Beluchtingssystemen
in bewaarplaatsen voor
aardappelen en
uien
Attentie voor de aardappelafzet
J. H. VAN NIEUWENHUIZEN
Specialist boerderijbouw
C.A.R. - Goes
De ondergrondse luchtkanalen worden afgedekt met hout
(7.5 x 17.5 cm). De luchtkanalen zijn ook in de handel als
prefab-elementen van beton of gewapend polyester. De prijs
hiervan is echter hoger dan van metselwerk.
CAPACITEIT VAN DE VENTILATOR
Voor aardappelen: 300 m3 lucht per uur per m- vloeropper
vlak bij 15 mm W.K. tegendruk en max.
3x/% m storthoogte.
Voor uien: 450 m3 lucht per uur per m- vloeropper
vlak bij 20 mm W.K. tegendruk en max.
3 m storthoogte.
%#OOR de landbouwbedrijven kunnen de volgende beluch
tingssystemen in aanmerking komen:
A. Bovengronds houten luchtkanaal met lattenroosters
B. Ondergrond luchtkanaal met lattenroosters
Beide systemen geven een goedie luchtverdeling en zijn
vroeger in veel bewaarplaatsen toegepast. Het gebruik
van lattenroosters is bij het vullen en ledigen van een
bewaarplaats lastig, zodat deze systemen voor aardappe-
len weinig meer worden toegepast (de tek. A.B. 7). Bovengrondse luchtkanalen voor aardappelen jljveken
C. Ondergronds luchtkanaal met ondergrondse zijkanalen
De lattenroosters zijn bij, dit systeem vervangen door on
dergrondse gemetselde zijkanalen, afgedekt met hout
(32 x 10 cm). Dit systeem is niet goedkoop, vooral wan
neer alles door een aannemer moet worden aangelegd.
Bovendien moet een reeds aanwezige betonvloer worden
opgebroken. Voor uien blijft het niettemin een zeer goed
systeem: (zie tek. A.B. 5 A).
van elkaar prijs ca. 90,per meter (incl. B.T.W.).
D. Ondergronds
roostervloer
of bovengronds luchtkanaal met houten
Dit systeem is vroeger veel toegepast mede voor het
drogen van granen, graszaad, etc. De roostervloer wordt
in bewaarplaatsen voor aardappelen en uien niet meer
toegepast. Bovendien is door het gebruik van kiemrem-
mingsmiddelen de roostervloer voor het drogen van za
den etc. ongeschikt geworden.
E. Bovengrondse driehoekige luchtkanalen
De laatste jaren zijn veel bewaarplaatsen voorzien van
een beluchtingssysteem met bovengrondse driehoekige
luchtkanalen. Bij dit systeem worden dan geen latten
roosters meer gebruikt. Voor een goede luchtverdeling
moet de afstand tussen deze kanalen niét mee,r dan drie
meter bedragen. In de praktijk is dit soms wel vijf me
ter. Dit is wel goedkoop, maar niet verantwoord en zeker
niet voor uien.
F. Ondergrondse luchtkanalen
Naast de toepassing van alleen driehoekige houten lucht
kanalen is het ook mogelijk om alleen luchtkanalen in
de grond te leggen (zie tek. A.B. 18). Ook bij dit systeem
worden dan geen lattenroosters of ondergrondse zijka
nalen meer toegepast. De ondergrondse luchtkanalen
worden ongeveer 150 cm van elkaar gelegd. De laatste
jaren wordt dit systeem het meest toegepast. Bij opslag
van uien kunnen over de hoofdkanalen eventueel nog
lattenroosters worden gelegd.
Bij een gelijke afstand tussen de kanalen, zijn de driehoe
kige houten kanalen niet goedkoper dan zelf gemetselde
ondergrondse kanalen. Verder zijn de opslagverliezen bij de
bovengrondse kanalen niet gering. Bij toepassing van de
bovengrondse kanalen is het verstandig deze kanalen zo te
leggen, dat zowel bij het vullen als ledigen van een bewaar
plaats evenwijdig met de kanalen kan worden gewerkt. Dit
is echter niet altijd mogelijk.
PLAATS VAN DE VENTILATOR
0E ventilator kan in een verplaatsbare kist op de vloer
vóór het luchtkanaal worden geplaatst of bij voor
keur op 125 cm hoogte liggend in een interne houten venti
latiekoker. In het laatste geval kan rechtstreeks buitenlucht
worden aangezogen en kan zo nodig intern worden geven
tileerd. Intern ventileren vindt plaats bij een lange vorst
periode, bij toepassing van kiemremmingsmiddelen en Joij
het opwarmen van de aardappelen vóór het afleveren.
Bij de bovengrondse luchtkanalen wordt de ventilator
vaak in een verplaatsbare kist vóór het luchtkanaal ge
plaatst. Door deze ventilator geregeld te verplaatsen, wordit
per 2 a 3 luchtkanalen soms met 1 ventilator volstaan. Voor
uien is dit verplaatsen nooit aan te bevelen.
Een ventilator in een interne ventilatiekoker is moeilijk
te verplaatsen. In alle gevallen dient vóór de ventilator een
gazen hor met slot te worden geplaatst om ongelukken te
voorkomen. In teveel gevallen ontbreekt dit echter!
DE LUCHTKANALEN
Wanneer de bewaarplaats niet te groot is, kunnen 2 lucht
kanalen door één ventilator worden bediend (zie tekening
A.B. 18). De ventilator is dan in een interne ventilatiekoker
geplaatst.
De ondergrondse luchtkanalen worden gemetseld met
kalkzandstenklinkers als steenmuur of het ondiiepe gedeelte
als halfsteensmuur.
De afmetingen van de luchtkanalen zijn in alle gevallen
afhankelijk van de capaciteit van de ventilator.
hoekijzer oanpossen
afdekking - kanalen,
vloer en kanalen moeten
berekend zgn op wieldruk
van transportmiddelen
DOORSNEDE
ventilatiekanaal
afmetingen kanaal en zijkonolen
afhankelijk van ventilator -
grootte en capociteit
Luchtverdeliitj.'met ondergrondse kqnolen en zijkonolen SA
Barenbrug Holland B.V., Oosterhout (Gld.
Postadres: Postbus 4. Arnhem. Telefoon (08818) 545
Alvorens ventilatoren te kopen, is het verstandig na te
gaan of de aanwezige electriciteitskabel wel voldoende ver
mogen kai\ leveren (1 pk vraagt 0.736 kw/uur.
Bij het berekenen van de capaciteit van de ventilator is
het verstandig om uit te gaan van de benodigde hoeveelheid
lucht voor uien, zodat de ruimte geschikt is voor het be
waren van uien.
AFMETING LUCHTKANALEN
|yE afmeting van het luchtkanaal wordt aangepast aar
de capaciteit van de ventilator. Hierbij wordt bij voor
keur een luchtsnelheid in het luchtverdeelsysteem van 6
meter per seconde aangehouden.
Formule: afmeting beginkanaal in m2
luchtcapaciteit ventilator in m3/uur
3600 sec. x 6 m snelheid
Voorbeeld. Voor een ruimte van bijvoorbeeld 5 m breed
en 15 m lang wordt een beluchtingssysteem toegepast vol
gens tekening A.B. 18. Voor uien moet de ventilator dan een
capaciteit hebben van 75 m2 x 450 m3 is circa 34000 m3
lucht per uur of 17000 m3 lucht per kanaal bij 20 mm w.k.
tegendruk. De netto afmetingen van het inlaatluik en de in
terne ventilatiekoker worden dan:
34000 m3 lucht per uur is circa 9 m3 lucht per seconde:
6 meter luchtsnelheid per seconde is 1,5 m2 of afgerond
125 x 125 m (Let wel op de grootste doorsnede van de ven
tilator!).
De afmetingen van elk luchtkanaal zijn in dit voorbeeld
aan het begin 1,5 m2: 2 luchtkanalen is 0,75 m2 of 85 x 85
cm binnenwerks gemeten, dus 85 cm breed en 85 cm diiep.
Voor een goede luchtverdeling dienen de 2 luchtkanalen
aan het eind een hoogte of diepte te hebben van 25 cm.
Het inlaatluik, de interne ventilatiekoker en het kanaal
onder de interne koker zijn dus in dit voorbeeld netto 125 x
125 cm. De luchtkanalen naar de interne koker elk 85 x 85
cm!
Meer gegevens en tekeningen zijn te verkrijgen bij uw
bedrijfsvoorlichter.
De vorige week werd er reeds op gewezen dat te ver
wachten valt dat een deel van de onder bijzonder slech
te omstandigheden gerooide aardappelen in het Zuid-
Westen niet geschikt zullen blijken te zijn voor afzet in
de consumptiesektor. Voor minder goede partijen be
staat grote kans dat deze niet aan de kwaliteitseisen
voor export en binnenland voldoen. Dit blijkt ook onder
meer bijv. bij de noteringen op de aardappelmarkt te
Milaan waar de Nederlandse Bintje altijd een zeer goede
naam had en hoge noteringen kon worden gemaakt. De
laatste berichten luiden dat de handel daar een kalm ver
loop had en er weinig vraag naar Nederlandse Bintje was
omdat de kwaliteit te wensen overlaat! Aardappelen uit
Zuid-Duitsland noteren daar nu evenhoog als onze Bin
tje! Door export van dubieuze partijen wordt de kans
gelopen dat de goede naam van onze Nederlandse aard
appel verspeelt wordt en de jarenlang met zorg opge
bouwde exportmarkten deels verloren gaan.
Nogmaals wordt er van bevoegde zijde op gewezen de
kwaliteit van de opgeslagen aardappelen goed te bekij
ken, tijdig maatregelen te nemen, en te beslissen wat er
met de minder goede partijen moet gebeuren. Nu is afzet
naar de zetmeelindustrie nog mogelijk. Bij onvoldoende
aanvoer kunnen deze fabrieken niet blijven draaien en
stoppen ermee. Dan valt te verwachten dat ook de voer-
aardappelmarkt, die zich daardoor nog op een redelijk
peil kon handhaven, in elkaar zakt!
Dan wordt de aardappelmarkt-situatie nog ongunstiger
dan die nu al is. Maak van de gelegenheid gebruik om
minder goede partijen nu af te zetten!
