Rond do
Schelde
Toenemende achterstand zonder
veel hoop
UIT DE
PRAKTIJK
Redden van de oogst - Veel
hangt af van weinigen!
Produktschap voor Aardappelen -
Aardappelsituatie nog onduidelijk
Zo ploeteren we maar door!
6
Toen uw overzichtschrijver voor OOST ZEEUWSCH-
VLAANHEREN in het nummer vaai 5 juli j.l. de pessi
mistische gedachte, dat we wel eens een periode met
een teveel van (het toen goede) regen op het verkeerde
moment zouden kunnen krijgen, naar de achtergrond
bande, heeft hij in de verste verte er geen enkel ver
moeden van gehad dat deze woorden realiteit zouden
kunnen worden. Nu zitten we er echter mee en het zit
goed fout! In ons gebied zit er naar schatting nog 70
van de aardappelen en uien in de grond en moet er
minstens 604>5 van de suikerbieten gerooid wor
den. De oogst der bruine bonen vordert moeizaam.
We hebben echter 36 uur droog weer achter de rug
en moeizaam komt het werk op gang. Laat ons hopen
dat de weersomstandigheden gunstig mogen worden, dan
bestaat er nog een mogelijkheid dat er nog een gedeel
te kan worden gered. Ook de hulp van buiten de provin
cie komt op gang, terwijl er militaire vrijwilligers kun
nen worden ingeschakeld. Het is met grote waardering
en dankbaarheid dat deze hulp wordt aanvaard en het
wordt steeds duidelijker en nadrukkelijker geaccen
tueerd hioeveel er wel afhangt van hoe weinigen!
Het Nederlandse volk begint thans in te zien, hopen
wij. dat goed voedsel betaald moet worden, opdat de
beheerders van ons landschap, die acht procent aan
ons nationaal inkomen en vijf-en-twintig procent aan
onze uitvoer bijdragen, zeker moeten zijn van een men
selijk bestaan. Onze hard werkende bevolkingsgroep
heeft daar recht op!
|\E uitzonderlijk slechte omstandigheden waaronder
dit jaar de aardappelen geoogst moeten worden, is
vanzelfsprekend ook in de bestuursvergadering van het
Produktschap voor Aardappelen besproken. In toene
mende mate maakt men zich ongerust of de oogst nog
wel geborgen kan worden. Vooral van de kant van de
landbouw vond men het nog moeilijk om voorspellin
gen over de afloop te doen, terwijl het wel steeds moei
lijker wordt om dienaangaande optimistisch te blijven.
Door dfl^vele regens is er b.v. ook veel grond wegge
spoeld, waardoor in een aantal gevallen de aardappelen
al bloot zijn komen te liggen. Afgezien van het kwali
teitsverlies geeft dit meer kans op bevriezing. Verder
is een enkele dag mooi weer niet voldoende om te kun
nen beginnen; daarvoor is het land veel te nat. Daar
komt dan nog bij, dat wanneer het eenmaal zover is.
rekening gehouden moet worden met een veel lagere
capaciteit van de machines. Tenslotte zal ook de kwa
liteit nog problemen gaan geven, mede door de lage
grondtemperaturen, die wij mogen verwachten. Ook de
handel bleek de situatie steeds somberder in te zien, al
vond men het nog niet veel zin hebben er nu al over te
praten, welk deel van. de oogst nog boven de grond zou
komen? Het bestuur was wel van mening, dat er nog
geen aanleiding bestaat om te veronderstellen, dat er
niet genoeg aardappelen voor consumptie beschikbaar
zouden komen.
Hoewel wij het er mee eens zijn dat het nog te vroeg
is om al paniekerig te gaan doen over de voorziening,
hadden wij toch verwacht dat het bestuur in deze open
bare vergadering wat meer inzicht zou hebben gegeven
Toen enkele maanden geleden de Directeur-Generaal
van de landbouw aan de provincie Zeeland een bezoek
bracht om de droogteschade in ogenschouw te nemen,
hadden we nooit en te nimmer kunnen vermoeden, dat
de minister van Landbouw reeds deze herfst in dezelfde
gebieden de geweldige wateroverlast zou komen opne
men. Een groot contrast van de omstandigheden waar
mee we dit oogstjaar worden geconfronteerd. Ruim zes
weken hebben we nu al te kampen gehad met een ge
weldige wateroverlast en ondanks alle hoop op weers-
verbetering ervaren we, dat het land steeds minder be
gaanbaar begint te worden. Het zal daarom gézien de
korte tijd die ons nog rest heel moeilijk zijn om nog al
Met het voortschrijden van de tijd, wordt het steeds
kritieker voor de nog te oogsten produkten. Ook in
WALCHEREN staat de tijd niet stil. Eike dag wordt
er nog wat geknabbeld aan de oppervlakte, welke nog
op het veld is. De bruine bonen zijn nu voor een groot
gedeelte aan de ruiter gezet. Op enkele bedrijven staan
ze nog op stam. Ook het verzamelen van uien gaat nog
gestadig door. Alles wat maar enigszins boven de grond
is, kan nog wel eens wat aan worden gedaan. Zo tus
sen de buien door zijn er ook wat bruine bonen bin
nengehaald of ter plaatse gedorsen. Met wat kunstmatig
drogen zijn ze dan nog wel op het goede vochtgehalte
te krijgen. Hoewel de bonen wat hebben geleden, is de
kwaliteit toch nog redelijk. We zagen ook nog stamsla-
honen voor de zaadoogst op het veld. Deze zijn voor
zaaizaad niet meer geschikt. Mogelijk nog voor vee
voer!
Ook het rooien van de suikerbieten gaat nog in een
traag tempo door. Op een droog perceel wordt er nog
wel eens wat met een rooier geoogst. Ook in handwerk
wordt op veel bedrijven gerooid. De noodzaak van het
beschikbaarhebben van koppen en blad voor veevoer
speelt hierbij ook een rol. De voederbieten zijn nu voor
een groot gedeelte geoogst. De rooicapaciteit voor sui-
Op alle mogelijke manieren wordt geprobeerd nog
iets van de oogst te redden!
over hetgeen men nog kan doen. Vast staat immers op
dit ogenblik, dat een groot deel van de consumptie-aard
appelen nog gerooid moet worden
Vast staat ook, dachteh wij, dat er in de aardappelen,
die nu nog gerooid kunnen worden, nogal wat gebreken
zullen voorkomen. Nu geeft ide voorlopige oogstraming
die begin september lis gehouden, wel aan, idait !de aardap
pelproduktie, maar dan inklusief de vroege- en poot-
aaTdappelen bijna 200.000 ton groter zijn (dan vorig jaar.
Maar dan moet er wel rekening mee worden gehouden,
dat de areaaal-uitbreiding te danken is aan een groter
areaal pootaardappelen. Met andere woorden: Volgens
de raming van begin september zou er een kleiner aan
bod van consumptie-aardappelen zijn dan vorig jaar.
Hoewel de exportkansen nog ieen onzekere faktor vor
men, mag voorzichtig gezegd, toch wel aangenomen
worden, dat het aanbod van consumptie-aardappelen die
aan de huidige kwaliteitseisen voldoen, wel krap zal
worden. Wij hadden dan ook gehoopt, dat in deze open
bare vergadering al tot een principe-uitpraak zou zijn
gekomen dat, wanneer de voorziening dit nodig maakt,
de kwaliteitseisen zullen worden aangepast. Wellicht is
hierover wel gesproken in de besloten vergadering.
OOGST 1973t
Bij de agenda waren ook heel wat cijfers gevoegd over
consumptie-aardappelen van oogst 1973. Opvallend is,
dat de gemiddelde telersprijs in dat jaar nog niet is
tegengevallen. Rekeninghoudend met de gemiddelde af-
les te redden wat nog op de akker staat. Het is om moe
deloos van te worden nu er een zo groot kapitaal in het
water ligt en nu we aan vele verplichtingen misschien
niet meer kunnen voldoen. Overmacht is het juiste
woord, maar daar zijn we niet mee gered. Wanneer we
zo eens in de omgeving rondkijken, dan ligt er nog een
heleboel werk te wachten en we moeten ons nog geluk
kig prijzen, dat er reeds hulpakties van start zijn gegaan.
Via radio, t.v. en pers komt onze benarde positie bijna
dagelijks in het nieuws en ook dat is van 'belang voor
een eventuele oplossing van onze proiblemen. Bijzonder
moeilijk is het om onder deze natte omstandigheden
overal hulp in te zetten daar op meerdere percelen nog
niet te vertoeven is. Met man en macht hopen we echter
aan de slag te kunnem gaan waar het maar enigszins mo
gelijk is. Ook de inzaai van de wintertarwe lijkt niet
meer mogelijk te worden en noodgedwongen zullen we
daarom ons heil moeten zoeken in de inzaai met zomer-
tarwe. Geheel ons bouwplan voor het volgend jaar zal
wel op de helling moeten en we zullen door de omstan
digheden gedwongen maar moeten handelen naar de
toestand van het moment. In eerste instantie zullen we
moeten redden wat er nog te redden valt en dan pas
kunnen we weer verder zien. „Komt tijd. komt raad",
zullen we maar hopen.
kerbieten is in ons gebied nu wat uitgebreid. Waren er
reeds twee zesrijige rooicombinaties bij een tweetal
loonwerkers, thans zijn er nog twee combinaties aange
schaft door enkele loonwerkers. Eén van de combina
ties heeft de mogelijkheid het gehakselde blad en kop
pen op de wagen te brengen.
Deze machines kunnen onder enigszins redelijke om
standigheden een capaciteit van 510 ha per dag per
combinatie halen. Vermoedelijk zal bij een vlotte gang
van zaken het transport nog een knelpunt zijn. Samen
werking met transportmateriaal zal dan ook de oplos
sing kunnen zijn. Het geheei nog eens overziende, kun
nen we constateren, dat er een nog steeds toenemende
achterstand in de werkzaamheden is. Wanneer het nog
eens enigszins werkbaar weer wordt, kan er met flink
wat hulp van buitenaf, en de bereidheid daartoe fs er,
nog veel gedaan worden aan o.a. uien. Hopeliik komt er
ook nog eens een tijd dat de suikerbieten en de snijmais
voor een groot gedeelte met de machine kunnen worden
geoogst. Resteren nog de aardappelen. Oogsten in hanu-
werk lijkt hier een ondoenlijke zaak, zeker voor onge
schoolde krachten. Voor dit produkt vrezen we dan ook
nog het meest, wat betreft de oogstkansen. Veel zal ook
afhangen van de weersomstandigheden de komende
maanden. Krijgen we op korte termijn vorst van beteke
nis, dan kunnen we de aardappelen wel definitief af
schrijven.
Hopelijk zullen de opgezette hulpakties nog goed werk
kunnen doen. Hiervoor zijn twee voorwaarden zeer be
langrijk, n.l. gunstig weer en een redelijk tarief. Moch
ten de kosten van het oogsten groter zijn dan de waarde
van het produkt, dan heeft oogsten uit economisch oog
punt geen zin!
betering zal komen. We blijven hopen en we rekenen
er op dat onze beste lezers er ook zo over blijven den
ken.
Wat moeten wij uit de WESTHOEK schrijven? Opti
mistisch, dat kunnen we niet, pessimistisch, dat willen
we niet! Dan moet het er maar tussen in zitten! Onze
buurman heeft 21 november nog wel eens aardappelen
gerooid en het ging nog aardig goed ook en de grond
was toch altijd wel 35 a 40% afslibbaar. Natuurlijk
kunnen er voor die datum ook allerlei andere dingen
gebeuren. We denken maar niet aan vorst e.d. Overigens
reageert een boer in deze tijd wel erg naar het moment.
Gaat het weer regenen, dan ziet hij alles verloren; komt
er weer wat wind en daarbij ook nog wat zon, dan ziet
hij het ineens nogwel zitten, 't Is overigens wel een be
grijpelijke reactie en wij hebben ons in de loop der ja
ren maar aangeleerd om niet teveel in 't land te gaan
kijken wanneer het veel heeft geregend, 't Is wellicht
struisvogelpolitiek, maar er is toch niets aan te doen
en in ieder geval blijf je er wel wat rustiger onder. Ver
leden week zaterdag zijn er zo hier en daar weer wat
aardappelen gerooid. Natuurlijk ging het niet gewel
dig, maar alle beetjes helpen! Waar af gaat en niet bij
komt, zit vooruitgang in! Wanneer het weer ons nog
eens wat beter gezind gaat worden, zal de hulpaktie
ook kunnen gaan werken. We hopen dat zij vruchten
kan afwerpen. Verder is belangrijk, dat zij die ver ge
vorderd zijn met de werkzaamheden, ook anderen bij
springen. Ploegen is enorm belangrijk, maar we
kunnen onze aardappelrooier niet op stal zetten en an
deren laten zitten! Solidariteit moet nu echt werkelijk
heid worden. De offers die sommigen zullen brengen,
zullen door anderen zeker dankbaar aanvaard worden!
't Ploegwerk komt ook wel op gang, maar om te zeggen
dat er nu al zoveel geploegd is, dat is zeker niet 't geval,
't Zaaien, dat toch ook nodig moet gebeuren, mop ten wp
helemaal maar vergeten. Zo gaan en ploeteren we maar
door, iedere keer hopende, dat er nu toch eindelijk ver-
zet per maand, komt de gemiddelde jaarprijs uit op
16,20 voor alle rassen klei-aardappelen. Voor de Bintje,
welk ras 81 van het areaal beslaat, kwam deze prijs
uit op 15,20. Gezien de prijzen in dit voorjaar zou men
een lager niveau verwacht hebben. Dit neemt niet weg,
dat de gemiddelde prijs toch ƒ10 lager ligt dan van oogst
1972. Bij de zand-aardappelen kwam de gemiddelde jaar
prijs uit op 14 25 of wel 3,25 minder dan van oogst
1972.
Aan een gemiddelde besomming per ha berekent het
produktschap voor de klei-consumptie-aardappelen een
bedrag van 6030 en voor de zandbintjes een bedrag van
een gemiddelde exportwaarde van 21,50 per 100 kg.
eengemiddelde exportwaarde van 21,50 per 100 kg.
Van deze hoeveelheid ging 87 naar de EEG-landen,
waarvan 71 %naar West-'Duitsland, 6 naar de rest
van Europa en 7 buiten Europa.
OSKAM
Door de ellende gedreven zijn nog enkele regels aan
onze dichtader ontsproten:
Rijk met veel wateroverlast belaan,
wordt de landbouw bedreigd in haar bestaan.
Drassige weiden en p assen in 't veld,
een toppunt van modder, wat ons allen bekneld.
Gewassen in 't water, machines verzakt,
zo is de hoop van veel mensen verzwakt.
Noodweer in Zeeland bij dag en bij nacht,
Zes weken regen, wie had dat verwacht?
Uien bonen en aardappelen rot,
gerooide bietenakkers geheel nu kapot.
Voor de inzaai van tarwe nimmer nog kans,
dat is van de toestand nu de balans.
Problemen te over en schade genoeg,
dat is wat de boer nu heeft voor de' boeg.
Ontstellende kosten en groot is 't verlies,
dat is niet te torsen, hoe je het ook kies.
Met hulp van velen en geld van de Staat,
is nog wat te redden; 't is nog niet te laat!
