K .N. L. C.
Gelegenheids
werkers en
sociale verzekeringen
Inkomenspositie
land- en tuinbouw
KORTE WENKEN
5
Nu de oogstwerkzaemheden weer in zicht komen ont
staat op de bedrijven in vele gevallen behoefte aan extra
mankracht om de topdrukte op te vangen. Vaak worden
dan tijdelijke arbeidskrachten aangetrokken.
Meestal zijn dit huisvrouwen, studenten, scholieren
enz.
In hoeverre zijn deze tijdelijke arbeidskrachten, die
wij gemakshalve gelegenheidswerkers zullen noemen,
verzekerd ingevolge de wettelijke sociale verzekeringen
voor werknemers?
(T.w. Werkloosheidswet, Ziektewet, Wet op Arbeidson
geschiktheid en de Ziekenfondswet).
Voor het beantwoorden van deze vraag moet eerst wor
den ingegaan op enkele andere vragen t.w.:
wat is het verschil tussen een dienstbetrekking en
een arbeidsverhouding?
wanneer vallen de gelegenheidswerkers wèl onder
de eerder genoemde sociale wetten?
wanneer vallen de gelegenheidswerkers niet onder
de sociale verzekeringswetten?
welke dekking heeft de ongevallenverzekering?
hoe kan de ongevallenverzekering worden aange
vraagd?
VERSCHIL DIENSTBETREKKING
EN ARBEIDSVERHOUDING
Wanneer er een duidelijke afspraak (overeenkomst)
wordt gemaakt over beloning, werktijd enz. en de wer
ker gehouden is de aanwijzingen van de werkgever op
te volgen bij het verrichten van zijn persoonlijke arbeid
is er sprake van een dienstbetrekking.
Bij een dienstbetrekking is er sprake van verzekerings
plicht voor alle sociale verzekeringswetten en moeten
alle normale inhoudingen op het loon plaats vinden.
Als de gelegenheidswerker vrij is in komen en gaan
en ook vrij is om geheel niet meer op het werk te ver
schijnen is er sprake van een arbeidsverhouding en niet
van een dienstbetrekking.
Uit het voorgaande volgt dus dat alleen indien er spra
ke is van een arbeidsverhouding, die dus niet gelijk te
stellen is met een dienstbetrekking, de vraag bezien moet
worden of de gelegenheidswerker al of niet onder de
sociale verzekeringswetten valt.
WANNEER WEL ONDER
DE SOCIALE VERZEKERINGSWETTEN
Gelegenheidswerkers vallen onder de sociale verzeke
ringswetten indien zij in dienstbetrekking werkzaom zijn
en indien zij:
a. persoonlijke arbeid verrichten op doorgaans tenmin
ste twee dagen per week tegen een bruto-vergoeding,
die doorgaans over één week tenminste - deel van
het wettelijke minimumloon bedraagt;
b. een arbeidsverhouding aangaan voor onbepaalde tijd
of langer dan 1 maand (23 werkdagen).
Volgen meerdere arbeidsverhoudingen bij dezelfde
werkgever elkaar met tussenpozen van korter dan 1
maand op, dan bestaat alleen dan geen verzekerings
plicht, indien de gezamenlijke duur van die arbeids
verhoudingen korter dan 1 maand is.
gelegenheidswerksters
WANNER NIET ONDER DE
SOCIALE VERZEKERINGSWETTEN
1. De gelegenheidswerkers die niet in dienstbetrekking
werkzaam zijn moeten in de eerste plaats vrij zijn in
komen en gaan en ook vrij zijn om geheel weg te blij
ven wanneer zij dat willen. (Zie verschil dienstbe
trekking en arbeidsverhouding).
2. De arbeidsverhouding dient bij afspraak, (vooraf) kor
ter dan 1 maand te duren.
3. Er wordt doorgaans op 1 dag per week gewerkt.
4. Er wordt in de regel op meer dagen gewerkt, doch
het bruto-weekloon is doorgaans minder dan - deel
van het wettelijk voorgeschreven minimumloon.
Bij het onder 1 en 2 gestelde is het vap belang dat met
de gelegenheidswerkers duidelijke afspraken worden
gemaakt (vóór het aangaan der arbeidsverhouding).
De afspraken dienen bij voorkeur schriftelijk te wor
den vastgesteld. Hierbij kan gebruik worden gemaakt van
onderstaand model.
Ondergetekende naam en voornaam
Geboortedatum
Adres
verklaart ermede bekend te zijn, dat hij zij -korter dan
één maand, resp. 23 werkdagen werkzaamheden kan ver
richten bij:
Naam en adres werkgever
dat hij zij de vrijheid heeft om te komen, te gaan, weg
te blijven enz., dat ingevolge de uitspraken van de Cen
trale Raad van Beroep geen aanspraak bestaat op uitke
ringen van de sociale verzekeringswetten.
Datum
Handtekening gelegenheidswerken
Het onder 3 en 4 gestelde is van toepassing op gelegen
heidswefkers, die bijv. elders in dienstbetrekking zijn.
maar in hun vrije tijd op geheel vrijwillige basis arbvic
komen verrichten op de bedrijven. Komen zij doorgaan-
maar één dag per week, dan zijn zij vrijgesteld van de
sociale verzekeringswetten. Dat is ook het geval als
doorgaans meer dagen in de week enkele uren komen
daarmee minder verdienen dan - van het wette!.
minimumloon.
DEKKING ONGEVALLENVERZEKERING
De aandacht zij erop gevestigd dat het tewerkstel! r
van gelegenheidswerkers risico's inhoudt van ongevallen
die aan hen kunnen overkomen tijdens hun werkzaam
heden.
Deze risico's kunnen worden gedekt bij een tweetal
verzekeringsmaatschappijen t.w. de Verenigde Onder
linge Schadeverzekeringsmaatschappij ,,Otos" te
Leeuwarden,
de Onderlinge Verzekeringsmaatschappij F,B.T.O. te
Leeuwarden.
Op aanvrage zijn bij beide verzekeringsmaatschappijen
aanmeldingsformulieren verkrijgbaar,
de Verenigde Onderlinge Schadcverzekcringsmaatschap-
pij ,,Otos", Postbus 326. LEEUWARDEN en
Districtskantoor „Otos". Postbus 17. OUDEWATER.
De Onderlinge Verzekeringsmaatschappij „F.B.T.O.'',
Lange Marktstraat 28. LEEUWARDEN.
Het spreekt vanzelf dat bij de bovengenoemde adres
sen ook aanvullende inlichtingen omtrent polisvoorwaar
den, premies c.d. verkrijgbaar zijn.
(o.a. energie), nachtvorstschade in de fruitteelt (mei 1974),
hagelbuien in 1974 (schade o.a. aan glasopstanden rond
Venlo) en de reeds genoemde wateroverlast.
SECTOREN
Onderstaande tabel geeft een overzicht van de ontvangen
aanvragen, gerangschikt naar sectoren. Daarbij zijn naast
elkaar gesteld het absolute aantal aanvragen in het jaar 1974
en in de periode januari t/m mei 1975; per sector is daar
nevens het procentuele aandeel weergegeven.
Aantal RZ-aanvragen naar provincie
1974
De ontwikkeling van het aantal aanvragen in het kader
van de Rijksgroepsregeling Zelfstandigen, waarover door de
provinciale diensten van zijn departement ten behoeve van
de gemeenten rapporten zijn uitgebracht, vertoont het
volgende beeld:
1972 1247 aanvragen
1973 995 aanvragen
1974 2615 aanvragen
1975 1642 aanvragen (t/m mei)
Onder de in 1975 ingediende aanvragen bevinden zich ruim
600 aanvragen van ondernemers, die te kampen hebben ge
had met de wateroverlast van eind 1974 (vnl. in Z.W.-Neder-
land); er zijn derhalve ca. 1.000 aanvragen ingediend, waar
bij de financiële moeilijkheden uit andere redenen voortspro
ten. Hierbij kan ter vergelijking worden opgemerkt, dat er
in dezelfde periode van 1974 (derhalve januari t/m mei) ca.
650 aanvragen zijn ontvangen.
Er kunnen verschillende redenen worden genoemd voor
de sterke toename van het aantal RZ-aanvragen in 1974 en
1975. Hiertoe behoren de prijsontwikkelingen in verschillen
de agrarische sectoren, de stijging van de produktiekosten
Aantal RZ-aanvragen naar sector
1974
1975
(jan. t/m mei)
aantal
in
aantal
in
rundveehouderij
622
24
455
28
varkenshouderij
655
25
225
14
pluimveehouderij
123
5
53
3
akkerbouw
164
6
351
21
glastuinbouw
560
21
129
8
1
fruitteelt
147
6
23
andere sectoren
344
13
406
25
Totaal
2615
100
1642
100
1975
(jarf. t/m mei)
aantal
in
aantal
in
Groningen
50
2
18
1
Friesland
52
2
66
4
Drenthe
68
3
33
Overijssel
233
9
133
8
IJsselmeerpolders
25
1
•1
1
Gelderland
458
18
182
11
Utrecht
55
2
24
1
Noord-Holland
110
4
84
5
Zuid-Holland
169
6
165
10
Zeeland
162
6
436
27
Noord-Brabant
783
30
348
21
Limburg
450
17
149
9
Totaal
2615
100
1642
100
Uit de relatieve cijfers blijkt, dat er een belangrijke ver
mindering in het aantal is opgetreden in de sectoren var
kenshouderij, glastuinbouw en fruitteelt, doch dat daartegen
over het aantal aanvragen in de akkerbouw (wateroverlast!)
en in de „andere sectoren" is toegenomen. Hieronder bevin
den zich aanvragen afkomstig van loonwerkers, champignon-
kwekers en handelaren in agrarische produkten.
Uit het aantal aanvragen onderverdeeld naar provincie
blijkt duidelijk de invloed van de wateroverlast op het aan
tal aanvragen in Zeeland.
Zeeland ligt dus wat aantal aanvragen betreft in 1975 aan
c!e kop. Triest dat te moeten constateren.
Medio mei 1975 waren van de in verband met de water
overlast ingediende aanvragen 453 aanvragen behandeld in
de regionale vergaderingen van de plaatselijke adviescm
missies. Hiervan werden er 365 toegewezen (80 en 8s
afgewezen (20 De afwijzingsgronden waren in hoofd/aa»
de niet-levensvatbaarheid van het bedrijf (35 aanvragen) en
de mogelijkheden elders geld aan te trekken (50 aanvragen)
Het toegewezen bedrag bij de reeds vermelde 365 aanva
gen bedroeg 12,6 miljoen gulden (gemiddeld ongew
35.000,In totaal werd 11,6 miljoen beschikbaar gesu
in de vorm van een lening onder zachte condities, terwid
ca. 1 miljoen gulden om niet is verstrekt.
C.A.R. - Zevenbergen
Akkerbouw
HOEWEL DE KANS OP SCHIETERS bij suikerbieten
niet groot is, blijven ze toch ongewenst in een gewas sui
kerbieten. Schieters, vooral de vroege, kunt U het beste
goed diep uithakken, zodat nagroei niet mogelijk is.
VOOR WANTSEN EN LUIZEN is knolselderij een ex
tra lekkernij. Wantsen zijn erg vlug en de luizen erg
klein dus U moet goed zoeken in de malse hartbladeren
van de knolselderij om de insekten te vinden. 1 kg un-
deen, 1,5 kg malathion 25 of 0,5 liter mevinfos per ha
zijn de beschikbare middelen.
HEEFT U OOK NACHTSCHADE in Uw suikerbieten
staan? Dan bent U nog niet gelukkig. Nachtschade kan
hele grote planten leveren die heel moeilijk te wieden
zijn. Besteed er voldoende aandacht aan. Vijf en twintig
kleine nachtschadeplantjes zijn beter te bestrijden dan
één grote.
IN STAMSLABONEN kunnen luizen ook veel schade
doen. Vooral in jong staduim kunnen de bonen er veel van
lijden. Een tijdige bestrijding met systemische middelen,
net alsbij bieten, of met 2 liter parathion 25 moet
worden uitgevoerd zodra zuigschade wordt waargeno
men. Denk om de veiligheidstermijn. Mevinfos of piri-
mor kunnen tot 7 dagen voor de oogst worden gebruikt.
ZO TE ZIEN zal er weinig graanstro komen. Het is
dus' verstandig daar als akkerbouwer rekening mee te
houden door zo weinig mogelijk stro verloren te laten
gaan en zo veel mogelijk te profiteren van de gunstige
prijs.
V e e h o u d e r ij
NA JAREN INTENSIEF GEBRUIK is de grasme.i r-i
versleten. Scheuren en opnieuw inzaaien i.s- dan npodza
kelijk. Bij percelen met kweek heeft dit alleen zin alde
kweek vooraf wordt bestreden. Goede resultaten zijn te
behalen door een bespuiting met Dalapon. 10 dagen later
kan worden gefreesd en opnieuw ingezaaid.
WAT ER NU VOOR RUWVOER is gewonnen roor de
winter kunt U overzien, wat er nog bijkomt ran het gras
land en snijmais moet U zo goed mogelijk schatten
hebt dan een vrij goed overzicht of U voldoende ie int er
voer hebt. Een eventueel tekort leunt U het beste nu aan
kopen, want in de winter is de prijs hoger.
JONGE KAl.VEREN dienen steeds ingesvhaard te wor
den op gemaaide percelen. Anders loopt de ivormbesmm -
ting in maag en ingewanden enorm omhoog. Soms komen
per gram mest 1.000 lot 1.500 wormeieren voor. Hebt V
geen gemaaide percelen meer beschikbaar, zet de kalve
ren dan op stal.
