Het leven van de
vrouw in de
Moslem-wereld
7
M. C. CAPELLE.
|K sprak Achmed vorige week in een
Turks restaurant. Achmed is n.l.
een jonge Turkse gastarbeider die al een
paar jaar in ons land verblijft. Van tijd tot
tijd zie ik hem, dan informeert hij trouw
naar mijn vrouw en kinderen, terwijl ik op
mijn beurt bij hem navraag doe naar zijn
familie. Tijdens een reis door Turkije was
ik bij één van zijn broers op bezoek, en
vanaf die tijd dateert onze relatie.
Vorige week viel me de glanzende ring
op aan Achmeds vinger. Hij zag mijn oog
naar het sieraad gaan en vertelde dat hij
over drie weken ging trouwen. „Je kent
het meisje wel", beweerde hij. „Jij en ik
zijn eens bij haar thuis geweest".
Ik herinnerde me het opperbest!
Er was een Turkse familie in Utrecht
met een zeer appetijtelijke huwbare doch
ter. Op dat meisje had Achmed zijn oog
laten vallen. Familie om de huwelijkson
derhandelingen te beginnen had hij niet
bij de hand, en daarom vroeg hij of ik met
de vader wou praten. Dat wou ik graag
maar helaas leverde het geen succes
op, de vader wees het voorstel om tot een
huwelijksovereenkomst te geraken bot
van de hand.
En nu zat Achmed daar met die glan
zende ring!
Hij vertelde me dat het toch voor el
kaar was gekomen; het wachten was nu
op de nodige papieren en dan gingen ze
binnen afzienbare tijd in het huwelijks
bootje. De bruidegom had het afgespro
ken bedrag reeds betaald, en
LIOE heet ze?" vroeg ik in mijn on
schuld.
Op die vraag keek Achmed me eens
aan. „Dat weet ik niet", zei hij. „Jij toch
wel weten hoe het in Turkije is. Het meis
je en ik nooit met elkaar praten. Daar
mee wachten tot we getrouwd zijn".
Het was me inderdaad niet onbekend
dat in nagenoeg alle gevallen van huwe
lijken in de moslem-wereld de bruid en
bruidegom weinig in de melk hebben te
brokkelen. Het huwelijk is een zaak van
de beide families onderling, het is een
wederzijds contract en is het me on
langs niet overkomen dat ik afscheid ging
nemen van een groep Turkse gastarbei
ders die met vakantie naar huis gingen
en dat men mij toen op één van *de man
nen wees met de mededeling: „Hij trou
wen gaan".
„Dat is leuk", was mijn reactie. „En ken
je je vrouw?"
Welnee, heleméal niet, hij had haar
nooit gezien. Het meisje woonde in een
heel ander dorp, maar de familie had al
les voor elkaar gebracht, zodat na zijn
aankomst het huwelijk dadelijk voltrokken
kan worden.
y^CHMED en de andere Turkse gast
arbeider zijn moslems en hun
huwelijksbeleving is kenmerkend voor
de plaats van de vrouw in de moslem-we
reld. Een enorme wereld, die zich uitstrekt
van Marokko tot aan de Filippijnen, met
400 of 500 miljoen mensen. Niemand weet
precies hoeveel het er zijn omdat in ver
schillende islamitische landen de volkstel
ling een onbekend begrip is.
De Islam is een wereldgodsdienst. Een
godsdienst met het heilige boek, de Ko
ran. In die Koran staan richtlijnen voor
het dagelijks leven, ook richtlijnen voor
het huwelijk; de plaats en de positie van
de vrouw wordt in dit heilig boek nauw
keurig bepaald. De Islam beschouwt het
huwelijk als het grondbeginsel van de
menselijke beschaving, het is een heilig
contract, dat iedereen moet sluiten, tenzij
er bijzondere redenen zijn dit niet te doen.
Nu was bij de vroegere Arabieren de
plaats van de vrouw al bijzonder gering
en feitelijk heeft Mohammed via de Ko
ran een revolutionair geluid laten horen.
Hij stelde paal en perk aan de polygamie
door vast te stellen dat een man niet meer
dan vier vrouwen mag trouwen; ook werd
zorgvuldig vastgesteld hoe en waarom tot
scheiding mag worden overgegaan.
£JENK nou niet dat alle moslems er
enkele vrouwen op na houden. Bij
de Turkse en Marokkaanse gastarbeiders
in ons land komt het zelden voor dat een
man meer dan één vrouw heeft. Toch ken
ik verschillende Turken die twee vrouwen
hebben; dan is er altijd wel een oorzaak
waarom er een tweede vrouw bij werd ge
nomen, meest in overleg met de eerste
vrouw.
Tal van Moslem-landen willen echter
moderne staten zijn, waarin geen poly
gamie past, en men ziet dus duidelijk aan
de ene kant hoe de religie geen bezwaar
maakt, aan de andere kant wetten van het
land, die dit niet toestaan. In de meeste
gevallen lost men het probleem op door
naast de officiële vrouw er een tweede
bij te nemen. Min of meer als maitresse,
maar niemand die er iets onfatsoenlijks in
ziet. Zo is me een voorbeeld bekend van
een man wiens vrouw niet in staat was te
werken na ernstige reumatiek, en die er
daarom een tweede vrouw bij nam. Beide
dames verkeren op goede voet met el
kaar. De eerlijkheid gebiedt me wel te
zeggen dat één van de beide vrouwen on
langs mee naar Nederland kwam om haar
man hier gezelschap te houden, en u mag
één keer raden of het de vrouw is die
krom loopt van de reumatiek öf de andere.
|^EE, de plaats van de vrouw in de
wereld van de Islam is er één van
zeer ondergeschikte positie. Meen echter
niet dat de vrouwen zich daarover zouden
beklagen: Verre van dat! Ze vinden u,
westerse vrouwen, in feite heel ongeluk
kige wezens: u bent getrouwd met een
man die maar weinig om u geeft; die u
zomaar de straat laat opgaan, alléén, te
midden van mannen die ook al geen zier
om hun vrouw geven.
Maar hoe ouder en grijzer de vrouw
wordt, hoe groter haar invloed. In het al
gemeen heeft een jonge vrouw weinig in
te brengen; oudere moeders en groot
moeders worden echter op handen gedra
gen. Ik zou u daar prachtige voorbeelden
van kunnen geven.
Eén ding is voor heel de moslem-wereld
van enorme waarde dat het meisje onge
schonden het huwelijk ingaat. Is dit niét
het geval, dan loopt ze de kans om reeds
na de eerste huwelijksnacht de deur ge
wezen te worden. Vandaar ook de haast
ziekelijke angst bij veel ouders dat hun
dochter iets onaangenaams zal overko
men of dat ze over de tong gaat. Dit is
nagenoeg het ergste wat een jonge vrouw
kan overkomen. Veel vroegtijdige huwe
lijken zijn in sommige moslem-landen een
reden om het meisje maar zo gauw mo
gelijk in de veilige huwelijkshaven te bren
gen; dat is voor de ouders een geweldige
zorg minder. Ik meen dat die angst om
„het heilige zegel" (zoals de Syriërs zeg
gen) ongeschonden te laten haast tot een
obsessie is in veel Islamitische landen.
QF er in het huwelijk van man en
vrouw, die op deze manier tot el
kaar kwamen, wel van liefde sprake kan
zijn?
De onderlinge relatie is een andere dan
die wij kennen. Maar ik ben in voldoende
gezinnen van moslems geweest om te zien
hoe er een hechte band was gegroeid. En
het was een oude, wijze moslem die me
eens zei: „Het huwelijk bij jullie in het
westendat is een bord hete soep
die van het vuur op de tafel wordt gezet;
die soep wordt langzamerhand kouder...
Maar bij ons is het huwelijk een schotel
koude pap, die op het vuurtje komt te
staan; die pap wordt steeds warmer
i
NOOT VAN DE REDACTIE.
De heer Capelle houdt ook
lezingen over deze en andere
onderwerpen. Zijn adres is:
Julianaweg 1, Nieuwendijk, tel.
01834—1366.
DéGKOTé SCHOONMAAK B!) PlCK^N-£N\G£ V6EONTR0£TérND£ OBSéfZVATIé^ MGT
LOU VE£Wi)t>£R£N
AL UW MUIZEN
W'J VGRW'JDEEEM
AL UW
VCTVLGKW£ï\j
LAAT OtOS UW OOOE BOS<£T\j
OPRUIMEN N\J. SOEKENWURM
W
fwV RUIMEN UW HUI* IN EEN KLAP OP
rp
ST£eKXlN6C?; VOOR JOM6 6N OOP. AL-HI^
