E,
V
Noten in de tuin
O
D
Gladiolenteler: "Blijf trips de baas"
DIM Dl M VAM DJ Will
D
19
Beveland B.V. J. Burger
V ruchten uit eigen tuin zijn altijd lekkerder dan die van de
groenteman. Dit klinkt natuurlijk overdreven en in strijd met de
nuchtere waarheid, maar dan toch alleen maar in de oren van
hen die geen eigen tuin hebben of nog nooit van eigen bodem de
vruchten hebben geoogst. Voor hen die dit genoegen wel sma
ken. is deze stelling absoluut waar.
Wat te denken b.v. van noten uit eigen tuin of van het eigen erf!
Het is niet zo moeilijk als men misschien geneigd is te denken:
noten immers worden door velen toch nog in meer of mindere
mate beschouwd als een uitheemse vrucht.
Met ziektebestrijding heeft men doorgaans niets te maken en
speciale cultuurzorgen worden nagenoeg niet vereist.
Okker- of w alnoot
O m echte noteplantages te zien moeten wij niet aan de kust
zijn. maar verder het land in. b.v. in landen als Frankrijk en
Polen, landen dus met een meer uitgesproken landklimaat.
De okkernoot (Juglans regia) is een plant die weliswaar in ons
klimaat goed gedijt, maar de oogst van noten is elk jaar weer een
spannende zaak. Het ene jaar zijn de bomen van onder tot
boven bezet met vruchten, zoals dit jaar het geval is. maar het
voegend jaar kan het weer helemaal mis zijn. Notebomen mogen
dan de roep hebben door hun typische geur de muggen op een
afstand te houden, dat is voor de meeste mensen toch niet de
reden om één of meer notebomen te planten. Men wil wel
degelijk noten rapen en liefst niet te weinig.
W ilde en veredelde noten
m toch in ons land okkernoten te kunnen kweken met een
redelijke oogstzekerheid is er in het verleden veel selectiewerk
verricht dat er op gericht was een aantal rassen te vinden die ons
klimaat goed verdragen en die met name in ons schrale voor
jaarsweer toch een goede vruchtzetting vertonen.
Al deze moeite is met voldoende resultaat bekroond om degene
die het planten van één of meer okkernotebomen overweegt een
redelijke mate van succes te garanderen. Deze veredeling was
nodig omdat als men een jonge boom plant die uit een wille
keurige vrucht is opgekweekt, men maar moet afwachten wat
men krijgt. Het kan een voltreffer zijn die vroeg vruchtbaar is en
een overvloed aan grote, goed gevulde, lekker smakende noten
geeft, maar een dergelijke zaailing noot is een toevalstreffer die
niet vaak voorkomt.
Daarom kan men beter profijt trekken van het veredelingswerk
en één of meer zgn veredelde noten planten. Van dergelijke
bomen kent men de eigenschappen en het spreekt vanzelf dat de
handel alleen soorten (of beter nog "rassen") verhandelt die
uitblinken door een combinatie van goede eigenschappen.
Rassenkeuze
E nkele goede rassen, die hun deugdelijkheid ruimschoots
hebben bewezen zijn de volgende:
Buccaneer. Een ras dat geselecteerd is in L.imburg. Het ras is
goed vruchtbaar en dat al op jonge leeftijd. Bovendien heeft dit
ras de voor noten vrij zeldzame eigenschap dat het goed door
eigen stuifmeel wordt bestoven: dit betekent in de praktijk dat
een boom van dit ras op z'n eentje kan worden geplant.
Voor de bezitter van een kleine tuin wordt de boom nogal groot.
Broadview. Komt uit Amerika, waar dit ras op groté schaal
gekweekt wordt. Is een bijzonder vruchtbaar ras. reeds op jonge
leeftijd. De boom kan ook in de minder grote tuin geplant
worden; ze blijft ook op oudere leeftijd bescheiden van afme
tingen.
Een bezwaar is dat bomen van dit ras de eenzaamheid slecht
verdragen, in die zin dat dan de oogst meestal niet groot is.
Zorgen we voor gezelschap in de buurt door b.v. het planten van
het eerder genoemde ras "buccaneer" dan zorgt het stuifmeel
van deze laatste ervoor dat er de meeste jaren een rijke oogst aan
noten valt te rapen.
Gewapend met deze wetenschap is het misschien te overwegen
voor het geval de beperkte ruimte het planten van twee bomen
niet toestaat, met een buurman het op een akkoordje te gooien.
Jonge veredelde
in volle dracht
De één plant de vruchtdragende boom. de ander de bestuiver.
Het spreekt vanzelf dat de oogst dan eerlijk wordt gedeeld!
Hazelnoten. Veel van wat hiervoor is gezegd over okkernoten,
geldt ook voor hazelnoten. Ook hier is er sprake van sterk
wisselende oogsten en ook hier is de wetenschap er aan te pas
gekomen om de oogstzekerheid te vergroten.
Wilde hazelaar. Hazelaars worden bij duizenden geplant in bos-
of erfbeplantingen, omdat-ze daarvoor bizonder geschikt zijn.
Ze vormen een dicht struikgewas en groeien nog goed al staan ze
heel hun leven in de volle schaduw. Als er aan dergelijke wilde
hazelaars (Corylus avellana) soms ook nog vruchtjes komen is
dat meegenomen.
Veredeling
aarom. als het er om begonnen is zo veel mogelijk hazelno
ten. te oogsten, kan men ook hier beter gebruik maken van wat
selecteurs in de loop der tijden hebben gekweekt.
De rassen die men heeft geselecteerd zijn meest van Franse
oorsprong en behoren tot een ander soort, de Corylus maxima.
Door in dit soort te kruisen en te selecteren heeft men een aantal
goed smakende, redelijk vruchtbare rassen te voorschijn ge
bracht.
Enkele van die rassen zijn:
Geant d'Halle. Heeft bizonder grote vruchten, die glanze bruin
van kleur zijn en een dikke sterke schaal bezitten. Buitengewoon
lekker van smaak. De struik wordt groot en breed.
Webb's Prize Cob. Een steil opgroeiende struik, eveneens zeer
vruchtbaar. Geeft mooie grote vruchten met een dunne schaal.
Lambertsnoot. Kleine, gedrongen struik, die zeer veel vruchten
kan geven, maar deze vruchten zijn wel klein van stuk. Ze zijn
reeds in agustus rijp en smaken uitstekend.
Evenals bij okkernoten is ook bij hazelnoten de vruchtzetting
het zwakke punt. Om wat meer zekerheid te krijgen doet men er
daarom verstandig aan struiken van verschillende soorten door
elkaar heen te planten.
Sienvaarde
(foto J.C. v.t.Westeinde)
an hazelnoten mag niet onvermeld blijven dat ook de sier-
waarde een rol speelt. In het voorjaar vertoont de struik een
grote hoeveelheid prachtige hangende bloemtrossen in de vorm
van katjes, die geel-bruin van kleur zijn.
Er bestaat ook nog een hazelaar met rood blad. de Corylus
maxima "Purpuree". die een fraai uiterlijk paart aan een (soms)
rijke vruchtdracht.
En als dan ondanks alle goede zorgen en na geduldig wachten
toch geen grote hoeveelheden noten worden geplukt, kan men
wellicht voldoening putten uit de wetenschap dat men zijn
kindskinderen een fraaie struik of sierlijke boom nalaat.
Tuinbouwconsulentschap Goes. A.E. Stienstra
D e afgelopen zomer is er in de gladiolen, door de uitzonderlijke
weersomstandigheden, een grotere tripsaantasting geweest.
Ondanks de vele bespuitingen die zijn uitgevoerd, bleek trips dit
jaar moeilijk te bestrijden. Daar een bespuiting op het veld nim
mer geheel afdoende is. zal er veel trips mee de schuur in gaan.
Een tripsaantasting in de schuur brengt mee, dat de gladiolen
afgekeurd worden en/of tot een tijdelijke sluiting van de schuur
wordt overgegaan.
Wilt u dit jaar de trips de baas blijven, dan zal er vanaf het begin
(direct na de oogst) een volledige behandeling gegeven moeten
worden. De bestrijding kan gebeuren met naftaline of met dich-
loorvos op de volgende manier.
Naftaline.
- Tijdens het drogen 1 kg..naftaline per 100 m3 schuurinhoud
verdampen bij een temperatuur van 20 - 25 graden C.
- Gebruik 1 verdamper per 100 m3 schuurinhoud.
- De behandeling duurt 6 uur en dient 6 maal om de 2 dagen te
worden herhaald.
- Niet ventileren tijdens de behandeling, wel goed circuleren,
daarna weer ventileren.
- Bij het gebruik van naftaline voorzichtig zijn met vuur o.a. bij
kachels in de cellen.
- Naftaline niet op kale of natte knollen strooien i.v.m. bescha
diging van de knollen.
- De ruimte gedurende de behandeling niet betreden.
Dichloorvos
- Wordt er dichloorvos voor de bestrijding van trips gebruikt,
dan wordt er 12 ml. per 100 m3 inhoud verdampt.
- De behandeling duurt 6 uur. dient om de 2-7 dagen te worden
uitgevoerd.
- Geen dichloorvos op natte knollen gebruiken, dan komt alleen
verdampen van naftaline in aanmerking.
- Bij een temperatuur tot 15 graden C. moet men 4 keer een
behandeling geven en bij een temperatuur boven 15 graden C. 2
maal een behandeling.
- Voor het verdampen van dichloorvos kan gebruik gemaakt
worden van de naftaline verdamper of een zwavel verdamper
die in kassen gebruikt wordt. Voor dichloorvos het glazen bakje
gebruiken.
- Evenals bij naftaline het geval is, gedurende de behandeling
niet ventileren, wel circuleren, daarna weer ventileren.
- Tijdens de behandeling de ruimte niet betreden.
Om een herbesmetting tijdens de bewaring van de
knollen te voorkomen, moet men regelmatig een naftaline be
handeling van 6 uur uitvoeren of een dichloorvos behandeling
van tijd tot tijd herhalen.
c een zijn dood is de ander zijn brood". Dit gezegde gaat nog
altijd op en we werden er dezer dagen aan herinnerd toen we
lazen dat de veiling "Langedijk en Omstreken" in Noord Schar-
woude een recordomzet had geboekt. Op woensdag 29 september
bereikte de omzet van deze veiling namelijk het bedrag van 40
miljoen gulden, een omzet welke nog nimmer tevoren werd be
haald. Het is meer dan het dubbele van de omzet van het vorig
jaar in dezelfde periode want toen ging er voor een bedrag van
16.8 miljoen gulden om bij deze veiling in de eerste 9 maanden
van het jaar. Duidelijk blijkt hieruit hoe wisselvallig het in
komstenbeeld in sommige sektoren kan zijn. De veiling in
Noord-Scharwoude moet bet hebben van groenten en van de
vollegrond en vooral sluitkool. Ook aardappelen komen er nog al
wat. De geweldige omzetstijging van dit jaar heeft men in de kop
van Noord Holland te danken aan de grote droogte welke dit jaar
West - en Oost Europa heeft geteisterd. Vooral naar West- en
Oost-Duitsland zijn gedurende het gehele jaar enorm grote hoe
veelheden vollegrondsgroenten verladen.
Aan de grote omzet van deze veiling heeft ook de bloemkool een
belangrijke bijdrage geleverd. Door de droogte was de afgelopen
zomer de bloemkool schaars en duur. In de winter komt er altijd
veel bloemkool op de markt van de gebieden rond het Kanaal
zoals Bretagne, Jersey en Cornwall en hier is een forse oogstre-
ductie opgetreden zodat het er in zit dat ook in de komende
wintermaanden de bloemkool in West Europa een schaars artikel
zal blijven. Er schijnt tegenover te staan dat uit Italië wat meer
kool dan in andere jaren verwacht kan worden.
Op het ogenblik is er op de Nederlandse veilingen een ruim
aanbod van bloemkool en de venvachting is dat dit nog wel enkele
weken zal voortduren. Omdat ook Frankrijk op het ogenblik veel
bloemkool op de markt brengt is de export naar dit land, welke
geruime tijd van veel betekenis was, thans vrijwel komen te
vervallen. De veilingprijzen van bloemkool welke in de zomer
maanden het drie tot viervoudige waren van wat in andere jaren
normaal was, liggen de laatste weken op nauwelijks de helft van
wat het vorig jaar in dezelfde periode werd betaald. Het enige
verschil is dat deze prijsdaling geen voorpagina nieuws is voor de
kranten.
V orige week werd bekend dat tussen half augustus en half
september de prijzen in ons land met 1,1 zijn gestegen. Over de
periode vanaf 1 januari betekent dit een prijsstijging van 6,7%. In
het persbericht over deze aangelegenheid werd melding gemaakt
van het feit dat ingevolge de berekeningswijzen welke worden
gevolgd de hoge aardappelenprijzen van de maand juli nog na
werken in deze periode. Er staat tegenover dat in de komende
maanden gerekend mag worden op een neerdrukkend effect van
wege het feit dat aardappelen, groenten en fruit belangrijk goed
koper zijn geworden.
De totale beweging van de prijsstijging in ons land vertoont een
dalende tendens maar volgens de vakbeweging en de consumen
tenorganisaties gaat het toch te langzaam en deze week zou
volgens hen het gesprek op gang moeten komen over een com
pensatie aan de werknemers, waarvoor van vakbondszijde eind
vorige week werd genoemd een bedrag van f 40,— bruto per
maand voor iedereen.
We hebben begrepen dat de regering hiervoor nog weinig voelt
omdat het haar beleid om de prijsstijgingen te drukken, zou
doorkruisen. Overigens hebben we sinds 1 oktober te maken
gekregen met de verhoging van het B.T.W.tarief en ook dat
betekent weer een prijsstijging. Het is wel bijzonder moeilijk om
de inflatiespiraal te doorbreken. Wat dat betreft staat het buur
land West Duitsland er belangrijk beter voor. Gerekend vanaf 1
september 1975 tot 1 september 1976 stegen de prijzen in ons
land met gemiddeld 8,1%. In West Duitsland bedroeg de prijss
tijging in dezelfde periode de helft minder namelijk 4% en dat is
de kleinste stijging van de laatste vijf jaar. Het kan het bewijs zijn
dat dit land een heel eind op de goede weg is om de inflatie te
beteugelen. Dat kan van de situatie in ons land beslist nog niet
worden gezegd.
i en (schrale) troost kan dan zijn dat in vele andere landen van
West Europa en daar buiten de inflatie nog veel en veel groter is.
Overigens schijnen wc ook voor wat b.v. onze sektor tuinbouw
-betreft in Europa het land te zijn met de hoogste loonkosten per
uur. Volgens de L.E.I. berekening was het bedrag van de loon
kosten per uur voor een vaste kracht in de Nederlandse tuinbouw
in 1965 f3.60 Tien jaar later, in 1975-lo.76 was dat gestegen tot f
14.50 dus ruim verviervoudigd. Wanneer we daarbij nog beden
ken dat de valuta van een aantal West Europese landen in deze
jaren sterk in waarde zijn gedaald dan is duidelijk dat de con
currentiepositie van onze tuinbouw sterk in nadelige zin is bei
nvloed in de loop der jaren en dat geldt trouwens voor het gehele
Nederlandse bedrijfsleven.
Het Centraal Bureau van de Tuinbouwveilingen gaf de vorige
week in haar officieel orgaan, een overzicht van de wijzigingen
welke zich in de afgelopen tien jaar hebben voorgedaan in de
wisselkoersen, gerekend ten opzichte van onze gulden. Daaruit
bleek dat alleen West Duitsland een stijging te zien geeft en wel
met 15%. De waarde van het Pond Sterling ten opzichte van de
gulden daalde echter met 54%, de Franse franc met 26% en de
Italiaanse Lire met 46%. De Belgische franc toont met een daling
van 8% slechts een klein verschil, maar daarvoor lopen Meder-
land en België dan ook vrijwel als enige landen wat in de pas. We
maken hiervan melding om aan te geven in welke moeilijke om
standigheden we verkeren wanneer we ondernemer in de tuin
bouw zijn. Iedere keer wanneer er een waardedaling van de valuta
bij onze concurrenten optreedt betekent dit voor ons een achte
ruitgang van de concurrentiepositie en dat is een kwalijke zaak.
