De maand september op het
Zuid-Westelijk landbouwbedrijf
Akkerbouw
C.A.R. GOES. A. DE
10
REGT EN M. A. DE HOND
Uiteraard moet het gehele bemestingsbeleid
afgestemd worden op het totale bouwplan en
op de vruchtbaarheidstoestand van de grond
die we alleen te weten kunnen komen middels
grondonderzoek.
Niettemin zal het toch veelal nodig zijn kali te
strooien voor gewassen als:
giftem bij normale kalitoestand
D oor de droogte van deze zomer zijn de zomeroogstwerkzaamheden enkele weken vroeger
geweest dan in andere jaren. Zodoende zijn ook andere zaken eerder uitgevoerd, b.v. het
bewerken van de stoppel. Een groot deel van de augustusmaand kon hieraan al besteed worden.
Zeker wanneer het ook verder droog blijft, is dit wél een uitzonderlijke zomer om worte
lonkruiden zoals kweek en klein hoefblad door middel van grondbewerkingen te lijf te gaan. Het
nadeel dat de onkruiden weinig groei vertoonden en een chemische bestrijding dit jaar dus
weinig kans van slagen had, weegt hier zelfs niet tegen op.
Op kalkrijke en weinig slempgevoelige gronden
kan in september reeds op wintervoor worden
geploegd.
Wanneer de omstandigheden qua weer en
grond daartoe gunstig zijn, kan het ploegen en
kultivateren, waarmee men in augustus is be
gonnen. in september nog worden voortgezet.
Vooral met het oog op de bestrijding van wor
telonkruiden is dit een goede zaak. Zo'n gele
genheid mogen we niet laten voorbijgaan. Er
zijn veel
zomers dat er weinig tijd en/of gelegenheid
voor is en dat is dan ook op veel percelen te
zien, namelijk een ontoelaatbare vervuiling
hetgeen leidt tot een hoop narigheid en lagere
opbrengsten van de produkten. Chemische
bestrijding van deze onkruiden is uiteraard ook
mogelijk. Over de toepassing hiervan is nog
kortgeleden een artikel gepubliceerd, waarin
het gebruik van dalapon, amitrol/thiocyanaat,
amitrol, roundup, M.C.P.A. en 2,4-D amine-
zout wordt beschreven. Degenen die door her-
groei hiertoe nog in de gelegenheid zijn, doen
er goed aan dit artikel nog eens goed te (her-)
lezen, ook al moet men natuurlijk niet ver
wachten dat men in één jaar kweek of klein
hoefblad voor 100% bestreden heeft. Zo is het,
ook na een nazomer waarin men de kweek
mechanisch flink heeft aangepakt, aan te be
velen om in het najaar over de ploegsnede nog
een behandeling met T.C.A. uit te voeren. Een
goede opzet van de kweekbestrijding in een
jaar als dit zou dan kunnen zijn:
- in augustus/september de stoppel intensief
(mechanisch) bewerken;
- vroeg op wintervoor ploegen, en niet-slemp-
gevoelige gronden reeds in september;
- daarna een egaliserende grondbewerking uit
voeren;
- oktober/november T.C.A. spuiten;
- in januari/begin februari weer een grond
bewerking plus (als bieten gezaaid zullen wor
den) een aanvullende bespuiting met T.C.A.
Overigens geldt het advies om vroeg op win
tervoor te ploegen niet alleen voor percelen
met kweek. Integendeel, op alle niet slemp
gevoelige percelen is vroeg op wintervoor
ploegen een goede zaak. Men zou er dan ook
naar kunnen streven om dit jaar zeer vroeg op
wintervoor te ploegen en daarvoor zelfs nog de
septembermaand te benutten, om daarna, zeg
maar enkele weken later, de grond met kulti-
vator wat te bewerken. Dit met het oog op het
zaaibed van 1977 We verleggen dan als het
ware een deel van de voorjaarsgrondbewerking
naar 't najaar. Elk jaar weer blijkt dat wanneer
we in het voorjaar toe kunnen met een mini
male grondbewerking dit de opkomst van de
fijnzadige gewassen (bieten, uien, maanzaad)
bevordert doordat we het verdwijnen van vocht
uit de toplaag tegengaan. Daarmee verleggen
we de egaliserende werking van de grond
bewerking in het voorjaar naar een vroeger
tijdstip, namelijk najaar en winter.
Op lichte en slempgevoelige gronden is deze
methode uiteraard minder of helemaal niet aan
te bevelen en ook minder voor percelen die in
1977 bestemd zijn voor de aardappelteelt. Ie
dere boer kent in dit opzicht zijn eigen grond
het beste, hoewel hierbij soms ook tradities een
hardnekkige rol spelen.
Zowel in augustus als in september kan ook het
woelen op gronden met vaste ondergrond een
goede zaak zijn. Dit moet wel gepaard gaan
met een goede ontwatering. Op slecht ontwa
terde grond haalt dit weinig of niets uit, want
het verdichten is dikwijls veroorzaakt doordat
het water onvoldoende weg kan. Ook moet het
woelen voldoende diep gebeuren om er effekt
van betekenis van te kunnen verwachten.
Slapende bieten! Een gevolg van de droogte èn
van aaltjes.
Droogtegevoelige gronden en plekken te
kenden zich dit jaar duidelijk af. Maar ook zal
menigeen die de moeite nam hier en daar eens
een biet op te trekken op de wortels de bekende
eysten hebben waargenomen. Ongetwijfeld
hebben op die bepaalde gronden de bietencys-
tenaaltjes het optreden van de slapende bieten
verserkt. In tal van gevallen waren deze aaltjes
echter ook de hoofdoorzaak en was 1976 dus
het jaar van de waarheid.
Het is zaak deze plekken goed in Uw geheugen
te prenten, nog beter om op een kaart of schets
deze plekken vast te leggen en dit in het
bouwboek te bewaren. Voor dat men dan weer
bieten gaat telen op een dergelijke perceel
wordt men er nog eens aan herinnerd dat aalt-
jesonderzoek hier op zijn plaats is.
Aaltjesschade zoals in 1976 kan men immers
voorkómen. Door NU monsters te laten ne
men, weet men van die percelen die in 1977
voor bieten in aanmerking komen, waar men
aan toe is.
Ook de aaitjesbestrijding door grondontsmet-
ting komt zodoende weer meer in de belang
stelling. Op het moment dat wij dit schrijven
('23-8) is de grond veel te droog en te hard.
Niaar dat kan In de loop van september nog wel
veranderen. In een speciaal aan dit onderwerp
gewijd artikel zal nader op de grondontsmet-
ting worden ingegaan waarnaar wij dus ge
voeglijk mogen verwijzen.
Een kwaliteitsui vraagt een korte vclddroogpe-
riode plus de nodige zorg bij de oogst en na het
binnenbrengen.
Ook de uien hebben sterk geleden onder de
langdurige droogte'. Rond de oogst zal er reke
ning mee moeten worden gehouden dat de
kans op het optreden van kale uien wel bij
zonder groot is. 's Morgens vroeg rooien en de
snelheid van de opvoerketting aanpassen kan
erger voorkómen.
Ook in een gewas dat vlug afsterft blijken de
halzen van de uien vaak nog vochtig. Een goed
uitgevoerde droging na het binnenbrengen blijft
dan nodig. Deze eis tot snel indrogen geldt des
te meer bij aanwezigheid van vraatgangen van
de mineervliegmade in de hals en de aanslui
tende vlezige rokken. Overigens zal het insect
zeifin de bewaarplaats geen schade meer doen.
In een persbericht van de S.N.Ui.F. dat vorige
week werd uitgegeven, wordt op bovenstaande
en met name ook op de droogtechniek nader
ingegaan, zodat wij mogen volstaan met daar
naar te verwijzen.
Slecht ontwaterde gronden hebben het vlugste
last van zowel te weinig als teveel vocht.
September is al van oudsher een belangrijke
maand om nieuwe drainages te leggen. De ge
wassen zijn voor een groot deel van het veld en
meestal is de grond voldoende droog.
Een goede drainage geeft naast een goede
vochtvoorziening een zo groot mogelijke wa
terberging. Slecht ontwaterde gronden hebben
vlugger last van zowel teveel als te weinig
vocht.
Vaak komt het neer op een optimaal luchtge-
halte in de grond, tot op een diepte dat de
wortels kunnen groeien. Waar zich teveel water
bevindt of waar de grond te dicht zit, is te
weinig lucht aanwezig en kunnen de wortels
niet groeien. Vooral hoge wintergrondwater-
standen zijn funest omdat er dan weinig of
geen verdamping is en de grond erg gaat ver
dichten. Het nut van een diepe drainage (liever
1.30 m. dan 1.00 m.) is reeds vele malen bewe
zen. Hierdoor verkrijgt men o.a. een groot wa
terbergend vermogen, hetgeen in natte perio
den bijzonder belangrijk is. Misschien spreekt
dit argument in deze extreem droge zomer niet
zo sterk aan maar we hoeven slechts terug te
gaan tot najaar 1974 om ons een tegengestelde
situatie voor de geest te roepen.
De kali er in het najaar op, maar zonder gron
donderzoek vaart U als een schipper zonder
kompas.
Om een deel van de bemesting in het najaar
uit te strooien - waarvoor deze maand zeer ge
schikt is - kan een aantrekkelijke zaak zijn uit
het oogpunt van:
- arbeidsverdeling (minder opeenhoping van
werk in het voorjaar);
- kostenbesparing (najaarsaankopen liggen
veelal lager in prijs);
voorkomen zoutschade aan gewassen
(tijdsduur tussen strooien en zaaien gewas).
Financieel en bemestingstechnisch bekeken is
het gunstig te werken met kali 60 die in het
najaar goed gestrooid kan worden en met een
N.P. meststof, waarmee uiteraard tot het voor
jaar moet worden gewacht.
irdappelen per ha.
ieten per ha.
aa.
bieten
uien
bonen
karwij
erwten
luzerne
vlas
per ha.
per ha.
per ha.
per ha.
per ha.
per ha.
400 a
100a
300 a
150 a
100 a
150 a
150 a
100 a
500 kg.
150 kg.
400 kg.
200 kg.
150 kg.
200 kg.
200 kg.
150 kg.
K 60
K60
K 60
K 60
K 60
K 60
K. 60
K 60
Wanneer men om de 4 jaar aardappelen ver
bouwd is het mogelijk (ter bestrijding van de
blauwgevoeligheid), alle kali die men normaal
in het bedrijf toepast aan het gewas aardappe
len te geven en de drie volggewassen geen kali
mee te geven.
Verschillen in groei door profielopbouw die in 1976 zeer duidelijk tot uiting komen.
Te meer daar de voedervoorraad dit jaar al zeer schaars is, moet men zeker proberen zowel een
zo goed mogelijk produkt te verkrijgen.
fflrisïïjïïl»?»
Voor aaitjesbestrijding door grondontsmetting is er een toenemende belangstelling. Intensi
vering van het bouwplan geeft hiertoe alle aanleiding.
Ook het uitstrooien van de schuimaarde is een bezigheid, die deze maand aan de orde is.
