J
i
roosters 220
roosters 250
200
240
230
3 gemetselde kelders naast elkaar
boxen
roostervloer
roostervloer
stroomrichting vd. mest
-
Drijfmestkelder in aanbouw.
toen het land niet of moeilijk berijdbaar was, hebben de -vraag naar een grotere op-
slagkapaciteit versterkt. Er is in die tijd een ontwikkeling op gang gekomen om ook
de ligboxen te onderkelderen. Behalve de vergroting van de mestopslagkapaciteit
heeft dit systeem het voordeel dat er minder zand 'behoeft te worden aangevuld.
Bovendien zijn de meerkosten relatief laag.
Bij de berekening van de sterkte van de kelderwanden moet onderscheid worden
gemaakt tussen grondkerende wanden (één leant grond, andere kant mest) en wanden
tussen twee kelders (aan beide kanten van de wand mest).
UITVOERING EN STERKTE VAN GEMETSELDE GRONDKERENDE
KELDERWANDEN
De wanden van de onder de roostervloer liggende kelders bestaan vaak uit een
gemetselde konstruktie van bijvoorbeeld kalkzandsteenblokken, 'betonblokken enz.
Voor wat betreft deze wanden moet aan een aantal konstruktieve eisen worden vol
daan.
Het is duidelijk dat de wanden van keldermuren dikker moeten zijn naarmate de
hoogst voorkomende grondwaterstand op een hoger peil ligt. -De vereiste wanddikte
is af te leiden uit tabel 1 waarbij de hoogte van de grondwaterstand uitgedrukt wordt
in
C_3
L X
y>
*3
boxen
rooster vloer
verplaatsbare
schuif
Slt«! si
boxen
roostervloer
I
0 betekent dat de grondwaterstand blijft beneden de bodem van de kelder
0,25 betekent dat de grondwaterstand komt tot V4 van de kelderdiepte
0,50 betekent dat de grondwaterstand komt tot y2 van de kelderdiepte
(5) 0,75 betekent dat de grondwaterstand komt tot van de kelderdiepte
1,00 betekent dat de grondwaterstand komt tot de roostervloer
UITGANGSPUNTEN WAAROP DE TABELLEN I EN 2 ZIJN GEBASEERD
Metselwerk vol en zat gemetseld alle voegen geheel gevuld met specie).
Berekeningen gebaseerd op minimale buigtreksterkte van 2 kgf/m2; dit is die
breeksterkte.
In het geval van kelders onder de boxen is de boverïbelasting van eigen gewicht
boxvloer en roostervloer 500 kgf/m1.
Boxenvloer altijd verhard uitgevoerd in beton.
Kelderwanden boven gesteund volgens deltailtekening 2700.
Kelderwanden onder deugdelijk bevestigd aan betonvloer (zie tek. 2700).
Mortelsamenstelling lc lk 6z bij toepassing van kalkzandsteen en lc 3z %k
bij toepassing van betonsteen.
2.0 lkgf/cm2
grondkerende
<S> 0
kelderwand
geen invloed
hoogte h in cm
grondwater
0,25
0,5
0.75
125
20
20
20
22
27
150
21
22
25
29
35
175
26
27
30
36
44
200
31
32
36
43
53
Oplegging van roosters en boxvloer op kelderwanden minstens 10 can.
De cijfers van de tabellen 1 en 2 zijn ontleend aan berekening gemaakt door inge
nieursbureau Hageman >BV te Rijswijk (N.-iH.) en het IMAG te Wageningen.
TABEL 1: KELDERS MET GRONDKERENDE WANDEN
Theoretisch vereiste wanddikte d (in cm) bij gesteunde wand en buigtreksterkte
1.0
Wanden dikker dan 33 cm zijn meestal goedkoper uit te voeren in een (prefab)
betonkonstruktie; deze worden dan uiteraard dunner uitgevoerd.
PEIL VERSCHILLEN IN DE MEST
Door de mest met behulp van een mixer te laten circuleren, verkrijgt men, mits
dit regelmatig gebeurt (1 x per 14 dagen), een homogene vloeistof, die zidh gemakke
lijk laat verpompen. Het is duidelijk dat door dit mixen een peilverschil ontstaat in
de ene kelder ten opzichte van de andiere. In de praktij-k is gebleken dat dit ca. 70
cm bedraagt; dit peilverschil is ook in tabel 2 aangehouden.
Voor de buitenste grondkerende kelderwanden geldt tabel 1. Voor de overige kel
derwanden van afb. 2 en 3 geldt onderstaande tabel 2.
Tabel 2. Theoretisch vereiste kelderwanddikte d (in cm) bij gesteunde wand en een
buigtreksterkte van 2.0 kgf/cm-
wandhoogte h in cm bij max. 70 cm niveauverschil
tussen 2 kelders
125 21
150 26
175 30
200 35
bij volle hoogte niveau
verschil tussen 2 kelders
22,5
29,5
37
45
De laatste 'kolom van tabel 2 heeft 'betrekking op het geval dat de wand over de
volle lengte van de stal is doorgetrokken tussen twee groepen kelders die onafhan
kelijk van elkaar zouden kunnen worden leeggepompt.
Voor de buitenste kelderwand A (zie afb. 3) moet wanneer binnen 200 cm afstand
zwaar verkeer wordt verwacht, een aanzienlijk diikkere wand worden toegepast. Daar
om wordt aangeraden de erfverharding minstens 200 cm uit de gevel te leggen.
ALGEMENE AANBEVELINGEN BIJ DE UITVOERING
Vóór het aanvullen met zand tegen de grondkerende wanden moeten de kelder
wanden voldoende worden gestempeld. Onder stempelen wordt verstaan 'het tijdelijk
aanbrengen van stutten van wand tot wand. Het is van groot belang om zoveel moge-
kijl gelijkmatig en gelijktijdig aan weerszijden mét grond aan te vullen om op die
manier te grote drukverschillen te voorkomen. Dit geldt zowel voor de situatie van
afb. 1 als van afb. 2 en 3. Het opvangen van spantbelastingen is buiten beschouwing
gelaten; deze moeten per geval worden bekeken.
LITERATUUR
Andere recente artikelen over mestopslag in kelders zijn diat van ing. H. Stuut,
„Het bouwen van drijfsmestkelders in ligboxenstallen" in „Bedrijfsontwikkeling" 6
(1975) 9 (sept.) en van ing. D. Swierstra, „Onderbouwkonstrukties van ligboxenstal
len" in „Landbouwmedhanisaties" van januari 1976.
PRIJZEN VAN HOOI EN STRO
Weidehooi 280,Gedorst hooi 165,tot 200,-
per ton.
en stro eveneens 165,
Granen e.d.
Voederwaarde
""Marktprijs
Voederwaarde-
Marktprijs in
per 100 kg
prijs per
v. d. voeder-
gzw
gvre
100 kg
waardepri js
Maismeel
806
54
53,—
53,15
100
Gerstemeel
706
80
53,—
48,—
110
Havermeel
648
81
49.—
44,40
110
Tarwemeel
778
102
54,—
53,50
101
Bietenpulp
661
50
42,—
43,85
96
Citruspulp
668
26
40,—
43,20
93
Tap i oca-
wortelenmeel
707
18
42,—
45,35
93
De pulpsoorten en tapioca zijn de goedkoopste, eiwitarme grondstoffen. Van
bietenpulp kan de voederwaarde sterk variëren in verband met het melasse-gehalte.
Volgens de C.V.B.-tabel kan de zetmeelwaarde teruglopen tot 633, hetgeen 1,75 per
100 kg betekent.
EIWITRIJKE GRONDSTOFFEN
Voederwaarde
Marktprijs
Voederwaarde-
Marktprijs in
per 100 kg
prijs per
v. d. voeder-
gzw
gvre
100 kg
waardeprijs
Lijnschilfers
689
287
66,—
56.05
118
Sojaschroot
691
414
61,—
61,75
99
Kokosschilfers
778
166
53,—
56,30
94
Maisglutenvoermeel
647
-178
48,—
48,60
99
Tarwegries
646
139
45,—
46,80
96
Tarwez. grint
565
131
43,—
41,35
104
Palmpittenschilfers
729
137
48,—
51,95
92
Palmpitschilfers, kokosschilfers en tarwegries zijn de goedkoopste eiwitrijke pro-
dukten.
MENGVOEDERS
Door de cauties op diverse eiwitrijke grondstoffen zijn ook'de mengvoeders in prijs
gestegen. De stijging is afhankelijk van de samenstelling doch bedraagt al gauw
f 2,per 100 kg.
13
