Grondontsmetter!
ten behoeve van de
aardappelteelt
Praktische wenken
bij grondontsmetten
8
IN 1976 kunnen de voor AARDAPPELMOEHEID
1 VATBARE AARDAPPELRASSEN alleen geteeld
worden op land waarop:
a. in 1973, 1974 en 1975 geen aardappelen geteeldt zijn,
of
b. voor het laatst in 1973 voor aardappelmoeheid vatbare
aardappelen zijn geteeld en daarna een grondont-
smetting is uitgevoerd die opgegeven is bij de P.D.,
of
c. voor het laatst in 1973 een aardappelmoeheidsresi-
stent aardappelras werd geteeld, of
d. voor het laatst in 1974 een aardappelmoeheidsresi-
stent aardappelras werd geteeld en vóór of na dat
gewas een grondontsmetting werd uitgevoerd die op
gegeven is bij de P.D.
IN 1976 kunnen voor AARDAPPELMOEHEIDSRESI-
STENTE AARDAPPELRASSEN worden verbouwd
op land waarop:
a. in 1974 en 1975 geen aardappelen werden geteeld, of
b. voor het laatst in 1974 een voor aardappelmoeheid
vatbaar aardappelras werd geteeld en vóór of na dat
gewas een grondontsmetting werd uitgevoerd die bij
de P.D. werd opgegeven.
Het voorgaande geldt niet voor percelen die reeds met
aardappelmoeheid zijn besmet en evenmin voor volks- en
partikuliere tuinen. Voor tuinen geldt nog steeds de oude
regeling: hoogstens deel van de tuin met aardappe
len beplanten en ieder jaar op een ander 1/s deel.
GRONDONTSMETTING
IN P.D. bericht 1918 van 11-7-1975 wordt nader ingegaan
op de grondontsmetting, de wettelijke bepalingen
waaraan voldaan moet worden om van die ruimere aard
appelteeltmogelijkheden gebruik te kunnen maken, en na
dere aanwijzingen voor de uitvoering. Aan dit bericht ont
lenen we de voorwaarden en aanwijzingen waaraan voldaan
moet worden. Belangrijk, daar de PjD., die belast is met de
controle op de uitvoering van de grond ontsmettingen, deze
niet zal aanvaarden wanneer de uitvoering in belangrijke
mate van één of meer van dieze voorwaarden af zou wijken.
Deze zijn:
1. Van de toegelaten middelen dient tenminste de volgende
hoeveelheid op de juiste wijze in de grond te zijn ge
bracht:
Dichloorpropeen - dichloorpropaan: 250 liter per ha
dichloorpropeen 175 liter per ha
metam - natrium 300 of 400 liter per
ha, afhankelijk van
het gehalte werk
zame stof.
2. De hoevelheid middel per ha moet regelmatig verdeeld
over het perceel zijn ingebracht.
3. De ontsmetting moet zijn uitgevoerd in licht droge tot
normaal vochtige grond.
4. De temperatuur op injektiedfiepte dient bij de injektie bij
voorkeur hoger dan 10° C te zijn, echter niet lager dan
V C.
5. Het middel moet op een diepte van 1820 cm (gemeten
na afdichting van de grond) 'zijn geïnjekteerd, als de
houw voordikte dit toelaat.
6. Na de injektie mogen in de bouwvoor geen harde vaste
of kluiten met een doorsnede groter dan plm. 8 cm voor
komen. Om dit te bereiken zal voorbewerking van de
grondl in het algemeen noodzakelijk zijn.
7. Na de injektie moet de bouwvoor goed aaneengesloten
liggen met een vlakke, aangedrukte toplaag zonder
scheuren of gaten.
8. Het meldingsformulier voor de grondontsmetting dient
direkt na uitvoering van de ontsmetting gezonden te wor
den naar het districtskantoor van de Plantenziektenkun-
dige Dienst. Niet of te laat gemelde ontsmettingen wor
den als niet uitgevoerd beschouwd.
9. Na een ontsmetting mogen in hetzelfde kalenderjaar geen
aardappelen of bieten op het betreffende perceel worden
geteeld.
NADERE AANWIJZINGEN VOOR DE UITVOERING
In de akkerbouw kan grondontsmetting het best worden
uitgevoerd in de nazomer of vroege herfst zo kort mogelijk
na de oogst van het gewas. Grondontsmetting kan in prin
cipe ook in het voorjaar worden uitgevoerd. De voorwaarden
t.a.v. grond- en weersgesteldheid zijn daarbij dezelfde als
voor die herfstontsmettingen. In verband met kans op schade
in het volggewas verdienen voorjaarsontsmettingen geen
aanbeveling en ze zijn niet toegestaan als daarna aardappe
len of bieten worden geteeld.
Op zand- en dalgrond en op goed bewerkbare zavel-/klei-
grond tot plm. 30 slib levert een goed uitgevoerde grond
ontsmetting meestal void' 'e aaltjesdoding op. Zwaardere
en moeilijk bewerkbare zijn meestal alleen met veel
extra zorg in een) zodanige *tand te brengen dat een goed
resultaat wordt bereikt.
A. MIDDELEN
yOQR grondontsmetting ten behoeve van de .aardappel
teelt zijn uitsluitend middelen toegelaten op basis van:
dichloorpropeen - didhloorpropaanmengsel (groep I)
Dichloorpropeen (groep II)
metam - natrium (groep III en IV)
Van de middelen behorend tot groep I moet tenminste
250 1 per ha worden gebruikt, van die behorend tot groep II
tenminste 175 1 per ha, van die behorend tot groep III, ten
minste 400 1 per ha, en van die behorend tot groep IV, ten
minste 300 1 per ha. De volgende merken zijn in de handel:
Groep I (250 liter per ha) Groep II (175 liter per ha)
Asepta D-Dipyleen Telone
Shell DD Vidden-D Extra
Vidden D
Groep III (400 liter per ha)
AAmonam Monam Unitas
Asepta Monam Shell NMC
Brabant Metam-natrium Trimaton
Lux an Monam vloeibaar Vapam
Monam BASF
Groep IV (300 liter per ha)
AAmonam - GC Luxan Monam Geconc.
BASF monam Conc. Shell NMC 510
Om bij grondontsmetting van de ruimere teeltmogelijkheden
van aardappelen gebruik te kunnen maken moet aan een
aantal voorwaarden worden voldaan. Bijgaand P.D.-bericht
geeft hierover de nodige aanwijzingen.
B. MACHINES
QRONDONTSMETTINGSMIDDELEN worden in hoofd
zaak met twee typen machines geïnjekteerd, n.l. met:
schaarinjekteurs, waarbij het middel wordt verspoten onder
horizontaal door de grond getrokken
schaarelementen, of met
ploeginjekteurs, waarbij het middel vóór de ploeglichamen
in de voor wordt gespoten of gedruppeld.
Schaarinjekteurs kunnen in principe op alle typen grond
worden gebruikt. Voor nadere informatie over schaarinjek
teurs wordt verwezen naar Vlugschrift voor de Landbouw
nr. 228: „Grondontsmetting met schaarinjekteurs".
Ploeginjekteurs zijn geschikt voor lichte, goed verkrui
melende grond, zoals bijv. zand- en dalgrond en zavelgrond
tot plm. 15 slib.
Wil men die kans op aardappelopslagbestrijding door vorst
benutten dan verdient het aanbeveling om bij grondontsmet
ting na aardappelen een sohaarinjekteur te gebruiken.
De grondontsmettingsmachine moet zodanig zijn afgesteld
dat de injektie-elementen een gelijke hoeveelheid vloeistof
afgeven.
Het middel moet gelijkmatig verdeeld in de grond worden
aangebracht.
Tussen twee opeenvolgende elementen mag een strook
van ten hoogste 15 om breed onbehandeld blijven. Bij ploeg
injekteurs met een druppelsysteem moet het middel via
meerdere kanalen per ploeglichaam in de grond worden ge
druppeld.
Regelmatige controle van afstelling en werking van de
machine is noodzakelijk.
C. VOORBEWERKING VAN DE GROND
QEZE dient om de grond 'los te maken, zodat het middel
zich goed door de grond kan verspreiden. Door bewer-
In „Aspekten van de Landbouw in
de lJsselmeerpolders" juni 1975 trof
fen wij van de kant van ing. H. de
Boer en ing. J. Meems een aantal
praktische wenken betreffende grond
ontsmetten aan die goed aansluiten bij
dit P.D.-bericht.
RONDONTSMETTEN ter bestrijding en voorkoming
van moeheden is één van de moeilijkste onderwer
pen om over te schrijven.
Om aan het gestelde doel, een goede aaltjesdoding, te
beantwoorden, moet het gas overal door een 20 cm
dik pakket grond trekken van beneden naar boven. Wil
len we dus in de hele bouwvoor voldoende aaltjes doden,
dan zal het gas ook overal evenveel weerstand moeten
ondervinden. De gebruikte middelen worden wel als
vloeistof in de grond gebracht, maar gaan daarna met
een in gasvorm over en moeten als gas eventueel aan
wezige aaltjes doden.
Het is overbodig op te merken dat gas de weg van de
minste weerstand kiest. Wanneer dus boven het inge
brachte middel (op 18 cm diepte) geen aaneengesloten
pakket grond aanwezig is met overal dezelfde weerstand,
zal het ontsmettingsresultaat tegenvallen.
HOE REALISEREN WE EEN GOEDE
GRONDONTSMETTING?
Het uitgangspunt bij een grondontmetting is om voldoen
de doding te bereiken. Er moet ook een goed resultaat be
haald worden anders heeft een ontsmetting weinig of geen
zin. We spreken van een goed resultaat bij 80 doding.
Bij het behalen van een goed resultaat spelen een aantal
faktoren een essentiële rol.
A. DE GRONDSOORT
Op de lichtere zavelgronden is grondontsmetten geen pro
bleem. Wanneer het vochtgehalte niet te hoog is kan op
gronden tot 20 afslibbaar (kode 4 en 5) een goed resultaat
worden bereikt en behoeft een grondontsmetting niet te
mislukken.
Op grond met 2035 afslibbaar (kode 6 en 7) wordit
het moeilijker en zal aan de gestelde voorwaarden voor een
goede ontsmetting meer aandacht moeten worden besteed.
Het is mogelijk, maar de omstandigheden moeten goed
zijn.
Op grond met meer dan 40 afslibbaar is in de afgelopen
5 a 6 jaar geen ervaring van betekenis opgedaan om te kun
nen vaststellen dat een goede grondontsmetting zondermeer
mogelijk is. Verder onderzoek op deze gronden is noodzake
lijk.
B. HET VOCHTGEHALTE
Wanneer we over het vochtgehalte van de grond praten
dan hebben we het over de juiste verhouding lucht/grond
omdat er gas doorheen moet. Kluiten zal men moeten kun
nen breken en niet kneden. Wanneer de grond te vochtig is,
is het mogelijk can een goed resultaat te behalen. Hiermee
is in de afgelopen 5 jaren voldoende ervaring opgedaan. Als
de grond te vochtig is, is dat nog veel gunstiger dan nat.
Natte grond is ongeschikt om te ontsmetten. Er is de laatste
paar jaar ontsmet in graanstoppels (met of zonder grasgroen
bemesting) wanneer het op bijvoorbeeld aardappel- en uien-
land te nat was. De grond, vooral de zwaardere, in de graan
stoppels snijdt dan als boter werd eens gezegd. Wanneer
diit zo is, heeft een ontsmetting geen enkele zin. Want juist
in de niet voorbewerkte stoppel zijn de van nature gevormde
kleine poriën in de bouwvoor veel sneller gevuld met water
dan de veel grotere ruimten in een 15 cm diep voorbewerkt
perceel aardappel- of uieland. Uiteraard afhankelijk van de
wijze van voorbewerking.
C DE STRUKTUUR VAN DE GROND
De struktuur van de grond houdt nauw verband met:
a. de zwaarte van de grond,
b. de voorvrucht (aardappelen, graan, uien of tulpen),
c. het wel of niet beregenen,
d. het wel of niet ploegen in de voorgaande herfst.
In lichtere gronden tot 20 afslibbaar (kode 4 en 5) ko
men bijna nooit zulke harde kluiten voor dat deze niet te
breken zijn. Deze grond wil z' h gemakkelijk tot een kam
pakte laag laten bewerken.
Een uitzondering vormen de kunstmatig beregende tul
pen percelen. Deze grond kan vooral onder in de bouwvoor
zodanig slecht zijn dat ook hierop een extra bewerking nood
zakelijk is.
DEMONSTRATIE
GRONDONTSMETTINGSAPPARATUUR
Op 2 september a.s. wordt op het bedrijf de „Am
bachtsheerlijkheid Cromstrijen" te Numansdorp
een landelijke demonstratie gehouden met appara
tuur voor de grondontsmetting. Uitsteldata zijn 3
en 9 september. Aldus een mededeling van C.A.R.
Barendrecht.
Op de zwaardere grond kan vooral na aardappelen de
struktuur van de onderste helft van de bouwvoor zodanig
Ontsmetten met ploeginjekteur.
slecht (hard, stug) zijn, dat de ontstane kluiten niet willen
breken. Wanneer dit het geval is, ontstaan er meestal klui
ten met een doorsnede van 15 20 cm en groter. In derge
lijke „onwillige" kluiten mag geen goede doding van aaltjes
worden verwacht. Hetzelfde geldt voor graanstoppels die
de voorgaande herfst in verband met de bestrijding van aard
appelopslag niet zijn geploegd en onvoldoende, op halve
bouwvoor-diepte zijn gekultivateerd. Deze grondl kan zo
hard zijn dat zelfs de schaarinjekteur niet op diepte kan wor-
