9L*-n
Tuinbouwcommissie
vergaderde
Zwakke stemming op de fruitmarkt
DINGEN VAN DE WEEK
BETER SOCIAAL EN FiSCAAL
KLIMAAT NODIG
I-IET Nederlandse belastingstelsel is moordend voor
de kleine zelfstandige. Reservering is vrijwel on
mogelijk, met gevolg dat bij elke tegenslag de boeren en
tuinders massaal naar de Rijksgroepsregeling Zelfstandi
gen van de Bijstandwet worden verwezen. Aldus de heer
M. J. Goud in zijn openingswoord tijdens de op woensdag
28 november j.l. gehouden vergadering van de Tuinbouw-
kommissie der ZLM.
De heer Goud benadrukte dat het fiscale inkomen van
de zelfstandige slechts wat het verteerbare deel betreft
vergelijkbaar is met dat van een loontrekkende. De laat
ste kan desgewenst alles schoon opmaken. Dat mag de
agrarische ondernemer niet. Hij moet overhouden voor
nieuwe investeringen, voor zijn oudedagsvoorziening en
vooral ook voor het opvangen van risico's. De noodzaak
van dat laatste is dit jaar duidelijke dan ooit tot uiting ge
komen. De bedrijven zijn echter door de fiscus zo uitge
hold, dat eventuele reserves meestal geleidelijk verdwe
nen zijn.
De toezegging van minister Van der Stee, dat geen
levensvatbaar bedrijf verloren mag gaan als gevolg van
de wateroverlast is een zeer bekend geluid. Het zijn pre
cies dezelfde woorden die de toenmalige minister Lardi-
nois bezigde bij het aankondigen van de overbruggings
regeling voor de fruitteelt. Het is ook een herhaling van
hetgeen minister Van der Stee zei tegen de fruittelers
in Limburg en Noord-Brabant, toen hun oogst dit jaar door
nachtvorst verloren was gegaan. Tot nu toe betekende
het doodgewoon dat er geld geleend kon worden via de
Rijksgroepsregeling Zelfstandigen. Althans, wanneer men
zodanig in de knoei zit dat de bank anders geen geld
meer wil verschaffen. Maar met die leningen worden de
bedrijven nog zwaarder belast dan ze al waren en zo gaan
ze dus verzwakt een nog moeilijker toekomst tegemoet.
HET MOET ANDERS
IVE vergadering ondersteunde volledig de opmerkin-
gen van de heer Goud. Unaniem was men van me
ning dat met klem moet worden aangedrongen op verbe
tering van 'het fiscale en sociale klimaat. De kollega's in
onze buurlanden verkeren hierbij in een veel gunstiger
positie, speciaal wat de belasting betreft. Sociaal gezien
verkeert de kleine zelfstandige ook in een weinig benij
denswaardige positie. Aan mooie woorden en beloften
heeft men niets; de werkelijkheid is dat er te weinig ge
beurt. Bedrijfsbeëindiging lost ook niets op, want het
heeft geen zin om het leger werklozen te vergroten.
Overigens was er ook nog wel waardering voor de Rijks
groepsregeling Zelfstandigen. Maar het moet naar het
oordeel van de kommissie zo zijn dat daar slechts een en
keling in bijzondere omstandigheden gebruik van moet
maken Niet dat honderden of duizenden daar op aange
wezen zijn, omdat ze de normale bedrijfsrisico's niet meer
kunnen opvangen.
INKOMEN KLEINFRITTELERS 40 LAGER
IN een overzicht betreffende de gang van zaken in de
diverse tuinbouwsectoren kwam naar voren dat de
moeilijkheden zich opstapelen.
De bloembollentelers kregen lage prijzen voor hun tul
pen, terwijl ze nu zeer hoge kosten moeten maken om hun
gadiolen uit de modder te halen ent droog te krijgen. De
glastuinders hebben te maken met snel stijgende verwar-
mingskosten. Lichte olie is zo duur dat men de kachels
maar onbenut laat, doch daarmee komt een winterteelt
te vervallen en dus een liinK: stuK van net tuun cu in
komen. De fruittelers hebben een redelijk jaar. Gezien
de kleine oogst in de EEG vallen de prijzen echter tegen.
De Golden Delicious is zelfs goedkoop eni dat is de appel
waar men het op de moderne bedrijven van moet hebben.
Zeer somber is de situatie bij de teelt van klein fruit.
Vorig jaar was de omzet bij de veiling te Kapelle afge
rond 3 miljoen gulden; dit jaar slechts 2 miljoen. Houdt
men rekening met de inflatie, dian komt het neer op een
daling van ongeveer 40 Dat is natuurlijk catastrofaal
en de gevolgen zijn dan ook al merkbaar. Vooral wat be
treft de bramen kwam de klap erg hard aan.
GEEN ROOIPREMIE
rEiR teleurgesteld was de vergadering over het niet
doorgaan van de rooipremie. Er is nog steeds te veel
fruit. Uit de markt nemen door interventie kost meer dan
rooien met subsidie. Het is weliswaar niet gewenst dat er
op grote schaal wordt gerooid op de specifieke fruitbe-
drijven, maar wel zou een rooipremie een belangrijke bij
drage kunnen leveren bij de structuurverbetering, b.v. via
ontmenging en ook bij bedrijfsbeëindiging van oudere
telers zonder opvolger.
Het is onbegrijpelijk dat EEG-landbouwcommissaris
Lardinois het voorstel voor de rooipremie van de agenda
heeft afgevoerd nadat er voordien al een positief besluit
was genomen. Volgend jaar is er wellicht weer een fruit-
crisis. Maar als men dan een beslissing heeft genomen,
kan een nieuwe opleving opnieuw worden gebruikt om
maar ades op zijn beloop te laten. Uiteindelijk wordt
waarschijnlijk het toch een doorgaan van de koude sane
ring, met verkapte nationale maatregelen in Frankrijk
en Italië om daar de telers op de been te houdeh.
Dit alles is erg deprimerend voor de Nederlandse fruit
telers. Voorzitter Goud wees er op dat door dit alles het
voortbestaan van de fruitteelt in ons land op het spel komt
te staan. Dat blijkt ook uit de voorlopige gegevens van
het ZLM fruitteeltstructuurrapport dat wordt samenge
steld. Er zijn bijna geen bedrijf sop volgers, want de jon-
gexen zien net niet meer zitten, bovendien ontoreez.t het
geld voor de noodzakelijke vernieuwing en herinplant.
DURE OLIE VOOR GLASTUINDERS
yOORAL op de kleinere glasbedrijven, zoals die in
Zeeland en Noord-Brabant voorkomen, werd veel
lichte olie gebruikt voor verwarming. Die is nu zo duur,
dat de stookkosten in de winter op 15 ct per krop sla zou
den komen. Wie niet op aardgas kon overschakelen is dus
de dupe.
Voor aardgas zijn de prijzen nu bekend De grootver
bruikers, boven 170.000 m3 per jaar, betalen 4.440,aan
vastrecht per jaar en tot 1 april 1975 8.11 ct per m3, daar
na tot 1 oktober 1975 8.88 ct per m3. De vastrechtkosten
meegerekend betekent dat in de praktijk een m3-prijs tus
sen de 9V2 en lil Va ct. Per 1 oktober volgend jaar is er
echter weer kans op een aanzienlijke verhoging.
Voor* de kleinverbruikers (95 van de glastuinders in
ons gebied) met een afname van minder dan 170.000 m3
per jaar, wordt het vastrecht verlaagd tot 96.per
jaar. Verder zal het gehele jaar, dus van 1 januari tot 31
december 1975. 'n prijs gelden van 16 ct per m3, waarbij
vanaf 30.000 m3 een reduktie zal worden gegeven van 6.2
ct. Dit houdt in dat men bij een verbruik van b.v. slechts
30.000 a 40.000 m3 aardgas per jaar vrij duur uit is, met
eeni gemiddelde prijs van 15 a I6V2 ct per m3. Gebruikt
men 80.000 m3 of meer per jaar dan daalt de gemiddelde
prijs tot 11a 12 ct per m3. "Wel moet bedacht worden dat
er nog meterhuur bovenop komt. Is de metercapaciteit
16 m3 of minder per uur, dan wordt geen metemuur be
rekend maar bij een capaciteit van b.v. 50 m3 is de meter-
huur 18,per maand en bij een capaciteit van 100 m3
zelfs 35,per maand.
(Zie verder volgende pagina.)
Op de fruitmarkt was ook de vorige week sprake van
een zwakke stemming. Nu is dat geen bijzondere om
standigheid in deze tijd van het jaar waarin er zovele
aanslagen op de huishoudportemonnai worden gepleegd
en we bovendien ook moeten erkennen dat er gewoon
teveel appelen van mindere kwaliteit worden aange
voerd. Er is dit najaar veel opgeslagen in de schuren
van de telers. Dat fruit moet nu weg maar de kwaliteit
is niet optimaal, integendeel, de appels zijn erg geel ge
worden en de smaak is meestal niet meer wat de mo
derne consument van een appel verwacht. Het is op
nieuw een vervelende zaak waar we mee te maken
hebben want de appelmarkt in het algemeen en de
naam van de Golden Delicious in het bijzonder wordt
-er niet mee gediend.
Hierdoor kon het vorige week gebeuren dat de meeste
partijen Golden Delicious verkocht moesten worden voor
39—-35 cent per kg. Vanuit Zeeland werd plaatselijk nog
al wat verladen vcror Finland in de maat 60-70 mm. Hier
voor werd dan 35 ct per kg betaald en de animo bij de
telers om hiervoor te leveren was groot.
Cox's Orange Pippin uit het koelhuis werd wat duur
der en kwam op 99—98 cent per kg voor de grote maten
en rond 80 cent voor de klasse I 66-70 mm. Goudreinette
deed voor de gewone variëteiten klasse I in de meest
gevraagde maten rond 75 cent per kg en de rode noteer
den ongeveer 10 cent hoger. Het aanbod werd de vorige
week op de veilingen bewust klein gehouden vanwege
de aktie van de vrachtwagenchauffeurs. Hierover meer
in de rubriek „Dingen van de Week".
Het ontbreken van exportmogelijkheden had ook ge
volgen voor de perenmarkt. Conference kwam in de gro
te maten op 4548 cent per kg en de maat 55-60 mm
werd rond 40 cent per kg verkocht. Legipont steeg in
Goes-Krabbendijke in de grote maat tot even boven
50 cent per kg voor de grote maat klasse I. Zwak in de
markt lag de Doyenné du Cornice waarvan het aanbod
groot bleef. De meest gevraagde maten kwamen op
rond en soms zelfs nog iets beneden 50 cent per kg en
dat betekende een dieptepunt voor dit seizoen. In de
komende weken zal er nog een groot aanbod komen
van deze op zich fijne handpeer. waarvan echter het
grote nadeel is, dat de exporthandel er weinig belang
stelling voor heeft. Saint Remy stoofperen stegen tot
rond 55 cent per kg voor de meest gangbare maten. De
industrie zorgde voor een goede bodem in de appel
markt op 27 cent per kg voor de witte industrie-appelen.
TN de afgelopen periode hebben we kennis kunnen
nemen vah het voorstel van de Europese commis
sie inzake de landbouwprijzen voor het seizoen 1975
1976. We hebben begrepen dat het zal gaan om een ge
middelde stijging van plm 10%. Voor wat onze sektor
betreft is er het voorstel de garantieprijzen met 11 te
verhogen. Dat wil zeggen dat het interventieprijsniveau
met 11 zal worden opgetrokken. We kunnen overigens
alleen maar hopen dat dit systeem niet in werking zal
moeten treden voor de oogst van het volgend jaar want
wanneer men zijn groenten en fruit moet verkopen tegen
de interventieprijs. Dan maakt men op geen stukken na
de kostprijs! Daarom kan ook worden gesteld dat onder
normale omstandigheden de verhoging van de garantie
prijs in onze sektor geen gevolgen heeft voor het prijs
peil van de consument. Wij kunnen eenvoudig niet pro
duceren tegen de prijzen die als minimumprijs gelden.
We hebben ook begrepen dat voor tomaten en komkom
mers de minimuminvoerprijs met 10 extra zal worden
verhoogd en dat is op zich een belangrijke zaak want
vooral van de Nederlandse kant is dikwijls gepleit voor
een betere bescherming van de E.E.G.-markt tegen dum
pende invoer uit met name de Oostbloklanden.
Overigens zal de Europese commissie voor 1 april met
een geheel nieuw voorstel komen voor de sektor kas-
groenten en er gaan stemmen op om monetaire E.E.G.
compensaties voor deze sektor geheel af te schaffen.
I7R is binnen de E.E.G. nog al wat kritiek op het be-
leid dat Nederland voert met betrekking tot de
gasvoorziening aan tuinders. Men stelt dat dit te goed
koop ter beschikking wordt gesteld. Overigens is het ook
zo dat de prijs welke onze tuinders voor het aardgas
moeten betalen nog altijd hoger ligt dan de prijs waar
voor wij het aardgas aan b.v. West-Duitsland aan de
grens afleveren!
Toch vrezen wij dat de tuinders in de toekomst reke
ning zullen moeten houden met hogere gasprijzen. We
zijn beslist niet optimistisch over de ontwikkeling van de
energiekosten in de toekomst. We lazen een uitspraak
van een direkteur van de Kon. Shellgroep over de ont
wikkeling van de energie behoefte in de toekomst en
de noodzaak om geweldige investeringen te doen om
aan deze energiebehoefte te voldoen.
De hogere olierekening welke de olieproducerende lan
den hebben gepresenteerd trekt zijn diepe sporen door
het Westeuropese economische leven dat geheel was in
gesteld op stijgende energieconsumptie tegen een lage
prijs. We zullen moeten leren leven met duurdere ener
gie en dat zal zoals we in ons gebied dikwijls zeggen
„uit de lengte of uit de breedte" moeten komen. Ook
als tuinders die veel energie gebruiken, zullen we ons
in moeten stellen op hogere kosten in de komeqde jaren
en deze zullen waarschijnlijk alleen opgevangen kunnen
worden door een nog grotere en efficiëntere produktie
per bedrijf met hierdoor grotere bedrijven en een markt
welke een niet veel grote produktie vraagt. De gevolgen
hiervan zullen naar we aannemen zijn dat het aantal kleine
ondernemers verder zal afnemen. We verwachten beslist
geen gemakkelijke tijd voor onze kastuinbouwsektor. Dat
geldt echter voor vele sektoren en niet alleen in de tuin
bouw.
\70RIGE week zijn we ook in ons gebied bepaald ge
worden bij de aktie van de vrachtwagenchauffeurs
tegen de invoering van de tachograaf en het rijtijdenbe
sluit. Toen de aktie vrijdagmorgen werd beëindigd meen
de elke partij dat hij gewonnen had en dat is een be
langrijk gegeven!
De export van onze land- en tuinbouwprodukten lag
stil toen de vrachtwagenchauffeurs tot blokkade van vei
lingen over gingen. De aanvoer werd zoveel mogelijk af
geremd maar zeker is dat er een belangrijke schadepost
is ontstaan voor onze tuinbouw in het algemeen.
De Nederlandse veilingen stelden dat ze begrip had
den voor de bezwaren tegen het rijtijdenbesluit. Er zul
len vooral voor onze sektor ook aanpassingen noodzake
lijk zijn. Van vele kanten is in de afgelopen maanden
het ministerie van Verkeer en Waterstaat benaderd over
de wenselijkheid van aanpassing van het besluit voor het
vervoer van snel bederfelijke produkten. Wanneer wij
onze verse groenten, bloemen enz. niet meer op de ge
groeide snelle wijze bij de afnemers in het buitenland
kunnen brengen, zal dat een terugslag voor onze afzet
mogelijkheden betekenen.
De organisaties van veevoerders hebben de laatste
maanden bij herhaling aangedrongen bij de Minister op
een gesprek. Het Centraal Bureau van de Tuinbouwvei
lingen en de bond van groenten en fruitexporteurs heeft
begin oktober schriftelijk bij het Ministerie van Verkeer
en Waterstaat aangedrongen op aanpassing en overleg
voor het vervoer van onze produkten.
Tot nu toe is er nog niet eens antwoord op dat schrifte
lijk verzoek ontvangen.
We moeten zeggen dat staatssecretaris van Huiten in
dezen een bijzonder halstarrige houding heeft aangeno
men. Wanneer we zien hoe deze staatssecretaris zich
heeft bezig gehouden met b.v. het Oosterschelde zaak
en hoe hij al heel gauw met zijn portefeuille zwaaide voor
het geval de Tweede Kamer zijn zienswijze niet zou vol
gen, dan hadden we toch een andere houding verwacht
ten aanzien van een voor een belangrijke Nedeilanase
bedrijfstak zo urgente zaak. Dat er eerst een blokkade
moest komen alvorens de regering bereid was tot be
spreking over herziening van het rijtijdenbesluit vinden
we een kwalijke zaak. Waarom moet het in ons land
steeds zover komen alvorens er aan redelijke wensen
voldaan kan worden. We weten helemaal niet wat er uit
de onderhandelingen naar voren zal komen maar om
het gesprek dat er nu komt hebben de verschillende or
ganisaties maanden geleden reeds gevraagd.
