DISCUSSIE
Nieuwe
landbouwbedrijfsgebouwen
in Zeeland (V)
Speoialist boerderijbouw,
J. VAN NIEUWENHUIZEN,
C.A.R. - Goes.
TN de vorige artikelen zijn de gebouwen besproken
met wanden van bakstenen, betonstenen, gasbe-
tonstenen, betonplaten en golfplaten.
Een goede oplossing zal voor de meeste bedrijven
zijn orrr een hangar te bouwen van 1520 meter breed en
de wanden te maken van rode bakstenen (halfsteens of
type Poroton), witte gasbetonstenen (schilderen), grijze
betonplaten of de donkere asbestcement golfplaten.
De bewaarplaats kan direct, maar eventueel ook later
worden ingebouwd met drukvaste wanden van hout of
gewapende holle bouwstenen (Nehobo) of gewapende
gasbetonstenen (Durox, Ytong).
De spanten en ook de tussenkolommen in de eindge
vels) moeten op de extra druk zijn berekend. De buiten
zijde van een drukvaste wand moet altijd worden be
schermd met een baksteen of een golfplaat. In de spouw
komt dan de isolatie, bijvoorbeeld 2 x 4 cm dikke polysty-
reenplaten (tempex) of 2 x 4 cm dikke glas- of steenwol-
platen. De tempexplaten zijn het goedkoopst (circa
f 80,per m3). De isolatie van het dak gebeurt meestal
met 68 cm dikke tempexplaten tussen of beter tegen
de gordingen.
Adres Nehobo - Nehobolaan 1 te Heukelum (03451-5141).
Adres Ytong - C.B.R. Nederland B.V. afd. Ytong, Ca-
tharynesingel 56 te Utrecht (030-314531).
Adres Durox -Postbus 23 te Gorinchem (01830-31222).
Bij een breedte van bijvoorbeeld 20 meter en een diep
te van de bewaarplaats van 15 meter kunnen 600 ton
Bedrijf B. Simonse te Heinkenszand. Wanden van gas
betonstenen tussen stalen spanten.
aardappelen worden opgeslagen. De ventilatoren wor
den dan in één van de eindgevels geplaatst in interne
ventilatiekokers.
De beluchting kan volledig ondergronds of boven
gronds zijn. De bovengrondse driehoekige kanalen liggen
voor aardappelen 34 meter van elkaar.
De voorkeur gaat echter naar alleen ondergrondse ka
nalen of voor uien met een hoofdkanaal en een verdere
verdeling van de lucht met ondergrondse zijkanalen. Bij
een breedte van het gebouw van 20 meter komen er dan
voor aardappelen acht hoofdkanalen en voor uien vier
hoofdkanalen met zijkanalen.
FORUM: DE SPREKERS o.l.v. bedrijfstak-deskundige
rundveehouderij R. C. C. de Bruyckere, C.A.R. te Goes
ERVARINGEN MET PAKJESKUIL. Verliezen door
broei kunnen hoog oplopen. Mechanisatie (pakken-
klauw) nog niet rond.
GRASLANDVERNIEUWING. Alleen slecht grasland
herinzaaien. Veel straatgras kan worden vernietigd
door ploegen. De Lely zaaifrees is zeer geschikt om in
één keer een zaaibed te hebben. In de nazomer is de
beste tyd van inzaaien. Gebruik maken van goedge
keurd grasmengsel.
RESULTATEN AMERIKAANSE K.I. STIEREN
WAT KOST EEN NIEUW GEBOUW?
ALS voorbeeld een gebouw van 20 meter breed én 30
meter lang en gebouwd door dë plaatselijke aan
nemer.
Open hangar.
Afmetingen buitenwerks 20 x 30 meter.
Zijwanden 3'Vz meter hoog
Stalen spanten met vrije overspanning 5 stuks type
I.P.E. 27 (bij 4 meter hoge zijwanden en aardappel-
bewaring I.P.E. 30).
Eindspanten 2 stuks met 6 tussenkolommen.
Houten gordingen IVi x IW2 cm (beter 8 x 20 cm) en
12 plastic lichtplaten.
Dakbedekking donkere gesatineerde golfplaten van
asbestcement met windverband, windveren en nok
ken.
Halfronde plastic goten met afvoer tot peil (beter zijn
de plastic bakgoten).
Topgevels van asbest-golfplaten en met ontluchtings-
roosters.
Betonpoeren met ankerbouten 20 poeren nodig.
Een dergelijke open hangar met betonpoeren kost ge
plaatst circa 70 a 75 per m2 vloeroppervlakte (exclu
sief BTW).
Betonvloer. Zandophoging. Vloer 12 cm dik 1:2
3 beton. Wapening 1 bouwstaalmat '150 x 150 mm.
Kosten circa 25 a 30 per m2 vloeroppervlakte (ex
clusief BTW).
Dakisolatie. Tegen de gordingen 6 cm tempex. Kosten
circa 12 per m2 (inclusief arbeid en bevestigingsmidde
len). Het is veel goedkoper om de tempex zelf aan te
brengen.
Deuren. Stalen schuifdeuren met hang- en sluitwerk.
Niet geïsoleerd. Afmetingen 4 meter hoog en 5 meter
breed. Kosten circa ƒ2500 per stuk (exclusief BTW).
Wanden. Fundering op staal. Alle wanden met bijvoor
beeld 11 cm rode baksteen (halfsteens); 19 cm Poroton
bakstenen; 19 cm gasbeton; 10 cm betonplaten. Kosten
circa ƒ60 a 70 per m2 wand (exclusief BTW). Golfpla
ten zijn de helft goedkoper dan gemetselde wanden.
Diversen. Grondonderzoek 2 a 3 sonderingen. Kos
ten tekening en bouwvergunning (leges, welstand)-
Grondwerk. Aanleg water en electriciteit. Glas- en schil
derwerk. Riolering. Inbouw garage, werkplaats. Bliksem
beveiliging. Erfverharding.
De totale kosten voor een leeg gebouw met betonvloer
bedragen op dit moment circa 200 a 2125 per m2 vloer
oppervlakte (exclusief BTW en bewaarplaats).
Wanneer de wanden van asbestcement-golfplaten wor
den gebouwd, zijn de bouwkosten circa ƒ15 a 20 per
Bedrijf van M. van 't Westeinde te Arnemuiden. Wan
den van asbestcement-golfplaten.
m2 vloeroppervlakte lager. Eventueel kan de fundering
geheel vervallen.
VOOR het inbouwen van een bewaarplaats moet wor-
den gerekend op een investering van 1215 cent
per kg aardappelen. Een volledige nieuwe bewaarplaats
kost ongeveer 25 cent ,per kg (exclusief BTW).
Voor aardappelbewaring kunt u bij de bedrijfsvoor-
lichters stencils met tekeningen verkrijgen.
Formulieren voor een bouwvergunning en een hin
derwetvergunning kunt u krijgen bij de afdeling
Bouw- en Won^gtoezicht in uw gemeente.
(Pabst Ideal/Paclamar Capsule). Men neemt nog een
afwachtende houding aan.
Hoe is te zien of VOORDROOGGRAS 40 DS heeft?
Gewoon ervaring. Door direkt na maaien intensief te
schudden en herhalen elke dag kan soms de DERDE
DAG reeds worden ingekuild.
HOE IS MEER INKOMEN TE HALEN? Streven naar
hogere produktie van melk en kwaliteitsvoer. Niet di
rekt meer produktie via meer koeien, maar de nadruk
leggen op meer produktie per koe.
COMBINATIE ITALIAANS RAAIGRAS/SNIJMAIS.
Deze is afhankelijk van het tijdstip van graszaaien in
het najaar ontwikkeling in najaar en voorjaar
tijd van zaaien van mais opbrengst van mais. In het
voorjaar gras maaien voor verse vervoedering geeft
hogere opbrengst dan groen inkuilen (matige kuil met
matige structuur)Voordrog en geeft een droger pro-
dukt en minder verliezen. Tegenover de opbrengst van
twee gewassen staan de extra kosten van zaaien be
mesten oogsten. De vraag blijft of deze teelt aan
trekkelijker is dan alleen snijmais.
SNIJMAIS vraagt veel kosten (vooral loonwerkt.o.v.
goed grasland, dat veelal met eigen mechanisatie kan
worden rondgezet. Van bedrijf tot bedrijf moet dit ar-
beidsorganisatorisch verder worden nagegaan.
Weer een oude Zeeuwse boerderij minder Wat nu?
Alvorens grote plannen te maken is het soms gewenst
om eerst te vragen, wat mag en niet mag (bouwma
terialen, dakhelling, rooilijn, aantal meters uit as
van de weg, etc).
Een aantal sonderingen (grondonderzoek) is eveneens
gewenst i.v.m. heien (circa ƒ400 per boring)-
Bouw niet te smal een breedte van minstens 15
meter is gewenst en zorg dat er ruimte is voor uit
breiding.
I
Voor tekeningen en prijzen van bouwmaterialen moet
u bij de aannemer zijn en niet bij de landbouwvoorlich-
tingsdienst. Verder is het gewenst om met de aannemer
eerst een aantal gebouwen te bekijken.
Bedrijf van R. Termote, IJzendijke. Wanden van stalen
damwand-golfplaten.
Samenvattend is het duidelijk, dat het niet eenvoudig
is om aan te geven met welk materiaal wel of niet moet
worden gebouwd. Elk materiaal heeft zijn bezwaren en
een ieder zal zelf een keuze moeten maken. Opvallend is
wel dat er in de landbouw nog veel traditioneel wordt
gebouwd, aangezien systeembouw niet veel beter en/of
goedkoper is gebleken (behalve voor stallen).
Tot nu toe geeft de praktijk de voorkeur aan stalen
spanten en wat de wanden betreft aan de rode bakste
nen, de witte gasbetonstenen, de betonplaten of de don
kere asbestcementgolfplaten. Waarschijnlijk zal het ge
bruik van golfplaten bij de bouw van nieuwe landbouw
bedrijfsgebouwen meer toe gaan nemen.
VOEDERBIETEN zal in beperkte mate een aantrek
kelijk gewas zijn. De hoogste ZW-opbrengst/ha wordt
met voederbieten gehaald.
Hoe is de groei (OMZET EN AANWAS) OP EEN
MELKVEEBEDRIJF? Bij normale vervanging en uit
stoot is de verhouding 1 4, momenteel omzet aan
was f 600 a f 700 en f 2600 melkgeld. Bij veel jongvee
zal de groei hoger liggen.
IS EEN SPECIALE STAL VOOR VLEESSTIEREN
RENDABELMet weinig arbeid kan men veel dieren
houden. Een regelmatig groeiritme is gewenst (goed
voer snel afmesten)De winst is onzeker, soms goed
(prijs) en soms slecht. Gemiddeld genomen kan het
houden van vleesstieren toch bijdragen tot verhoging
van het arbeidsinkomen.
Voor een GOEDE MELKPRIJS moet men de afzet
waarborgen en een regelmatige aanvoer van melk heb
ben.
RUNDERHORZELBESTRIJDING moet men jaarlijks
blijven doen.
SCHURFT is preventief weinig aan te doen. Besmet
ting zit veelal in bestaande gebouwen. Verder wordt
besmet aangekocht. Wanneer men een behandeling
doet, dient men na 1017 dagen dit nogmaals te her
halen.
