Minder arbeid
maar meer investeren
met nieuwe beregeningssystemen
De maand maart op het zuid-westelijk landbouwbedrijf
J\OORDAT de koeien al lanig op stal
staan, vraagt de klauwverzorging
extra aandacht. Bij onvoldoende klauw
verzorging ontstaan beengebreken; dit
C.RA. Einhoven,
[ng. S. JORISSEN.
DEREGENING volgens het beproefde systeem met buizen en kleine sproeiers heeft
zich jarenlang weten te handhaven. Toenemende bedrijfsomvang en steeds
duurder wordende arbeid deden de behoefte ontstaan uit te zien naar mogelijkheden
van beregening die belangrijk minder menselijke arbeid vragen, in hoofdzaak zijn in de
nieuwe ontwikkeling twee richtlijnen te onderscheiden:
A. Haspel met slang en getrokken sproeiersledc met daarop een statief met grote
sproeier;
B. Ronddraaiende sproeiboom, waarvan de ene helft bezet is met een vijftal kleine
sproeiers en aan beide uiteinden van de boom een grotere sproeier.
verdeling. Voor bedrijven die reeds lan
ger een beregening hebben is het moge
lijk op dit systeem over te stappen, zon
der wijzigingen aan te brengen aan de
bestaande pomp enz.
iDe beregeningsboom is gemonteerd op
een vierwielige wagen, waarop tevens een
stellingrek is gebouwd voor het transport
van de benodigde buizen. De in gebruik
zijnde apparaten hebben een doorsnede
van 38, 42 of 54 m. De beregeningscirkel
bestrijkt een diameter van 90 m voor het
kleinste, resp. 120 m voor het grootste
apparaat- De neerslag per uur bedraagt
5 mm. Een normale regengift is 25 mm,
dus een beregeningsduur van 5 uur.
De gewenste verzetafstand is 70 x 70
m voor het kleinste en 90 x 100 m voor
het grootste apparaat. Bij veel wind wijkt
het sproeibeeld af en krijgt men in
plaats van een cirkel de elipsvorming. Bij
afwezigheid van de wind is de waterver
deling goed. Als men op dit systeem wil
overstappen moet men wel rekening hou
den met mogelijke perceelsindeling. De
breedte met 70, resp. 90 m zijn of een
veelvoud van deze getallen. Verder moet
boom onregelmatig draaien met als ge
volg een onregelmatige waterverdeling.
INVESTERING EN EXPLOITATIE
AUTOMATISERING in de beregening
betekent een hogere investering per
ha en hogere exploitatiekosten.
In het volgende schema is voor 12 ha
grasland op droogtegevoelige grond (afm.
300 x 400 m) berekend hoe deze verschil
len ongeveer zijn geiegen.
Jaarlijkse kosten bij een regengift van 100
mm 5 x beregen:
Buizen met
sproeiers
Regen-
automaat
Afschrijvingen
1.000
ƒ2.121
Renteverlies
531
983
2 onderhoud
265
492
Energiekosten
350
595
Totale kosten
2.146
ƒ4.191
Kosten per ha
179
349
A TYPE HASPEL MET
POLYTHYLEENSLANG
VAN deze apparaten zijn momenteel ve
lerlei merken op de markt verkrijg
baar. De kapaciteit van de gangbare ap
paraten varieert van 10 m3 water per
uur tot 70 m3 voor de allergrootste.
De kapaciteit wordt in hoofdzaak be
paald door het vermogen van de pomp,
lengte en diameter van de slang en het
sproeiermondstuk. De aanschaf is naar
verhouding duur en varieert naar grootte
van 10.000,— tot 40.000,-f. Daarbij ko
men dan nog de normale kosten van
outillage zoals put, vaste toevoerleidingen,
pompaggregaat enz.
BENODIGDE ENERGIE
rde gewenste kapaciteit, gepaard
gaande met een goede waterverde
ling te bereiken, is een begindruk nodig
van 8 tot 10 Ato. aan de pomp. Dit is be
langrijk hoger dan bij beregening met
buizen en sproeiers. Dit houdt tevens in,
dat bij een vergelijkbare kapaciteit per
uur, de energiebehoefte per m3 te verre
genen water met een haspel belangrijk
hoger is dan bij beregening met buizen en
kleine sproeiers. In pk's uitgedrukt is de
verhouding ongeveer 1 1,7. Globaal kan
men stellen dat voor beregening met
haspel 1 pk nodig is per 1,5 m3 te verre
genen water. Dit heeft weer konsekwen-
ties met betrekking tot de te kiezen
krachtbron. Op de meeste bedrijven is
een elektromotor van boven 20 pk niet
toegestaan Dus voor een haspel met een
kapaciteit van meer dan 30 m3 per uur
is men aangewezen op het gebruik van
een verbrandingsmotor. Deze vereist meer
toezicht Door inbouw van een beveili
gingssysteem kan echter ook een ver
brandingsmotor afdoende worden bevei
ligd tegen bijv. te hoge temperatuur, te
lage oliedruk enz.
REIKWIJDTE EN REGENVERDELING
f|E beregende stroken moeten elkaar
voldoende raken. Hiervoor is nodig
de beregeningsbanen niet te ruim te kie
zen. Als algemene richtlijn kan gelden
Moderne beregening met rondgaande sproeibomen.
(Foto Bert Hopmans)
1,6 x de straal. Voor de kleinere appara
ten, bijv. met een slangdiameter van 63
mm betekent dit een maximale breedte
van 50 m en voor de grootste apparaten
maximaal 80 m. Indien men gebruik
maakt van een ondergrondse hoofdlei
ding met hydranten moet men rekening
houden met de afstand waarop deze hy
dranten geplaatst kunnen worden.
De regenverdeling behoeft niet slechter
te zijn dan bij het systeem met buizen.
Bij windkracht 3 a 4 wordt alles wat
ongunstiger.
men percelen hebben met een tamelijk
vlakke ligging. Als de vierwielige wa
gen n.l. niet horizontaal staat, gaat de
HET ARBEIDSASPEKT
HET verleggen van buizen met sproeiers
vraagt gemiddeld 214 uur per ha.
Voor 12 ha 5 x beregenen (5 x 12 x 214
uur) 135 uur. Het verplaatsen van een
regenautomaat kost ongeveer 14 uur. In
totaal dus (5 x 12 x 14 uur) 20 uur
Verschil in kosten 4.19il,min ƒ2.146,
2.045,ten voordele van het buizen
systeem. Het haspelsysteem vraagt ech
ter 135 min 23 115 uren minder arbeid.
Voor de aldus bespaarde arbeid betaalt
men volgens deze berekening 2.045,of
per uur 2.045,115 17,80.
ARBEIDSBESPAREND HOGERE
KOSTEN!
VOLGENS ervaringen voldoen beide
systemen technisch gezien aan de ge
stelde verwachtingen. De exloitatiekosten
liggen echter belangrijk hoger in vergelij
king met het beproefde buizensysteem.
Arbeidsbesparing en arbeidsverlichting
zijn echter duidelijk in het voordeel van
de nieuwe systemen.
Het hangt vooral af van het arbeids
aanbod op het bedrijf, aan welke tempe
ratuur men de voorkeur moet geven en
welk gewicht men toekent aan de te be
reiken arbeidsbesparing en arbeidsver-
lichting.
1.
Buizen met
sproeiers
Invest. Afscthr. Rente
B.
TYPE RONDDRAAIENDE
SPROEIBOOM
I\EZE beregeningsmachines hebben het
voordeel dat ze bij een einddruk
van 314 a 4 Ato. nog een voldoende op
brengst geven bij een akseptabele water -
Pompaggregaat
12 pk elektro
ƒ2 800
ƒ280
ƒ112
ƒ2.800
ƒ280
ƒ112
Zuigleiding,
persl. enz.
800
40
32
800
40
32
275 m hoof dl.
2.440
122
100
2.750
138
110
Hyranten
660
33
25
660
33
25
Bron
2.600
130
104
2.600
130
104
204 m sproeiL
2.652
265
106
11 sproeiers
1.000
100
40
Hulpstukken
300
30
12
Haspel slang
0 63 mm
15.000
1500
600
13.252 1.000 531
3. Regenautomaat
haspel met slang
Invest. Afschr. Rente
24.610 2.121 963
stikt, is het nodig om de hopen te sprei
den met een weidesleep.
Het beste is de mollen te vangen. In de
hopen kan men de mollen vangen met
een schop. In verse loopgangen is het
mogelijk mollen te vangen met klemmen.
De grote molshopen (dit zijn de nesten)
kunt u uitgraven. Als de jongen er nog
niet .uit het nest zijn, kan het gebeuren
dat u 36 mollen tegelijk vangt. Door
bij het nest de gang met grond dicht te
stoppen en u hebt wat geduld, komt
meestal binnen 5 minuten de mol terug
naar het nest, zodat u deze ook kunt
vangen
KUILVOER
IIET kuilvoer blijft aandacht vragen. Zo-
dra het warmer begint te worden
nemen de broeikansen toe. Controleerd
regelmatig uw voordroog- en snijmaisbui-
len, of deze nog steeds luchtdicht afgeslo
ten zijn. Zodra u een gaatje in het plas
tic constateert, plak het dan onmiddellijk
dicht met plakband.
Van verschillende kuilen is het N.H.3-
ammoniak) gehalte erg hoog. Kuilvoer
van dergelijke kuilen is gevaarlijk voor
het optreden van slepende melkziekte.
Neem tijdig voorzorgsmaatregelen om
slepende- of sluimerende melkziekte te
voorkomen door te zorgen dat er in vol
doende mate gemakkelijk opneembare
koolhydraten verstrekt worden. Met toe
passing van rantsoenberekening steunend
op de resultaten van het ruwvoederonder-
zoek kan men de slepende- en/of slui
merende slepende melkziekte voorkomen
of tot een minimum beperken.
Koeien die zeer gevoelig zijn voor sle
pende melkziekte geeft men in de eerste
maanden van de produktie 1 kg anti-
melkziektekoek.
Om de hoogste melkproduktie per lac-
tatieperiode te kunnen behalen, verdient
het aanbeveling de eerste 46 weken na
3000 kg ZW nodig. Voor pinken van 12
jaar 1420 kg ZW en voor kalveren van
0>1 jaar 770 kg ZW.
Naar gelang de melkgift moet per koe
uit krachtvoer gerekend worden 650
975 kg ZW; per pink naar =t 200 kg ZW
en per kalf 300 kg ZW.
Het is mogelijk om per ha goed gras
land 45005500 kg ZW te winnen.
De behoefte aan gras in de weideperio-
de is per melkkoe: 1100 kg ZW; voor
pinken 700 kg ZW en voor kalveren 200
kg ZW. Melkkoeien dienen naar produkt-
tie bijgevoerd te worden-
A!s de oppervlakte grasland te gering
is om voldoende voer te kunnen winnen,
kunt u op bouwland Italiaans raaigras
zaaien voor voederwinning en/of snijmais,
maar' 1 ha goede voederbieten kan een
opbrengst geven van 800010000 kg ZW.
HOEVEEL ZW zetmeelwaarde) voor de
voederwinning nodig is kunt u be
rekenen. Per melkkoe is per jaar 2750—
(Vervolg van pag. 13).
veroorzaakt extra slijtage. Uiteraard
heeft ihct een daling van de produktie
tot gevolg. De koeien vakkundig behan
delen of laten bekappen kan veel narig
heid voorkomen. Tussenklauwontstekin-
gen ontstaan door het binnendringen van
bacteriën. Dit kan voorkomen worden
door de koeien door een voetbad te laten
lopen waaraan 3 formaline is toege
voegd.
LONGWORM
|\E longwormziekte komt vrijveel voor
Deze ziekte is een wormaandoening
waarvoor een entstof beschikbaar is. Bij
tijdig en op de juiste wijze kalveren te
laten inenten kan veel narigheid voorko
men worden. De enting kan worden uit
gevoerd bij kalveren die zes weken en
ouder zijn. Na vier weken moet de enting
herhaald worden. Na de tweede enting
moeten de kalveren nog veertien dagen
binnen blijven. Om de oudere kalveren
tijdig in de wei te kunnen doen, dient
eind maart al begonnen te worden met
enten.
KOOIWIELEN HELPEN MEE om het insporen van de
trekker te voorkomen. U kunt ook dubbellucht monteren.
Het is wel duurder, maar vraagt minder werk vooral door
het aan- en afschroeven van kooiwielen, dat nu ook weer
niet zo'n pretje is. Laat echter niemand zonder dubbel
lucht of kooiwielen op het land komen!
POOTGOED heeft een erge hekel aan kiemremmings-
middelen. Dit is voor een kind te begrijpen. Het is blijk
baar moeilijker te begrijpen dat in gebouwen waar met
kiemremmingsmiddelen werd gewerkt, helemaal geen
pootgoed moet komen. Waarschuw uw buurman als hij
dit niet mocht weten.
ER IS DIT JAAR veel Lely wintertarwe gezaaid. Voor
dit ras en nog enkele andere, waarvoor totnu toe geen bo
demherbiciden bestond, is er nu ook een herbicide2 a 3
kg Arelon werkt goed tegen duist en ook tegen kleef
kruid. Dit middel mag in allcwintertarwerassen worden
gebruikt. Toepassen direkt na de winter.
