TUINBOUW-
KLANKEN
Karmijn en Jonagold
Weinig pruimen in Zeeland
DINGEN VAN DE W1
11
BETS MEER ERVARING MET KARMIJN
I\E Karmijn valt in het bijzonder op door de vroege
en overvloedige vruchtbaarheid. Wie het ras de
laatste jaren b.v. op de proeftuin te Wilhelminadorp zag
enige tijd voor de pluk, kwam onder de indruk, of hij
wou of niet. De toch ook wel produ'ktieve Golden Deli
cious die ernaast stond, kwam er nauwelijks aan te pas.
Verder werd de smaak van de Karmijn algemeen als
igoed tot zeer goed omschreven. Aangezien de handel
bovendien en hoge prijs voor de Karmijn betaalde, is het
begrijpelijk dat de verwachtingen hoog gespannen wa
ren.
De Jonagold komt in ons land nog weinig voor en is
in feite in België ook nog slechts op kleine schaal ge
plant. De oudste bomen zijn nu in het vijfde jaar, o.a. op
een perceeltje te Gorsem, dat tot voor kort bij „Frugo-
£R is bij de fruittelers veel belangstelling voor nieu
we appelrassen. Vooral een rode winterappel zou
erg welkom zijn, omdat na nieuwjaar het geel en groen
van Golden Delicious en Granny Smith sterk overheerst.
De ervaring heeft echter geleerd ebt de kens op teleur
stelling bij het beproeven van nieuwe rassen erg groot
is. Tientallen hebben een kans gekregen, doch zijn door
de mand gevallen. Men denke aan de Stark Earliest,
Tydemans Early, Close, Lody, George Cave, Worcester
Cross, Taunton Cross, enz. De (gesubsidieerde) Odin,
Spartan en Melrose zijn nog niet afgeschreven, maar
voorlopig lijken het geen hoogvlieger te worden. Spencer
en Mutsu hebben vooral als het over produktie gaat wel
goede eigenschappen, maar ze breken niet door. Zo kan
men doorgaan met het noemen van namen.
BEIDE TRIPLO ID
MOMENTEEL vragen speciaal de Karmijn en Jona-
gold extra aandacht. Beide triiploïde rassen, wat
o.a. betekent: flinke igroeikfradht en vrij grote vruchten.
Opvallend is dat de Karmijn in Nederland het sterkst
op de voorgrond trad, terwijl de Jonagold tegelijkertijd
in België het meest werd genoemd als veelbelovend. Het
leek soms wel een beetje op een Holland-België wed
strijd. Overigens is alles gemakkelijk te verklaren, want
de Karmijn is van Nederlandse oorsprong en men had
er in ons land al tamelijk wat ervaring mee opgedaan
vóór de Jonagold in het vizier kwam. In België was dat
eerder andersom. Daar had men iets eerder ervaring met
de Jonagold.
Hoe 't ook zij: de Karmijn en Jonagold zijn zeer inte
ressante nieuwe rassen, die beide het beproeven waard
z\jn. Eventueel zouden ze elkaar kunnen aanvullen,
want de Karmijn moet men in hoofdzaak zien als een
vroege winterappel en dus een vervanger van b.v. de
Cox's, terwijl de Jonagold veel langer bewaarbaar is en
in houdbaarheid kan concurreren met de Golden.
Er is gebrek aan een goede rode winterappel!
rex" behoorde en op een perceeltje, proef tuint je zo u
wilt, van de heer J. De Coster te Glabbeek. Te Gorsem
droegen de bomen voorgaande jaren bevredigend, doch
dit jaar zijn na een bespuiting met carbaryl bijna alle
vruchtjes afgevallen. De carbarylbespuiting was bestemd
voor dunning van de Golden en Cox's, die in de beplan
ting de hoofdmoot vormen en voorlopig kan mèn alleen
zeggen dat het bij de Jonagold oppassen is met carbaryl.
Te Glabbeek dragen de bomen al enkele jaren achter
een goed. Ook dit jaar kan men er een goede oogst ver
wachten. Een nadeel is dat geplant werd op igrond die
zo bodemmoe was, dat men ons inziens geen normaal
beeld krijgt.
Dicht in de buurt van het proeftuintje is de Jonagold
echter op enkele percelen op tamelijke schaal geplant op
verse grond en die bomen zijn nu 24 jaar oud. De in
druk is goed. De bomen dragen vroeg en ruien zoveel
dat er nauwelijks aan gedund moet worden, terwijl er
toch genoeg aan de boom blijven.
VOORDELEN JONAGOLD
VOORLOPIG lijkt het of de Jonagold bijna alles mee
heeft. Vroeg en goed vruchtbaar, volgens de heer
J. De Coster ongeveer te vergelijken met de Golden. Een
vrij grote, goed gevormde vrucht met een mooie kleur
(althans bij voldoende belichting!), een goede smaak
('bij smaakproeven meestal nummer één) en een uitste
kende houdbaarheid. Zeer belangrijk is ook dat de appel
al vroeg goed kan smaken en zowel bij smaakproeven
in december als in mei een hoog cijfer kreeg.
Zou men voor een aantal eigenschappen punten toe
kennen en daarna optellen, dan zou de Jonagold 't waar
schijnlijk van de Karmijn winnen, vooral door de houd
baarheid. Maar reeds eerder is naar voren gebracht dat
men de rassen niet zonder meer mag vergelijken: de
Karmijn moet men meer zien als een vervanger van de
Cox's, de Jonagold als mogelijke vervanger van de Gol
den.
MOEILIJKE KEUZE
MUETTEMIN lijkt het op de Jonagold geleidelijk iets
meer belangstelling krijgt dan de Karmijn. De
boomkwekers in België hébben veel vraag naar de Jona
gold, vooral ook uit het Bodenseegebied en Noord-Italië.
In Nederland neemt de animo voor het ras toe en bij
sommigen is er een lichte aarzeling rond de Karmijn,
omdat de vruchten soms wat snel afgeleefd zijn. Overi
gens wordt als nadeel van de Jonagold naar voren ge
bracht dat de vruchten binnen in de boom slecht op
kleur komen.
Een keuze doen is daarom nog steeds moeilijk, of men
moet beide kiezen. Met in het achterhoofd de weten
schap dat de voor- en nadelen pas goed tot uiting komen
als een ras op grote schaal is geplant, alsook dat de
waardering van de handel en consument pas blijken als
het aanbod .groot is.
De laatste 20 jaar is geen enkel nieuw ras er in ge
slaagd zich een blijvende plaats te veroveren. Zal het
nu wel lukken?
A. v. O.
Het moest nu volop pruimentijd zijn in Zeeland, maar
van een drukte zoals in «vroegere jaren is geen sprake.
Dat komt omdat het pruimenareaal ieder jaar wat klei
ner wordt, en dit jaar in het bijzonder door de slechte
oogst die er aan de bomen hangt. De zetting van de
meeste rassen is matig tot slecht geweest en de totale
produktie zal aanzienlijk achter blijven bij die van het
vorig jaar. Er werden de vorige week op de Zeeuwse
veilingen hoge prijzen betaald voor deze zomervruchten
maar wanneer men geen of vrijwel geen produktie heeft,
doet die prijs weinig terzake. Eind voriige week werd
voor de Czar klasse I op de veiling tussen 3,30 en
4,80 per kg betaald en de klasse H van dit ras werd
verkocht voor 1,20 tot 2,50. Voor de Ontario, klasse I
werd 1,60 tot 3,30 per 'kg betaald en de Opal noteer
de 3,70 tot ƒ4,90 per kg voor de klasse I. Goede prij
zen, maar van geringe betekenis bij deze kleine ooigst.
Het aanbod van frambozen was van weinig betekenis.
De oogst is afgelopen. De laatste partij goede frambozen
werden duur betaald, namelijk tussen 6 en 7 per kg.
Ook de rode bessen konden de vorige week vlot wor
den verkocht tegen prijzen van rond 2,50 per kg
voor de goede kwaliteiten. Het aantal telers dat er nog
kon leveren was echter zeer gering geworden. Over
het algemeen is de rode bessenteelt dit jaar goed ge
weest. Het fraie zomerweer heeft de vraag duidelijk
gestimuleerd. De bramentelers hopen dat ook hun pro
dukt de invloed zal ondervinden van 'het fraaie weer en
het feit dat er weinig pruimen en perziken zijn. De
kwaliteit van de bramen is «bijzonder goed. De aanvoer
begint van 'behoorlijke betekenis te worden en bij een
gunstige prijsontwikkeling zal er zeker een flink percen
tage in doosjes voor verse consumptie geleverd worden.
De prijs van de bramen per doosje van 250 gr. lag eind
vorige week tussen 70 en 75 cent.
Het aanbod van appelen was de vorige week niet
groot. De eerste partijtjes James Grieve, klasse I boven
70 mm, werden verkocht voor '1,11 per kg. Stark Ear
liest was iedere dag opnieuw weer duur, maar hiervan
was een zeer klein aanbod. Prijzen van ƒ1,40 tot 1,60
per kg zijn hoog, maar tooh. brengt deze appel voor de
teler te weinig op door de geringe produktie. Ook de
laatste Yellow Transparant werd duur «betaald op prij
zen van 1 tot 1,20 per kg voor de grote middelmaten
Super Trevoux in de grote maten werd verkocht vooi
65 tot T5 ct per kg.
CR is de afgelopen weken nog al wat te doen ge
weest over het beleid van het Centraal Bureau
van de Tuinbouwveilingen met betrekking tot de verkoop
van Nederlandse kastomaten aan de D.D.R. De B.V. Van
Zalinge van Dijk verkocht voor de periode eind juli tot
half augustus een kwantum van 4 miljoen kg aan de
D.D.R. Vooral in handelskringen heeft het kwaad bloed
gezet dat deze transaktie tot stand is gekomen want het
gevolg is geweest dat de tomatenprijzen danig in bewe
ging zijn gekomen. De handel stelt dat dit is gekomen
door dit kontrakt met de D.D.R. voor de levering van to
maten. Het Centraal Bureau van de Tuinbouwveilingen
stelt in een commentaar dat de opleving op de tomaten-
markt welke zich de laatste tijd heeft voorgedaan vermoe
delijk samenhangt met speciale akties van grootwinkel
bedrijven in West-Duitsland met Nederlandse tomaten
en met het D.D.R.-kontrakt.
De transaktie met de D.D.R. is volgens het Centraal
Bureau van de Tuinbouwveilingen gebeurd tegen een
prijs welke voor de tijd van het jaar zeer veel is te noe
men. De firma Van Zalinge van Dijk welke deze trans
aktie verzorgt, is een participatiebedrijf van het Centraal
Bureau van de Tuinbouwveilingen en volgens de lande
lijke veilingorganisatie stelt dit bedrijf zich zeer beheerst
op bij het doen van haar aankopen op de veilingen. Zij
begint niet mee te drukken alvorens de konkurrentie een
bepaald prijsniveau heeft ontwikkeld. Hierdoor zou een
evenwichtige prijsvorming bevorderd worden!
In de Nederlandse en West-Duitse pers zijn over deze
tomatentransaktie vele kommentaren verschenen. Er
werd gesteld dat West-Duitsland een boycot van de Ne
derlandse tomaten zou overwegen en een West-Duits
boulevardblad bracht in flinke opmaak een artikel met
als konklusie dat Nederland in het vervolg al zijn tomaten
maar aan de D.D.R. moet verkopen!
LIET Centraal Bureau van de Tuinbouwveilingen ver
wijst de bewering naar het rijk van de fabelen dat
een aantal West-Duitse handelaren besloten zouden heb
ben voortaan geen Nederlandse tomaten meer zouden
willen kopen. Het zegt dat landen als België en Roeme
nië een rol zullen blijven spelen op de West-Duitse toma-
tenmarkt waar nog steeds vraag en aanbod de prijs be
palen. Vraag en aanbod bepalen ook wie de leverancier
ervan zal zijn. Het wordt absurd genoemd dat er sprake
zou zijn van enige boycot van het Nederlandse produkt
in West-Duitsland. Het prijsniveau van tomaten beves
tigt dat overigens ook heel duidelijk. In de loop van de
vorige week zijn onder invloed van de grote vraag de
tomatenprijzen nog verder aangetrokken. In het eind van
de week deden de A en B exporttomaten rond ƒ10,
per krat van 6 kg. Dat is voor deze tijd van het jaar een
ongekend hoge prijs! Het Centraal Bureau van de Tuin
bouwveilingen is er van overtuigd dat de transaktie met
de D.D.R. de prijs duidelijk heeft ondersteund.
Voor de telers die thans hun tomaten kunnen afleveren
is het een prettige zaak dat de prijzen zich op een der
gelijke wijze hebben ontwikkeld. Aan het Centraal Bu
reau van de Tuinbouwveilingen, zo menen we, moeten we
ons vertrouwen geven en ervan uitgaan dat daar een
beléid gevoerd wordt dat in het belang is van de afzet
van onze produkten in het algemeen. We hebben produk-
ten waarvan de prijs tot stand komt via de wet van vraag
en aanbod. Daardoor hebben we reeds dikwijls genoe
gen moeten nemen met prijzen die in geen enkele rede
lijke verhouding stonden tot de kostprijs. Gelukkig dat
thans voor een zeer belangrijk produkt de afzet boven
alle verwachtingen verloopt.
EEN ander bericht uit onze tuinbouwsektor waarvan
we met genoegen kennis hebben genomen is dat
van de behoorlijke omzetstijging van de Nederlandse
groenten en fruitveilingen in het eerste halfjaar van 1975.
Ten opzichte van het eerste halfjaar van 1974 blijken
de veilingomzetten met 8,3 gestegen te zijn en dat is
een heel wat gunstiger ontwikkeling dan een jaar geleden
toen er slechts sprake was van een omzetstijging van
0,48 in de eerste zes maanden van het jaar ten opzich
te van het vorig jaar. Bovendien is in juli de groei van de
omzet voortgegaan zodat bij de Nederlandse veilingen
volgens het landelijk veilingbureau een voorsprong op
het vorig jaar was geregistreerd van 12%.
In het overzicht van de omzetten van de belangrijkste
veilingen komt Zeeland niet voor. Er zijn enkel opgeno
men de veilingen met jaaromzetten van rond 20 miljoen
en hoger en die hebben we niet in dit gebied. Voor wat
Brabant betreftwalt op dat alleen in dit gebied sprake is
van een omzetdaling ten opzichte van het vorig jaar na
melijk met 5,7 Hieraan zullen vooral de minder goede
uitkomsten van de aardbeienteelt niet vreemd zijn. Ook
Zaltbommel haalde hierdoor als enige fruitveiling een
lager omzet dan in dezelfde periode van het vorig jaar
Het is ons niet bekend hoe de omzetontwikkeling in het
eerste halfjaar in Zeeland is geweest. We nemen aan dat
dit ook gunstig is verlopen, gezien de wijze waarop de
fruitafzet heeft plaats gevonden.
Er is minder vertrouwen in de ontwikkeling gedurende
de komende maanden van dit jaar maar we hebben reeds
eerder gezegd dat angst altijd een slechte raadgever is
en wie weet of het toch allemaal nog een keer mee za!
vallen. Het is nog maar enkele weken geleden dat er een
behoorlijke doordraai was van tomaten. Op het ogenblik
worden ze verkocht voor 10,per krat. Toen we het
vorig jaar een enorm grote perenoogst hadden zagen om
streeks deze tijd velen het niet zitten en vreedsen het
ergste. Het is achteraf gezien toch niet tegengevallen.
We hopen van harte dat we hetzelfde kunnen schrijven
over enkele maanden wanneer we het hebben over de
wijze waarop de afzet van onze appelen in het najaar 1975
is verlopen en over de ontwikkeling ten aanzien van de
peren.
