Gerechtvaardigde verwachting op aanzienlijk
hogere appelprijzen!
D e appel is qua prijsvorming een typisch
"Europees" produkt. Hiermee wordt bedoeld
dat van dit produkt de prijsbewegingen op de
verschillende Europese markten min of meer
parallel verlopen. Zijn de appels in Italië duur,
dan zien we dat ook in Nederland, en zitten de
prijzen in West-Duitsland op een dieptepunt,
dan is het prijspeil in Frankrijk eveneens laag.
Dit verschijnsel is te verklaren door le. de
goede houdbaarheid van dit produkt, 2e. de
dominerende rol van één variëteit, de Golden
Delicious, 3e. (niet het minst belangrijkste
punt): de opheffing van de
handelsbelemmeringen in de E.E.G. Daardoor
werd intensieve internationale handel in dit
produkt mogelijk.
E nkele maanden geleden zijn er wijzigingen in de glasaf-
braakregeling aangebracht. Daar deze verruimde moge
lijkheden tot 1 januari 1977 zijn opengesteld en het einde
van het jaar alweer nadert willen we nog eens in kt kort op
deze mogelijkheden ingaan. Te onderscheiden zijn:
- glasafbraak en bedrijfsbeëindiging waarbij naast de be
drijfsbeëindigingsuitkeringen op basis van de O. en S.
fonds regeling er in het kader van de glasafbraak een af
braakpremie van f12, per m2 staand glas en een uitke
ring van fl.= per punt op basis van de bedrijfsomvang tot
een maximum van fl 5.000. per bedrijf mogelijk is.
Dit duidelijk uniforme marktverloop springt nog
meer in het oog doordat bij een relatief gering
tekort of overschot aan appelen de prijzen sterk
stijgen of dalen. Dit jaar heeft Europa een wat
kleinere oogst dan gemiddeld, hetgeen de telers
aanvaardbare appelprijzen zou moeten
verzekeren. Hoe anders was echter de start van
dit seizoen. In de maanden juli en augustus
beurden de Nederlandse telers voor hun appels
gemiddeld 20% minder dan in diezelfde
maanden van het, gezien de produktie,
recordjaar 1975. Hun Europese collega's
verging het niet veel beter. Hiervoor moet het
nog lang doorgaande aanbod van appels van de
"oude oogst" als boosdoener aangemerkt
worden, ofschoon wel degelijk ook het grote
aanbod van zomerfruit een rol meespeelde. In
september trok het prijsniveau allengs stevig
aan en thans zijn de vooruitzichten voor teler en
handelaar goed te noemen. Aldus het
marktoverzicht van het produktschap voor
groenten en fruit van 17 november j.I.
1'312c)
1 niu 1
1 VAM
DE
15
De europese produktie 1976
D e jongste oogstramingen voor appelen wijken nauwelijks af
van de in het Marktoverzicht appelen van half september gege
ven vooruitzichten. Noemenswaardig is in feite alleen de (71)
opwaartse herziening van de Westduitse oogst.
De totale appelproduktie in de Europese Gemeenschap van de
negen wordt momenteel geraamd op. 6.068.000 ton (vj 7.453'.
vvj 5.662'). Dat is 191 minder dan in het uitzonderlijk grote
oogstjaar 1975. Maar ook vergeleken met de produktie van de
laatste 6 jaar blijft de huidige oogst aan de kleine kant.
Produktieraming* appelen E.E.G. 1976
vergeleken met realisaties in voorgaande jaren
hvh. x 1.000 ton
1971
1972
1973
197^
1975
1976
le
raming
herz.
raming
a)
b)
Italië
1.698
1.873
2.050
1.887
2.127
2.047
2.047
96
100
Frankrijk
1.854
1.719
2.061
1.619
2.125
1.679
1.655
78
99
- wv Golden
1.146
1.131
!.°85c)
1.509
1.217
1.187
79
98
West-Duitsland
1.980
1.239
1.835
1.138
2.035
1.329
1.422
70
107
- Marktobstbau
619
48 2
626
^35
825
584
640
78
110
- Übriger anbau
1.361
757
1.209
703
1.210
745
782
65
105
Nederland
520
- 400
450
385
430
31^
310
72
99
Belgie
272
265
238
201
258
207
209
81
101
Luxemburg
7
8
9
8
9
6
6
67
100
Ver.Koninkrijk
459
333
458
341
338
332
329
97
99
Denemarken
80
64
80
72
88
75
76
86
101
Ierland
6
6
9
11
13
14
14
107
100
E.E.G.
6.876
5.907
7.190
5.662
7.453
6.003 -
6.068
8l
101
a) herziene raming 1976 in 1 van '75: b) herziene raming 1976 in
1 van le raming *76: c) door Z.M.P. vergelijkbaar gemaakte
cijfers in verband met nieuwe berekeningsmethodes.
Italië. Frankrijk. W.Duitsland en Engeland totale produktie.
overige landen handelsproduktie.
Van alle grote produktielanden liet Italië de kleinste veer. De
oogst in dit land is met 2.047.000 ton slechts 41 kleiner dan in
1975. Daarentegen zag West-Duitsland met een raming van
1.422.000 ton een 301 kleinere oogst tegemoet. Frankrijk volgt
dit jaar met een terugval in de oogst van 221 meer zijn Noorder-
dan zijn Zuiderbuur (zie tabel A).
Met 310.000 ton is de Nederlandse oogst resp. 281 en 191
kleiner dan in 1975 en 1974. Met deze gegevens als uitgangspunt
is het interessant om het lopende seizoen in ons eigen land eens
onder de loep te nemen.
De Nederlandse situatie: Na een mager, nu een vet jaar
De reeds genoemde produktie bestaat dit jaar hier te lande voor.
bijna de helft uit Golden Delicious (vj 421. vvj 441). Daaren
tegen is het aandeel van de typische "zee-klimaat"-appel Cox's
O.P. wat gedaald (dj 151. vj 17. vvj 16) evenals dat van de
Goudreinette (dj 9. vj en vvj 121). Doordat deze twee soorten
tamelijk "dun" aan de boom hingen, maar ook door de uitzon
derlijke weersomstandigheden tijdens de groei, bleek de houd
baarheid ervan nog slechter te zijn. dan al voorspeld was. Vooral
bij verschillende partijen Cox's O.P. holde de kwaliteit, zo deze
appel enige tijd bewaard werd. hard achteruit. Gevolg was dat
de aanvoer van goede Cox's klein bleef en de prijsnotering voor
deze appel boven de gulden per kilo kwam te liggen. Ook de
bewaarbaarheid van de Golden Delicious is minder dan andere
jaren, een verschijnsel, dat niet alleen in Nederland gekonsta-
teerd is. Door het uitstekende zomerweer liep het suikergehalte
hoog op: in de vochtige groeizame herfst nam deze vrucht,
voorzover ze nog aan de boom hing. veel water op. Hierdoor
werd het al vrij rijpe fruit verzadigd met water. Dit zal waar
schijnlijk moeten leiden tot een snellere afzet van Golden dan in
andere seizoenen. Dit proce is bij de Cox's en Schone van Bos
koop al aan de gang. getuige de veilingaanvoer tot heden.
Het aanbod op de veiling is tot half november - bijna 101 -
groter geweest dan in het eveneens kleine produktiejaar 1974
(toen de oogst overigens die van dit jaar nog met bijna 401
overtrof). Hoewel een behoorlijke teruggang in de appelprijs
rond eind september een normaal verschijnsel is. was de prijsval
dit jaar gering en stabiliseerden de appelnoteringen zich in ok
tober op ruim 50 ct/kg. Ondanks het fors grotere aanbod bleef
de prijs daarmee in de laatste 6 weken ruim 'A boven het peil van
1975, toen het aanbod zelfs 201 kleiner was. Maar dat jaar lag
de zware druk van een grote (Europese) voorraad op de appel
markt.
Dat het begin van dit seizoen zo vertroebeld werd. kom doordat
in juli. maar vooral in augustus nog enorme hoeveelheden
(Golden-)appelen van de oude oogst op de veiling werden aan
geboden. De herinnering aan de voor langbewaarders nog "re
delijke" prijzen in 1975/76. alsmede het uitblijven van verbete
ring van de appelmarkt in het voorjaar van 1976. deed waar
schijnlijk nogal wat telers gokken op~een afzet na 1 juli. Een
bijna drievoudig aanbod tegen ruim 301 lagere prijzen, alsmede
een neerhalen van de prijzen van het nieuwe fruit, was het
gevolg.
Dit seizoen is er tot heden, dankzij een 101 groter aanbod en een
gemiddeld 131 hogere prijs, ruim een kwart meer besomd. dan
vorig seizoen, terwijl de omzet van het seizoen 1974/75 tot half
november ook ruim (51) overschreden is. Er mag niet te vroeg
gejuicht worden. Er zijn nl. heel wat telers - met name in Zee
land - die door gebrek aan kilo's onvoldoende hebben kunnen
profiteren van de relatief hoge prijzen. Daarnaast is er sneller
dan anders geruimd, waardoor heö beeld vertekent wordt.
Reeds nu is bijna de helft van de oogst verhandeld tegen in 1974
en '75 slechts respectievelijk 38 en 321. Er resteert een kleiner
aanbod. Uit dien hoofde zal de besomming dus minder snel
groeien. De hoop is echter gerechtvaardigd dat de huidige kleine
voorraad van rond 160.000 ton (vj 270'. vvj 240') de komende
tijd tegen aanzienlijk hogere prijzen zal kunnen worden afgezet
dan in andere jaren.
I n vele gezinnen leeft men op het ogenblik in de ban van
het komende Sinterklaasfeest. Bij bepaalde gelegenheden
bereiken ons verzoeken om dit echte Nederlandse gezins-
feest een ander karakter te geven omdat het een te zwaar
accent legt op de blank-zwart verhoudingen en tezeer een
produkt is van onze konsumptiemaatschappij. Maar wan
neer we de laatste weken in de kadowinkels komen dan is
duidelijk dat velen het toch maar houden op het ouder
wetse feest! De algemene indruk is dat er weer enorm veel
wordt gekocht voor het heerlijk avondje dat de volgende
week komt. Het gevaar is aanwezig dat het steeds meer en
steeds groter moet worden en dat proberen met name de
reklame jongens ons voor te houden en aan te smeren.
Er moeten duidelijk grenzen gesteld worden bij het geven
van kado's aan elkaar want we dachten dat daarin juist de
waarde ligt van het elkaar een plezier doen. Het dient
daarbij veel meer te gaan om het gebaar dan om het kado.
Er dreigt wel het gevaar dat onder invloed van onze mo
derne communicatiemedia dit over het hoofd wordt gezien.
Er is ook een tijd geweest dat in de maand december onze
fruitprodukten met name zeer moeilijk te verkopen waren
en velen hielden daar rekening mee door in deze maand
maar zo weinig mogelijk aan te voeren. Toch geloven we
dat hiertoe steeds minder aanleiding bestaat. Juist tijdens
de feestdagen in de maand december maakt het fruit een
wezenlijk onderdeel uit van de feesttafels. We zullen er
alleen voor moeten zorgen dat het ook wordt aangeboden!
Daarom zijn we in de maand december helemaal niet bang
voor de afzetmogelijkheden van onze betere kwaliteiten
Doyenné du Cornice uit de koelhuizen alsmede voor de
Conference en dan ook weer speciaal de grote maten. We
zien het niet zitten dat er veel afzetkansen zullen zijn voor
versleten Golden Delicious die we zelf ook niet meer w illen
eten. Er zal zonder twijfel vraag zijn naar een goede kwa
liteit Golden Delicious, Cox's Orange Pippin en Goudrei
nette. Vroeger hadden we het verschijnsel Kerstveiling.
Dat heeft afgedaan omdat we daar kwamen met speciaal
verpakt fruit en dat doet het niet meer. We dachten wel dat
de Nederlandse fruittelers er verstandig aan doen om in de
komende weken de markt volop te voorzien van kwali-
teitsfruit. Lever wat oud en versleten is maar zo snel mo
gelijk af voor de industrie of interventie en begin opnieuw
met het betere fruit uit de koelhuizen! Het lijkt ons een
belang van de eerste orde!IK
- glasafbraak zonder bedrijfsbeëindiging voor tuinders die
hun bedrijf zonder glas willen voortzetten dan wel voor
diegenen die, om wat voor redenen dan ook, buiten de
bedrijfsbeëindigingsregeling vallen. De uitkering bedraagt
fl 2. per m2 staand glas. Vanzelfsprekend moet aan ver
schillende voorwaarden worden voldaan, o.m. dat de on
dernemer zich verplicht gedurende 6 jaar geen tuinbouw-
produkten onder glas te telen en het bij afbraak vrijko
mende perceel gedurende zes jaar niet overgedragen mag
worden dan wel een zakelijk gebruiksrecht gevestigd mag
worden.
- gedeeltelijke glasafbraak bijv. het veranderde gedeelte
van het glasbestand. In dat geval moet het af te breken
gedeelte ten minste 201 van het totale bedrijfsareaal
staand glas bedragen terwijl er na afbraak een bepaalde
minimum bedrijfsgrootte over moet blijven. Tevens zijn er
verder nog de bijkomende voorwaarden zoals die onder het
vorig punt zijn vermeld. De uitkering bedraagt fl0,= per
m2 en vermeldt kan o.m. nog worden dat de ondernemer
het overgebleven glasbestand wel mag vernieuwen maar
niet uitbreiden.
- Tenslotte afbraak ander glas vooral van belang voor
eigenaren van glasopstanden, die niet behoren tot een be
drijf en niet meer gebruikt (zullen) worden voor de teelt van
tuinbouwprodukten. De uitkering bedraagt eveneens
f10. per m2, terwijl ook aan bepaalde voorwaarden dient
te worden voldaan.
Alhoewel de voorwaarden voor de verschillende regelingen
niet zover uit elkaar lopen zijn er toch, naar gelang de
omstandigheden enkele verschillen. Nadere informatie
wordt in voorkomende gevallen gaarne door de Tuinbouw
ESV er de heer A. van Oosten verstrekt!
