9
UIEN
Bij dit gewas vraagt in juli de bestrijding van de valse
meeldauw de aandacht. Regelmatig spuiten, om de 7 a
10 dagen, kan deze aantasting voorkomen. Hiervoor kan
men maneb of zineb gebruiken maar met de maneb/
zineb combinaties of mancozeb bestrijdt men naast de
meeldauw ook de bladvlekkenziekte. In regenrijke pe
rioden verdient het zelfs aanbeveling om met het oog
op de bladvlekkenziekte aan de maneb/zineb combinatie
een systemisch fungicide zoals Benlate, Bavistin, Derosal
of Topsin M toe te voegen. Eventueel kunnen ook Bavis
tin M, Delsan M of Topsar gebruikt worden. Deze be
vatten naast een systemisch fungicide al maneb. Met deze
mengsels zijn twee bespuitingen toegestaan terwijl niet
later gespoten dient te worden dan tot 4 weken voor de
oogst. Deze termijn geldt ook voor zineb, maneb, zineb
maneb of mancozeb tegen de meeldauw. Het is aan
trekkelijk, zeker bij een laat gewas, om hier nog langer
mee door te gaan. Maar hoe langer het gewas groen
blijft en de afrij ping wordt vertraagd, hoe groter de kans
op een slechte bewaarbaarheid van de uien, juist ook
met het oog op koprot. Wat men enerzijds aan kg-op-
brengst wint, verliest men anderzijds aan kwaliteit.
De larven van de preimot kunnen tegen de oogst en
tjjdens de bewaring ernstig schade aanrichten. Daarom
moet het gewas regelmatig worden gecontroleerd op aan
tasting. Zodra venster vreterijwordt waargenomen
moet een bespuiting worden uitgevoerd met parathion
25 (1.5 1 per ha) of diazinon 20 (2 1 per ha).
De aantasting door de preimot van de bollen dient men
in de eerste plaats te voorkomen door in de zomer, dus
met name in juli, het gewas vrij te houden van vreterij.
Men voorkomt dan dat het insekt zich sterk vermeerdert.
Trips in uien kunnen voortijdig het loof doen afsterven,
wat nadelig kan zijn voor de opbrengst. Hiertegen kan
■worden gespoten met parathion 25 (1.5 1 per ha). Bij
aanhoudend droog weer moet de bespuiting worden her
haald.
ERWTEN
Bij het vaststellen van het tijdstip voor de bestrijding
van de erwtenpeulboorder kan men uitgaan van de ont
wikkeling van de peulen aan de planten langs de rand
van het perceel. De randen van het perceel, ter breedte
van een spuitbaan, worden bespoten zodra de onderste
peulen beginnen te zwellen. Zodra de zaden van deze,
dus van de verst ontwikkelde peulen in de randen, drie
kwart van hun grootte hebben bereikt, moet het gehele
perceel worden bespoten. Bij laat gezaaide erwten (eind
april, begin mei) moet de bespuiting in een vroeger sta
dium plaatsvinden. De randen worden al gespoten voor
dat de zwelling van de onderste peulen is begonnen, ter
wijl de rest van het perceel wordt bespoten zodra de verst
ontwikkelde peulen in de rand voor de helft zijn vol
groeid.
Voor de 'bestrijding van de peulboorder kunnen wor-
Het zaad is dan lichtbruin en heeft nagenoeg het maxi
male gewicht bereikt.
Van voornoemd rijpheidsstadium kan in twee gevallen
worden afgeweken. Wanneer het gaat om kort en on
regelmatig vlas, kan het plukken zonder bezwaar tot
overrijpheid worden uitgesteld. Vlaspercelen met zwaar
gelegerd vlas en/of vlas met dode harrel of zwartstip
moeten iets vroeger dan bij volle rijpheid worden ge
trokken om verd'er bederf te voorkomen. De schoven die
nen dan vooral niet te dik worden gemaakt en te stijf
worden gehouden. Zodra het vlas wat opgestijfd is wordt
het zo spoedig mogelijk in hokken gezet. Om verkleu
ring tegen te gaan wordt het vlas dan na 3 tot 10 dagen,
afhankelijk van de weersomstandigheden aan schelven
of op ruiters gezet.
Wordt een afwijkende oogstmethode, zoals b.v. d'e
„vlaskernmethode" of de dauwrootmethode toegepast,
dan dient men het tijdstip van het plukken aan te pas
sen aan het rijpheidsstadium van het vlas. Bij de vlas
kernmethode moet h'et vlas bij voorkeur in een nog iets
rijper stadium worden getrokken om het droogproces
zo snel mogelijk te doen verlopen. Het vlas, dat moet
worden gedauwroot, moet daarentegen in een vroeger
stadium worden getrokken om het rootproces zo snel
mogelijk te doen verlopen.
KARWIJ
Het vaststellen of karwij rijp genoeg is om in het zwad
te maaien, vereist wel enige ervaring. Maait men te
vroeg, dan krimpen de nog groene zaden. Bovendien
droogt het gewas moeilijker en kan bij ongunstig weer
eerder schimmelvorming optreden. Oogst men te laat,
dan kan een deel van het zaad bij het maaien uitvallen.
Een aanwijzing voor d'e maairijpheid is een bronsgroene
verkleuring van het zaad. Bij scherp drogend weer werkt
men bij voorkeur 's ochtends vroeg of 's avonds om zaad-
uitval te voorkomen.
Het loszadige karwij wordt eerst op zwad gemaaid en
daarna uit het zwad gedorst. Bij deze oogstmethode
is hoog stoppelen (1520 cm) van belang. Het zwad
rust dan op de stoppel en zakt daarna een paar dagen
iets in, waardoor de wind 'er minder vat op krijgt. Ook
het aantal sclerotiën (rattekeutels) dat in het zaad te
recht komt, zal kleiner zijn, daar de grote rattekeutels
in de onderste stengeldelen zitten. Het zwad ligt dus ni'et
op de grond en de wind kan er onderdoor. Dit komt de
droging en de zaadkwaliteit ten goede. Wanneer het zaad
voldoende droog en nagerijpt is, wordt het met een maai
dorser, die meestal van een opraper voorzien is, uit h'et
zwad gedorst.
De omtreksnelheid van de opraper moet bij de rijsnel
heid zijn aangepast, zodat er niet aan het zwad getrok
ken wordt maar dat het als het ware „als vanzelf" en
onverstoord naar binnen gaat. Een doekenopraper geeft
minder zaadverlies dan een tandenopraper. Het gebruik
van een opraper is bij deze methode wel gewenst, doch
niet beslist noodzakelijk, daar het mes van de maaidor
ser onder het zwad door kan gaan en de stoppel afsnijdt.
terwijl de opbrengst nadelig kan worden beïnvloed. Bij
het in het zwad maaien kan men beter een lange stoppel
(ca. 30 cm) laten staan. De houwen blijven dan van de
grond, terwijl bij nat weer niet zo gauw schot optreedt.
Het dorsen kan dan ca. 14 dagen later plaatsvinden. Voor
het zwaddorsen van koolzaad voldoet een opraapdoek
uitstekend. Bij het dorsen wordt tegen de zaadkop in
gereden om eerst het zaad op het doek te krijgen. Het
toerental van de dorstrommel moet zodanig zijn, dat het
zaad nog niet helemaal van het stro verwijderd is. Boven
dien moet de dorstrommel voldoende ruim zijn afgesteld.
Pas op voor stukslaan van het zaad. Koolzaad kan ook
van stam worden gedorst. Op de maaitafel moet dan een
vertikaal snijdend mes of scheidingsbeugels aanwezig
zijn.
Bij van stam dorsen is het raadzaam, 4 dagen na
het tijdstip van zwadmaaien, het gewas te bespuiten met
3 liter Reglone. Na ongeveer 7 dagen kan dan van stam
worden geoogst. Zonder Reglonebespuiting valt het
vochtgehalte meestal tegen. Dan moet zo snel mogelijk
worden nagedroogd.
Als het koolzaad is geoogst kan men het land het beste
eerst gewoon laten liggen. Op vochtige grond of na re
gen kiemen de uitgevall enzaden vrij snel. Vervolgens
wordt een oppervlakkige bewerking uitgevoerd waar
door de nog niet gekiemde zaden gelegenheid krijgen
om te kiemen. Wordt de grond direkt na de oogst vrij
diep bewerkt, dan is de kans groot dal in volgende ja
ren nog regelmatig last van koolzaadopslag wordt onder
vonden. De bezwaren van koolzaadopslag in de volgen
de gewassen mogen niet worden onderschat.
KNOLSELDERIJ
Dit gewas heeft een grote behoefte aan stikstof. Naast
een behoorlijke aanvangsgift vóór het planten heeft het
nog tweemaal een overbemesting nodig. (De eerste over
bemesting hoeft men pas omstreeks begin augustus te
geven en de tweede overbemesting half september). Hier
voor strooit men per keer ca. $00 kg kalkammonsalpeter
per hectare. In deze maand, de^lantjes zijn dan nog vrij
klein, kunnen er soms veel bladluizen in de hartplantjes
zitten, die de groei sterk remmen. Het is belangrijk hier
op te letten en tijdig een bespuiting uit te voeren met
b.v. parathion of dimethoaat. Omdat deze middelen kort
werken, moet deze bespuiting meestal één of twee keer
herhaald worden.
GROENBEMESTING
Bij de keuze van het groenbemestingsgewas moet men
rekening houden met het tijdstip waarop het hoofdge
was het veld ruimt. Voor de stoppelgewassen geldt hoe
vroeger hoe beter. Op één dag in juli en augustus groeit
er meer dan in één week in september. Gewassen die
voor een stoppelgewas in aanmerking komen zijn: con-
servenerwten, graszaad, vroege aardappelen en pootaard-
aardappelen (mits vroeg gerooid).
Om bietenopslag in volgende jaren te voorkomen moeten vroege schieters tijdig
en afdoende worden vernietigd.
Haal meer uit uw grasland door tijdig te vernieuwen; doe dit op de juiste wijze.
den gebruikt; parathion, het wat duurdere veel minder
giftige diazinon, het praktisch niet-giftige maar dure
tetrachloorvinfos (Gardona) en tenslotte in noodgeval
len (tot 4 dagen voor de oogst) mevinfos (Phosdrin).
Bij mangaangebrek vertonen de erwteplanten gewoon
lijk zelf geen afwijkingen, behoudens een lichte geelver-
kleuring van de onderste bladeren waarvan de nerven
groen blijven. Het gebreksverschijnsel uit zich in de za
den (kwade harten). Dit gebreksversohijnsel kan wor
den tegengegaan door een bespuiting met 15 kg man-
gaansulfaat als het gewas in volle bloei staat. Bij ernstig
gebrek moet de bespuiting aan het einde van de bloei
nogmaals worden herhaald. Mangaansulfaat kan met
parathion spuitpoeder worden gemengd. Na het klaar
maken direkt verspuiten.
Om de periode tussen maaien en zwaddorsen zo kort
mogelijk te houden in verband met het weerrisico, is het
gewenst om enkele dagen later te maaien dan wanneer
er geruiterd wordt. De uit het zwad gedorste erwten
moeten zo snel mogelijk worden gedroogd om afname van
de kiemkracht te voorkomen.
VLAS
Vezelvlas wordt bij voorkeur bij volle rijpheid getrok
ken. In dit stadium zijn de stengels voor drie a vier vijf
de deel opgeschoond en geel van kleur. Ook de zaadbol
len zijn overwegend geel en enkele zelfs bruin van kleur.
In dat geval moet men er bedacht zijn, dat bij aan
wezigheid van sclerotiën deze tussen het zaad terecht
komen. Bij het afstellen van de maaidorser komt het er
op aan het gewas goed uit te dorsen en het zaad vooral
niet te beschadigen. Een goede omtreksnelheid van de
dorstrommel is 2530 m/sec.
Het vastzadige karwij kan ook van stam worden ge
dorst. Het juiste tijdstip van maaidorsen is wanneer het
zaad aan alle zaadschermen bruin gekleurd d.w.z. dood-
rijp is. In de regel is dit twee a vier weken later dan het
tijdstip van zwadmaaien. Dit goed laten afrijpen. van het
gewas is nodig om een goede zaadkwaliteit te krijgen.
De maaidorser dient zodanig te worden afgesteld, dat
het zaad goed van de zaadschermen afkomt, maar toch
niet zo scherp dat het zaad beschadigd wordt, waardoor
olie 'kan uittreden. De oogstverliezen bij het maaidorsen
zijn echter wat groter dan bij het zwadmaaien, -dorsen.
Dit wordt veroorzaakt door het niet volledig uitdorsen
van de schermen en door zaadverlies bij het uit elkaar
trekken voor het scheiden van het gewas. (Zie ook het
artikel „Nieuwe oogstmethode karwijras Bleija" elders in
dit blad).
KOOLZAAD
Zodra het zaad voor de helft zwart gekleurd is, moet
het koolzaad in het zwad gemaaid worden. Bij te vroeg
maaien vergroot men n.l. de kans dat het zaad rood wordt,
De beste zaaitijd voor wikken is rond half juni tot be
gin augustus. De zaaizaadhoeveelheid varieert, afhanke
lijk van de zaadgrootte en de grondsoort, van 90 tot 125
kg per ha.
Alexandrijnse klaver kan tot ongeveer half augustus
worden gezaaid. De zaaizaadhoeveelheid varieert van
20 tot 30 kg per ha.
Van de grassen komen voor uitzaai in de stoppel Wes-
terwolds en Italiaans raaigras in aanmerking. De zaai-
zaadhoeveelheden bedragen resp. 3050 en 2030 kg
per ha. Bij late zaai, eind augustus, verdient het landras
van Westerwolds de voorkeur. Het landras kan bij droog
te een wat snel doorschietend gewas geven. Daarom kun
nen bij vroege stoppelzaai beter selecties van genoemd
ras of Italiaans raaigras worden gezaaid. Opslag van ge
noemde grassoorten kan ernstige bezwaren opleveren
bij de teelt van minder fijnzadige grassoorten. Een vroeg
tijdige stikstofbemesting is voor deze grassen noodzake
lijk.
GRASLANDVERZORGING
Op vele bedrijven is dit jaar reeds heel wat voer ge
wonnen als kuil voer, hooi en zelfs grasbrok. Bij in een
jong stadium maaien is de kwaliteit van het gewonnen
ruwvoer doorgaans zeer goed en de hergroei vlot. Niet-
(Zie verder pagina 10)
