Bekalking
op bouwland
Het Groninger
baktarweprojekt
Doorgaan in 1977!
r
C.A.R.Tilburg
W. LIMBEEK
Ing. H. DE KROON
Sekretaris Werkgroep Baktarwe
INE graanoogst bi Groningen ie goed verlopen. De op-
brengeten op de klei waren hoog, maar op de
lichte grond wat er belangrijke droogteechade. In alle
gevallen wee de kwaliteit uitstekend. Ook de bakwaarde
van de tarwe was belangrijk beter dan in andere jaren.
Dit werd vooral veroorzaakt door het gunstige weer en
minder door de speciale behandeling die de deelnemers
aan het baktarweprojekt uitvoerden.
De speciale maatregelen om de bakwaarde te ver
hogen hebben dit jaar dus weinig succes gehad. De
ervaringen en verwachtingen van de werkgroep Baktar
we van de Groninger Landbouworganisaties met hande
laren, comrnisionairs en coöperaties zijn wel zo goed
dat het projekt ook volgend jaar wordt voortgezet. De
konklusiee van dit jaar zijn:
de belangstelling en medewerking van de telers voor
dit projekt waa goed.
de gescheiden ontvangst en opslag van twee soor
ten tarwe l<an door de meeste afnemers goed wor
den uitgevoerd.
door de uitzonderlijke droogte is er weinig verschil
In bakwaarde tussen behandelde- en onbehandelde
tarwe.
de maalindustrie heeft inderdaad meer belangstelling
voor de Nederlandse tarwe, die dit jaar door het
hogere eiwitgehalte een betere bakwaarde heeft.
Op grond van deze konklusies meent de werkgroep
dat het baktarweprojekt moet worden voortgezet. In nor
male jaren geven CCC en overbemesting een betere
bakwaarde. De verwachting dat dit in een normaal jaar
ook een betere marktpositie voor deze verbeterde tarwe
oplevert blijft gehandhaafd.
GOEDE ERVARINGEN MET GESCHEIDEN ONTVANGST
f\E bedoeling van het projekt is om de bakwaarde van
de tarwe door middel van CCC en een overbemesting
Als men de uitslagen van het grondonderzoek raad
pleegt, komt men telkens weer tot de konklusie, dat er
nog veel bouwland-percelen zijn, waarvan de kalktoe-
stand te laag is. Wanneer men deze cyfers bekykt, dan
vraagt men zich af, waarom wil de boer wel flink met
fosfaat, kali en stikstof bemesten en niet met kalk?
Kalk is namelijk ook één van de onmisbare elementen
welke nodig zijn voor een goede plantengroei. Kalk is
nu eenmaal geen prettige meststof om te verwerken.
De laatste jaren is dit echter geen punt meer nu de
kooperatie en de handel talk gestrooid op het land le
veren. Een goede talktoestand van de grond vormt na
melijk de basis voor een goed gewas. By een goede
kalktoestand krijgt men ook het meest nuttig effekt van
de overige bemesting. Naast zijn waarde als kalkmest-
stof bevordert kalk ook een goede bodemstruktuur. Kalk
verhoogt namelijk de weerstand van de grond tegen
struktuurbederf, wat o.a. door het gebruik van zware
machines vrij veel voorkomt.
j
DE MEEST GEWENSTE pH
Wat is nu de meest gewenste pH voor de grond van
uw bedrijf? 'De meest gewenste pH wordt bepaald door
het bouwplan, dus de gewassen die regelmatig op uw
bedrijf verbouwd worden. Het bouwplan is dus bepa
lend tot welke pH bekalkt moet worden. Voor onze
Brabantse zand- en kleigronden zijn dit over het alge
meen de bouwplannen B enC, zoals deze op het advies-
formulier van het grondonderzoek staan aangegeven. Bij
deze bouwplannen zou men voor de zandgronden moe
ten bekalken tot $H-Kcl 5,6 en voor rivierklei tot pH-Kcl
6,5. Voor de overgangsgronden tussen zand en rivierklei
•met een slibgehalte tussen '10 en 10 een wat lagere
pH aanhouden als klei namelijk bekalken tot pH-Kcl 6,2.
Voor het bepalen van de meest gunstige pH moet men
wel met het bouwplan rekening houden omdat de eisen
die de diverse gewassen aan de pH van de grond stel
len zeer verschillend zijn- Zo wordt bij een pH-Kcl van
5,6 bij suikerbieten nog maar 91 van de maximale op
brengst gehaald. Voor dit gewas zou de pH nog aanmer
kelijk hoger moeten zijn namelijk boven de 6. (Aange
zien op zandgrond bij een pH-Kcl boven 6,0 praktisch
steeds mangaangebrek optreedt, is besloten niet hoger
te gaan met het advies dan 5,7) Bij aardappelen is daar
entegen bij plH-Kel van 5,6 een opbrengstderving van
De maalindustrie heeft inderdaad meer belangstelling voor de Nederlandse tarwe, die dit jaar
door het hogere eiwitgehalte een betere bakwaarde heeft
BAKWAARDE VAN DEZE OOGST BETER
|JE droogte, de zon en de warmte hebben er voor ge
zorgd, dat de bakwaarde van de Nederlandse tarwe
dit jaar belangrijk beter is dan in andere jaren. Het eiwit
gehalte, dat een goede maatstaf voor de bakwaarde is, ligt
bij de wintertarwe normaal rond 10—11 Dit jaar is dit
eiwitgehalte ruimi 2 hoger. Bij de zomertarwe is het
verschil zelfs nog groter.
Deze uitzonderlijke zomer met rijn grote droogte is er
echter bovendien de oorzaak van dat de overbemesting met
met een laag eiwitgehalte te vinden. Het gevolg wedat
begin oktober een biskwiefabrikaot een gulden premie bood
voor Clement, die bekend staat om zljA slechte battilgea
schappen. Nogmaals, het tan verkeren!
•Het gevaar bestaat, dat door deze uitzonderlijke ervarin
gen in dit uitzonderlijke jaaa; het' baktarwe projekt met een
glimlach wordt afgedaan. Dit zou niet juist rijn, want julet
dit jaar is ook een belangrijke voorspelling van de voorstan
ders van het baktarwe projekt uitgekomen, zoels verder op
zal blijken.
(Zie eeeéet pagis»
bouwd. Een onderhoudsbekalking wordt dus om de I 4
jaar gegeven. Het is dus aan te raden voor ieder 'bedrijf
een bekalkingsbeleid te voeren, afhankelijk van de ge-
wassenkeuze.
LAAT UW GROND REGELMATIG ONDERZOEKEN
Om te weten hoeveel kalk er gestrooid moet worden,
is men aangewezen op grondonderzoek. De hoeveelheid
te strooien kalk is namelijk afhankelijk van:
1. De mate van onttrekking;
2. Het humusgehalte, en
3. Voor kleigrond ook het percentage afslibbaar.
met stikstof te verhogen. Uiteraard moet deze tarwe dan
door de afnemers apart warden ontvangen en opgeslagen.
De telers vroegen zich af of daardoor de wachttijden bij de
stortput ook extra lang zouden worden. De ervaring heeft
deze zomer geleerd, dat de gescheiden ontvangst in het al
gemeen goed en vlot as Uit te voeren. Wel traden er wacht
tijden op, maar die werden veroorzaakt door het moede
weer tijdens de graanoogst. De volledige oogst moest dit
maal in een te korte periode worden ontvangen. De uitge
reikte „groene kaarten" hebben een vlotte afwikkeling be
vorderd Elke aangevoerde partij „verbeterde" tarwe was
vergezeld van zo'n groene kaart, waarop het ras en de teder
waren ingevuld1 en of CCC en extra stikstof was toegediend
De ervaringen hebben deze zomer geleerd, dat de meeste
afnemers in staat zijn om tijdens de oogst twee soorten tar
we apart te ontvangen en op te slaan,
stikstof vrij weinig effekt heeft gehad op de bakwaarde.
Door de droogte heeft die late stikstof niet gewerkt, Daar
door is er dit jaar niet veel verschil kt bakwaarde tussen
de verbeterde en niet verbeterde tarwe. Het tan vwtexp.
CLEMENT VOOR B1SKWIE
QE droge zomer heeft overigens bij de tarwe nog een
onverwacht en verbazingwekkend gevolg gehad De
meelfabrieken hebben namelijk ieder jaar een böeveelbéid
„slechte baktarwe" nodig voor de bdskwie, Dat mted mag
niet rijzen en dus moet het eiwitgehalte laag zijn. In een
normaal jaar kan men in Nederland te kust en te keur gaap
bij het kopeo van tarwe met weinig eiwit. Bijna alle Neder
landse tarwe is dan geschikt vpor oiskwie. In deze uitzon
derlijke zomer van 1976 was er echter vrijwel geen tarn*
enkele procenten te verwachten, omdat de pH-Kcl van
5,6 voor dit gewas al te hoog is. Ook mais vraagt een
wat lagere pH namelijk ongeveer 5,2.
DE KALKTOESTAND EERST OP PEIL BRENGEN
Aangezien men op een perceel niet ieder jaar met het
zelfde gewas terugkomt, is dus niet mogelijk voor elk
gewas de optimale pH in het betreffende jaaar te heb
ben. Het is daardoor ook niet mogelijk voor elk gewas
de hoogste opbrengst te 'behalen. Men moet er echter
naar streven de schade bij een bepaald bouwplan zo laag
mogelijk te 'houden. Om dit te bereiken is het nodig dat
men begint omet eerst de kalktoestand op peil te bren
gen. De beste tijd hiervoor is de herfst op de stoppel van
De laatste Jaren leveren handel en koöperatie de kaOt
gestrookt op het land.
mais of direkt na de teelt van aardappelen. Liefst voor de
teelt van bieten. Men moet de gestrooid kalk goed door
de grond mengen b.v. met stoppelploeg of kultivator.
Heeft men de toestand op peil gebracht, dan is het nood
zakelijk dat de pH ook op peil wordt gehouden, Ieder
jaar gaat er door uitspoeling, onttrekking van het ge
was en door de verzurende werking van bepaalde mest
stoffen een deei van de aanwezige kalk verloren- Voor
zandgrond is dit jaarlijks 300 a 4Ö0 kg kalkmeststof 50
per ha en voor rivierklei ongeveer 800 kg kalkmeststof
50 per ha. Om de toestand op peil te houden is het dus
noodzakelijk dat regelmatig een onderhoudsbekalking
wordt gegeven. Deze bekalking kan het beste worden
uitgevoerd kort voor de teelt van het gewas dat de
hoogste pH nodig heeft, namelijk bleten. Omdat de pH
daarin door de optredende kalkverliezen weer zal gaan
dalen, kunnen de gewassen zoals 'bv. aardappelen die een
wat lagere pH eisen, bij een wat lagere pH worden ver
Vroeger was dat anders, vooral wanneer de wind In A>
verkeerde richting ut
Het grondonderzoek geeft aan hoeveel kalk er even
tueel gestrooid moet worden om de pH op peü te bren
gen, verder wordt op het advies-formulier ook aange
geven de hoeveelheid kalk die jaarlijk# Jiodig i# pm da
pH op peil te houden. Deze jaarlijkse giften worden dan
samen eens in de 3 of 4 jaar gegeven. De keuze van de
kalkmeststof hangt op de eerste plaats af van de hoeveel
heid die men moet aanwenden en op de tweede plaats
van de prijs per z.b.w. Wanneer het om kleine giften
gaat dan zijn de poedervormige kalkmeststoffen met
magnesium aan te bevelen. Bij grotere kalkjgiften i#
schuimaarde ook een zeer goede kalmestatof; men moet
dan zelf berekenen wat het voordeligste is: poedervormig
gestrooid op het land of schuimaarde.
In het voorgaande is getracht u van het nu van een
goede kalktoestand te overtuigen. Wacht dus niet met
het uitvoeren van een bekalking tot de oogst is tegen
gevallen, want dan komt men te laat.
