DURVEN WE TE LEVEN:
Niets nieuws onder de zon
JTEN paasmeditatie in een land- en tuinbouw
blad. Heeft dat eigenlijk wel zin? Op alle
mogelijke (en onmogelijke!) plaatsen schijnt er aan
dacht aan het paasfeest te moeten worden ge
schonken. Doen we dat soms alleen omdat 't erbij
hoort?
U en ik lezen regelmatig dit blad. We doen dat
uit zakelijke overwegingen: de algemene beschou
wingen, de vaktechniscse artikelen, informatie over
verzekeringen. Dat is allemaal belangrijk, uiteraard.
Maar moet daar nu opeens ook een paasoverden-
king bij?
Ik wil maar zeggen: vanzelfsprekend is dat aller
minst. Je zou er van op moeten schrikken als 't ge
beurt: omdat het in dit kader niet past. In geen enkel
kader trouwens!
JTN toch: het paasfeest, of liever: het Joodse
Pascha-feest was van oorsprong een oogst
feest. In oeroude tijden hing het juist met landbouw
en veeteelt samen. Het bracht het (later op de ach
tergrond geraakt) besef tot uitdrukking, dat de
voortgang van het leven, de cirkelgang van zaaien
en oogsten geen gewoon iets is. Daarom offerde
men een deel van de oogst: uit dank aan de God
die opnieuw leven gaf.
Later ontwikkelde zich daardoorheen bij Israël
een ander besef: dat die kringloop der getijden
geen doel in zichzelf is. Als God telkens weer nieuw
leven geeft, dan is dat opdat wij daarmee een wég
zouden gaan. Hij breekt mensen uit een verleden,
uit een slavernij in Egypte los om hen op een toe
komst te richten: de toekomst van zijn Rijk, dat voor
alle volkeren gerechtigheid en vrede zal betekenen.
In dat verband werd Pascha tot een jaarlijkse
viering van de bevrijding, tot een zich telkens be
wust worden van 't onderweg zijn naar Gods toe
komst. De kringloop der getijden was opgenomen
in een doelgerichte geschiedenis.
T^E christelijke kerk viert het paasfeest in de
lijn van dat Pascha. Christus' opstanding
zien we tegen de achtergrond van zijn sterven aan
wat Paulus noemt: onze slavernij (Galaten 5): de
zelfzucht en afgunst, waarin we vast zitten en blind
zijn voor kansen, die God voor mensen opent. Be
vrijding van onze schuld: nieuw mogen léven!
In de lijn van Israëls profeten ging Jezus zijn weg.
Schijnbaar uitzichtloos. Maar een weg waarop hij
God diende tot het einde. Meer rekenent met de
roep van zijn Vader dan met de (verstandige! vro
me!) overwegingen der mensen. Waar die weg op
Golgotha afbreekt, doet God op de paasmorgen
blijken, dat juist zó 't leven-naar-de-toekomst ge
stalte krijgt.
i
TT N weer overweeg ik, nu dit alles gezegd is,
wat de zin kan zijn van een paasmeditatie
in een land- en tuinbouwblad!
Allereerst dit, denk ik: dat we een dikke streep
trekken door al die paastoestanden van lente
leven, misschien ook wel in dit blad. In hun niet
meer bewuste samenhang met een vroeger natuur-
beleven slaan ze anno 1976 nergens meer op. Ze
halen zelfs op geen vademen bij de diepten van
Israëls oorspronkelijke Pascha-feest. En in de on
middellijke nabijheid van degelijke vaktechnische
agrarische artikelen zijn ze alleen maar een lacher
tje.
KA AAR dan het belangrijkste: de opgestane
Heer roept ons allen op ons te richten naar
zijn toekomst van gerechtigheid en vrede. En dat
zijn niet alleen maar mooie woorden.
Ik geloof vast, dat dat een nieuw, bevrijdend as-
pekt geeft aan al ons ploeteren. Ook in onze land
en tuinbouw, waar we u weet dat direkter dan ik
te maken hebben met diep ingrijpende ontwik
kelingen en struktuurwijzigingen: internationale
verbanden, wereldproblemen van de verhouding tot
ontwikkelingslanden, vragen van gerechtigheid en
welvaart. Met het oog op anderen. En met het oog
op onszelf.
TK denk aan een uitspraak van Helmut von
Verschuer (van het direktoraat voor de land
bouw van de Commissie der Europee Gemeen
schappen): ,,De kerken kunnen een belangrijke rol
spelen, wanneer ze ertoe bijdragen de mensen de
innerlijke vrijheid te geven om een struktuurwijzi-
ging te accepteren en positief te aanvaarden."
Zou dat kunnen zonder de grote bevrijding van
Pasen?!
Het leidt mij tot de uitdagende én bemoedigende
oproep: beste mensen, west dat u (evenals die an
deren) geroepen wordt vanuit de korte-termijn-
overwegingen, ingegeven door onze opstandigheid
dan wel tevredenheid, tót de bereidheid om samen
met anderen u in te zetten in nieuwe vormen van
verantwoordelijkheid voor een wereld vol onrecht
en lijden.
We mogen meer geloven in de toekomst van God
voor alle mensen dan in hetgeen anderen en ook
wij ervan gemaakt hebben en er ook doorgaans van
terecht brengen.
Wie zo wil dienen schept toekomst, ontvangt
leven.
pN dan tenslotte: als u zó iets van Pasen be
leeft, dan zult u naar ik hoop straks
ook met nieuwe vreugde over uw akker, uw wei
land gaan.
Nee, pasen is geen natuurfeest. En nog minder
gaan we nu toch weer de eieren en kuikentjes erbij
halen.
Maar de opgestane Heer, die een stad van vrede
zoekt, gunt daarnevens aan mensenkinderen de
stille, intense vreugde van de wijde blik over de
akker en van de verbondenheid met de vruchten
der aarde.
Uit het graan wordt het brood, dat gebroken
wordt.
En uit de druiven de wijn, vergoten en gedronken.
Tekenen zijn het van de Heer, die zich gegeven
heeft. Opdat u en ik zouden leven.
Hij ziet ons aan met in zijn ogen de vraag: durft
u dat nu werkelijk, léven?!
T. RINKEMA.
PASEN. U weet misschien nog, dat het in de bijbel wordt
aangeduid als het.feest van de opstanding". Ha, zie je wel,
opstand, hoor ik dan vele niet zo kerkelijk maar wel politiek
geïnstrueerde jongeren al roepen. Doch opstand is wel een
heel ander begrip dan opstanding. Al valt er zeker wel ver
band tussen te leggen. Dat zullen we echter maar niet gaan
uitpluizen, want als leek kom ik dan misschien in conflict
met hooggeleerde bijbelvorsers aan de ene kant of met poli
tiek gedrevenen aan de andere kant. En conflicten hebben
we al genoeg in onze samenleving. Ik heb trouwens nooit
goed begrepen wat voor nut het heeft om de bijbel naar de
letter uit te pluizen, zodat daarover verschillende meningen
en dus conflicten moesten ontstaan. Waarmede Christus'
boodschap van in vrede en liefde samenleven maar opzij
wordt geschoven. Geldt de bedoeling van een wet niet als
een hoger goed dan de letterlijke uitleg?
Hetzelfde geldt trouwens ten aanzien van de verkondigers
van een politieke leer. Ook in de politiek heb je dogmatici en
vrijzinnigen en ze ruziën onderling over de ware uitleg van
de doelstellingen en op welke wijze daaraan gevolg moet
worden gegeven. Religieus en politiek blijken we dus altijd
oneens met elkaar. Over de hele wereld. Een dictatuur kan
de verscheidenheid van denken voor kortere of langere tijd
ogenschijnlijk onderdrukken, maar uitgeroeid wordt het er
niet door en op zekere dag zal het vrije denken zich weer
openbaren.
WE LEVEN zodoende altijd In een wereld van opstand, de
eeuwen door. Wat nu aan de orde is, vervaagt en vergaat
weer, zoals beschavingen vergaan en andere opkomen. Alle
religieuze en politieke uitingen en verschuivingen in vorige
eeuwen hebben een relatie met wat zich hedentendage op
dat gebied afspeelt. Er is in wezen niets nieuws onder de zon.
Het is echter opmerkelijk, dat 's wereldsgang altijd onder
hevig schijnt te zijn aan de loop van de aarde om de zon-
Zoals, voor ons, de zon in het oosten opgaat en in het westen
onder, zo ontstonden de beschavingen ook in het oosten,
verschoven steeds meer naar het westen. Na de Chinese,
de Indische, de Arabische, de Egyptische, de Griekse, de
Romeinse, leven we nu in de z.g. westelijke beschaving,
welke thans op haar beurt weer bezig is onder te gaan.
Waarna de cirkelgang verder gaat, uiteindelijk weer in het
oosten zal belanden, om van daaruit weer invloed te gaan
uitoefenen op de overige wereld en eeuw en later weer zal
gaan verschuiven.
DE ZON, het licht, heeft een allesbeslissende invloed op
ons leven, onze idieeën, ons handelen. Geen wonder dan ook
dat het licht, hoe dan ook geïnterpretteerd, hetzij in geeste
lijke of in concreet zichtbare zin, bij vrijwel alle volkeren
altijd is geëerd en bejubeld. Ons christelijk Paasfeest is een
voortzetting van de feesten om de terugkeer van het licht,
de zon, de warmte, na het donker en doodse van de winter.
De wederopstanding. Religieus verbonden aan de uit den
dode herrezen god. dié Ti weer over de mensen gaat
ontfermen, zoals de zon weer de koude aarde gaat koeste
ren met haar stralen.
Er gaat altijd iets biij's v. u!t. Een koestering, een zich
weer veiliger voelen, een welbehagen. Wij zijn een deel van
de natuur_en de natuur heeft een geestelijke, zo men wil
religieuze, achtergrond, die er de loop van bepaalt. Wij le
ven bij de gratie van de wederopstanding. En als we opstan
dig zijn, is ook dat een uiting van 's mensen verlangen naar
het licht, naar het nieuwe. De meesten beseffen echter niet
dat dit er gisteren ook geweest is, en eergisteren. Dat het
alleen maar onder andere woorden gebracht wordt. De be
doeling en ware uitleg van die natuurwet blijft echter steeds
hetzelfde. Als de politici dat eens wilden inzien, de religieuze
zoekers eveneens, zou onze samenleving zeker een vreed
zamer aanblik geven.
H. VAN WERMESKERKEN.
