f) tuin klan
(4bouw u
ken
UI 11,1 II VAM 1)1', WEEI
r-r
Tijdens de fruitoogst 80-urige werkweek!
Veilen voor een appel en een ei.
Gelukkig dat er interventie is
Het laatste kwartaal
D
H
19 -
0
De oogstwerkzaamheden op Schouwen-Duiveland zijn op veel
tuinbouwbedrijven in volle gang. Het rooien van gladiolen is dit
jaar wat later dan andere jaren, maar door de regen van de
vorige maand en de vrij hoge temperaturen voor de tijd van het
jaar. hoopt men dat door de langere groeiperiode de maat van
de bol wordt vergroot. Door de late start is het extra te hopen dat
,de weersomstandigheden bij het rooien meewerken, kosten en
ongemak hangen hier nauw mee samen.
Op de fruitteelt bedrijven is al een belangrijk gedeelte geplukt,
de peren. Cox en goudreinette zijn geoogst. De drukste periode
is op de meeste bedrijven de pluk van de Golden Delicious, die
nu in volle gang is. Op veel (gezins)bedrijven wordt van de
vroege morgen tot de late avond geplukt en gesorteerd, waarbij
70 a 80 uren in de week echt geen uitzondering zijn. Bedrijven
die op het hout verkocht zijn hebben met sorteren en opslag
niets, te maken en hebben deze arbeidspiek iets minder. Wan
neer je dan tussen de drukte een keer de nieuwsberichten op
vangt die het over voorstellen tot arbeidsverkorting hebben van
40 naar 38 uur ter bestrijding van de werkeloosheid dan flitst het
door je heen dat er in één bijenkast verschillende soorten bijen
huizen.
De rijping van het fruit verloopt dit jaar vlug,.door de vele kleine
maten probeert men aan de ene kant de vruchten zolang moge
lijk te laten hangen, maar om een bewaarbaar produkt te oogs
ten is het gevaar voor te laat plukken dit seizoen bizonder groot.
De golden delicious is dit jaar gemiddeld erg fijn maar door de
kleuring van de vruchten is het wel zaak de nodige haast te
maken als men het produkt lang wil bewaren.
De afzet van de peren verloopt moeilijk in het bizonder de
kleine maten bij de appels vertoonden de James Grieve en de
Cox een flinke opleving, vooral voor een eetrijp produkt werden
hoge prijzen betaald. Door toenemend aanbod van Cox en
tegenvallende kwaliteit (phoma) viel de prijs sterk terug.
We zitten als tuinbouwers nu al enkele weken uit te kijken naar
een reaktie van vakbondszijde, dat de prijsindex deze maand zo
gunstig uit zal vallen. De prijzen van aardappels dalen, goed
kope tomaten, spotgoedkope bloemkool en handperen. Of is de
invloed nü maar heel beperkt? Ingrijpen in de veilingprijzen is
men nu zeker vergeten. Toen deze punten laatst met een aantal
vakgenoten besproken werden vroeg mijn buurman zo lako-
niek: wist jij wel dat een kip en ■een merel verscheurende dieren
zijn en een leeuw en een tijger vreedzaam. Je moet het maar eens
uit het standpunt van een worm bekijken. Wij "moeten het in
derdaad toegeven, éénzijdigheid komt helaas veel voor, begrip
veel minder.
Het heeft ons aan de basis van de standorganisatie goed gedaan
dat het Landbouwschap een duidelijk standpunt heeft ingeno
men jnzake de aardgasprijzen voor de tuinbouw. De minister
ging échter toch zijn eigen gang, de minister van financiën heeft
dit extraatje blijkbaar te hard nodig uit onze grote spaarpot.
Na de lange droogteperiode is er in september al heel wat
neerslag gevallen, het is moeilijk te geloven dat het nog maar zes
weken geleden is dat we naar een buitje snakten. Aan de op
brengsten is het echter duidelijk te zien. Het is opvallend hoe
snel vruchten die op de grond liggen of hangen tot rotting
overgaan. Dit is waarschijnlijk een gevolg van de hoge tempe
raturen en luchtvochtigheid en de neerslag. Bespuitingen tegen
bewaarrot zullen"zeker onze aandacht blijven vragen.
De uienoogst is hier vrijwel afgelopen, gemiddeld een zeer
middelmatige, zij het geen slechte opbrengst voor hen die niet
verkocht hadden, maar wij vrezen dat het gemiddeld financieel
gezien toch geen reden tot vreugde zal kunnen geven.
Wat betreft het bloemzaad, hetwelk in deze regio vrij veel ge
kweekt wordt, kunnen we stellen dat er per perceel een erg groot
verschil is van erg slecht tot best, alleen dat laatste komt niet zo
heel vaak voor.
In de groentesektor, is het na de hete zomer met zijn hoge
prijzen nu totaal anders, de sla. andijvie en de bloemkool wordt
weer behoorlijk doorgedraaid, het is schrijnend als we-weten dat
toen de prijzen hoog waren er uit deze streek bijna niets is
geveild doordat er geen enkele mogelijkheid is om te beregenen,
nu de prijs laag is wordt er weer geveild, en de tuinder die op dit
moment veilt werkt weer voor de bekende appel en het nog
bekender ei, we wachten maar op Wim Kok of hij weer een
"briljant" idee krijgt, iets in de vorm van verplicht tweemaal
daags groente met een peer als inflatiekorrektie toe.
Deel peren gingen in de interventie
Op Zuid-Beveland is de drukte van de perepluk nu grotendeels
achter de rug. Hier en daar ziet men nog een perceel met bomen
die nog geoogst moeten worden ea waar de helft van de peren
rijp op de grond is gevallen, maar dat zijn uitzonderingen. Het
heeft overigens op veel bedrijven erg gespannen om alles er af te
krijgen. Goed op tijd lukte dat vrijwel nergens, overal was er een
achterstand. Het was dan ook gewoon niet bij te benen. Som
mige telers waren aan zes of zeven rassen tegelijk bezig. Als men
aan de Cox's bezig was kwam men tot de konklusie dat de Hardy
rijp werd en daarom voorrang moest krijgen en als men de rijp
wordende.(kleine) Bonne Louise wou oogsten, (voor de inter
ventie) merkte men dat de L.egipont en Lucas veel gingen vallen.
Veel peren kwamen in de interventie terecht. Geleidelijk kwa
rtiert er zoveel rijpe vruchten dat het moes werd en zelfs minder
geschikt voor vervoer. Wel is het duidelijk dat zonder interven
tie de pereteelt dit jaar financieel voor velen erg slecht was
geweest. Nu was het ook niet best, maar dan was het een debacle
geworden.
Benieuwd kan men zijn naar de houdbaarheid van het koel-
huisfruit. Veel peren kwamen te laat in de cel, soms zaten er al
zachte exemplaren tussen. Er was een begrijpelijke neiging om-
de vruchten uit te laten groeien. Dat uitgroeien lukte aardig,
maar waarschijnlijk bij een ras als Conference ten koste van de
houdbaarheid. Het plukadvies van de heer P. Meeuwse van het
tuinbouwconsulentschap werd danig gemist. Andere jaren gat
hij aan op welke data de diverse appels en peren in de koelcel
moesten zitten voor lange bewaring, middellange bewaring, enz.
Om gezond, heidsredenen moest deze adviseur zijn aktiviteiten
beperken en dat is natuurlijk in de eerste plaats voor hem per
soonlijk erg jammer, maar daarnaast ook voor vele telers die
richtlijnen voor de bewaring nodig hebben.
Vrijwel elke fruitteler die Doyenné du Cornice in zijn aanplant
heeft kon dit jaar genieten van zwaar beladen bomen. Noon
tevoren hingen de Cornice bomen zo vol. Het leek of de peren er
door de nachtvorst aan gevroren waren. In België is het precie
hetzelfde. De afzet van die enorme hoeveelheid Doyenne du
Cornice kan chter wel eens problemen geven. Het moeilijke
punt is dat de handel vrijwel geen Cornice in W.Duitsland kwijt
kan. En als het over export gaat is dat toch verreweg de grootste
afnemer. Alles in eigen land opeten wordt ook een zware opga
ve, te meer omdat er ook nog flinke hoeveelheden van de andere
rassen zijn. Het lijkt dan ook niet mogelijk de massa Cornice in
november-december aan de man te brengen en na nieuwjaar
loopt de vraag meestal snel terug. Hopelijk vindt de handel
nieuwe afzetgebieden, anders kan het prijsverloop wel eens te
leurstellend worden.
Het is inmiddels oktober geworden, tijd voor de Golden Deli
cious die lang bewaard moet worden. De topdrukte duurt voort.
In veel fruitschuren brandt 's avonds nog heel laat licht. Voor
lopig kent een fruitteler geen 40-urige werkweek, in deze perio
de benadert hij eerder het dubbele aantal uren!
Met de intrede van de maand oktober kan men ook in ons
Thoolse distrikt goed merken, dat het oogsten van de verschil
lende teelten op een eind raakt. De velden worden iedere week
merkbaar kaler, en het gaat steeds meer in de richting van de
winterru t. September heeft ons vochtig warm, en groeizaam
weer gebracht, wat ideaal was voor de gladiolen, herfstbloem
kool en witlof. Juist deze teelten hadden in de afgelopen zomer
een flinke achterstand in de groei gehad, dus konden die nu nog
wat inhalen, voor het.oogsttijd was. De veilingprijzen van de late
bloemkool en vroege witlof zijn tot nu toe zeer bevredigend.
Wat opvalt is wel, dat voor deze produkten beslist geen mindere
prijs op de wat kleinere groenteveilingen gemaakt wordt, dan op
de moderne grote Zuid-Hollandse veilingen. Het schijnt toch,
dat'voor een goed klaargemaakt produkt, óók op de regionale
veilingen voldoende kopers interesse hebben, en dit geldt zéér
zeker voor meerdere produkten. De oogst van de gladiolen zal
dit jaar niet vroeg zijn gezien de opgelopen achterstand in groei.
Door de groeizame septembermaand kunnen er alsnog wat
grotere maten aankomen. Voor wat betreft het afdorsen van de
geruiterde bloemzaden, zat het met de vochtige september
maand niet mee. Verschillende telers zijn er toe overgegaan
kunstmatig te drogen in één of andere drogerij. Om tot een vlug
afgewerkt produkt te geraken is dit met wisselvallig weer, wel de
aangewezen weg. Het is van grote betekenis dat deze mogelijk
heid er is. maar een rem is wel, dat deze behandeling wel wat
duur uitkomt in verband met het grote volume, wat ter droging
wordt gebracht. Men zal moeten afwegen, in hoeverre het pro
dukt beter tot zijn recht komt. Dit jaar hebben echter de meeste
bloemzaadsoorten een teleurstellend resultaat gegeven, on
danks het feit dat het soms toch nog tot een behoorlijke zaad-
vorming kwam. Oorzaak was, dat door te snelle rijping de zaden
voortijdig uitvielen. Hoeveel kg zaad is er in de stoppel reeds
gekiemd, en vormt als het ware nog een groenbemesting? On
dertussen worden in deze tijd ook de programma's opgesteld,
om in samenwerking met de voorlichtingsdiensten, a.s. winter
seizoen weer wat theorie op te doen wat ten nutte van onze
bedrijven kan komen. Zo juist nog gelezen dat het aantal on
dernemers in de vollegrondstuinbouw in tien jaar sterk is ver
minderd. Toch is het aantal ha groente in de open grond nog
sterk vergroot. De oorzaak zal dan ook zijn, dat door de steeds
verdergaande mechanisatie de produktie per man steeds is toe
genomen. Gelukkig dat dit proces de tijd heeft gehad om te
groeien, zodat de betreffende ondernemers, zich voldoende
hebben kunnen aanpassen. Deze aanpassing gaat echter nog
steeds door, en daarom is en blijft het van groot nut, om in de
wintertijd zich met andere vakgenoten te beraden, voor wat ons
te doen staat om onze bedrijven rendabel te houden. Het heden
vereist nu éénmaal, dat men niet meer individueel een bedrijfs-
type gezond kan houden, want daarvoor zijn wij teveel afhan
kelijk van elkaar geworden, in werk en organisatie. Alleen in
goed gerichte samenwerking, zit de toekomst van ons bedrijfsty-
pe
inds enkele weken is er binnen de vakbonden een discussie
aan de gang over de vraag of voor 1977 afgezien zal worden van
volledige prijscompensatie bij de loonvorming en in de plaats
daarvan een werktijdverkorting met als doel hierdoor de wer
kloosheid verder terug te dringen.
Volgens de jongste berichten zou er bij de leden van de verschil
lende vakbonden begrip bestaan voor dit plan en is het niet
uitgesloten dat de meerderheid daarvoor te vinden zal zijn.
Er is altijd gesteld dat 10 minder prijscompensatie een teruggang
van de werkloosheid met 40.000 plaatsen zou betekenen. Toch is
de laatste weken ook duidelijk geworden dat het niet zo eenvou
dig is als hier wordt voorgesteld. Er is wel sprake van een terug
gang van de werkloosheid met een groot aantal plaatsen wanneer
er minder prijscompensatie wordt gegeven maar deze teruggang
zal er niet zijn wanneer deze prijscompensatie niet in geld voor de
werknemer wordt uitgedrukt, maar wel wordt gebruikt om de
arbeidstijd te verkorten. De kosten voor het bedrijfsleven worden
hierdoor immers niet in gunstige zin beïnvloed en het is duidelijk
dat het vooral deze zaak is welke in de eerste plaats verantwoor
delijk gesteld moet worden voor de werkloosheid. Het lijkt wel
heel wat wanneer door verkorting van de arbeidstijd meerdere
mensen aan werk geholpen kunnen worden, maar het probleem
van de werkloosheid op zich wordt er niet mee opgelost, inte
gendeel het zou er nog wel gaandeweg erger door kunnen worden.
Uit alles blijkt dat er binnen de regering een toenemende be
hoefte komt om een economische groei niet af te remmen maar te
stimuleren. Over de mate waarin dit gebeurt en de wijze waarop
dit zou moeten gebeuren kan men alsnog van mening verschillen.
maar ook in den Haag raakt men er van overtuigd dat voor een
gunstige ontwikkeling van de werkgelegenheid een goed indus
trie- en investeringsklimaat onmisbaar is. Dat zal weinig worden
verbeterd met een niet toekennen van prijscompensatie aan de
werknemers maar verkorting van de arbeidstijd. Bovendien zitten
wij in een bedrijfstak waarin een arbeidstijdverkorting er alleen
maar op zou neer komen dat we zelf nog wat harder moeten gaan
werken, al zal dat voor de meesten van ons niet mogelijk zijn. Op
zich behoeft dat geen reden te zijn om een zaak af te wijzen
wanneer deze overigens gunstige kanten heeft, maar we zien deze
niet zitten in het huidige voorstel van de vakbonden aan hunfc
leden.
Het is beslist niet zo simpel als wordt voorgesteld de totale
werkgelegenheid van ons land maar eens anders te gaan verdelen
om een ieder aan werk te helpen.
sinds een paar weken weer helemaal mis en wordt maar de helft
van de prijs van 1975 betaald. Er is wel gedacht dat de tomaten
prijzen dit jaar bijzonder goed zijn geweest. Het Produktschap
berekende dat ze over het gehele seizoen tot nu toe 2.50 boven
het niveau van 1975 hebben gelegen. De cijfers moeten dan weer
in een onderling verband worden bekeken. De totale veilingop
brengst van de Nederlandse kastomaten heeft tot nu toe 452
miljoen gulden bedragen en dat is 60 meer dan het vorig jaar en
per in produktie geweest zijnde oppervlakte zelfs 110 meer.
et gaat de laatste weken weer allesbehalve vlot met de afzet
van de tomaten. Er is een groot aanbod en de prijzen zijn laag. De
prijs ligt de laatste weken maar op ongeveer de helft van wat het
vorig jaar werd betaald. Zelden hebben we een seizoen gezien met
zulke sterke prijsschommelingen bij de tomaten als dit jaar. De
warme en droge zomer is hiervoor uiteraard verantwoordelijk.
Volgens een overzicht van het Produktschap voor Groenten en
Fruit waren de tomatenprijzen in het tweede kwartaal van dit jaar
gemiddeld 90 lager dan het vorig jaar in dezelfde periode. In juli
waren ze gemiddeld 20 hoger en in de eerste helft van augustus
lag de gemiddelde prijs van de tomaten op de Nederlandse vei
lingen 400boven die van het jaar daarvoor. In de tweede helft van
augustus volgde een geweldige inzinking. Toen kwamen overal in
het buitenland de natuurtomaten en de Nederlandse veilingprijs
daalde met 440 ten opzichte van het vorig jaar. Gedurende de
eerste weken van september zette deze tendens zich voort en de
prijzen lagen 650 hoven die van 1975 maar zoals gezegd is het nu
e telers van hete-lucht tomaten hebben een belangrijk beter
tomatenjaar gehad dan in 1975 en kunnen op een goed seizoen
terug zien. Ook de telers van zgn. koude tomaten kunnen tevre
den zijn. Zij leden het vorig jaar nog een verlies en zullen nu
gemiddeld net zijn uitgekomen met hun teeltje. De grootste
groep van tomatentelers wordt echter gevormd door de telers van
stooktomaten en deze hebben doorééngenomen, dit jaar een be
hoorlijk verlies geleden. Per beteelde oppervlakte hebben ze plm
50 meer ontvangen dan het vorig jaar maar de teelt en afleve-
ringskosten zijn met 150 gestegen.
Binnenkort zullende herfsttoniaten aan de veilingen komen.
Hiervan is meer uitgeplant dan het vorig jaar en toen was het ook
al geen best jaar voor deze teelten. Dat er toch meer zijn uitge
plant komt door de overweging dat de herfstteelten van kom
kommers, sla of bloemen de laatste jaren nog minder rendabel
zijn. Er is in deze tijd van het jaar een bijzonder grote concur
rentie van tomaten uit landen als Spanje, Roemenië, Marokko en
de Canarische eilanden. Daarvan levert alleen Spanje reeds meer
dan de helft. De Spaanse aanvoer van tomaten op de markten in
YVest Europa is in deze tijd van het jaar groter dan die van
Nederland, dat altijd de eerste plaats heeft ingenomen maar deze
thans dreigt kwijt te raken en opnieuw zien we hieruit welk een
zware strijd er gestreden moet worden om markten voor groenten
te veroveren ofte behouden.
