f) TUIN KLAN
r-r
tt LLutj']
t
D,
D
KEN
Matig jaar voor de fruitteelt
Aan het einde van het produktiejaar
WlfGËN
W
32
H
Op Zuid-Beveland is de grondprijs nog steeds het voornaamste
onderwerp bij vele gesprekken. Men raakt er niet overuitge-
praat. Bij de verkoping te Kapelle dacht men nog dat het een
incidenteel geval zou zijn. sterk beïnvloed door de ruilverkave
ling. Maar bij de "koopdag" te Rilland werd die mening omver
gekegeld. Zoals men vroeger sprak van "goudkoorts", kan er nu
worden gesproken van "grondkoorts". Inmiddels zijn er onder
hands ook al zaken gedaan op het hoge niveau. Toch zouden we
wel eens willen zien hoe het zou gaan als er wat meer aanbod los
kwam. We hebben een vaag vermoeden dat het is als met de
Gieser Wildeman. Zolang dat onvolprezen stoofpeertje in klei
ne hoeveelheden blijft aangevoerd op de veiling heeft men er
gekke prijzen voor over. Maar als er werkelijk eens aanbod van
betekenis zou komen is de kans groot dat de prijs als een pud
ding in elkaar zakt.
Overigens is de deining over de grondprijs goed te begrijpen.
Voor een akkerbouwer, fruitteler en vollegrondstuinder is grond
de basis van het bestaan. Het inkomen is voor velen sterk af
hankelijk van de hoeveelheid grond. Daarnaast heeft grond
dikwijls de funktie van spaarpot voor de oude dag. In de grond is
een hoeveelheid geld vastgelegd die geleidelijk is gegroeid en
eventueel vrijkomt bij bedrijfsbeëindiging of bedrijfsover-
dracht. Menige grondeigenaar voelt zich daardoor zowel ge
bruiker als belegger. Wellicht maakt^dje^kombinatie het grond
bezit extra aantrekkelijk. Minder aantrekkelijk is dat hoge
grondprijzen een zware druk op de pacht uitoefenen en als de
pachtprijs naar boven gaat betekent dat voor de vele pachter
hogere produktiekosten en een lager inkomen. Tevens wordt de
bedrijfsovername van vader op zoon heel erg moeilijk, met een
toenemende kans op ruzie omdat iemand zich benadeeld voelt.
De problemen zijn voldoende bekend, het grootste probleem is
dat er weinig aan te doen valt. want wie ingrijpen van over
heidswege als oplossing ziet moet maar eens nagaan wat de
overheid op ander gebied met ingrijpen heeft bewerkstelligd.
Het jaar 1976 is weer bijna achtende rug. Het was een bewogen
jaar. met vooral wat het werk betreft een uitzonderlijk verloop.
En omdat de agrariër zo sterk afhankelijk is van het weer zal
1976 lang in het geheugen blijven.
Wat de fruitteelt betreft was er eerst de zeer zware nachtvorst
begin mei die een beslissende invloed op de oogst en prijzen leek
te zullen hebben. Vrijwel iedereen dacht aan 1957, toen in Ne
derland, België en W.Duitsland sprake was van een misoogst en
daardoor de bijzondere hoge prijzen. De handel ging direkt op
stap en kocht veel boomgaarden tegen een aanmerkelijk hoger
prijspeil dan andere jaren, nog vóór de rui afgelopen was. En
kele weken later bleek geleidelijk dat er inderdaad nogal wat
nachtvorstschade was. maar dat er toch veel meer fruit zou
komen dan aanvankelijk was gedacht.
Daarna kwam de droogte. In de eerste plaats werd het kleine
fruit hierdoor getroffen. De aardbeien en frambozen werden op
heel wat percelen niet of bijna niet geplukt omdat de vruchten
waren verschrompeld tot mummies. Plaatselijk kon men water
geven en door het gunstige prijspeil zat men dan dubbel goed.
Waar'dit niet het geval was moest men het hebben van de rode
bessen en bramen, die inderdaad vaak nog wat goed hebben
.gemaakt.
De droogte hield aan en ook het grote fruit ging er onder lijden.
De zomerrassen (Grière. Precoce. Clapp's) kwamen meestal nog
redelijk aan de maat. maar met de Benoni en de Triomphe de
Vienne zat het al fout. Vooral het laatste ras verdxeen voor een
belangrijk deel naar de interventie. En nog bleef de regen
achterwege. De Bonne Louise ging naar de koeien, de Cox's liet
zijn blad vallen, veel perebomen stonden met bruin blad alsof ze
door de bliksem waren getroffen. De fruitteler liep zich mach
teloos te verbijten.
Toen tenslotte de regen kwam konden de late rassen er nog wat
van profiteren, maar over het geheel genomen kwam het be
geerde vocht te laat. Voor veel fruittelers is het dan ook een
matig tot slecht jaar geworden. Veel kleine maten, waarvoor van
handelszijde geen belangstelling was. Een tegenvallende kroet
prijs.Veel narigheid met de Cox's Orange. Zorgen om de houd
baarheid van de Conference. Goudreinette en Golden Deli
cious. die dikwijls te laat werden geplukt. Veel werk. veel sja-
charijn en te weinig inkomsten. Gelukkig was het niet overal
slecht, maar de groep met veel teleurstellingen en weinig mee
vallers is toch omvangrijk. Wellicht komt er nog een meevaller
in de vorm van aantrekkende prijzen voor de thans opgeslagen
Golden Delicious? in
Ook in de bollensektor en bij de groenteteelt de volle grond was
het tekort aan vocht van veel invloed op de bedrijfsresultaten.
Wel werd bij de bloembollen soms nog vrij veel goedgemaakt
door de gunstige prijzen. Maar overigens bleek eens te meer dat
de Zeeuwse tuinder sterk gehandicapt is door het tekort aan zoet
water in een droge periode. Als men elders in het land overal de
regeninstallaties ziet kan men alleen maar jaloers toekijken. Op
de ZLM vergadering hebben we begrepen dat de watervoorzie
ning op Zuid-Beveland voorlopig wel een zorgenkind zal blij
ven. Jammer
Ondanks alles is het zaak de moed er in te houden. We hopen op
een voorspoedig 1977 en wensen U dat van harte toe. niet alleen
wat betreft het bedrijf maar ook in het gezin.
Als wij aan het einde van het nu bijna afgelopen produktiejaar,
de Thoolse tuinbouwklanken opmaken, gaan toch onwillkeurig
onze gedachten terug, naar wat het ons heeft gebracht. Het is
inzonderheid voor de vollegrondstuinder wel een bijzonder jaar
geweest, met zeer veel zorgen.
Dacht men aanvankelijk in het vroege voorjaar met zijn mooie
grondstruktuur, dat de opkomst van het gezaaide, zonder hin
dernis zou verlopen, dan is dit voor de fijne zaden al vroeg een
tegenvaller geweest. Vooral het gezaaide tussen eind maart en
april, had door het sterk drogende weer, en bijna 's nachts géén
dauwvorming, te kampen met een slechte kieming van de zaden.
Men hoopte echter op een spoedig komende regenbui die echter
uitbleef. Naar wij menen duurde het tot de tweede helft van juni
aleer één regenbui ons Thoolse distrikt wat verfriste. Daarna is
echter pas de hete en ekstreem droge zomer begonnen. Zelfs de
vroege aardappelen hadden, ook nog op zéér opdrachtige
grond, een slechte ontwikkeling. Meest alle percelen bloemza
den hadden een uitzonderlijk dunne stand met slechte gewa
sontwikkeling. Overzaaien had géén zin, daar regen uitbleef,
zodat nogal wat percelen braak bleven liggen. Alleen de
zaaiuien die vóór half maart gezaaid waren, hadden een goede
opkomst, maar bleven kampen met een slechte wortelontwik-
Per 1 september jl. is de subsidieregeling voor energiebespa
rende investeringen van het minsterie van Volkshuisvesting en
Ruimtelijke Ordening verruimd voor de glastuinbouw. In de
oude regeling kwamen in feite alleen scherm projecten in aan
merking. maar nu kunnen ook rookgascondensors en zoge
naamde klimaatregelingsprojecten een subsidie krijgen.
In de regeling is bepaald dat men niet eerder met de aanleg of
bouw mag beginnen, voordat de ingediende aanvraag is goed
gekeurd.
Aangezien in de praktijk blijkt dat de behandeling vaak wel
twee. soms drie maanden duurt, betekent de bovengenoemde
bepaling dat de tuinders die in september of oktober hebben
aangevraagd, pas in december of januari kunnen gaan bouwen.
Voor de tuinders is dit in verband met het beginnen van het
nieuwe teeltseizoen veel te laat. In overleg met het Landbouw
schap heeft het ministerie van Landbouw dit probleem bij
Volkshuisvesting aan de orde gesteld.
Volgens afspraak zal de tuinder in alle gevallen ongeveer twee
weken na de aanvraag telefonisch of schriftelijk bericht krijgen
van het ministerie van Volkshuisvesting, dat de zaak in behan
deling is. Heeft men na twee weken geen bericht gehad, dan
dient men telefonisch te informeren bij het ministerie van
Vêlkshuisvesting, telefoon 070 - 26 42 01.
Een andere afspraak is dat de tuinder vier weken na de indie
ning van de aanvraag op hetzelfde adres kan informeren of men
met de bouw mag beginnen. Als de ingediende gegevens in orde
zijn, zal het antwoord positief zijn.
Wel moet hierbij in acht genomen worden, dat officieel altijd de
mogelijkheid blijft bestaan, dat de subsidie toch wordt afgewe
zen. Men bouwt dus voor eigen risico, zoals men dit noemt.
In elk geval is met de genoemde afspraken een aanzienlijke
versnelling in de behandelingsprocedure bereikt.
Ten slotte kan opgemerkt worden dat:
- nog steeds aanvragen voor subsidie op energiebesparende in
vesteringen ingediend kunnen worden. Adres voor het krijgen
van aanvraagformulieren: ministerie van Volkshuisvesting en
Ruimtelijke Ordening, Willem Witsenplein 6 te Den Haag, te
lefoon 070- 26 42 01.
- ervoor zorg gedragen dient te worden dat bij de terugzending
van de aanvraagformulieren alle gegevens duidelijk en volledig
zijn ingevuld, vooral ook over de kosten en uitvoering van de
projecten. Dit kan vele weken in afhandeling schelen!
keling. Witlofpercelen konden na half juni, het veld nog wat
onder zich krijgen, maar bleven toch een holle stand houden,
met ongelijkmatige afrijping van het produkt.
Vroege aardappelen hadden met de oogst een zéér lage pro-
duktie, maar de prijzen waren zodanig, dat er toch een goed
geldelijk resultaat werd verkregen.
De zaaiuien konden zich met de ekstreem hoge temperaturen,
zonder voldoende regen, bijzonder slecht ontwikkelen, zodat
gemiddeld in onze omgeving de produktie niet groter werd dan
30 - 35% van normaal. Ook hier heeft de goede prijs, de teelt
toch nog lonend gemaakt, wat echter voor de één beter uitviel,
dan voor de ander.
De weinige telers, die over goed gietwater beschikten, konden
de groei in de gewassen houden. Dit ging echter gepaard met
maandenlang ekstra werk voor het versjouwen van de regenlei
dingen dag in, dag uit. In de gehele afgelopen zomer, heeft men
in geen enkele week kunnen zeggen, dat het gewas er fleurig
opstond. Inzonderheid het onderste blad van vrijwel alle ge
wassen, vebrandde door de hete grond. Slechts de latere gewas
sen, wanneer ze terug een wat betere stand hadden, konden zich
in de nazomer nog wat beter ontwikkelen. Het totaal overziende
kan men stellen, dat financieel de vollegrondstuinder een rede
lijk goed jaar heeft gehad, dankzij de gunstige prijzen in de vrije
sektor. Gemakkelijk is het niet altijd geweest, vanwege de hete
zomer en teleurstellende plantengroei. Degene die geheel voor
zijn vak leeft, heeft dit jaar veel voldoening gemist.
Wanneer we dan aan het eind van het jaar. ook de balans wat
opmaken in ons organisatorisch leven, waarin goede bekenden,
soms voorgoed zijn weggegaan, en leden van een bestuur uitge
treden zijn door allerlei oorzaak, dan kan het niet anders, of wij
leggen ons de vraag voor; kunnen wij het nieuwe telersjaar weer
met de nodige moed beginnen. Ondanks de opgelopen teleur
stellingen, of verliezen in het verleden van verschillende aard.
zijn wij toch verplicht, om ieder persoonlijk, op zijn eigen wijze
en geaardheid, zijn steentje bij te dragen, in de gezamelijke
opbouw van de organisaties in ons agrarisch bestaan.
Het "individuele bestaan" in ons vak. wordt na verloop van
korte tijd, een dode tak in een boom.
Slechts in "gerichte samenwerking" van alle belanghebbenden
in ons beroep, kan een gezonde boom worden gevormd, die ook
werkelijk vruchten kan afwerpen. Van oude vormen in de sa
menleving. zullen steeds nieuwe gevormd worden. Wat het he
den en nu van ons vraagt: moeten wij leren aanvaarden, en
tevens opbouwen.
Wij zullen slechts uit het verleden dienen te leren, en van de
toekomst géén "fata morgana" mogen maken.
In het leven van alle dag ligt onze taak besloten, ook in het straks
weer nieuwe jaar.
Met de beste wensen voor Kerst- en Nieuwjaar voor alle
ZLMers in zijn grote verscheidenheid, besluiten wij dan deze.
misschien wat te lange tuinbouwklank.
anneer we ons opmaken om dit overzicht te schrijven,
ovenalt het ons dat het jaar zo ontzettend snel voorbij is gegaan.
Nog maar enkele weken en 1976 behoort tot het verleden. Over
enkele dagen is het Kerstmis, het feest van het Licht dat in de
wereld kwam en daarna komt de jaarwisseling, de periode om te
overdenken aan wat voorbij ging en wat we er van venvachten.
Wanneer er in deze tijd van het jaar wordt gesproken over het
opmaken van de balans kan dat op twee manieren gebeuren.
Het kan bestaan uit het opmaken van de staat van bezittingen en
schulden met daarnaast de rekening van ontvangsten en uitgaven
en zo ontstaat dan het financiële beeld over het afgelopen jaar.
Rond de jaarwisseling houden we ons daarmee meestal bezig. In
de loop van het jaar hebben we een globaal beeld gekregen van
het reilen en zeilen binnen ons bedri jf maar nu willen we het toch
wat beter weten. Op zakelijke wijze laten we de cijfers bepalen
wat het resultaat is geworden van onze inspanning en zonder
twijfel zullen daarbij binnen onze bedrijfstak zeer grote verschil
len naar voren komen. De vollegrondsgroentetelers en de gla
stuinders hebben over het algemeen een goed jaar achter de rug.
Zij hadden de nodige zorgen bij het begin van het jaar over de
sterke stijging van de kosten maar hun opbrengsten hebben deze
hogere kosten in veel gevallen ruimschoots goed gemaakt.
e groep van fruittelers heeft een veel moeili jker jaar achter de
rug. Opnieuw is gebleken dat de overproduktie in de fruitteelt
nog steeds parten speelt en van invloed is op de financiële resul
taten.
Met de voorraden appels van de oude oogst is het in 1976 bar
slecht afgelopen. Daar is het E.E.G.-beleid ten aanzien van de
importen schuldig aan. maar het feit lag er. Daarop is gekomen
de droge en warme zomer met op grote schaal droogteschade,
vooral in het zuidwesten. Er zullen veel fruittelers zijn die een
uitgesproken slecht jaar achter de rug hebben. Er zijn er ook die
niet ontevreden zijn, maar vooral in ons gebied zijn dat er niet
veel. De fruitteelt zat in 1976 opnieuw in de hoek waar de slagen
vielen en het was niet het eerste jaar waarin dat gebeurde.
oe het precies was met de verschillende produkten zult u in
de vakbladen kunnen lezen: het is hier niet de plaats om daar op
in te gaan. Wel is duidelijk dat een grondige bezinning nodig is op
de mogelijkheden van het bedrijf dat men heeft. Het zou goed zijn
dat mee te nemen in de beschouwingen rond de jaarwisseling.
Deze bezinning op het bedrijf kan een onderdeel zijn van het
balans opmaken in deze ti jd van het jaar.
We zijn echter begonnen met te zeggen dat het balansopmaken
op twee manieren kan gebeuren. Aan de zakelijke manier, hebben
we nu enkele gedachten besteed. De wijdere en ruimere strekking
welke er ook aan kan worden gegeven is die van het zich bezinnen
op hetgeen men heeft gedaan en wil gaan doen in het eigen leven,
binnen het gezin, de maatschappij. Het gehele jaar door hebben
we het meestal druk gehad. Het leven vraagt steeds meer en we
hebben voor veel dingen steeds minder tijd. Onze agenda's vol en
we moeten er mee leven. Juist ook voor die mensen met de volle
agenda's kan het nuttig zijn met het Kerstfeest de interne balans
op te maken.
T ast staat dat het jaar dat voorbij ging. voor velen anders is
verlopen dan bij het begin werd verwacht, leder heeft als het goed
is bepaalde verwachtingen van een nieuw jaar. Soms stelt dat
weinig voor en soms zijn ze hoog gespannen. Er zullen er binnen
onze kring zijn welke in 1976 onverwacht erg plezierige dingen
mochten mee maken, dingen waaraan ze bij het begin van het jaar
niet hadden gedacht. Er zullen er ook zijn die groot verdriet te
verwerken kregen. Mensen voor wie de verwachtingen heel an
ders uitkwamen dan ze hadden gehoopt. Het leed dat er kwam in
het jaar dat voorbij ging wordt in deze dagen van het jaar schrij
nender dan ooit gevoeld. Onder zeer verschillende omstandighe
den gaan we het komende Kerstfeest tegemoet. Velen ook binnen
onze kring zien het Kerstfeest als het feest waarbij de geboorte
van de Zoon van God centraal staat. Zij zullen kracht en steun
vinden in dat prachtige lied uit het Liedboek van de Kerken
waarvan resp. het eerste en het laatste vers als volgt luiden:
God heeft het eerste woord
Hij heeft in den beginne
het licht doen overwinnen.
Hij spreekt nog altijd voort.
God staat aan het begin
en Hij komt aan het einde.
Zijn woord is van het zijnde
oorsprong en doel en zin.
ie daaruit willen leven, wensen wij toe: gezegende Kerstda
gen. Degene die het Kerstfeest ziet als het feest van de vrede en
de verbroedering wensen we toe dat het hen zal stimuleren in hun
dagelijks leven. U allen wensen wij gaarne met uw gezin een
gelukkig Kerstfeest en een voorspoedig nieuwjaar.
