Op bezoek bij:
J. C. P. QUIST
IJzend|jke
11
kan worden zonder dat het bedrijf er op
achteruit zou gaan.
Vandaar dat dit 48 ha groot akker
bouwbedrijf nog over een volledige vaste
arbeidskracht beschikt en er dus sprake
is van een, alhoewel niet volledig, twee-
mansbedrijf.
Zonder de neveninkomsten uit de on
derwijssector zou dit financieel door het
bedrijf nauwelijks opgebracht kunnen
worden. De droevige cijfers van de ver
schillende rapporten betreffende de ak-
kerbouwinkomens die de laatste weken op
tafel gekomen zijn,wijzen dit overduide
lijk uit.
Ook al staat de heer Quist voor de
klas, voor wat het werk op de boerderij
betreft kan hij rekenen op zijn medewer
ker de heer J. van Espen die deze maand
alweer 25 jaar op het bedrijf werkzaam
zal zijn en dus de klappen van de zweep
kent. Nog meer dan anders het geval zou
zijn moet je in mijn situatie voor 100%
kunnen vertrouwen op je medewerker, die
staat voor zijn werk ook als je er zelf niet
bent, zo zegt de heer Quist. Het werk
moet rondkomen en blijven renderen. Het
een mag niet van het andere te lijden heb
ben en zowel het lesgeven als de boer
derij moeten beiden zo goed mogelijk ge
beuren. Wel wordt mijn vrouw automa
tisch nog meer dan anders het geval zou
zijn bij het bedrijfsgebeuren betrokken,,
krijgt er een gedeelte van mijn taak bij en
heeft het zwaarder dan normaliter het ge
val zou zijn.
De opzet van het akkerbouwbedrijf is
binnen de beschikbare mogelijkheden ge
baseerd op een goede en juiste benutting
van de beschikbare arbeid. De grondsoort
30 afslibbaar, goed bewerkbaar en
niet droogtegevoelig. Goede drainage is
echter voor deze gronden bijzonder be
langrijk. Dat is dit najaar nog eens over
duidelijk gebleken. De drainage die er in
de dertiger jaren is gelegd vertoont te
kortkomingen en is nodig aan vernieu
wing toe. Daarbij komt dat de eisen die
heden ten dage aan de drainage gesteld
moet worden hoger zijn dan vroeger het
geval was. De ligging is veelal te ondiep
en niet berekend op de veel zwaardere
werktuigen en transportmiddelen die de
laatste jaren in gebruik genomen zijn.
Een situatie die overigens niet alleen
voor dit bedrijf in West Zeeuws-Vlaande-
ren geldt, zo is de mening van de heer
Quist. Ook elders zou het een en ander
DIJDEND van Schoondijke naar IJzen-
dijke ligt, zo ongeveer halverwege
daartussen aan de linkerkant het akker
bouwbedrijf van de familie Quistden Ha
mer. Een pachtbedrijf van ca. 48 ha dat
sinds 1964 door de nu 36 jaar oude ir.
Quist wordt beboerd. Een normaal akker
bouwbedrijf met een normaal bouwplan
met ca. 25 bieten, 25 tarwe, 20
aardappelen en de rest, afhankelijk van
de wisselende omstandigheden, met gerst,
erwten, bruine bonen, tarwe en soms vlas.
Anders dan bij andere gelijksoortige be
drijven is het echter wel dat de heer Quist
naast zijn bedrijf nog een baan bij het
onderwijs vervult en bij wijze van spre
ken „parttime boer" is. Vandaar dat we er
over gedacht hebben als aanhef van deze
reportaga te gebruiken: Op bezoek bij
„parttime" boer Quist. We hebben ons ook
in dit geval maar aan de gebruikelijke
„kop" gehouden en laten het aan de le
zer over om zelf zijn keuze te doen.
derwijskrachten. Vandaar dat het aantal
lesuren zowel te Schoondijke als te Oost
burg jaarlijks kan variëren en aangepast
wordt aan de omstandigheden opdat in de
eerste plaats de vaste leerkrachten hun
normaal aantal lesuren kunnen bereiken.
Bij de roosterindeling van de lessen wordt
wel zoveel mogelijk er rekening mee ge
houden dat de lesuren aaneensluitend
worden gepland. Maar in de praktijk blijkt
dit niet altijd realiseerbaar te zijn. In dat
geval, vooral als er veel werk wacht, moet
even op en neer gereden worden om te
kijken of op het bedrijf alles goed reilt en
zeilt dan wel om bij te springen. Een voor
deel is dat de lesuren van te voren vast
staan en op basis daarvan een verant
woorde werkindeling gemaakt kan wor
den. Boeren en lesgeven laat zich vrij
goed combineren wat niet van alle neven-
funkties gezegd kan worden zo zegt de
heer Quist.
De Wageningse opleiding bood natuur
lijk de mogelijkheid om les te geven bij
het landbouwonderwijs. De bevoegdheid
voor lesgeven aan scholen van het
H.A.V.O.-V.W.O. type was echter pas te
verwerven na aanvullende studie. Daar
bij de, voor wat het agrarisch bedrijfs
leven betreft, toch vele vakantieperioden
en de lange zomervakanties waardoor
juist in drukke tijden de aandacht aan het
bedrijfsgebeuren geschonken kan wor
den.
CEN van de konsekwenties van het
niet-vaste dienstverband en het niet
zeker zijn van het aantal lesuren is echter
dat de inkomsten van deze baan kunnen
wisselen. Dit terwijl de arbeidsbezetting
op het akkerbouwbedrijf toch zodanig is
gepland, dat de onderwijstaak vervuld
MA afgestudeerd te zijn in Wagenin-
gen en het bedrijf van zijn schoon
moeder overgenomen te hebben is ir.
Quist op bescheiden schaal begonnen met
4 uur les te geven aan een scholenge
meenschap te Oostburg. In de loop 'der
jaren is deze leraarstaak uitgegroeid tot
17 lesuren per week aan zowel de Mid
delbare Landbouwschool te Schoondijke
als een scholengemeenschap te Oost
burg. Met het voorbereiden van de lessen,
het tijdverlies van de niet altijd aansluiten
de lesuren, het op- en neer rijden enz. is
het aantal uren dat aan deze taak besteed
De bedrijfsgebouwen met links verscholen achter takken, het woonhuis.
De schuur met links de werktuigenberging terwijl het midden, behalve voor de Rollen draineermateriaal op het erf wijzen op het door de buitengewone water
opslag van stro ook gebruikt wordt voor de tijdelijke opslag van aardappelen. overlast najaar 1974 niet gereedgekomen draineervernieuwingsplannen.
moet worden natuurlijk veel groter. De
verdeling van de 17 lesuren is momenteel
13 scheikunde-lesuren aan de scholenge
meenschap te Oostburg en slechts 4 bio
logische lessen aan de Landbouwschool
te Schoondijke. Maar het is ook anders
om geweest, toen het leeuwendeel van
het aantal lesuren te Schoondijke lag.
Met het geven van de vakken planteteelt
en bodemkunde was er een goede aan
sluiting tussen theorie en de eigen prak
tijk. ,,En de onderwezen leerstof stimu
leerde mij weer", aldus de heer Quist om
dit op eigen bedrijf te proberen. Deze ja
ren zijn daardoor eigenlijk de plezierigste
tijd uit mijn lerarenloopbaan geweest.
Jammergenoeg is het landbouwonderwijs
de laatste jaren sterk in beweging. Door
het afnemend leerlingental werden agra
rische scholen samengevoegd met als ge
volg dat het aantal leerkrachten moest
worden teruggebracht.
En leerkrachten die, zoals de heer
Quist, geen vaste aanstelling hebben
moeten dan wijken voor de benoemde on-
aan de drainage verbeterd moeten wor
den. De gebreken zijn tijdens de water
overlast gebleken. Een jaar of 4 geleden
is hij systematisch begonnen met herdrai-
neren, waar het bouwplan daartoe de ge-
legenseid bood. Daar waar dit reeds ge
beurd was heeft dit najaar de vruchten
daarvan afgeworpen, de resultaten eryan
waren bepaald gunstig.
Wel was het gevolg dat door de over
vloedige nattigheid dit najaar het draineer-
programma niet uitgevoerd kon worden.
De rollen draineermateriaal die op het
erf liggen wijzen op dit, door de buiten
gewone omstandigheden, niet gereedge
komen werk. De afvoer van de polder was,
de omstandigheden in aanmerking nemen
de redelijk, maar had naar de mening van
de heer Quist nog beter kunnen zijn als
het waterbeheersingsplan voor de streek
geheel gereed was geweest. In elk geval
was de situatie beter dan in 1960!
(Zie verder pag. 13)
Het stro lag nu nog opgeslagen maar zou binnenkort afgehaald worden.
