Rijenbemesting
met fosfaat
bij stamslabonen
KORTE WENKEN
1
Ing. A. M. v. d. VEEKEN
C.A.R.Zevenbergen
RIJENBEMESTING met fosfaat is niets nieuws. Bij de
teelt van snij- en korrelmais wordt het bijna alge
meen toegepast. Ook bij stamslabonen zijn door het In
stituut Voor Bodemvruchtbaarheid (I.B.) in het verleden
chines in de praktijk waarmee op grote schaal rijen
bemesting kon worden uitgevoerd. Bovendien waren de
meststoffen relatief goedkoop. Onder invloed van de
toenemende mechanisatie is de teelt Van stamslabonen
later steeds meer en meer overgegaan naar de grotere
akkeibouwbedrijven op de kleigronden. Door al deze
faktoren is de praktische toepassing Van rijenzaai bij de
bonen tot nog toe vrijwel uitgebleven. Hierin is tevens
de oorzaak gelegen, waarom geen fundamentele proef
nemingen op de kleigronden zijn uitgevoerd.
Doordat de prijzen van forfaatmeststoffen sinds de
oliekrisis ongeveer zijn verdubbeld, is de belangstelling
voor fosfaatrijenzaai toegenomen. Bovendien zijn er mo
menteel machines die goed werk kunnen leveren. Of
schoon officiële proefnemingen op de kleigronden nog
ontbreken, blijkt uit demonstratieproeven dat de effek-
ten op de kleigronden waarschijnlijk gelijk zullen zijn
aan die op de zandgronden. De fosfaatreaktie bij rijen
bemesting is het grootst op gronden met een lage tot vrij
lage fosfaattoestand (zie figuur 1). In het kleiveibouw-
gelbied in het Zuid Westen heeft ongeveer 50 van de
percelen een lage tot vrij lage fosfaattoestand. In be
paalde gebieden is dit percentage zelfs nog groter.
JSr--
Door rijenbemesting kan op fosfaat worden bespaard.
reeds een aantal proeven genomen op zandgronden. De
resultaten hiervan waren in het algemeen bijzonder
gunstig.
Bij de door het I. B. genomen proeven op zandgronden
kwamen opbrengstverhogingen voor van 4 tot 5 ton
bonen per ha door rijenbemesting van fosfaat in verge
lijking met breedwerpig toedienen. Er werd met de toe
passing van 30 a 40 kg P205 per ha in de rij eenzelfde
opbrengst verkregen dan met 200 kg P205 breedwerpig
gezaaid. De proeven waren gelegen op gronden met een
lage. tot vrij hoge fosfaattoestand.
De proefnemingen dateren uit het eind van de vijf
tiger- begin zestiger jaren. Er waren toen nog geen ma-
DE WERKING VAN FOSFAAT
IN tegenstelling tot stikstof en kali is herhaaldelijk
gebleken dat 't fosfaat in de grond weinig beweeglijk
is. Onlangs is dat nog weer bevestigd bij onderzoek Van
drainwater. Als gevolg van de geringe verplaatsing in
de grond is het daarom zinvol de meststof vooral voor
fosfaatbehoeftige gewassen bij de jonge plant te brengen.
Bij fosfaatrijenzaai wordt de meststof ongeveer 5 cm
naast en 2 a 3 cm dieper dan het zaad in de grond ge
bracht. Ter plaatse wordt hierdoor een verhoogde kon-
centratie aan fosfaat gekreëerd. Zodra de jonge kiem-
plant met haar wortels bij de verhoogde fosfaatkoncen-
tratie komt, Volgt als het ware een „explosief" effekt
in de groei. De voorsprong in ontwikkeling van het ge
was t.o.v. 'breedwerpige zaai is meestal vooral in het
begin van de groeiperiode zeer duidelijk. Naast fosfaat
kan eventueel ook wat stikstof in de rij worden toeg -
diend. Voorzichtigheidshalve niet meer dan 40 kg N per
ha in de rij toepassen. De meststoffen'hande! kan u hier
voor momenteel twee soorten mengmeststoffen leveren.
Deze meststoffensoorten, speciaal voor rijenbemesting,
bevatten per 100 kg meststof 12 kg N plus 53 kg P2Ó5
en 18 kg N plus 43 kg P205.
HOEVEELHEDEN FOSFAAT
AESOHOON de werking van het fosfaat in de rij soms
5 a 6 keer izo 'goed was dan bij de normale breed-
werpige toepassing, is het zaak niet al te drastisch op de
hoeveelheid meststoffen te bezuinigen. Op grond van de
huidige ervaringen op kleigronden kan het vol-gende
schema worden aangehouden.
Fosfaathosveelheden voor stamslabonen op kleigronden
in kg P205 bij:
Pw getal waarderingsklasse breedw.zaai rijenbemes-
grond ting
<21 laag tot zeer laag 200 150
2145 vrij goed tot'goed 150 100
4660 vrij hoog 75 60
>60 hoog 0 0
De benodigde hoeveelheden bij rijenzaai met tot
van de hoeveelheden bij breedwerpige zaai terugge
bracht. Stamslabonen onttrekken nauwelijks 40 kg P2C5
aan de grond. De voorgestelde hoeveelheden bij rijenzaai
betekenen dus geen verarming van de grond Echter wel
een geringe besparing op meststofkosten. Bij menige ak
kerbouwer leeft het streven naar een verhoging van de
fosfaattoestand 'van de grond. Dit in wezen loffelijk stre
ven, blijft toch vaak uit of gaat gepaard met grote eko-
nomische offers. Het kost Veel geld aan meststoffen,
vooral op kalkrijke en soms ijzerrijke gronden.
Tot besluit Volgt in onderstaande figuur de algemene
tendens in opibrengstreaktie van fosfaatbehoeftige ge
wassen op de fosfaatbemesting bij diverse fosfaattoe-
Standen in de grond.
pbrenr.st maximaal»
100#
breedwerpig
rijenzaai
Pw-getal grond
20 30
Bij hoge fosfaattoestand van de grond, Pw getal 60 a
70, komt geen enkele reaktie van de fosfaatbemesting
meer voor. Vooral bij Pw cijfers beneden de 30 doet
rijenbemesting het bijzonder goed. In het bovenstaande
is getracht de problematiek van rijenbemesting te schet
sen. Gaat u er mee akkoord, dan is aan u het ant
woord!
(Vervolg van pag. 6)
jekt opgezet waarbij met allerlei teelt- en opslagmaat
regelen geprobeerd wordt de afzet van tarwe voor con
sumptiedoeleinden te bevorderen. De boeren kunnen
met een aantal rèssen aan het projekt deelnemen. Er
worden teeltadviezen gegeven, terwijl bij de levering
van tarwe het eiwitgehalte wordt bepaald. De voor
bloembereiding geschikte tarwe wordt apart opgeslagen
om ze daarna aan de verwerkers te kunnen aanbieden.
De Hoofdafdeling Akkerbouw van het Landbouwschap
heeft positief gereageerd op het Groningse initiatief. Nu
de hoofdlijnen van het „vernieuwde" graanbeleid voor
1976/'77 vaststaan, lijkt het goed dat het landbouwbe
drijfsleven met de meelfabrikanten aan tafel gaat om
samen met handel en coöperaties te zoeken naar een
'betere valorisatie van tarwe. De Hoofdafdeling Akker
bouw van het Landbouwschap zal samen met anderen
verdere besprekingen voeren over de positie van de Ne
derlandse tarwe. Deze besprekingen worden met de Ver
eniging van Meelfabrikanten belegd. Los van de vraag
wat de juiste resultaten zullen zijn voor het komende
tarweseizoen kan een dergelijk gesprek alleen maar toe-
gejuichd worden
J. M.
RUILVERKAVELING DE POEL-HEINKENSZAND
Door vertrek van één van de grondgebruikers uit de ruil
verkaveling De Poel-Heinkenszand naar de IJsselmeerpol-
ders, heeft de Plaatselijke Commissie een beschikking ge
kregen over een boerenwoning met bedrijfsgebouwen en
aansluitend 19 ha bouwland. Het 'bouwland is gelegen
in één kavel met bedrijfsontsluitingsweg en ligt buiten het
ruilverkavelingsblok in de Nieuwe Kraayertpolder. Gega
digden kunnen zioh melden bij de secretaris van de Plaatse
lijke Commissie voor de ruilverkaveling iDe Poel-Heinkens
zand, Westsingel 58 te Goes. Zij dienen aan de volgende
eisen te kunnen voldoen:
le. Thans een landbouwbedrijf te exploiteren.
2e. Over een ongeveer vergelijkbare oppervlakte te beschik
ken (meer behoeft geen bezwaar te zijn).
3e. Het bedrijf dient binnen de ruilverkaveling iDe Poel-
Heinkenszand te zijn gelegen.
4e. De huidige bedrijfsgebouwen dienen aan de agrarisohe
bestemming te kunnen worden onttrokken.
Voor eventuele nadere inlichtingen kan men zich vervoe
gen op het Bureau van Uitvoering, Dijkwelseweg 42 te Ka-
pelle (uitsluitend op dinsdag).
NOGMAALS „OPEN DAG OVER UIEN EN HYBRIDEN"
In ons nummer van 16 april ontleenden wij aan een ons
door de firma's De Groot-en Slot en Jacob Jong te Noord-
sCharwoude toegezonden verslag enkele bijzonderheden
over een gehouden „Uiendag" in Broek op Lamgedijk.
Naar aanleiding daarvan maakt Gebr. De Jongh te
Goes bezwaren tegen de zinsnede in dit verslag: n.l. dat
vanuit Noord-Holland het werkgebied van beide fir
ma's reeds enkele jaren geleden de eerste Europese
hybride Hygro werd aangeboden".
Gebr. De Jongih wijzen er in dit verband echter op,
dat niet vanuit Noord-Holland de eerste Europese hy
bride uit afkomstig is, maar dat deze eer aan Zeeland
te beurt va t. Gebr. De Jongh schrijven ons, dat zij
reeds in 1956 g:start zijn met een uien-hybrideprogram
ma en in 1962 reeds de eerste orders op een tweetal hy-
brideuienzaadrassen in ontvangst konden nemen. En
eind 1968 werd do<*r deze firma voor de hybride ui
Exellent het kwekersrecht aangevraagd. In de rassen-
lijst 1969 wordt dan ook alleen dsze als eerste Neder
landse hybride-ui vermeld. Waarmee, aldus Gebr- De
Jongh, voldoende is aangetoond dat zij de eerst eaan-
bieder en vermeerderaar van de hybride ui zijn ge
weest!
C.A.R. - Zevenbergen
AKKERBOUW
U WILT OOK WEL EENS precies weten hoe dat alle
maal moet met beregening. Nu, daar is een „vlugschrift"
waarin een korte beschrijving is gegeven waarom, wan
neer en hoe moet worden beregend. Wanneer u belang
stelling heeft, vraag dan een exemplaar aan uw be
drijf svoorlichter, die heeft ze in voorraad.
UW TARWE LOOPT KANS te zwaar te worden. Een
dichte stand en een wat rijke grond, of iets te veel stik
stof en het gevaar is aanwezig voor een te zwaar gewas.
Bij gebruik van 1,5 a 2 liter CCC, aangewend in een
vroeg stadium, kuni u veel schade voorkomen. CCC
helpt ook nog iets tegen legering bij aantasting van oog-
vlekkenziekte
DE MEESTE BODEMHERBICIDEN laten kleefkruid
vrij spel. Kleefkruid is ook bijna in geen enkel gewas
goed te bestrijden, alleen in granen heeft u een kans.
4 liter MCPP bij een gewaslengte van 17 cm is no
dig voor de bestrijding. MCPP mag niet in rogge worden
toegepast.
ALS HET WAAIT heeft aardappelbedden spuiten met
een langwerkende bodemherbicide niet zoveel zin. De
bedden worden aan één kant bespoten en aan de andere
kant kan het onkruid welig blijven groeien. Neem dus
uw kans waar, want meestal komen er niet zoveel kan
sen. 's Avonds en 's morgens vroeg is het nogal eens
windstil.
VROEGER WAREN ER GIFMENGERS met boze be-
doelingens. Tegenwoordig zijn er veel loon- en zelf spui
ters die ook bestrijdingsmiddelen willen mengen. Heeft
u ook mengplannen, vraag dan uw leverancier om ad
vies, want voor u het weet, wordt uw bestrijdingsmid
del een soort „vergif" voor uw gewas met alle gevolgen
van dien.
VEEHOUDERIJ
VOORAL BIJ LAAT ingezaaide graslandpercelen
komt het veelvuldig voor dat het bovenste laagje grond
te los is. Het gras heeft geen aansluiting met de onder
grond en vertoont een zeer fijne stand. Gewenst is der
gelijke percelen goed aan te drukken en als het weer
het toelaat zo snel mogelijk beweiden.
PLAATSELIJK komt er in nieuw ingezaaid grasland
ehade voor aangericht door emelten. Kontroleer dan
ook regelmatig de percelen en past zo nodig een bestrij
ding toe. Üe beste resultaten zijn te verwachten als na de
bestrijding een zoele nacht volgt. Grond is duur, gebruik
die daarom zo ekonomisch mogelijk.
OVER ENIGE WEKEN gaan de koeien weer naar bui
ten. Als u moet melken met een weide-installatie, zorg
dan dat deze in orde is. Zorg voor goede aansluitingen,
zodat geen vakuümverliezen optreden. Let er op dat de
motor juist is afgesteld. Een niet goed werkende melk
machine verlaagt de melkproduktie.
