„Oude
boerderij
en in
Zeeland"
„KLEIN DUINVLIET" te Aagtekerke
(xxxv)
10
W. E. P. VAN IJSSELDIJK
rx E boerderij „Klein Duinvliet" te Aagtekerke ligt niet ver ten noordoosten van
Domburg aan de weg naar Oostkapelle en, volgens de gemeentekaart van J.
Kuyper uit 1866, nog net op het gebied van de oude heerlijkheid Aagtekerke.
Een veel oudere kaart van Walcheren, n.l. die van D. W. C. en A. Hattinga uit
1753 geeft de ligging van dit landbouwbedrijf ook reeds duidelijk aan en nog eens
honderd jaar eerder is de boerderij al ingetekend op de z.g. Visscher-Romankaart uit
ca. 1655.
Het is dus wel zeker, dat op de hier bedoelde plaats langer dan drie eeuwen ach
tereen deze hofstede was gelegen, al was dat zoals hierna zal blijken lange tijd
een bedrijf van zeer bescheiden omvang.
De hoeve lag steeds precies in de uiterste hoek van Aagtekerke, waar dit gebied
grenst aan de heerlijkheid van Oostkapelle en nog juist aan de zuidkant van de toen
malige Domburgse Zandweg.
Het steentje met initialen en bouwjaar in de gevel.
DE NAAM VAN DE HOFSTEDE
r\E naam „Klein Duinvliet" wettigt wel
de veronderstelling, dat er een gro
ter, of zonder meer ander Duinvliet aanwe
zig is of geweest is, hetgeen dan ook in
derdaad zo is. Deze nauwe verwantschap
maakt het noodzakelijk over het eigenlijke
„Duinvliet" eerst iets te vermelden.
Zoals wel bekend, was het gebied tus
sen Domburg en Oostkapelle, en dan voor
al de strook gronden langs de binnenkant
van de duinenrij, vanouds in trek door de
uitgestrekte bospartijen, waarin zich de 18e
eeuwse gegoede stand een reeks opval
lende buitenplaatsen had doen verrichten.
De genoemde kaart der Hattinga's van
1753 vermeldt er verschillende direct ten
n.o. van Domburg en bij één daarvan is de
naam Duinvliet te lezen. Deze buitenplaats
met in totaal toen omstreeks 90 gemeten
bossen, tuinen, e.d. was eigendom van Mr
P. E. van de Perre, die het bezit in 1784
overdeed aan zijn broer, Mr Joh. Adr. van
de Perre.
Royale grote kamers en werkvertrekken
liggen aan beide zijden van de tot de ach
tergevel lopende gang. Boven de kelder
ligt een opkamer van groot formaat. De ge
noemde kelder is van een plavuizen vloer
voorzien, welke echter later met een spe-
cielaag is afgedekt. De reden daarvan is
een gevolg van de oorlogsramp in 1944,
toen ook hier het zeewater door de bres
sen in de zeedijken 't terrein overspoelde
en bij hoogwater ca één meter om en in de
gebouwen stond. Het na de drooglegging
in de muren achtergebleven zout laat ook
nu nog zijn nawerking zien in de steeds af
brokkelende cementlaag langs wanden en
gewelf van de kelder. Deze is overigens
meestal wel droog.
Oude tegels zijn in deze woning niet te
vinden, om de vrij duidelijke reden, dat dit
kapitale huis nog slechts 130 jaar oud is.
Het werd in 1845 gebouwd en een kleine
ingemetselde steen in de zijgevel getuigt
daarvan, waarover hierna meer.
Moge dan deze woning van formaat niet
kunnen bogen op een leeftijd van meerde
re eeuwen, de woonkamer van de familie
Een gedeelte van de schuur is ingericht
voor de veehouderij, welke wel een deel
van het bedrijf vormt, doch van beperkte
omvang is met ca 15 melkkoeien en wat
jongvee, waaronder een klein aantal
slachtossen.
OUDERE GEBOUWEN
IA/E schreven hiervoor dat op deze
v plaats al enkele eeuwen lang een
landbouwbedrijf zij het van kleinere om
vang was gevestigd. Toen waren er dus
oudere gebouwen dan de huidige. Zo is
b.v. op een kaart uit omstreeks 1830 dui
delijk te zien, dat zowel huis als schuur
toen een andere ligging hadden. Zowel de
woning en zeer waarschijnlijk ook de
schuur zijn daarna door een nieuwe eige-
ien in de verschillende perioden was, dient
nauwkeurig bepaald te worden in welke
hoek of blok het bedrijf en de gronden la
ge. Het gebied van Agtekeke kende in de
onderhavige omgeving 3 blokken, t.w. te
gen Domburg aan de Jan Willem Kodde-
blok, wat ten zuiden en noordoostelijk
daarvan de Matthijs Hanne Willems-blok
en in de hoek tegen 't gebied van Oostka
pelle: de Willem Eewoutsblok. Bij het be
schouwen van de oude kaarten viel een
perceel op dat De Broodkist werd ge
noemd. De naam zou kunnen duiden op
een stuk land, dat goede opbrengsten van
graan beloofde; het lag echter buiten de 3
genoemde blokken, doch in de Jan Piet
Geersblok, die hier verder geen rol speelt.
Wel is dit het geval met het gebied ge-
Deze laatste stierf kinderloos en de be
zitting ging over op Mr Martinus J. van de
Perre, heer van Westkapelle. Deze bezat
daarmee al de bossen en overige gronden,
van Domburg tot het kasteel Westhove,
waaronder ongetwijfeld ook landerijen aan
de andere zijde van de straatzijde van
laatstgenoemde plaats naar Oostkapelle,
waar de hier besproken hofstede ligt.
Reeds vóór het midden van de 18e eeuw
was hier dus vrijwel alles in handen van
deze en andere vooraanstaande families,
evenwel met uitzondering van de toen nog
kleine boerderij, die lange tijd in landbou
wershanden bleef. Het is dan ook waar
schijnlijk, dat eerst toen daarin verande
ring kwam, er de naam „Klein Duinvliet"
aan werd gegeven, zoals die nu nog luidt.
We komen op de situatie en optredende
veranderingen in vorige eeuwen terug, na
eerst de huidige hofstede wat nader te
hebben beschouwd.
DE GEBOUWEN
l/OMENDE van Domburg in de richting
Oostkapelle passeren we rechts al
gauw een oude buitenplaats, op enige af
stand van de weg gelegen in een parkach
tig landschap. De naam ervan is „Duin
vliet" of „Klein-Duinvliet", genoemd naar
de oude buitenplaats, die aan de andere
zijde van de weg lag. Even verderop staan
bij een smalle inrit twee gemetselde stenen
palen, welke de toegang tot de hofstede
aangeven. Tussen dichte begroeiing ligt
op korte afstand de boerderij, waarvan het
kapitale woonhuis onmiddellijk opvalt.
Dit huis heeft een grondoppervlak van
circa 15 maal 10 meter en een royale toe
gangsdeur in het midden van de lange
voorgevel. De stijl is die van een éénver-
diepingsherenhuis, met de ramen symme
trisch in de gevels aangebracht.
De grote boerenwoning, omgeven door hoog geboomte.
Corré, die er haar domicilie heeft, valt toch
wel op door enkele onderdelen van de aan
kleding. Behalve door diverse oude meu
belstukken, wordt er de aandacht getrok
ken door een aan één der wanden hangen
de platte kast met glazen deur, waarin een
groot aantal opvouwbare huwelijkskaarten
uit vroeger dagen is tentoongespreid. We
zagen op Walcheren al eerder een derge
lijk exemplaar.
Een mooie Statenbijbel van meer dan
250 jaar oud kon eveneens moeilijk aan
onze aandacht ontsnappen.
naar en omdat het bedrijf veel groter werd,
door grotere meer passende objecten ver
vangen.
DE EIGENAREN
M vast te stellen, wie eigenaar van
de hofstede en bijbehorende perce-
naamd Willem Eewoutsblok, groot 21 ge
meten en 104 roeden, benevens 1 gemet 6
roeden vroon. Hierin lag en ligt nog de
boerderij, die we voor het eerst aantroffen
in de overloper van Aagtekerke over het
jaar 1636.
Daar lezen we: „In den Block daer Wil
lem Eewouts plach te wonen, nu Adriaan
DE LANDBOUWSCHUUR
70 royaal de woning van „Klein-Duin-
vliet" is, zo formidabel is ook de
landbouwschuur, die ten dele nog met riet
is gedekt.
Waarschijnlijk is deze schuur niet veel
ouder dan de woning, doch in de ruim an
derhalve eeuw van haar bestaan is het ge
bruik ervan tamelijk grondig gewijzigd.
Werd in vroeger dagen o.a. de graan
oogst voorlopig in de schuur opgeslagen
om gedurende het wintergetij te worden
gedorst, thans is de werkmethode, zoals
bekend, geheel anders en is de enorme
ruimte in zo'n geweldige schuur ten dele
overbodig, alhoewel men er grote voorra
den hooi, stro, aardappelen, uien en derg.
in kan bergen. Het huidige bouwplan sluit
daarbij aan, want waar voorheen de teelt
o.a van erwten en bonen belangrijk was,
zijn nu de voornaamste produkten de hier-
bövengenoemde, met uiteraard ook de sui
kerbieten.
Volgens de huidige bewoner was er een
periode, waarin het noordelijk gedeelte
van de schuur als koetshuis in gebruik
was. Thans is dat niet meer het geval en is
daardoor de beschikbare bedrijfsruimte
volledig te benutten.
De landbouwschuur, nog gedeeltelijk met rieten dak.
