Herinzaai van grasland
Mengrotor klauwt door Zeeuwse
plaatgrond
In verband met de droogte zijn veel weilanden in een zeer slechte
konditie gekomen.
Het ziet er naar uit dat nogal wat grasland gescheurd zal worden, om
opnieuw ingezaaid te worden. Door het Proefstation voor de
Rundveehouderij wordt uitgebreid aandacht besteed aan dit
onderwerp in de vorm van een vlugschrift waaraan wij onderstaande
gegevens ontlenen.
I
HERINZAAI: DOEN OF NIET DOEN
Aan de herinzaai van grasland zijn kosten en
risico's verbonden. Men zal dan ook alleen tot
herinzaai moeten besluiten wanneer dat
duidelijk noodzakelijk is. Dit is het geval
wanneer het grasland veel planten bevat die
door het vee slecht worden gevreten en die in
de bestaande grasmat moeilijk of niet zijn te
bestrijden. Herinzaai komt bijvoorbeeld in
aanmerking wanneer een perceel meer dan
10% kweek of bent bevat.
Een andere goede reden voor herinzaai kan
zijn wanneer de grasmat voor minder dan 30 k
50% uit goede grassen bestaat en waarbij
Engels raaigras- het beste weidegras- vrijwel of
geheel ontbreekt. Wanneer nog een redelijke
hoeveelheid Engels raaigras aanwezig is, kan
ook een oplossing worden gezocht in
verbetering van ongunstige factoren zoals een
slechte ontwatering of een ondoelmatig
gebruik van het grasland. Merkbare
verbetering langs deze weg kan wel enkele
jaren duren, maar men ontkomt daarbij aan
de kosten en risico's van herinzaai.
OORZAAK VAN SLECHT GRASLAND
WEGNEMEN.
Voor een blijvende verbetering van het
grasland is het van belang de oorzaak weg te
nemen, die tot verslechtering van de grasmat
heeft geleid. In het algemeen moet de oorzaak
gezocht worden bij één of meer van de
volgende factoren.
- Beschadiging van de grasmat door te kort
maaien, slechte verspreiding van organische
mest, te grote giften organische mest per keer,
een weidewagen bij het melken in het land en
ongedierte zoals mollen, emelten en
veldmuizen.
- Ondoelmatig gebruik van het grasland: o.a.
door het weiden in te lang gras, het maaien van
te zware gewassen en het te lang op het veld
laten liggen van gemaaid gras bij de
voederwinning.
- Onvoldoende verzorging van het grasland.
- Slechte bemestingstoestand van de grond.
- Slechte structuur van de grond of verdichte
lagen onder de zode.
- Slechte waterhuishouding: te nat of te droog.
HERINZAAI IN DE NAZOMER HET
BESTE
De beste resultaten krijgt men meestal bij
herinzaai in de periode van half juli tot eind
september. Temperatuur en neerslag zijn dan
vaak het meest geschikt voor een snelle aanslag
van het zaaibed. Ook geeft herinzaai in de
nazomer het minste produktieverlies.
Herinzaai na eind september is mogelijk maar
het risico van mislukking wordt dan snel
groter. Als men herinzaai door
omstandigheden niet in de nazomer kan
uitvoeren, dan is het mogelijk dit in het
vooijaar te doen (begin maart tot half april). In
het voorjaar zijn echter de weersom
standigheden vaak ongunstig (schraal en
droog) voor een snelle aanslag van het zaad.
Vocht is de belangrijkste factor voor het slagen
van de herinzaai. Vermijd daarom een droge
periode.
GRONDBEWERKING: HOE EN
WAARMEE
Voordat men tot herinzaai overgaat is het
raadzaam na te gaan of er storingen in de
grond aanwezig zijn, zoals dichte of zure lagen.
Is dit het geval dan moet overwogen worden
tevens een grondverbetering uit te voeren. Ook
wanneer een egalisatie van enige betekenis
moet worden uitgevoerd, is een diepere
grondbewerking noodzakelijk. Komen er geen
storingen op grote diepte in het profiel voor,
dan heeft de grondbewerking alleen tot doel
het vernietigen van de oude zode en de
bereiding van een goed zaaibed.
Voor vernietiging van de oude zode komen
zowel de ploeg als de overtopfrees (Lelyfrees en
Lelyzaaifrees) in aanmerking.
De voorkeur moet worden gegeven aan ploegen
wanneer:
a.het land licht geëgaliseerd moet worden.
b.verwacht moet worden dat er veel zaad van
slechte grassen en onkruiden in de bovenlaag
van de grond zit. Dit geldt overigens alleen
indien het perceel in de laatste jaren niet
geploegd is zodat geen ondergeploegde zaden
weer boven komen.
c.er tussen 10 en 20 cm.diepte een verdichte
laag zit die bij gebruik van een frees niet zal
worden verbroken.
Voor goed ploegen zijn vakkennis en een goed
type ploeg nodig. Het beste is de zode vooraf in
kleine stukjes te breken door ondiep te werken
(5 cm) met een bladenfrees (haakse messen),
een messeneg of een triltand- cultivator.
Vervolgens dient goed kerend te worden
geploegd. Dit kan met een ploeg die voorzien is
van een hiervoor geschikt ristertype,
schijfkouters en voorscharen. Er is een
duidelijke voorkeur voor overtopfrezen,
wanneer het ploegen en/of de zaaibed -
bereiding problemen geeft, zoals op zware
kleigronden, veen met zure ondergrond etc. De
grondbewerking met overtopfrezen wordt
uitsluitend in loonwerk uitgevoerd.
ZORG VOOR GOED ZAAIBED
Voor iedere bewerking van de grond na frezen
of ploegen is het noodzakelijk dat de trekker
op dubbellucht staat om diepe sporen te
voorkomen. Na grondbewerking met de
overtopfrees hoeft er meestal geen zaaibed
gemaakt te worden. Bij losse droge grond is het
gewenst vóór het zaaien te rol.len met bij
voorkeur een cambridgerol.
Zowel met de ploeg als de overtopfrees kan een goede grondbewerking worden Met een dergelijk combinatiewerktuig kan na het ploegen een goed zaaibed worden
verkregen. De overtopfrees heeft de voorkeur op b(j zware kleigronden en op veen met gemaakt. De cultivatortanden moeten niet te diep worden afgesteld omdat men anders
een zure ondergrond. stukken oude zode naar boven haalt.
WJ.Boonman, investering in één jaar eruit!
Het
begint langzamerhand een
afgezaagde gegeven te worden om het weer
maar eens over de droogte te hebben. Maar dit
keer kunnen we berichten over een methode
om in bepaalde gevallen de risiko's van
droogteschade te verminderen.
Vorige week waren we op het bedrijf van de
gebr. Boonman, „Notenhoeve", waar de
mengrotor van de Heide Mij in bedrijf was om
een akker van vijf ha te bewerken.
De heer W.J. Boonman die ons te woord stond
vertelde dat hij ook vorig jaar een stuk van de
zelfde grootte had laten bewerken met dezelfde
machine. Een groot gedeelte van zijn grond
behoort tot het zogenaamde plaatgrondtype.
Het heeft een bovenlaag van twintig tot dertig
centimeter klei, en daaronder bevindt zich dan
puur zand. Ieder jaar opnieuw weer wanneer er
een periode van droogte is, komen de gewassen
vocht tekort.
VERSCHIL OP STREEP AF TE ZIEN.
De mengrotor mengt de grond tot een
diepte van circa 100 cm waardoor de klei en
het zand volledig werden gemengd, en er een
blijvende verbmding ontstaat met het
grondwater.
De heer Boonman is enorm tevreden over deze
methode van grondverbetering. Vooral nu.Dit
jaar blijkt weer eens hoe gunstig het effekt van
de bewerking is.
Hij geeft toe dat twee duizend gulden per ha
bewerkingskosten ook niet gering zijn. Maar
op deze plaatgrond en, haal ik deze investering
er dik en dubbel uit. Bovendien heeft hij op
deze uitgave ook een subsidie van rond de
dertig procent gekregen.
Dit jaar schat hij de opbrengstverschillen op
zijn suikerbieten tussen de tachtig en de
honderd procent tussen wel en niet bewerkte
grond.
Het is dan ook frappant om het onderscheid
tussen de onbewerkte en bewerkte grond te
zien. Op de streep af tekent zich het verschil
Het is deze rotor, waarvan de speciale messen duideltyk te zien zijn, die er voor zorgt dat de
grond intensief gemengd wordt.
Om de werkdiepte te illustreren, werd de rotor even opgeheven, en ging de machinist in het
gat staan.
af. Aan de ene kant hangen de bieten slap en
met hun bladeren op de grond, aan de andere
kant staan ze fris en groen. Ik vind deze
grondverbetering een verzekering tegen
dróogte, zegt Boonman. En daaruit spreekt
vanzelf dat in een nat jaar het effekt van deze
verzekering niet merkbaar is.
Maar er zijn volgens Boonman nog meer
voordelen. Ook de bewerkbaarheid van de
grond is er met sprongen op vooruit gegaan.
Vooral op de zwaardere grond kon je voorheen
onder natte omstandigheden nauwelijks de
graad geploegd krijgen.
Boonman heeft gemerkt dat het op de
bewerkte grond nu een stuk gemakkelijker
gaat.
Het land was voorheen niet gedraineerd, en
ook nu heeft hij nog niet het plan om
onmiddelijk te draineren. Het geeft nu wel het
voordeel, dat door de één meter diepe
bewerking de buizen niet werden vernield.
MENGROTOR, DE GROTE
GRONDMIXER.
De mengrotor is een uniek stuk techniek
in Nederland. De Heide Mij heeft de machine
namelijk zelf ontworpen en laten bouwen bij
de fa. Werklust te Apeldoorn.
Het onderstel, met zijn typische banden is ooit
eens een onderstel van een raketinstallatie
geweest en komt oorspronkelijk uit Alaska. De
motor met een vermogen van 250 pk. is van
Volvo. De rotor heeft men zelf gemaakt, en zo
is het ook met de rest van de machine.
Het veroorzaakt echter wel een nadeel, want
wanneer er iets kapot gaat, dan kan men niet
zo maar een twee drie ergens bij een dealer een
nieuw onderdeel halen.
Het ligt in de bedoeling om een geheel nieuwe
machine te gaan maken, die dan zal zijn
samengesteld uit gangbare onderdelen. De
kosten van een dergelijk ontwerp liggen ook
nogal aan de hoge kant en bedragen circa
300.000 gulden.
De hier afgebeelde machine werd ontworpen in
1969, en heeft in de tussentijd overal in den
lande gewerkt. De kapaciteit van de mengrotor
bij circa een meter tot een meter tien, is 1
hektare in een werkdag van negen uur.
De rotor kan ook niet het gehele jaar door
worden ingezet, in verband met weers
omstandigheden en te velde staande gewassen.
Men rekent bij de Heide Mij op circa tachtig
werkbare dagen per jaar. Wanneer die volledig
kunnen worden benut, betekent dat circa
tachtig ha per jaar die kunnen worden
Een unieke verschijning is deze typische grondbewerkingsmachine, waarvan de onderdelen tot
zelfs uit Alaska kwamen.
