dakbedek
kingen van
asbestcement
golfplaten
VIVJI VIV%iVI I
10
Een uitgave van de commissi
Cement
Herengracht 502, Amsterdam
Veiligheid
Ondanks de grote mechanische sterkte van de
asbestcement golfplaten, mag men beslist niet zonder
meer op het dak lopen. Wanneer men voor
werkzaamheden op het dak aanwezig moet zijn,
dienen planken of ladders te worden neergelegd en
alleen daarop moet men lopen.
Afschuinen van de plaathoeken
Het leggen van de platen geschiedt van onder naar
boven, zodat hoger gelegen platen over lager
gelegen platen heensteken. De platen worden recht
boven elkaar en naast elkaar aangebracht, met dien
verstande dat ook in zijdelingse richting een overlap
wordt aangehouden. Voorkomen moet worden dat bij
kruisingen van de horizontale en zijdelingse overlap,
er vier plaatdikten op elkaar komen te liggen. Dit zou
in de platen tot ongewenste spanningen leiden, terwijl
ook onaanvaardbare spleten zouden ontstaan.
Van twee schuin tegenover elkaar gelegen platen
worden daarom hoeken afgeschuind.
Bevestiging van de platen; het voorboren
De bevestiging van de platen aan de gordingen
gebeurt bij stalen gordingen met zgn. haakbouten en
bij houten gordingen met houtdraadbouten.
De boutgaten in de platen moeten worden geboord,
en moeten ten minste 2 mm groter zijn dan de
diameter van de bout. Het boren van deze gaten is
beslist noodzakelijk omdat het doorslaan van de
bouten door de platen een te groot en onregelmatig
gat veroorzaakt, waardoor de platen van het dak
kunnen waaien. Eventuele werking van het dak kan
op deze wijze geen schade aan de platen
veroorzaken. Aanbevolen wordt om thermisch
verzinkte bouten te gebruiken.
ZINK
Welke hoeken moet men afschuinen?
Het dekken van het dak gebeurt altijd tegen de
overheersende windrichting in, dus zoveel mogelijk
van noordoost naar zuidwest. Op de tekening
hiernaast staat aangegeven welke plaathoeken men
dan moet afschuinen. Voor dit afschuinen kan men
een slijpschijf of een fijn getande zaag gebruiken.
Overigens treft men in de handleidingen van de
fabrikanten meer gedetailleerde instructies aan
omtrent dit afschuinen van hoeken.
Verdere afwerking
De bouten moeten op een topgolf van de plaat
worden doorgevoerd, dus op een hoog gedeelte.
Het aantal bevestigingspunten per plaat is
verschillend, de handleidingen van de fabrikanten
verstrekken daarover meer informatie. Geadviseerd
wordt bovendien om bijpassende sluitschelpen te
gebruiken, dit om de ruimte tussen gat en bout zo
goed mogelijk waterdicht te maken.
Voorbereiding
Bij het leggen van de golfplaten moet men er
rekening mee houden dat deze elkaar voldoende
overlappen. In dit verband maakt men een
onderscheid tussen daken met een helling kleiner
dan 15°, waarbij de overlapping in hoogterichting
ten minste 200 mm moet bedragen en daken met een
helling groter dan 15°, waarvoor een overlapping van
minimaal 140 mm geldt. Uitgaande van een plaat
lengte van 1525 mm en een dak met een helling
groter dan 15°, zal de gordingafstand hart-op-hart
gemeten, 1385 mm bedragen. Bij een dakhelling
kleiner dan 15°, bedraagt de gordingafstand 1325 mm.
Werkende breedte
Ook in breedterichting is uiteraard een overlap nodig.
Bij een plaatbreedte van bij voorbeeld 1100 mm, moet
men rekening houden met 50 mm overlap, waardoor
de werkende breedte 1050 mm bedraagt. De ligging
van de platen moet men afstemmen op de over
heersende wind- en dus regenrichting, in Nederland
het zuidwesten. De neergaande golf legt men met de
windrichting mee over de opstaande golf van de
voorafgaande plaat (zie de tekening).
Nokstukken
Wat voor het leggen van de platen geldt ten aanzien
van windrichting, geldt ook voor de nokstukken. In de
regel zijn nokstukken voorzien van een opstaande
rand, de sok genoemd. Deze sok moet met de wind
richting mee worden gelegd. Het doel hiervan is
inwateren te voorkomen.
T oepassingsgebied
In de boerderijbouw wordt op grote schaal gebruik
gemaakt van asbestcement golfplaten als
dakbedekking. Wanneer deze platen met hun dikte
van ca. 6 mm en het relatief lage gewicht van ca.
17 kg/m- goed worden aangebracht, vormen zij
jarenlang een probleemloze dakbedekking. In deze
uitgave wordt een beknopte handleiding gegeven
omtrent de juiste montage en bevestiging van deze
golfplaten.
Formaten
In de handel zijn platen van verschillende
standaardlengten niet verschillende profielen
verkrijgbaar Standaardlengten zijn bij voorbeeld:
1220-1525-1830-2135-2440 mm. De platen tot en met
de standaardlengte van 1525 mm kunnen zelfdragend
worden gelegd, voor de grotere lengten is een extra
gording noodzakelijk. In de boerderijbouw wordt
veelal het plaattype met een lengte van 1525 mm en
een breedte van 1,10 m toegepast; de golfhoogte van
deze platen is ca. 5 cm.
Kwaliteit
Asbestcement golfplaten zijn verkrijgbaar bij de
bouwmaterialenhandel. Het is van belang na te gaan
of de aan te schaffen platen voldoen aan de
kwaliteitseisen zoals die zijn neergelegd in het
normblad NEN 7004. (Dit normblad zal binnenkort
worden herzien.) Platen die volgens deze
kwaliteitseisen zijn vervaardigd, voldoen aan een
aantal eisen met betrekking tot de afmetingen,
materiaaldikte, waterdichtheid, buigtreksterkte enz.
Opslag op het werk
Wanneer de platen worden aangevoerd, verdient het
aanbeveling deze op te slaan in een overdekte
ruimte. Bij opslag buiten, moeten de platen goed
worden afgedekt om te voorkomen dat er vocht
tussen de platen kan dringen. Daardoor kan namelijk
kalkuitslag ontstaan, die moeilijk te verwijderen is.
KITSNOER
Voegen dichtkitten?
Bij geringe dakhellingen wordt door de fabrikanten
aangeraden de horizontale overlappen af te dichten
met een kit, waarvoor speciale kitsnoeren in de
handel zijn. Bij de boerderijbouw komen dergelijke
flauw hellende daken weinig voor. Bij ligboxenstallen
wordt evenwel, in tegenspraak met de richtlijnen van
de fabrikant, aangeraden geen kit te gebruiken.
Bij niet gekitte daken ontstaat namelijk een
toevallige' ventilatie, die condensvorming aan de
onderzijde van de platen, vooral in stallen met een
vochtig klimaat, voorkomt.
Het materiaal
Asbestcementplaten worden vervaardigd uit een
mengsel van asbestvezels, cement en water.
Het uiterlijk van de platen is licht grijs maar door
toevoeging van kleurstoffen kunnen platen in andere
kleuren worden vervaardigd. Eén zijde van de plaat,
namelijk de toekomstige buitenkant, wordt
gesatineerd, dat wil zeggen voorzien van een
kunststofcoating. Deze beschermende laag dient
onder meer om mosvorming tegen te gaan.
Voorzichtig behandelen
Bij verwerking van de platen wordt geadviseerd deze
niet van de stapel af te trekken of af te schuiven,
maar elke plaat afzonderlijk van de stapel af te tillen.
Door schuiven kan namelijk de beschermende
satineerlaag worden beschadigd.
