precies zal gaan met aardappelopslag wanneer
de aardappels niet meer de moeite van het rooien waard zijn,
daar weet men ook niet direkt antwoord op. Maar alles wordt
gevat onder de geruststellende bewering dat er met praten veel
kan worden opgelost. Nu trekken we de goede bedoelingen van
de handel geenszins in twijfel, maar het valt te begrijpen dat de
boer die met dit "gevangen" land zit, graag zwart op wit, en het
liefst nog in harde guldens zou weten waar hij aan toe is.
Waarom alleen bij de handel?
O p onze vraag of dit nu een typisch geval is van, wie het
onderste uit de kan wil hebben, het deksel op zijn neus krijgt,
wordt nogal verontwaardigd ontkennend gereageerd. Het was
helemaal geen gok beweert men. Maar degene die zijn aardap
pels ging rooien in september had toch wel een gaatje in zijn
hoofd er zaten geen kilo's aan. We hebben gewacht, maar toen
zijn we verrast door de regen. Het bleef regenen en we konden er
verder niet meer aan. Het zou interessant zijn om te kijken of
Zeeuws,-Vlaanderen wat betreft de regenval hier nu een uitzon
dering vormt met de rest van het Zuid-Westen, want zover het
ons bekend is, zijn er in andere gebieden geen aardappelen in de
grond blijven zitten. Toch kan ieder voor zich de konklusie
trekken. Bij niet één boer die aardappels voor zich zelf had is de
oogst blijven zitten. Waarom dan wel bij de handel? Niet bij één
handelaar, maar helaas bij meerdere.
Het wachten beu!
Toch zijn er boeren die niet hebben gewacht tot het nog eens
een keertje kans zal geven om die aardappelen uit de grond te
krijgen. We kwamen bij een perceel, waar men al met de culti
vator over de bedden was heen geweest. Het land lag bezaaid
met aardappelen. Maar de vorst die we gehad hebben had de
meesten die bovenop lagen al een flinke knauw gegeven. Na
tuurlijk zitten er dan nog heel wat onder de grond. Het is geen
gezellige zaak want als de vorst niet streng genoeg is dan staat
het veld vol met opslag. De betreffende teler heeft er nu win
tertarwe op gezaaid. Volgend jaar wil hij er suikerbieten op
zetten.
Nu moetje vooral niet denken zegt hij datje in één jaar van die
opslag af bent, want dat heb ik wel anders gezien na het natte
jaar in 1974.
Toen had ik ook eerst wintertarwe. Om daar opslag in te be
strijden dat gaat nog wel. Maar het jaar daarop zaaide ik sui
kerbieten. Ik kan je verzekeren dat ik mezelf lam heb gewied.
Het vervelende is dat ik nu bang ben weer in het zelfde schuitje
te zitten. De handelaar die deze strop heeft, die heeft wel gezegd
dat ik me geen zorgen moet maken. Hij zal alles vergoeden.
Maar alleen aan woorden heb jk natuurlijk niet veel. Ik zal pas
gerust zijn wanneer het een en ander zwart op wit staat. Over
igens doe ik al meer dan vier jaar handel met de man. Ik moet
eerlijk zeggen altijd tot volle tevredenheid. Wanneer hij me nu
dit jaar zou laten zitten en ook nog andere collega's dan weet hij
ook wel dat het met het vertrouwen een eind is gedaan.
Volgens mij ligt de fout hierin. Ze hebben te lang willen wachten
met het rooien natuurlijk in verband met de extra nagroei.
Bovendien had de goede man meer gemeten dan in andere
jaren, terwijl hij ze allemaal met zijn eigen materiaal uit wilde
doen. Want ikben en blijf er van overtuigd als hij op tijd een
loonwerker had ingeschakeld er niets aan de hand zou zijn
geweest. Maar goed ik ben er natuurlijk zo in eerste instantie
niets aan te kort gekomen. Het land was verhuurd voor aar
dappels, dat geld heb ik normaal gekregen. We zijn ook als
vrienden gescheiden, en hij is beslist mijn vijand niet.
Zonde van 't produkt
In ieder geval hier is niets meer te redden van de oogst. De
handelaar heeft aan zo'n stukje aardappelen flink zijn broek
gescheurd. Ook heeft de betreffende landbouwer er helemaal
geen vrede mee. Je bent toch geen goede boer, zegt hij, als je er
wel tegen zou kunnen om te zien hoe een goed produkt zomaar
in de grond blijft zitten. Die aardappels waren wel niet van mij,
maar ik heb er zeker zo mee in gezeten als de handelaar zelf. 't
Heeft een heel jaar gegroeid en daar gaat het dan.... Nou als ze
van mij waren geweest dan had ik ze echt wel uit de grond
gekregen
'M
Er zullen op dit perceel, waarschijnlijk meer aardappelen dan
tarwekorrels liggen.
Nog niet bevroren
Na die m/m regen werkte de grond niet meer
Met de mensen van wie ik land gehuurd heb voor aardappels
ben ik in de meeste gevallen tot overeenstemming gekomen. Ik
wil er volledig garant voor staan dat zij er geen schade van
ondervinden. In sommige gevallen heb ik het betreffende land
voor nog een jaar bijgehuurd. In andere gevallen heb ik toege
zegd om eventuele schade die geleden wordt aan het volggewas
te vergoeden. De beste manier hiertoe lijkt mij om dan een
gemiddelde te nemen van de opbrengst van dat bepaalde gewas
in de streek. Blijft de boer die met eventueel verlaat aardappel
land is blijven zitten daaronder, dan pas ik de zaak bij.
Wanneer er mensen zijn die daar aan twijfelen is dat voor mij
een onbegrijpelijke zaak. In 1974 is er ook geen probleem ge
weest, waarom zou het dan nu wel zijn?! Een beetje vertrouwen
in elkaar is toch wel op zijn plaats. Wanneer iemand tegen
afspraken in, die we hebben gemaakt, dan toch die aardappels
uitrijdt, dan vind ik dat een vervelende zaak.
Ik heb nog zo'n dertig ha aardappelen in de grond zitten, zegt hij
eerlijk. Of dat niet mijn eigen schuld is? Nou kijk eens hier, eind
september zaten er nog geen kilo's aan op de zware grond. We
hebben toen eerst de lichte grond afgewerkt. Intussen waren de
aardappels in de zware grond nog flink gegroeid. Maar door de
droogte van het afgelopen jaar was de struktuur van de grond
ook heel anders. Wanneer het nu drie milimeter regende werd
het land onmiddellijk onwerkbaar. Anders kon het rustig zes tot
tien mm regenen en had je nog geen last. Het was net alsof de
grond hetzelfde effekt had ondergaan als na een aantal nacht
vorsten in het voorjaar. Ik heb ook nog geprobeerd om een
loonwerker in te schakelen. Maar die waren natuurlijk ook druk
bezig met de bieten, terwijl niet iedere loonwerker is ingesteld
op de aardappelrooiwerkzaamheden. Nou kijk en toen zat ik
echt met mijn vingers tussen de deur. Maar ik wil nog wel eens
Tien gemet aardappelen, gekleefd in de vette klei van Zaam-
nder Zaamslag ligt vlak langs de weg naar Terneuzen een
blok van 10 gemet aardappelen nog ongerooid. Er is verder nog
niets meegedaan. Alleen in een wanhopige poging er toch nog
wat uit te krijgen heeft de handelaar de vooreinden gerooid.
Vorige week heeft de boer er nog een paar mandjes van gebut.
De aardappels zijn nog niet bevroren. Her en daar waar er wat
minder grond op zit wel, maar anders nog alles in orde.
Alleen het is natuurlijk veel te nat. Wanneer we even het land op
zijn plakt de grond centimeters dik aan de laarzen. De boer zelf,
die ook in dit geval weer zijn grond had verhuurd voor aardap
pelland, zegt dat hij er geen schade van ondervindt. Integendeel,
zegt hij tevreden. De handelaar heeft het goed met mij geregeld.
Op zo'n manier, dat ook de oogst van volgend jaar op die blok al
goed is, wat er ook verder mee gaat gebeuren. Ze zitten er
allemaal nog in. En ze kunnen er in blijven zitten van mijn part
tot het voorjaar komt. Ik kan dan toch nog alle kanten uit met
mijn land, desnoods moeten er dan maar bonen of mais op. Er
wordt hier heel wat afgepraat over die aardappelen. Veel ge
ruchten die niet op waarheid berusten. Maar ik ben tevreden en
volledig schadeloos gesteld. Hij noemt verder geen cijfers, dus
we kunnen hem alleen maar op zijn woord geloven.
De verstandhouding met de handelaar is goed. Ik verhuurde dit
land aan hem terwijl ik hem nog nooit had gezien. Alles per
telefoon.
Maar we kunnen volgend jaar ook weer zaken doen.
Maar ook deze landbouwer is ervan overtuigd dat het toch wel
een gokspel is geweest van de handelaar. Ze wilden natuurlijk
na die droogte zoveel mogelijk kilo's. En de loonwerker werd er
niet bij gehaald; Alles moest zelf gedaan worden.
Maar nogmaals ik ben in mijn leven al zo dikwijls door schade
en schande wijs geworden. Verder wie ben ik? Als stuurman aan
de wal, weten we altijd voor iedereen goede raad.
herhalen dat ik er voor zal zorgen dat niemand schade zal
ondervinden van deze toestand.
A l met al is het toch een verve
lende zaak, die niet voor herhaling vatbaar is. Of men moet er
terdege rekening mee gaan houden in de kontrakten als landbou
wer, wanneer men overgaat tot verhuur van land voor produkten
die pas in het najaar worden gerooid of geoogst
Aardappelareaal in Duitsland
Ongeveer twee derde van de met aardappelen beteelde opper
vlakte in Duitsland bevindt zich in het zuiden van de Bondsre
publiek. In de afgelopen 25 jaar is het aardappelareaal met
ongeveer 55% gedaald in het zuiden tot 274.974 ha en met 74% in
het noorden tot 135.567 ha.
Dat in het zuiden het areaal zoveel groter is dan in het noorden
vindt zijn oorzaak in de velerlei verwerkingsmogelijkheden die
het zuiden kent, verwerking tot consumptieprodukten zowel als
tot spiritus, zetmeel en veevoeder in de vorm van gedroogde
aardappelen.
Amerikaanse pootaardappelen naar Egypte
Uit de Amerikaanse staat Maine zal een proefzending van 3000
ton pootaardappelen naar Egypte verscheept worden. De tran
sactie is tot stand gekomen via een Zwitserse exportonderne
ming.
De verwachtingen dat Egypte voor Amerikaanse poters een
goede markt kan worden zijn nogal optimistische in Maine, dat
een belangrijk aardappelgebied is in de Ver. Staten.
De export van consumptieaardappelen uit de Ver. Staten be
droeg in het afgelopen seizoen rond 30 miljoen cwt 1 cwt
ruim 45 kg).
advertentie IM
13
