OVERZICHT VAN DE GEBEURTENISSEN IN DE LAND- EN
TUINBOUW GEDURENDE HET AFGELOPEN JAAR
EN BALANS VAN DE GENOMEN OVERHEIDSMAATREGELEN
ZLM voorzitter J. B. Becu op
Buitengewone Algemene Ledenvergadering
9C*n
op maandag 30 september 1974
9
"\A7E leven in een bewogen tijd en we hebben als boe-
ren een drukke periode achter de rug. Niet alleen
hebben we het druk gehad in ons bedrijf, maar we heb
ben vele uren moeten besteden aan de algemene toe
stand van de landbouw en van ons bestaan.
Het zit ons niet mee; de ontwikkeling in onze welvaarts
staat geeft ons grote zorgen.
Er is een andere mentaliteit ontstaan, verkregen waar
den worden steeds minder gewaardeerd en men wil wat
anders.
Het angstige van dit alles is dat men hierin dikwijls niet
weet hoe men het andere wel wil!
Toch wil men zoveel mogelijk consumeren voor een
zo laag mogelijke prijs.
Het bedrijfsleven komt ten zeerste onder druk te staan
en ook staat het bloot aan grote kritiek. De landbouw
wordt hierbij ook niet gespaard.
Het is voor ons een moeilijke tijd, waar we wederom
zullen doorkomen. Het is echter van veel belang hoe dit
zal geschieden.
r hebben meer van deze periodes gehad.
Ik herinner aan de 80'er jaren van de vorige eeuw.
Een landbouwcrisis mede veroorzaakt door grote graan-
aanvoeren uit Amerika en Rusland nadat hier het
land door aanleggen van spoorlijnen was ontsloten.
Deze crisis is vanzelf uitgeziekt, ten koste van het be
staan van vele boeren.
Echter de modernisatie van het landbouwbedrijf heeft
toen een stoot gekregen.
Ik herinner aan de dertiger jaren van deze eeuw. De
landbouwcrisismaatregelen zijn toen ontstaan; zijn door
onze landbouwvoormannen „bevochten".
Ik wil zonder anderen tekort te doen de namen noe
men van Ir. S. L. Louwes en in ons gebied J. M. van
Bommel van Vloten.
Het L.E.I. is toen opgericht. Enkele basisprodukten
kregen een prijsgarantie gebaseerd op kostprijsbereke
ningen van de goed geleide bedrijven van gemiddelde
verantwoorde grootte een redelijk ondernemersloon.
De vrije produkten vonden hierrond hun weg en een
verantwoorde oppervlakte van uitzaai was het gevolg.
De Nederlandse garantieregelingen hebben feitelijk de
basis gevormd van het E.E.G.-systeem toen deze werd op
gericht.
Basis zou worden het goed geleide Europese landbouw-
familiebedrijf. Vol moed zijn we aan de E.E.G. begon
nen. Immers onze kosten lagen toen beneden het gemid
delde E.E.G.-kostenniveau. Onze produktenprijzen kon
den stijgen en onze export zou naar het gehele E.E.G. -
gebied ongestoord kunnen plaatsvinden.
•TELEURSTELLINGEN zijn ons niet gespaard geble-
ven! De late prijsvaststellingen en de politieke be
slissingen die hierbij genomen werden speelden ons par
ten.
De consumentenpolitiek op korte termijn heeft het dik
wijls gewonnen van de goede behartiging van de produ-
centenbelangen.
1971 was een hoogtepunt van de spanningen. De vrije
prijzen lieten ons in de steek; de gegarandeerde prijzen
bleven bij een stijgend kostenpeil te lang bevroren.
De opmars naar Brussel volgde en onder deze druk
kwam een matige prijsverhoging.
De volgende jaren werd structureel niets veranderd
dat de boer tamelijk rustig bleef werd ook veroor
zaakt door het meevallen van de vrije prijzen.
Toch is door de organisaties hard gevochten om de
prijsvaststellingen in goede banen te krijgen; dat is de
prijzen laten meegroeien met de stijging van de kosten
en algemene levensstandaard.
Op de wereldmarkt leken overschotten aanwezig te
zijn en deze werden tegen ons uitgespeeld.
Een moment waarop we te hoop gelopen zijn ontstond
vorig najaar. Een prijsverhoging voor de akkerbouw van
1 en voor de melk van 3 7c was ons deel gewor
den.
JVE regering kondigde een revaluatie aan van de gul-
den met 5 7c, waardoor plotseling onze gegaran
deerde produkten in guldens uitgedrukt feitelijk 5 7c la
ger in prijs werden, terwijl het duidelijk was dat een
grote kostenstijging ons deel zou zijn.
In dit gebouw hebben we een protestvergadering van
de 3 CLO's Zeeland gehouden en geprotesteerd tegen de
opstelling van de regering.
Ons inziens was de compensatie van de B.T.W. van 2 7c
te laag en bovendien voorlopig maar tot 1 mei abso
luut onvoldoende.
Door de regering werd beloofd voorjaar 1974 met de
landbouw overleg te plegen tezamen de balans op te
maken of de 2 7c B.T.W.-compensatie inderdaad te laag
was geweest en er redenen zouden zijn deze te verlen
gen.
Na de revaluatie ontstond de oliecrisis met als gevolg
drastisch oplopen van diverse grondstoffenprijzen en ook
nog monetaire maatregelen, zodat zodra het voorjaar
1974 er was, inderdaad moeilijk meer uit elkaar te halen
was wat de voor- en nadelen van de revaluatie waren
geweest.
Verlenging van de B.T.W. compensatie was echter nood
zakelijk, gezien de hoog opgelopen kosten en gezien de
termijn welke in voorkomende gevallen in Duitsland de
B.T.W.-compensatie is blijven bestaan.
Toen dit voorjaar de Minister van Landbouw zijn be
lofte schond en zijn Ministerie zonder overleg plotseling
de B.T.W. beëindigde was de verontwaardiging in de land
bouw ten top gestegen.
Van ZLM-kant is in het K.N.L.C. en Landbouwschap
het advies gegeven de onderhandelingen met de regering
voorlopig stop te zetten gedurende deze maanden zich
te bezinnen en na deze periode met een eisenpakket
als het kon gesteund door andere groepen, als de mid
denstand, krachtiger terug te komen. De tijd was toen
niet rijp om hiertoe te komen.
pi juli van dit jaar was echter wel een en ander ver-
and er d.
De stemming onder de boeren was steeds slechter ge
worden., Grote kostenstijgingen. Een druk op onze prij
zen vanuit Brussel, waarbij ik noem het uitvoerverbod
op granen toen de wereldmarkt opliep, de verlaging van
de denaturatiepremie voor tarwe en later de afschaffing
van deze denaturatiepremie.
Hierdoor is een groot gedeelte van onze tarwe blijven
zitten en ter interventie ingeleverd, terwijl bij export van
deze tarwe en import van voergranen miljoenen voor de
E.E.G. te verdienen waren en de boer aan zijn richtprijs
had kunnen komen. Vervolgens de onverantwoordelijke
druk van economische zaken op de melk- en suikerprijs
voor de boer, waardoor deze beneden de interventieprijs
gedrukt werden.
Om het nog erger te maken kwam het vleesdrama.
Iedereen heeft voorspeld: er is voor jaren een vleeste
kort in de wereld en de E.E.G. Duizenden guldens zijn
besteed aan mestveestallen met subsidie en spoedig daal
den de vleesprijzen, waarbij door Brussel veel te lang
import bevorderd en toegestaan is.
Ook in de varkens- en pluimveesector liep het fout en
ook in de consumptie-aardappelenprijs is een voortdu
rende daling opgetreden. Ook droogte in het Zuidwesten
en nachtvorst in het Zuidoosten hebben de problemen
groter gemaakt. En nu de regen, waarbij we ons afvra
gen of we de produkten wel van het veld krijgen!
JULI is een buitengewone H.B.-vergadering van
het K.N.L.C. gehouden. De voorzitter, de heer
Knottnerus, had in de afgelopen maanden druk gecon
fereerd, o.a. met onze minister van landbouw, de heer
v. d. Stee, en met de heer Lardinois te Brussel, maar was
overal op een muur van onbegrip gestoten.
Het COP A was tot de conclusie gekomen dat het nood
zakelijk was op korte termijn in te grijpen en had een
eisenpakket klaar, dat behelsde tussentijdse prijsherzie
ning. We hadden voor dit jaar 12Vz 7c prijsstijging ge
vraagd en 8gekregen. De ontbrekende 4 7o werd
nu tussentyds geclaimd.
29 juli heeft het H.B. van het K.N.L.C. besloten aan
de bel te trekken. Opdracht is gegeven een nationale
demonstratieve vergadering te houden in centraal Ne
derland en een eisenpakket daar aan de regering aan te
bieden, dat aansloot aan het COPA-besluit, d.i. 4 tus
sentijdse prijsherziening en wederom invoering van de
B.T.W.-compensatie met 4
2. uitstel van belastingbetaling i.v.m. moeilijke liquidi
teitspositie van de boer;
3. subsidie op aardgas - olie - kunstmest - bestrijdings
middelen;
4. inwilliging belastingfaciliteiten door Landbouwschap
voor zelfstandigen bepleit;
5. eisen op het gebied van milieu en landschap.
De andere 2 landbouworganisaties hebben zich hierbij
aangesloten en de demonstratieve vergadering is op Gal-
gewaard gehouden.
/V? het moment van deze K.N.L.C.-beslissing waren de
boeren in België en Frankrijk de weg opgegaan en
Brussel en Parijs had aparte concessies gedaan. Het was
verklaarbaar dat bij de Nederlandse boer de drang naar
voren kwam ook de weg op te gaan en concessies van de
regering te krijgen.
Door de Nederlandse Landbouworganisaties is de keu
ze gebleven de massale demontratie op Galgewaard te
ondersteunen te wijzen op de moeilijkheden welke
konden ontstaan door de weg op te gaan, maar daar waar
men toch dit wilde doen, is van K.N.L.C.-zijde zo veel
mogelijk service verleend.
Gelukkig is deze mars van de Nederlandse boer gedi
sciplineerd verlopen en door de Maatschappij nog ge
accepteerd.
De Stemming op Galgewaard was geladen. De organi
satie was op korte termijn moeten gebeuren en het is
gebleken dat onze toporganisaties nog geen ervaring hier
mede hadden.
Het programma is niet volledig uitgevoerd kunnen
worden maar is ingekort. Toch is de massale demonstra
tie geslaagd en hebben de Nederlandse boeren zich waar
dig gedragen.
Er kwamen spanningen met de aktiecomité's. In grote
trekken zijn deze nu zodanig gereguleerd dat de mees
te aktiemensen wederom hun positieve krachten en ken
nis geven aan de 3 landbouworganisaties.
HE centrale landbouworganisaties en ook de organi-
saties in de provincies trachten lering te trekken uit
het verloop; zij onderkennen dat ze in het huidige tijd
perk zich moeten aanpassen aan de tijd. Dit vergt een
hardere lijn in hun optreden.
Ze laten zich nu landelijk adviseren en ook in som
mige provincies, o.a. de onze door een adviescommissie
bijzondere aktiviteiten, welke het bestuur adviseert
welke bijzondere aktiviteiten er georganiseerd kunnen
worden om het beleid te ondersteunen en meer kracht
bij te zetten.
De dag voor Prinsjesdag de dag ook voor de naar
we hopen beslissende vergadering in Brussel is voor
de le maal gebruik gemaakt van de adviezen van deze
commissies.
In de gehele E.E.G. is de boer op die dag de straat op
gegaan. U weet het dat in Nederland gekozen is met
landbouwwerktuigen naar de markten in de centrums
op te trekken en daar onze noden te tonen begeleid
van het gratis uitdelen van landbouwprodukten.
In ons gebied zijn ze georganiseerd door de kringen,
ieder op zijn eigen manier, en ik dacht geslaagd.
Van deze plaats wil ik hulde brengen aan allen die
ieder op hun eigen wijze de laatste tijd hieraan gewerkt
hebben.
De nurk kan kritiek hebben en wijzen op gemaakte
fouten; het is een feit dat het voor de le maal in de ge
schiedenis is dat de Europese boeren op de zelfde dag
massaal voor hun belangen schouder aan schouder be
toogd hebben!
WANNEER ik met U vervolgens de balans opmaak,
wat we nu bereikt hebben wil ik stellen dat de
laatste ontwikkeling in Brussel waardoor de toegezegde
maatregelen waaronder tussentijdse 5 7c prijsverhoging,
betere markt- en prijsbeleid, door een veto van Bonn
opgeschort is geworden, wel heel erg is.
Laat men beseffen dat geen enkele bevolkingsgroep
zoiets kan en zal accepteren!
Ik reken er dan ook op dat men dit deze week alsnog
voor elkaar krijgt.
Laat men ons onverhoopt toch in de steek, dan zal mijns
inziens de gehele Europese landbouw zich als een paria
uitgestoten voelen en daar naar handelen!
WAT IS ER TOT NU TOE BEREIKT
I Een uitkering van 20.6 miljoen gulden voor de ak
kerbouwsector van ƒ36,50 per ha voor de granen en
60,per ha voor de suikerbieten.
II Een bedrag van 115 miljoen gulden, overeenkomen
de met 2 7c B.T.W. van 1 september tot 1 februari in
de vorm van inkomenstoeslagen, waarbij de nadruk
ligt op bedrijven in de zwaar getroffen sectoren als
glastuinbouw, bloembollen, fruit, champignons,
mestvee, varkens- en pluimveesector.
Een ingewikkelde regeling wordt voorbereid, waar
bij gedacht wordt aan:
Categorie 1: de glastuinbouw, de bloembollen-,
fruit- en champignonsector, voorzover 60 pet. of meer
van de bedrijfsomvang in S.B.E.'s tot een of meer
van deze sectoren behoort.
Categorie 2: de sectoren mestveeproduktie, inclu
sief kalvermesterij, varkenshouderij en pluimvee
houderij.
Categorie 3: gemengde bedrijven, in zoverre 20
60 pet. van de bedrijfsomvang behoort tot één of meer
van de in categorieën 1 of 2 genoemde sectoren. In
deze zwaar getroffen sectoren zou ieder bedrijf, dat
groter is dan 30 SBE een vaste bijdrage van 800,
(Zie verder pagina 5).
