Door betere voederwinning, fokkerij
en gezondheidszorg naar hogere
opbrengst van melk en vlees
Doelbewuste selectie
en fokkerij
Gezondheidszorg
in de veehouderij
12
Thema van deze dag is: „Door betere voederwinning, fo kkerij en gezondheidszorg naar hogere opbrengst van
melk en vlees". Aldus de voorzitter van de studieclub Ge mengde Bedrijven in Zeeuws-Vlaanderen, de heer Fr. v. d.
Waart in zijn openingswoord. Verschillende sprekers zul len op deze onderwerpen nader ingaan. Er kan nog veel
worden verbeterd! Door gebrek aan tijd en planning van werk is op verschillende bedrijven een arbeidsprobleem
ontstaan, waardoor noodzakelijke werkzaamheden wel ee ns in het slop geraken en tenslotte minder goede bedrijfs
resultaten geven. De nadruk zal, bij het streven naar een hogere opbrengst, meer moeten liggen op béter (vee,
voer, verzorging) dan op méér vee. Aldus de heer v. d. W aart ter inleiding van deze studiedag.
gebruik is gras maaien van goede kwaliteU.. Men dient
verliezen zoveel mogelijk te beperken. Dus tijdig begin
nen met maaien. De eerste snede gras moet rond 1 juni
gemaaid zijn. Maaien in een jong stadium geeft verschil
lende voordelen o.a. gras van goede kwaliteit, een snelle
hergroei en men bereikt een betere spreiding in de
groei van hpt tn-as
WANNEER men naar hogere opbrengst wil, moet men
eerst produktieverhoging van de koeien nastreven.
Beter is koeien met 5500 kg melk te hebben dan koeien
met 4500 kg melk. Met 1000 kg melk meer per koe kan
men 250300 per koe meer inkomen halen.
Gras is nog steeds het belangrijkste en goedkoopste
voedergewas in Nederland. 60 a 70 van het grasland
wordt direkt benut. Een optimale produktie van gras en
een 'goede benutting ervan is een eerste vereiste. Enkele
punten voor een goede grasproduktie zijn:
a. Inscharen bij 1700 kg droge stof of IO-7I2 ton vers
gras.
b. Snel omweiden of een korte veldperiode voor een
goede hergroei.
c. Zorgen voor smakeijk gras door een goede verzor
ging als tijdig bossen maaien, minstens 1 x maaien
of anders bloten van het grasland.
Goed grasland kan in de zomer voor 2025 kg melk
zorgen zonder dat krachtvoer wordt bijgevoerd- Alleen
dieren met een hogere produktie vragen krachtvoer.
Wordt er veel krachtvoer gegeven, dan dringt dit de op
name van gras terug. Men moet dus de dieren zoveel
mogelijk gras laten opnemen.
ARAS is het goedkoopste voer. Men kan beter in de
winter wat extra krachtvoer geven. Goed grasland
Om lucht en water zoveel m ogelijk uit te
sluiten moeten rijkuilen doeltreffend met
plastic worden afgedekt
Laat maaien betekent een latere hergroei. Naarmate
de snede zwaarder is, zal de hergroei later beginnen.
Verder lijdt de grasmat. Een korte veldperiode moet
worden nagestreefd. Elke dag, dat de veldperiode langer
duurt, betekent één dag groeivertraging. De verliezen
nemen toe, naarmate de veldperiode langer duurt- Zo
kunnen de ds-verliezen bij een driedaagse veldperiode
gesteld worden op 10 a 15% bij een vijfdaagse kunnen
ze oplopen tot 15 a 20 en bij een tiendaagse periode
zelfs tot 25 a 30 Direkt en intensief schudden na het
maaien eventueel meermalen per dag is gewenst. Mo
menteel bestaat in de praktijk wel wat belangstelling
voor cirkelmaaien met kneuzer en schudder. Hierbij
wordt het gemaaide gras direkt opgenomen door een
haspel met ijzeren pinnen, zodat het min of meer ge
kneusd wordt geschud.
IANDELIJK wordt meer kuilvoer gewonnen van het
grasland dan hooi. In Zeeland wordt nog steeds
meer hooi dan kuilvoer gewonnen. De voordroogmethode
blijkt in de praktijk het meest voor te koimen. Zo is 80
van het kuilvoer voordroogkuil. Maaikneuzen wordt al
leen toegepast als de weersomstandigheden minder gun
stig zijn.
Wanneer rijkuilen 'worden gemaakt, dientmen wa
ter en lucht zoveel mogelijk uit te sluiten. De beste be
waring is afdekken met een plastic zeil van 0.15 mm dik.
Wanneer men geen grond opbrengt, is het gewenst om
twee lagen te gebruiken. Men dient de plastic goed strak
aan te trekken, eventueel af te dekken met autobanden.
Een regelmatige controle is gewenst.
Sleufsilo's worden op de grotere bedrijven meer en
meer toegepast vooral bij veel snij mals. Wanneer een
berekening wordt opgesteld van de kosten van rijkuilen
(veel plastic) t.o.v- sleufsilo's, dan blijken de kosten
overeen te komen en zijn sieufsilo's niet duurder dan rij
kuilen. Bij torensilo's moet vullen-lossen-voeren op el
kaar zijn afgestemd. Een goede verharding bij rijkuilen
en silo's is wel gewenst i.v.m. een goede arbeidsorgani
satie.
Voeren in de winter. Voer van goede kwaliteit zal wei-
nig problemen geven. Het krachtvoer moet zijn afge
stemd op het rantsoen en de behoefte van de dieren.
Nieuwmelkse koeien vragen in het begin van de laktatie
veel krachtvoer. Oudmelkse koeien ontvangen dikwijls
te veel krachtvoer. Ruwvoer en krachtvoer moeten een
zekere verhouding hebben in het rantsoen naast eiwit
en zetmeel. Vleesvee vraagt goed ruwvoer met aanvul
ling van krachtvoer.
Samenvattend kan worden gezegd, dat het mogelijk
is op veel bedrijven een opbrengstverhoging te bereiken.
De nadruk ligt hier meer op betere opbrengst.
Ing. I HAMMING,
specialist fokkerij, CJVJt—GOES
ÏJIT de cijfers van de melkcontröle blijkt, dat in Zee-
u land de melkprodukte per koe 4660 kg in 19-50 was
en in 1074 gestegen was tot 4759 kg melk per koe. Ten
opzichte van het landelijk gemiddelde stond Zeeland in
1050 aan de top, in 1974 was het echter de laagste by
de provinciale gemiddelden. Zeeland blijft in de ontwik
keling van de melkproduktie dus ver achter t.o.v. andere
provincies.
Te veel bedrijven hebben minder dan 4500 kg melk
per koe, nl. 36.5 in Zeeland en 20.1 in Nederland
volgens melkcontróle in 1074.
Te weinig bedrijven halen meer dan 5500 kg melk per
koe, nl. 4,8 in Zeeland t.o v. 12.2 in Nederland.
Uit cijfers blijkt, dat de slechtere produktie van Zee
land niet verklaard werd door de natte herfst van 1974.
Grotere bedrijven met veel koeien produceren meer
melk dan kleinere eenheden. Ligboxenstallen hebben
niet alleen een hogere produktie per koe, maar tevens
een toenemende stijging per koe per jaar. Duidelijk ge
Drs. J. PEKELDER,
Gezondheidsdienst voor
Dieren in Zeeland Goes
voeding van het dier speelt een belangrijke rol in
de mate van gezond of ziek zijn van een dier. Een
goede voedingstoestand van het dier hangt af van kwali
teit en hoeveelheid voer en de mate van opname en be
nutting door het dier. Afwijkend voer geeft eerder pro
blemen. Een zekere hoeveelheid ruwvoer to.v. kracht
voer is in het rantsoen gewenst.
Voeren volgens de norm is zeer gewenst. De funktie
van de pens bij de spijsvertering is belangrijk. De pens
werking kan met wat hooi worden gestimuleerd. Enkele
ziekten, die na het kalven kunnen optreden zijn, melk-
ziekte (kalfziel^te) en wat later optredend de slepende
melkziekte. Bij een goed evenwichtig rantsoen en aan
gepast krachtvoer 2 kg aan het eind van de laktatie-
Melkvee, gehouden in ligboxenstallen, heb
ben een hogere en een toenemend stijgende
melkproduktie.
ven deze ontwikkelingsbedrijven aan, dat een hogere
produktie per koe mogelijk is.
Hoe kan een hogere produktie worden bereikt?
a. meer koeien per man (Hogere prestatie van werk).
b. betere bedrijfsomstandigheden. (Aandacht besteden
aan kalveropfok onderkennen tochtigheid goede
administratie gemiddelde leeftijd opvoeren
handelstaktiek aangepast krachtvoer en ruime
aandacht aan voederwinning).
periode, alsmede vlak na het afkalven geleidelijk opvoe
ren van de krachtvoergift, zal men heel wat narigheid
kunnen voorkomen.
I.B.R.of Amerikaanse griep kan op bepaalde bedrij-
ven heel wat zorg baren. Met aankopen op de markt
kan deze ziekte op het bedrijf worden gebracht. Ook
kunnen personen die met zieke dieren kontakt hebben
gehad, deze ziekte overbrengen. De verschijnselen zijn:
minder eetlust en daling van melkgift. Verder stijging
van lichaamstemperatuur en ontsteking van neusslijm-
vlies. Soms krijgen de dieren het benauwd door moei
lijke ademhaling Verwerpen kan voorkomen bij koeien,
die in de tweede helft van de drachtigheidsperiode zijn.
De beste maatregelen zijn proberen het bedrijf vrij te
houden van I.BR. Bij aankoop van dieren deze eerst in
quarantaine plaatsen. Immuniteit van de dieren kan
worden verkregen met enten. In goed geventileerde stal
len lijken de verschijnselen minder.
Aan de hand van dia's werd kreupelheid bij rundvee
nader toegelicht.
Veel schade kan worden voorkomen door te zorgen,
dat de dieren op een vlak en zo groot mogelijk draag
vlak staan. Bij onvoldoende hygiëne krijgen besmette
lijke ziekten een kans, zoals stinkpoot of tussenklauw-
ontsteking. Bij gebruik van een formal inebad moet er
3 handelsformaline worden gebruikt. Een cursus
klauwverzorging kan bijdragen in het bestrijden van
klauwgebreken.
c. betere koeien per man. (Eerst betere koeien, dan
uitbreiding).
IlIT de opgezette berekening blijkt, dat een melkpro-
duktieverhoginig van 10 een inkomensverhoging
van 25 oplevert, 500 kg melk per koe extra geeft na
aftrek van extra kosten een opbrengst van 130 meer
of minder inkomen.
Om een arbeidsinkomen van 26.400 te halen zijn no
dig:
66 koeien met 4500 kg melk of totaal 297 000 kg melk
50 koeien met 5000 kg melk of totaal 250.000 kg melk
40 koeien met 5500 kg melk of totaal 220.000 kg melk
Door een goede selectie van de dieren is een hogere
melkproduktie per koe op elk bedrijf mogelijk, gezien de
grote verschillen binnen het bedrijf. Zoals bekend, wordt
de produktievererving van de stieren berekend volgens
de Dochter-Bedrijven (DB)-methode. Om vooruitgang te
boeken, zal men een koe moeten paren met een stier uit
de drieplus- of minstens tweeplusklasse. Een fokstier
moet vooruitgang geven. Een beste koe x gemiddelde
stier betekent achteruitgang. Daarbij moet rekening ge
houden worden met andere eigenschappen die verbeterd
moeten worden (compensatie-paring).
Enkele bekende stieren voor betere koeien zijn: Hero-
vina G 14 Pan 134 Herovina Keimpe Adema Co-
geer 62 van de Ringhoeve Frans Y 374 Blitsaerd
Coen. Wil men vooruitgang, dan dient men slechte vaar
zen op te ruimen als eerste uitgangspunt.
Melkcontröle goede selectie en gebruik van K.I.-fok-
stieren en hierbij een goede administratie, hoort op aJe
bedrijven thuis. Een goede bedrijfsvoering zal bijdragen
tot hogere geldelijke opbrengst.
Voederbieten zijn, mits in beperkte mate ver
voerd, een aantrekkelijk voer.
