MMGEN VAM DE WEEK
N,
H et bekende kerstliedje "O denneboom, O
denneboom", leert ons van jongsaf dat kerst
bomen dennebomen zijn. Met die wetenschap
zullen we wellicht tot het bereiken van de jaren
des onderscheids vrede hebben, maar zoals we
in dat stadium aan alle vroegere zekerheden
gaan twijfelen, wordt ook de ware identiteit
van de kerstboom in twijfel getrokken. Een
twijfel die niet ongegrond zal blijken, want wat
ons jarenlang als den is voorgeschoteld,,
U it het voorafgaande zal duidelijk geworden
zijn dat er wezenlijke verschillen bestaan tus
Over dennen en andere kerstbomen
W
19
Beveland B.V., C.J. Nouse
Ofschoon het Kerstfeest al weer achter ons ligt, zal in de meeste huizen de boom nog
niet verdwenen zijn. Onze medewerker de heer C-J. Nouse vertelt in dit artikel enkele
interessante zaken over onze dennen en sparren, en over de Kerstboom.
Naalden van een den: in bundeltjes bij
een.
Naalden van een spar: ingeplant op uit-
stulpinkjes van de twijg, die uitstul-
pinkjes blijven na het vallen van de
naald zitten, waardoor de twijg ruw aan
voelt. Trekt men een levende naald af,
dan komt er een stukje schors mee.
Naalden van een Zilverspar: direkt op
de twijg ingeplant, twijg is na afval
len der naalden nagenoeg glad, trekt
men een levende naald af dan komt er
geen bast mee.
Pinus Nigra var. nigra of Oostenrijkse den, een
goed voorbeeld van een echte den. Wordt een
prachtige boom, maar is ongeschikt als kerst
boom.
Fraaie kegels van de Koreaanse Zilverspar
(Abies Koreane). In tegenstelling tot de kegels
van de spar staan ze op de takken. Deze zilver-
spar is een prachtige plant voor de tuin.
De kleine Picea Glauce "Conica", een juweeltje
van een spar voor de kleine tuin.
De Blauwspar Picea Pungens "Kosteri"
zeer opvallende gedaante in onze tuinen.
anneer dit nummer verschijnt, zit nog het jaartal 1976 in de
aanduiding van de datum, maar dat zal nog slechts van zeer korte
duur zijn.
De uren van 1976 zijn geteld en weldra staan we voor een nieuw
jaar.
Rond de Kerstdagen zijn vele beschouwingen en bespiegelingen
neergeschreven, soms streng zakelijk, soms meer filosofisch ge
tint. Uit alles blijkt, dat velen leven in een sfeer van grote onze
kerheid. Onzekerheid over de ontwikkeling van de economie,
over de prijsontwikkeling en de concurrentiemogelijkheden.
Hoewel er altijd optimisten en pessimisten zijn geweest en ook
zullen blijven, is er toch in de kring van de ondernemers een
tendens tot groter pessimisme. Misschien zegt U, dat daar ook
alle aanleiding toe bestaat. Het is immers een steeds grotere
opgave om ondernemer te zijn en winst te maken en als dat
laatste dan nog gebeurt dan vindt er in sterke mate de afroming
plaats zodat er van reservevorming weinig of niets terecht komt.
Voor wat onze tuinbouwsektor betreft zal 1976 het jaar zijn van
de enorme tegenstellingen in bedrijfsuitkomsten. Er zijn binnen
ons gebied ondernemers in de tuinbouw zowel bij de groenteteelt
als in de fruitsektor, welke van een goed tot zeer goed jaar
kunnen spreken. Er staat tegenover dat er ook mensen zijn die
uitgesproken slechte bedrijfsuitkomsten hebben geboekt. De
grond waarop men het bedrijf uitoefende heeft in 1976 een grote
rol gespeeld in het uiteindelijke bedrijfsresultaat. Vooral bij de
Zeeuwse fruitteelt kwam sterk naar voren wat zich goed hield in
de ongekende droogte periode en welke grond het liet zitten.
aar aanleiding van de slechte tot zeer slechte bedrijfsuit
komsten welke een groot aantal ondernemers in onze sektor
heeft gehad, lijkt het ons nuttig nog eens te wijzen op de moge
lijkheden van de R.Z.regeling. Of U hiervoor in aanmerking
komt laat zich niet zo direkt beoordelen maar er zijn mogelijk
heden om geholpen te worden wanneer men in nood zit omdat het
allemaal zo tegen zat met de bedrijfsvoering. Het is verstandig
om van die hulp gebruik te maken. In gesprekken welke we nog al
eens hebben met collega's komt nog te dikwijls naar voren de
schroom om zich aan te melden voor de R.Z.regeling, ook al is
men er van overtuigd dat men er voor in aanmerking komt. Met
nadruk zouden we deze handelswijze willen veroordelen. Er zijn
regelingen en er is niets tegen en alles voor te zeggen om zich
daarvoor aan te melden. Laat men het na, dan doet men zichzelf
en mogelijke vrouw en kinderen te kort. Zeker, we zijn op zich
geen voorstander van sociale hulp om ondernemer te kunnen
blijven in onze sektor en we zouden verre de voorkeur geven aan
hulp op andere, meer algemeen gerichte wijze, maar dat is in het
Nederland van 1976 nu eenmaal een onmogelijke zaak en daarom
dient men gebruik te maken van de mogelijkheden die er wel zijn.
In het Kerstnummer schreven we over de tweeërlei bezinning
welke er in deze dagen van het jaar dient plaats te vinden. We
dachten dat tot deze bezinning ook kan behoren het geven van
een bevestigend antwoord op de vraag of men toepassing van de
R.Z.regeling aan zal vragen. Voor nadere inlichtingen kunt U
steeds terecht bij de sociaaleconomische voorlichters van uw
standsorganisatie. Wanneer U het Landbouwhuis belt zult men
U ongetwijfeld de verdere weg wijzen.
ader uitwerkend het begrip bezinning komen we ook terecht
bij de bezinning op de kwaliteit van de produkten welke we telen
en afleveren op de veiling of anderzins.
Ieder jaar wordt duidelijker dat we alleen met de betere kwali
teiten een markt kunnen behouden en opbouwen. Er is een veel
heid van produkten op alle terrein te koop en we kunnen het niet
meer waarmaken met groenten en fruit van mindere kwaliteit. Op
zeer grote schaal moesten deze in 1976 uit de markt worden
genomen en we kunnen rustig vaststellen dat hiervoor ook in de
komende jaren geen markt zal zijn en geen prijs te maken.
Op de groenteveilingen is de klasse II van de verschillende pro
dukten in feite niet meer te verkopen en zeker niet tegen lonende
prijzen.
Er is daar ook ongerustheid ontstaan over de berichten dat de
kwaliteit van onze kastomaten minder is geworden en dat zou
zich gaan wreken in de vraag op de buitenlandse markten en met
name in West Duitsland. Gedurende enkele jaren was de Hol
landse tomaat in West Duitsland een begrip en men wist dat dit
een kwaliteitsprodukt was. Maar er zijn nieuwe teelttechnieken
en nieuwe rassen gekomen en gaat om steeds grotere produkties
door minder mensen en ziet, er komen klachten over de kw aliteit
van de Hollandse kastomaat en het Centraal Bureau van de
Tuinbouwveilingen heeft dezer dagen niet voor het eerst vastge
steld dat de waardering voor onze tomaten niet meer is zoals
vroeger en het heeft alle telers opgeroepen om er gezamenlijk wat
aan te gaan doen want er staan te grote belangen op het spel.
Deskundigen zijn niet zo gerust op de ontwikkeling welke op dat
gebied aan de gang is. Ze zal snel en grondig een halt moeten
worden toegeroepen.
In feite geldt hetzelfde voor onze fruitsektor. Ook hier wordf nog
veel te veel aangevoerd van mindere kwaliteit. In 1976 kwam dat
soms door faktoren die men niet in de hand heeft zoals nachtvorst
en droogte, maar ook zonder dat wordt er nog te veel geteeld
waarvoor geen markt meer bestaat. Het vervelende is wel dat een
deel van dat mindere fruit toch in de consumptie komt en daar
prijsbedervend werkt voor het betere fruit. Ook in deze sektor zal
men de hand aan de ploeg moeten slaan en met vereende krach
ten de kwaliteit opvoeren en mogelijk dan ook wat gaan doen aan
de presentatie want daaraan mankeert dikwijls heel veel. Werk
genoeg dus in het jaar dat voor ons ligt. En tenslotte voor U allen:
een Gelukkig Nieuwjaar.
blijkt bij nader inzien een spar te zijn.
Die naamsverwarring vloeit waarschijnlijk
voort uit een onzorgvuldige vertaling van de
oorspronkelijke duitse tekst van het liedje "O
denneboom". In het duits heette dat liedje Oh
Tannenbaum, Oh Tannenbaum en in het stre
ven om een vertaling van dat duitse succes in de
nederlandse Top Tien te doen belanden heeft
men het met die vertaling vroeger niet zo nauw
genomen. Gemakshalve is destijds het woord
Tannenbaum als dennetoom vertaald, terwijl
in ieder goed duits woordenboek valt na te
gaan dat het een spar had moeten zijn. Bijge
volg moet onze vroegere zekerheid dat de alom
aangeprezen kerstbomen dennen waren, plaats
maken voor het inzicht dat kerstbomen sparren
zijn.
De sceptici zullen zich in dit verhaal wellicht
afvragen welk belang met het aanstippen van
dit verhaal gediend is. Dat het wel degelijk
uitmaakt of men zich als kerstboom een den of
een spar aanschaft moge daaruit blijken, dat
een den net zo bruikbaar is als kerstboom als
een vergiet om water te dragen. Er blijft in
beiden (te) weinig hangen.
Dennen, sparren en zilversparren
sen verschillende naaldhoutsoorten. Om wat
inzicht te geven in die verschillen zullen we de
drie belangrijkste geslachten eens nader tekij-
ken. Als we ons de kenmerkende verschillen
die er tussen den, spar en zilverspar bestaan
eenmaal eigen gemaakt hebben, dan zullen we
ons in de ware hoedanigheid van ieder geslacht
niet licht meer vergissen.
Van de drie onderscheidt de den zich het meest
van de anderen. Dennen worden in het alge
meen grote, brede bomen die op latere leeftijd
grove schilderachtige tot soms zeer grillige
vormen aannemen. De den herkennen we aan
de vrij lange gebundelde naalden, die afhan
kelijk van de soort in twee of meer stuks per
bundeltje aan de takken zitten.
In tegenstelling tot de den behouden spar en
zilverspar hun aanvankelijke strakke, spitse
jeugdvorm. Oppervlakkig bezien lijken spar (in
het latijn Picea) en zilverspar (Abies) erg veel
op elkaar, maar de oplettende waarnemer zal
bij nadere bestudering opmerkelijke verschil
len ontdekken.
Habitus
ua voorkomen (habitus) verhoudt de spar
zich tot de zilverspar als het spichtige meisje
zich tot de gerijpte, zelfbewuste vrouw. De zil
verspar krijgt na verloop van tijd een zeer re
gelmatige, wat gezette kegelvorm, terwijl de
meeste sparren dikwijls wat mager en onregel
matiger uitgroeien. De karakteristiek van de
zilverspar wordt door haar welriekende hars,
dikke naalden en zachte bast nog extra bena
drukt. De befaamde "dennegeur" van veel
kosmetische produkten komt dan ook niet
zoals de naam zou doen vermoeden van de
den, maar ontstaat door verwerking van de
De Servische Spar (Picea Omorika). Wordt een
fraaie slanke boom die prima als kerstboom te
gebruiken is
naalden van de zilverspar.
Een ander opvallend verschil tussen spar en
den is het verschijnsel dat de soms zeer fraaie
kegels van de zilverspar rechtopstaan. terwijl
de meer ordinaire kegels van de spar hangen.
Een zeer kenmerkend verschil is voorts de wij
ze waarop de naalden aan de takken zitten. De
naalden van de zilverspar zitten direkt op de
twijg en de naalden van de spar zitten ingeplant
op kleine uitstulpinkjes van de takken. Als de
naalden vallen blijven die uitstulpinkjes zitten
en daardoor zijn de takken van de spar vrij ruw
en voelen de kale takken van de zilverspar glad
en zacht aan.
vervolg op pag. 20
