Twintig jaar geleden
op 12 hektare boterham te verdienen
nu nog
en
L. M. van Bloois in de
Noordoostpolder
Toen in 1956 de heer L. M. van Bloois in Espel in de Noordoostpolder een bedrijf van
12 hektare kreeg toegewezen, leek hem dat nieuwe mogelijkheden voor de toekomst te
bieden; een bedrijf waarop vlot een boterham was te verdienen. Na bijna 20 jaar is het
bedrijf nog 12 ha en de heer Van Bloois is van mening dat daarop ook op dit moment
nog een goede boterham is te verdienen. Om dat te bereiken heeft het bedrijf in de loop
van de jaren verschillende aanpassingen moeten ondergaan.
De familie Van Bloois is afkomstig van Schouwen-Duiveland in Zeeland. Toen daar na
de watersnoodramp de verkaveling weer op gang kwam trokken zij naar de Noordoost
polder naar een gemengd bedrijf dat (vanwege de éénzesde graslandverplichting) be
stond uit 2,5 ha grasland en 9,5 ha bouwland, met een stal voor 6 melkkoeien en 2 pin
ken. Later werd het grasland uitgebreid tot 3,20 ha, waarop 16 koeien werden gehouden,
een zware veebezetting van 6,25 grootvee per ha. Dat was mogelijk door het voeren van
akkerbouwprodukten zoals bietenkoppen en aardappelen. Aldus W. Dijkstra in het Fries
Landbouwblad van 28 maart j.l. waaraan wij het volgende ontlenen.
De heer Van Bloois samen met zijn zoon bezig met het strooien van de
kunstmest.
INTENSIEVE TEELTEN
Vooral ook door het toepassen van intepsieve teelten
werden de mogelijkheden van het bedrijf uitgebreid. Zo
werden zes jaar geleden de tulpen aangegrepen om tot
een beter resultaat te komen. Deze namen de plaats in
van het vlas. Daarnaast worden suikerbieten, aardappe
len en uien verbouwd. Het nieuwste gewas is de was-
peen, terwijl spruiten dit jaar in het bouwplan worden
opgenomen. Het zijn de grove groenten die bedrijven
van deze omvang nog kansen bieden, aldus de heer Van
Bloois, die overigens niet van plan is er een echt tuin
bouwbedrijf van te maken.
De intensivering van het bedrijf werd vooral mogelijk
doordat de heer Van Bloois zes jaar geleden samen met
veertien andere boeren in Espel de BV De Tulp opricht
te. Op de afzonderlijke bedrijven werden geen investe
ringen voor de tulpenteelt gedaan, wel verscheen er voor
gezamenlijke rekening een grote loods voor de opslag
en verwerking van de bollen. Ook de overige investerin
gen werden voor gezamenlijke rekening gedaan. Een sa
menwerking die de heer Van Bloois bijzonder goed vol
doet en die steeds verder wordt uitgebouwd.
Dat de tulpen op het bedrijf van de heer Van Bloois
verschenen, kwam mee omdat zijn zoon (nu 21 jaar) boer
wilde worden. De samenwerking met de andere boeren
kwam hun daarbij bijzonder goed van pas. De tulpen
vroegen veel werk en de zoon kon een deel van zijn uren
inbrengen in de BV De Tulp, waar in het drukke seizoen
een 140 werkkrachten worden ingezet. De samenwerking
is zo ver gegaan dat de vijftien boeren elkaar ook bij de
andere werkzaamheden helpen. Ook de waspeen gaat
via de loods van de BV De Tulp.
BV DE TULP
De bedoeling van de oprichting van de BV De Tulp
was om gezamenlijk de tulp rechtstreeks aan een expor
teur te leveren. Dat ging de eerste jaren goed, maar later
begon de exporteur zelf met de tulpenteelt, waardoor de
tulpen van de samenwerkingsgroep een beetje in de ver
drukking kwamen. Na drie jaar werd toen kontakt gezocht
met broeiers van tulpen in het westen van het land. De
bollen van de BV De Tulp waren bijzonder in trek omdat
het grote homogene partijen waren. ,,We waren bijvoor
beeld in staat om 300.000 bollen Apeldoorn uit een partij
te leveren", zo vertelt de heer Van Bloois.
De situatie werd echter moeilijker toen de direkteur
kwam te overlijden. Het bleek niet gemakkelijk een
nieuwe te vinden omdat deze zowel verstand van de teelt,
als van de bollen en de handel moest hebben en boven
dien nog góed met mensen moest kunnen omgaan. Ook
zou dit een grote financiële verplichting gaan betekenen.
Toen kwam er een gesprek tot stand tussen de BV De
Tulp en de heren Bekiüs en Souverein van de ZPC met
als resultaat een aansluiting bij de ZPC. Daarbij zullen
de kontakten met de broeiers in het westen blijven be
staan, zij het dat deze de tulpen nu via de ZPC krijgen.
,,Een samenwerking die zowel in het belang is van onze
BV als van de ZPC", zo verzekert de heer Van Bloois.
OPNIEUW VERANDERING
Op dit moment staat het bedrijf van de heer Van Bloois
opnieuw voor een grote verandering. De melkkoeien zul
len het veld gaan ruimen voor slachtvee of drachtige pin
ken. De reden is in de eerste plaats de intensivering nog
verder door te zetten, maar ook omdat de melk niet meer
in bussen wordt opgehaald. De noodzaak van het over-
Het bedrijf van de heer Van Bloois, met nu nog de melkbussen aan de weg.
stappen naar een melkkoeltank, was voor de heer Van
Bloois reden om dan maar gelijk de hele melkveestapel
weg te doen. Dat zal deze herfst gebeuren als de koeien
in de beste omstandigheden zijn om te verkopen.
Helemaal afstand doen van het grasland wil de heer
Van Bloois echter niet. De grote ontmenging welke zich
in de Noordoostpolder heeft voorgedaan en nog voor
doet, ziet hij met enige zorg tegemoet. ,,Wat op deze
slempgevoelige grond in jaren aan struktuurverbetering
is opgebouwd, kan in nog kortere tijd worden afgebro
ken", aldus de heer Van Bloois. .Vooral de teelt van
alleen rooivruchten is daarvoor bijzonder gevaarlijk". De
bedoeling is om op dit bedrijf de tulpengrond als gras
land te houden. Als in september het grasland wordt ge
freesd voor de tulpen zijn de percelen waar de tulpen
in het begin van de zomer zijn gerooid alweer groen.
VEEL SAMENGEVOEGD
De laatste jaren zijn er in de Noordoostpolder vele
bedrijven van 12 ha samengevoegd. Bij de uitgifte waren
er 233 bedrijven van deze oppervlakte, terwijl er nu nog
maar 131 over zijn. Op het ogenblik staat deze ontwik
keling stil, vooral omdat, ook in de Noordoostpolder, de
sanering niet meer in trek is, terwijl er bovendien veel
boerenzoons die studeerden of elders werk hadden, weer
terug komen op het ouderlijk bedrijf. En als er grond vrij
komt, moet die meestal worden bestemd voor boeren die
door uitbreiding van Emmeloord hun bedrijf moeten ver
plaatsen.
De heer Van Bloois had zijn bedrijf wel willen vergro
ten, maar de mogelijkheid daartoe ontbrak. En de kans
daarop is door de overstap naar erfpacht in 1968 kleiner
geworden. De heer Van Bloois is steeds tegen erfpacht
van bedrijven in de Noordoostpolder geweest. Zijn be
zwaar is dat de kleine boer het dan bij uitbreiding op
moet nemen tegen de grotere, door de hoge prijzen van
de grond. ,,Het werkt de schaalvergroting wel in de hand,
maar niet op het kleine bedrijf", aldus de heer Van Bloois,
die daarbij voorbeelden geeft van schrikbarend hoge
grondprijzen.
Ondertussen is zoon Dick van Bloois thuis gekomen
van z'n werk bij de BV De Tulp. ,,Dat is het grote voor
deel van de samenwerking tussen de vijftien boeren", zo
zegt de heer Van Bloois. Wanneer we het op ons eigen
bedrijf niet druk hebben kan hij zijn tijd toch goed be
steden". Op dit moment werkt Van Bloois jr. 1400 tot 1500
uren bij de BV De Tulp, maar mocht dat nodig zijn, dan
kan dat ook 2500 uren worden. Voor alle werkzaamheden
die door de leden van het samenwerkingsverband wor
den ingebracht zijn tarieven vastgesteld. Iedere maand
wordt er afgerekend.
Ook Dick van Bloois is bijzonder ingenomen met de
samenwerking. Hij ziet nog wel gebeuren en daar
wordt door de zoons van de 15 boeren regelmatig over
gesproken dat de bedrijven volledig worden samen
gevoegd. Nu al wordt er bij de aanschaf van werktui
gen en machines samen overlegd, maar een overinves-
tering is nog niet geheel te voorkomen. Een samenwer
king van akkerbouwers ziet de groep gemakkelijker te
realiseren dan van veehouders. Door deze 15 boeren is
al eens gesproken over het stichten van een gezamenlijk
groot veehouderijbedrijf. Hoewel de plannen al vrij con
creet waren stuitte dit toch op te veel bezwaren.
Zo ziet de heer Van Bloois kans om op 12 ha grond
een redelijk inkomen te verdienen. Aspiraties om er rijk
van te worden heeft hij echter niet, want zo zegt hij: Ik
ben boer uit liefhebberij en niet voor de centen. Ik heb
de instelling wanneer we goed kunnen leven van
f 25.000^inkomen dan hoef ik niet meer te verdie
nen. Misschien is dat fout, maar ik ben daar gelukkig
mee". Naast het boer zijn is de heer Van Bloois ook
bijzonder aktief in het bedrijfsleven. Zo is hij HB-lid van
de landbouwmaatschappij IJsselmeerpolders en vervult
veel daaruit voortvloeiende funkties. ,,Ook dat is een
liefhebberij van mij, ik zet me graag in voor maatschap
pelijke ontwikkelingen", aldus de heer Van Bloois.
W. D.
