Op bezoek
bij:
L. HAGE
te
St. Annaland
Diepdel versrapport
Unie van Waterschappen
10
EEN TWEE-MANS VOLLEGRONDSBEDRIJF
VAN 4V2 HECTARE
VOOR de toenemende mogelijkheden die de mecha
nisatie biedt, worden steeds meer tuinbouwgewas-
sen in 't groot op akkerbouwbedrijven geteeld. Denk aan
doperwten, dubbele princessebonen, spinazie, tuinbonen,
maar ook aan bewaarkool, prei, kroten, enz. De fabrieken
kunnen al deze produkten tegen vrij lage prijzen kontrak
teren. Zaaiuien kan men al vele jaren tot de landbouw
gewassen rekenen, knolselderij en spruiten worden er
geleidelijk aan toegevoegd. Vroeger rekende men per
roe, nu per ha.
Dit alles heeft tot gevolg dat de ondernemer, die in
totaal over slechts enkele bunders kan beschikken, aan
voornoemde „tuinbouwgewassen" niet meer voldoende
kan verdienen. De toekomt voor het kleine vollegronds-
OMMEZWAAI NA HERVERKAVELING
DIJ de ontwikkeling van het bedrijf heeft de herver-
0 kaveling een hoofdrol gespeeld. Indertijd lag de
grond verspreid over 13 percelen. Als rechtgeaarde Sint
Annalander verbouwde de heer Hage daarop vroege aard
appelen, uien en later ook gladiolen, maar tevens naar
verhouding ook veel graan, suikerbieten en dergelijke
extensieve landbouwgewassen.
Bij de verkaveling werd het aantal percelen terugge
bracht tot twee, namelijk 3.40 ha aan de Zoetwaterweg,
vrij dicht bij het dorp en 1.16 ha in de Suzannapolder.
Door die concentratie van de grond kwamen er veel gun
stiger mogelijkheden voor intensieve teelten. Omstreeks
1960 besloot de heer Hage derhalve minder landbouw
gewassen te gaan verbouwen en zich meer toe te leggen
op tuinbouw. Als aanloop hiertoe werd eerst een tuin-
bouwcursus gevolgd, onder leiding van de heer A. C. van
Heusden. Aan dat onderwijs denkt hij nog steeds dank
baar terug. Vooral van het economisch inzicht dat hem
toen door de heer Van Heusden werd bijgebracht profi
teert hij als het ware nog elke dag. Ook de begeleiding
van de nieuwe teelten door het consulentschap voor de
tuinbouw (o.a. de heer Bayense) werd erg op prijs ge
steld.
ZEER INTENSIEF TEELTSCHEMA
("JESTERKT door de nieuw verworven tuinbouwken-
nis werd het teeltplan geleidelijk intensiever. Eerst
via witlof en princessebonen, later rrjet diverse andere
gewassen. Dit komt tot uiting in hetgeen dit jaar werd
geteeld:
1200 roe (1,40 ha) vroege aardappelen
500 roe (0,67 ha) witlofwortelen
450 roe (0,60 ha) bloemkool
400 roe (0,56 ha) uien
300 roe (0,40 ha) graan
300 roe (0,40 ha) suikerbieten
155 roe (0,21 ha) winterbloemkool
120 roe (0,16 ha) aardbeien
100 roe (0,13 ha) winterbloemkoolplanten voor zaad
85 roe (0,12 ha) dubbele princessebonen
35 roe (0,04 ha) plantenbed aardbeien
Daarnaast zijn er een warenhuis van 1000 m2 en een
iruivenserre van 200 m2, die o.a. worden benut voor wit-
loftrekken, meloenen, aardbeien, selderij, radijs en spina-
Het hele jaar door staat er bloemkool op het veld.
Hier is de heer Hage bezig met het uitsnijden van
herfstbloemkool.
en in het voorjaar wordt geoogst. De resultaten met deze
„broccoli" lopen nogal uiteen, maar in de afgelopen sei
zoenen zat het prima, mede door het ontbreken van
strenge wintervorst.
Witlof is geleidelijk één van de voornaamste peilers
van het bedrijf geworden. Dat is ook aan de oppervlakte
wortelen te-zien, die hiermee is gemoeid, 's Winters biedt
het witloftrekken werk in een periode dat er anders wei
nig te doen valt, dus voor werkspreiding is het gewas
ideaal. De uren die er aan worden besteed leveren over
het geheel genomen een goed rendement op.
Graan en suikerbieten worden in feite alleen geteeld
uit het oogpunt van vruchtwisseling.
De aardbeien die op dit bedrijf voorkomen zijn geplant
op plastic en worden geoogst voor verse consumptie. De
oppervlakte van 120 roe lijkt misschien niet zo erg groot
Deze zomer liet de heer Hage een bron boren, waardoor het voor beregening benodit
water nu uit de ondergrond wordt opgepompt.
Overzichtsfoto va neen deel van het bedrijf. Op de voorgrond het warenhuis, daarachter
he': platglas. De witte buis van de rekenleiding is links duidelijk zichtbaar.
groentebedrijf wordt daarom vaak nogal somber beoor
deeld. Toch blijven er redelijke kansen voor dit type be
drijf. Er zijn namelijk nog altijd een aantal arbeidsinten
sieve gewassen waar het akkerbouwbedrijf moeilijk aan
kan. Bloemkool dekken en oogsten, witlof trekken, aard
beien plukken, e.d. moet b.v. nog altijd met de hand ge
beuren!
Vandaar dat een aantal ondernemers met intensieve
vollegrondsbedrijven zich met een aangepast teeltsche
ma tot dusver goed kunnen handhaven. Een voorbeeld
hiervan is de heer L. Hage te St. Annaland, die op ca.
4% een bevredigend inkomen weet te verwerven.
zie. Verder nog 360 ramen platglas, waaronder meloe
nen, koolplanten, enz. worden gekweekt. Alles samen op
geteld komt men belangrijk hoger dan de beschikbare
4,56 ha. Dat komt omdat een groot deel van het bedrijf
voor meerdere teelten per jaar wordt benut.
HET HELE JAAR BLOEMKOOL
WROEGE aardappelen zijn altijd sterk vertegenwoor
digd. Voor de kritische rooidatum zijn ze groten
deels geruimd, waardoor 2 1 mogelijk is. Er wordt vrij
wel uitsluitend Doré verbouwd; dit jaar daarnaast wat
Barima.
Bloemkool wordt het hele jaar door verbouwd. In de
zomer en het najaar is dat „gewone" bloemkool met
„weeuwen" (in perspot) en „vrijster". Aanvullend winter
bloemkool, die nu weer al een poos geleden is geplant
voor een buitenstaander, maar er zit enorm veel werk
in de pluk. Doordat men voor de verse markt overwe
gend 's morgens moet plukken, betekent het wekenlang
alle hens aan dek en vroeg uit de veren.
De princessebonen worden in perspotjes opgekweekt
en daarna uitgeplant.
In het schema ontbreken de gladiolen. De heer Hage
heeft deze 15 jaar lang geteeld, maar was vorig jaar met
dit gewas het bedrijf „rond" geweest, vandaar dat hij er
nu mee is gestopt.
REGENLEIDING SPEELT HOOFDROL
I-JET is een heel karwei om zo'n intensief teeltschema
op papier in elkaar te knutselen. Om het gemaakte
plan goed uit te voeren is echter nog veel en veel moei
lijker. Daar komt veel gepieker aan te pas en tevens
IIET waterschap is een voor-kind van de Nederlandse
maagd, ook al klopt het (doorgaans) niet dat een
maagd een kind heeft, aldus de dijkgraaf van het Hoog
heemraadschap van de uitwaterende sluizen in Kenne-
merland en West-Friesland, de heer L. J. de Ruiter. Hij
kwam tot deze uitspraak op een algemene ledenverga
dering van de Unie van Waterschappen in Utrecht. De
toespraak van de heer De Ruiter werd gehouden in het
kader van het „diepdelversrapport" van de Studiecom
missie Waterschappen.
In het rapport wil men komen tot grote geconcen
treerde waterschappen. Voorgesteld wordt een construc
tie van hoofd- en binneriwaterschappen. Bij de financie
ring van de waterschapstaken geniet een rechtstreekse
omslagheffing van de belanghebbenden de voorkeur. In
dit verband is op te merken dat deze maand een nota aan
de provinciale besturen is gezonden inzake verfijning
van de omslagregeling van waterschapslasten.
In het 14jdaags orgaan van de Unie van Waterschap
pen is een 40 punten bevattende samenvatting van het
diepdelversrapport gegeven. In het rapport wordt aan
bevolen dat het oppertoezicht versterkt dient te worden
in die zin, dat de rijksoverheid de bevoegdheid krijgt
met betrekking tot de waterschappen eigener beweging
regelend op te treden alsmede in ruimere mate in de
taakuitoefening van de provincies en de waterschappen
in te grijpen en deze zo nodig over te nemen.
De samenstelling van het Rapport heeft zes jaar ge
vergd. doch het is desondanks niet gelukt aan het ver
zoek van de toenmalige minister van Waterstaat te vol
doen om een advies over het beheer van de Noordzee
keringen in het rapport op te nemen.
De heer De Ruiter had lof voor en kritiek op het rap
port. Terecht is, aldus de heer De Ruiter, vastgesteld dat
er voor de waterschappen een aantal nieuwe taken is
bijgekomen.
NIEUWE TAKEN
|\E nieuwe taken zijn voor het overgrote deel neven-
taken, onder meer de recreatie en de natuurbe
scherming. Deze leggen nog niet gekende verbindin
gen tussen het watprschap en de maatschappij. De zorg
voor de kwaliteit is geen nieuwe zorg voor de wa
terschappen, ze hebben zich daar vooral terwille van
