luzerne in europa!
De
opslag
van
mest en gier
21
•Specialist boerderijbouw,
C.A.R. - Goes
J. H. VAN NIEUWENHUIZEN
Mest kan zowel in droge als meer vloeibare vorm wor
den opgeslagen. Op veel bedrijven wordt de voorkeur
gegeven aan de dunne-mestmethode. Als gevolg van een
aantal wettelijke maatregelen zal in het vervolg aan de
opslag van mest en gier veel aandacht moeten worden
besteed.
DE HOEVEELHEID MEST VAN ENKELE DIERSOORTEN
5000 kg
4000 kg
9000 kg
5500 kg
per 180 dagen
700 kg
900 kg
1600 kg
per jaar
circa 2 x de mestproduktie van mitvarkens
Legkippen: vaste mest 40 kg
dunne mest 80 kg
Mestkuikens: 7 kg
per jaar
OMREKENING IN GROOTVEE-EENHEDEN aantal g.v.e.)
koe 1
Jongvee 0.500
Mestkalf 0.200
Mestvarken 0.160
Fokvarken 0.100
Legkip 0.004
stapelhoogte 24 m2 betonplaat nodig per g.v.e. Bij een
betonplaat op de grond zal voor het opvangen van git.' en
regenwater een gemetselde opstaande rand van minstens
25 cm nodig zijn. Bij een aparte gierafvoer uit de st:.l zal de
gier moeten worden opgevangen in een gemetselde kelder
of grondput.
Een goede oplossing zal voor veel bedrijven zijn om ter
plaatse van da mestvaalt de betonplaat bijvoorbeeld 1 meter
verdiept te leggen en de openstaande randen te metselen
met 15 cm dikke betonstenen of kalkzandsleenklinkers (22
cm). In deze „bak" kan dan zowel de vaste mest als de gier
worden bewaard (ook geschikt voor drijfmestsysteem).
Bij gebruik van voldoende strooisel is de hoeveelheid gier
in een grupstal niet zo groot. In gestrooide loopstallen is de
hoeveelheid gier zelfs te verwaarlozen.
Uitgevoerd door een aannemer kost een betonplaat 30,
a 35,per m- en een gemetselde wand met betonstenen
40,a 50,per m- (inclusief grondwerk, zand en B.T.
W.).
DE OPSLAG VAN DUNNE MEST
a) In de stal onder roostervloeren
In ligboxenstallen voor melkvee kunnen de looppaden
worden uitgevoerd met roostervloeren. Mest en gier val
len dan in een onder de roostervloeren gelegen kelder.
Verder wordt steeds meer jongvee en vleesvee op volle
dige roostervloerstallen gehuisvest (ook varkens).
Vooral op bedrijven met veel jongvee en/of vleesvee is
een dergelijke stal aantrekkelijk vanwege de grote ar
beidsbesparing.
Bij een kelderdiepte van P/2 meter is een mestopslag
mogelijk van 2 a 3 maanden. Aangezien de mest in de
winter niet altijd over het land kan wordien uitgereden,
zal op veel bedrijven een extra opslag buiten de stal no
dig zijn.
Bij het bouwen van kelders in de stal is het gewenst om
de kelders met elkaar te verbinden, zodat de mest met
een mixer kan worden rondgestuwd.
b) Buiten de stal in gesloten kekiers
De opslag van dunne mest in gesloten kelders (vroeger
gierkelders genoemd) is niet interessant. Dergelijke kel
ders zijn per m3 inhoud niet goedkoop, mede door de ge
ringe diepte vanwege een te hoge grondwaterstand in ons
gebied.
c) In bovengrondse silo's
In ligboxenstallen met vlakke vloeren wordt de mest
veelal mechanisch in een buiten de stal gelegen dwars-
U Barenbrug Holland B.V., Oosterhout (Gld
Postadres: Postbus 4, Arnhem. Telefoon (08818) 545
d) In een grondput
Een open grondput is niet 20 duur, maar heeft wel enkele
bezwaren. Bij voorkeur wordt de bodem van de grondput
niet veel dieper gelegd dart de grondwaterstand bedraagt.
Dit betekent, dat op veel bedrijven de put een diepte
heeft van 1U/2 meter en de oppervlakte van de put
soms vrij groot wordt. Verbetering hiervan is
mogelijk door de stal zo hoog mogelijk te plaatsen en of
de put gedeeltelijk op de grond te leggen (met grond wal).
In het laatste geval zal die mest weer via een pompput
in de grondput moeten worden overgepompt.
Het is beter om de grondput niet vierkant maar recht
hoekig te maken, zodat de mest beter bereikbaar is voor
een grijper of mixer.
In een aanal gevallen zijn bodem en wanden bekleed met
p'.astic ter dikte van 0,35 mm.
Een bezwaar is, dat bij het pompen van de mest of bij
het mixen, het plastic besohadigd kan worden. Dit is te
voorkomen door het plastic op een aantal plaatsen te
beschermen met betontegels of beton. Een betere metho
de is het om de bodem en die schuine wanden te bekleden
met 10 cm gewapend beton. De uitvoering van de schui
ne wanden met beton 'is echter niet zo. eenvoudig!
Beton van 10 cm dik kost circa 15,per m2 en plastic
van 0,35 mm dik circa 4,50 per m2 (alles, eigen werk).
Het is ook mogelijk om de wanden tè metselen van be
tonstenen ter dikte van 20 cm. Deze wanden kosten circa
30,per m2 (eigen werk).
vaste mest en strooisel
gier
dunne mest en spoelwater
loopstalmest
Mestvarkens:
vaste mest en strooisel
gier
dunne mest en spoelwater
Fokvarkens:
Mestkelder in aanbouw het grondwater is vaak een groot probleem.
Mestsilo van betonelementen (foto Appel Betonbouw te Spanbroek).
Mestsilo van betonelementen (foto Farmex Betonbouw te Drachten).
Open mestopslag met bodem en wanden van beton (bedrijf Goudswaard te Kats).
BENODIGDE OPSLAGCAPACITEIT IN M3
VOOR DUNNE MEST VAN RUNDVEE
Bewaarduur
Aantal g.v.e. 3 maanden 4 maanden 6 maanden
20
90
120
180
30
135
180
270
40
180
240
360
50
225
300
450
60
270
360
540
70
315
420
630
80
360
480
720
90
405
540
810
100
450
600
900
DE OPSLAG VAN VASTE MEST EN STROOISEL
yASTE mest wordt veelal mechanisch buiten de stal ge
bracht en bij voorkeur afgestort op een betonplaat.
Bij een bewaarduur van 6 miaanden is, afhankelijk van de
kanaal gestort. Dit kanaal kan dan uitmonden in een ge
metselde kelder (pompput) en van daaruit wordt de
mest bijvoorbeeld 1 x per 2 weken overgepompt in een
bovengronds of gedeeltelijk bovengronds gelegen silo.
Deze silo kan ter plaatse van beton worden gestort of
worden gebouwd van 'betonelementen, kunststof of staal
platen.
Door de ontmenging van de mest is het leegmaken van
de silo soms een probleem. Goede resultaten zijn moge
lijk door de mest rond te pompen.
De investering voor een 9ilo 'is afhankelijk van de inhoud,
de hoogte en het 'toegepaste materiaal.
Een silo van betonelementen kost bij een inhoud van
350 m3 35,a 40,per m3. Silo's van kunststof en
staalplaten zijn niet goedkoper.
Prijs: inclusief fundering, betonvloer en B.T.W., exclusief
grondwerk, pompput en P.V.C.-buis met afsluiter
tussen silo en pompput. Voor de betonvloer is
10,per m3 inhoud gerekend.
Rond de grondput moet een goede afrastering worden
geplaatst ter hoogte van 150 cm.
Kosten open grondput en bekleed met plastic circa
10,per m-'1 inhoud! (eigen werk).
Kosten epen opslagplaats in de grond met betonvloer en
gemetselde wanden circa 35,a 40,per m3 inhoud
(door aannemer).
Uitgevoerd door een aannemer is een gemetselde open
kelder in de grond dus niet veel goedkoper dan een bo
vengrondse silo van betonelementen.
Bij een hoge grondwaterstand is een kelder in de grond
niet aan te bevelen. Een diepte van circa 1 Yt meter moet
haalbaar zijn. Dit laatste geldt ook voor de kelders in
de roostervloerstallen.
P.S. Open opslagplaatsen voor varkens- en vooral kip
penmest zullen in de toekomst veel 'bezwaren geven.
Op veel bedrijven wordt de mest en gier reeds in
de stal bewaard onder roostervloeren.
