(IIIcx)
De nieuwe manieiipord Dual Power
Zo kreeg men vroeger meer trekkracht
Ford trekkers - om op te vertrouwen.
BOUWEN
De aannemer
(16 versnellingenmet de |20/1000 omw/m. aftakas
14
Mr. A. M. G. BERNARD,
jurist Rabo-bank.
jen betere methode om bij slechte en ™^Zo heeft u maar liefst 16 versnellingen v<
Er is nu een betere methode om bij
ongelijke bodemgesteldheid door te kunnen gaan
Ford Dual Power.
Met het omzetten van de Dual Power handle
vertraagt u de snelheid van elke versnelling met
22%, zodat onmiddellijk extra kracht vrijkomt.
Handle terug en u bent weer in de gewone
versnelling. Alles zonder stoppen en ontkoppelen
Er is geen vrijloop en remmen op de motor blijft
altijd mogelijk.
versnellingen vooruit
en 4 achteruit tot uw beschikking.
De dubbeltoeren aftakas met snel verwisselbare
asuiteinden levert 540 of 1.000 omw./min.
Met de juiste uitrusting kunt u meer werk aan bij
minder belasing van de trekker.
Dual Power en de 540/1000 aftakas zijn leverbaar op
de Ford 5000 en standaard op de Ford 7000, 8600 en
9600. Vraag uw Ford dealer om meer inlichtingen.
DISTRICTS FORD TRACTOR-DEALERS
VOOR ZEELAND EN W.-BRABANT
Gebrs. WESTRATE Krabbendijke 01134-1581 GOES 01100-57 07
DIFOGA B.V. Bergen op Zoom 01640 - 3 55 59
C. KLOET Zierikzee 01110-2218
C. VERMEULEN Oostburg 01170-3255/Axel 01155-1845
N het eerste artikel van deze reeks
werd gezegd dat de aannemer de
derde man is in de samenwerking bij de
bouw.
Maar hij is ook de belangrijkste figuur.
De bouwer, bouwheer, opdrachtgever,
aanbesteder of principaal is de man die
wel de opdracht geeft voor de bouw en
moet betalen en de architect is de man
die de opgedragen bouw op tekening zet
en zo nodig begeleidt, maar de aannemer
is degene, die bouwt. Van hem hangt af
of het bouwwerk deugdelijk is en aan 'de
gestelde vereisten voldoet.
De aannemer is degene die als weder
partij tegenover de opdrachtgever op
treedt. Hij draagt de verantwoordelijkheid
voor de juiste uitvoering van de opdracht,
zoals die in een schriftelijk contract na
der wordt geregeld.
Het werk kan de aannemer geheel in
eigen beheer uitvoeren. Hij kan ook onder
delen ervan door gespecialiseerde onder
aannemers, die een nevenbedrijf uitoefe
nen, doen uitvoeren. In die keuze is hij
in beginsel vrij, al is het een goede ge
woonte daarover vooraf overleg met de
opdrachtgever te plegen.
IYE nevenbedrijven bemerkten zich oorspron-
kelijk tot het schildersbedrijf, het stuca-
doorsbedrijf en het loodgietersbedrijf, maar la
ter zijn er allerlei andere nevenbedrijven bij
gekomen, b.v. gasfitters-, waterfitters-, tegel
zetters-, dakbedekkers- en verwarmingsbedrij-
ven.
Meestal treedt zo'n gespecialiseerd bedrijf als
onderaannemer op, maar het is ook denkbaar,
dat de opdrachtgever zijn aannemer een be
paald onderdeel van het bouwwerk opdraagt en
andere personen weer andere onderdelen gunt.
Zo komt het vaak voor dat men bij een groot
bouwwerk het werk over verschillende aanne
mers verdeelt. De een wordt b.v. het sloopwerk
gegund, de andere wordt, het aanleggen van de
bouwput opgedragen, de derde moet zorgd a-
gen voor de bouw van het betonskelet, de vier
de voor de afwerking van bouwwerk, de vijfde
voor de airconditioning, de zesde voor de ver
warming en de zevende voor de vloerbedekking
enz. enz. De opdrachtgever sluit met ieder van
hen een afzonderlijk contract.
Wanneer de opdrachtgever aldus een belang
rijk aandeel in de leiding houdt bij de bouw zal
hij er de uiterste aandacht aan moeten beste
den, dat al die afzonderlijke opdrachten naar
tijd en aard van het werk precies op elkaar
worden afgestemd. Uiteraard zal hij daarvoor
wel de beschikking hebben over een architect,
die het bouwwerk in een tijd en werkschema
vastlegt, maar zelfs als alles heel nauwkeurig
geregeld is, kunnen er nog tal van moeilijkhe
den optreden. De verschillende aannemers kun
nen het elkaar wel eens moeilijk maken door
niet op tijd te leveren of door niet rationeel te
werk te gaan.
De een zal het werk van de ander kunnen
beschadigen.
De centrale verwarming, die wegens on
deugdelijkheid nog nadere voorzieningen be
hoeft zal bijvoorbeeld kunnen meebrengen, dat
de pas aangelegde parketvloer opengebroken
moeten worden.
FINANCIËLE VERSCHILLEN
IJET maakt financieel ook een groot verschil
uit of de opdrachtgever de verschillende
nevenbedrijven zelf in het bouwwerk betrekt
dan wel of hij dit zijn aannemer laat doen. De
nevenbedrijven, die werk uitvoeren in recht
streekse opdracht van de aanbesteder zullen
hun rekeningen bij hem moeten indienen.
Heeft de aanbesteder het echter aan zijn aan
nemer overgelaten de verschillende delen van
het werk door derden te laten verrichten, dan
zullen die nevenbedrijven hun nota's bij die
aannemers moeten indienen en niet bij de aan
besteder.
De aannemer verdisconteert die kosten uiter
aard in zijn facturen aan de aanbesteder en legt
er bovendien een bepaald percentage bovenop.
Dit is begrijpelijk, want hij draagt jegens de
aanbesteder ook de verantwoordelijkheid voor
het werk wat die nevenbedrijven hebben opge
leverd.
De nevenbedrijven houden hiermee ook reke
ning. Zij berekenen vaak een lagere prys je
gens de aannemer, door wie zij ingeschakeld
worden, dan jegens de aanbesteder.
Het is ook bekend, dat een particulier die
bouwmaterialen koopt daarvoor een hogere
prijs moet betalen dan de aannemer in de
bouwwereld.
DE AANSPRAKELIJKHEID
UODGENS ons burgerlijk recht kan iedere
eigenaar van een stuk grond daar in be
ginsel mee doen wat hij wil, als hij maar aan
anderen geen schade toebrengt. Zo is het ook
met een gebouw. Hij is verantwoordelijk voor
de schade die de instorting van het gebouw aan
derden toebrengt.
Zo is ook de aanbesteder, die laat bouwen
aansprakelijk voor zijn eigen daden en nalatig
heden maar als hij iemand anders iets opdraagt
is hij ook aansprakelijk voor de schade die deze
aan een derde toebrengt.
De aanbesteder moet dus een bouw niet laten
beginnen, voordat er voldoende maatregelen
zijn genomen ter bescherming van die derden.
Ontbreken die voorzorgsmaatregelen, dan is hij
tegenover de derde aansprakelijk voor de ge
volgen.
Gesteld, dat een balk van een stelling van
het bouwwerk op straat valt en die balk iemand
doodt dan is de aanbesteder aansprakelijk voor
de gevolgen daarvan. Is de getroffene een va
der die voor zijn gezin de kost verdient, dan zal
de aanbesteder dat gezin volgens bepaalde nor
men moeten gaan onderhouden.
De aanbesteder kan op zijn beurt wel weer
de ^annemer aansprakelijk stellen maar tegen-
ov de getroffene of diens nagelaten betrek
kingen is hij in eerste instantie aansprakelijk.
Volgens het beginsel dat ieder aansprakelijk
is voor onrechtmatige daden van hem zelf en
van zijn ondergeschikten, is ook de aannemer
door de getroffene aansprakelijk te stellen voor
de schade, die hij of ziin ondergeschikten heb
ben aangebracht. Die aannemer kan zich niet
beroepen op een opdracht van de aanbesteder
of de directie tenzij in geval van overmacht.
Is de schade redelijkwij ze niet te voorzien, dan
zijn voorzorgsmaatregelen moeilijk te verlan
gen.
De verantwoordelijkheid van de aannemer
voor een bouwwerk geldt ook tegenover eige
naars van naburige percelen, en voor personen
op het bouwwerk, die schade lijden. Ieder is
aansprakelijk voor de schade die zijn onderge
schikten aan anderen berokkenen. Zo is ook de
aannemer aansprakelijk voor de schade die zijn
metselaar aan derden veroorzaakt tijdens de
bouw.
De aansprakelijkheid van de aanbesteder en
de aannemer kan ten opzichte van de eigenaren
van belendende panden heel zwaar wegen. Wel
behoort iedere eigenaar te zorgen, dat zijn ge
bouw aan de eisen van voldoende hechtheid
voldoet, anders is hij daarvoor zelf aansprake
lijk.
Maar dit kan grote financiële offers vergen
wanneer het pand zich in een oude stadskern
bevindt, wanneer daarnaast een modern beton
nen pand uit de grond gestampt moet worden.
Wanneer de bouw vereist dat in het belenden
de perceel maatregelen getroffen worden, die
niet nodig zijn door de toestand van het perceel
zelf, bij voorbeeld veiligheidsmaatregelen tegen
instorting, kan de bouwer elke medewerking
afdwingen, mits hij aanbiedt de kosten te ver
goeden.
De beschadigde zelf kan aanspreken wie hij
wil, ongeacht wat de partijen bij de bouw heb
ben afgesproken. Hij zal zich meestal wenden
tot wie hij het meest in staat acht tot betalen,
hetzij de aanbesteder, hetzij de aannemer.
Noch de bouwer noch de aannemer is vrij
gesteld van de aansprakelijkheid door het uit
brengen van een exploit aan de eigenaar van
het belendende pand, waarbij hem gezegd
wordt, dat men wil gaan heien.
Als er door het heien scheuren in het aan
grenzende pand ontstaan of als dit gaat ver
zakken, dan zijn de bouwer en de aannemer
daarvoor ieder afzonderlijk aansprakelijk.
Maar wil de beschadigde een vordering tegen
de bouwer of aannemer instellen, tot vergoe
ding van de schade, daardoor ontstaan, dan zal
hij ook moeten bewijzen, dat die scheuren of
verzakkingen er niet waren vóór het heien en
veroorzaakt zijn door het heien.
Als men beducht is voor scheuren of verzak
kingen, zal men er goed aan doen vooraf maat
regelen te treffen waardoor zulks wordt voor
komen en ook vast te leggen in welke staat en
toestand het belendende pand zich voor het
heien bevindt b.v. stroken plakken over be
staande scheuren, .foto's maken en deskundig
rapport laten opmaken en vastleggen dat par
tijen hiermede akkoord gaan.
De aannemer kan zidhi uiteraard tegen even
tuele risico's verzekeren.
DE AANNEMINGS OVEREENKOMST
HET voorgaande maakt reeds duidelijk, dat
er tussen de aanbesteder en aannemer een
deugdelijke overeenkomst moet worden geslo
ten waarbij het een en ander goed wordt ge
regeld, naast de eigenlijke opdracht van de aan
besteder aan de aannemer en de prijs die de
aanbesteder moet betalen.
Bij zulk een overeenkomst de overeen
komst van aanneming van werk verbindt de
aannemer zich jegens de aanbesteder tegen een
bepaalde prijs een bepaald werk tot stand te
brengen.
Het ontwerp van het Nieuw Burgerlijk Wet
boek formuleert nauwkeuriger en spreekt van
tot stand van een werk van stoffe
lijke aard buiten dienstbetrekking.
ALLEREERST DE PRUS,
OF AANNEEMSOM
Deze wordt vooraf bepaald. Vol
gens de wet mag de aannemer dié
niet vermeerderen. In de overeen
komst mag men hiervan afwijken.
Dit gebeurt tegenwoordig vaak
door van toepassing verklaring van
de risicoregeling b.v. de gewijzigde
Risicoregeling Woningbouw 1964.
Onder de voortdurende stijging
van lonen en prijzen is het de aan
nemer onder bepaalde omstandig
heden en bepaalde tijd na het aan
gaan van de overeenkomst toege
staan de stijging door te berekenen.
Bij bouwwerken van grotere om
vang is het gebruikelijk de aan-
neemsom te betalen, al naar mate
de bouw vordert; dit wordt in de
aannemingsovereenkomst geregeld-
Ingeval er een architect voor de
aanbesteder optreedt zal deze voor
elke betaling een mandaat of certi
ficaat afgeven d.w.z. een goedkeu
ring tot betaling.
Bij een regiecontract, dat ook een
aannemingscontract is, maar niet in
de zin van het B.W. wordt de prijs
achteraf vastgesteld. De regiecon
tracten kwamen nog al eens voor
bij het dichten van dijken na de
stormramp van 1953.
Het kan gebeuren, dat de prys
voor een of meer onderdelen van
het werk vooraf niet exact wordt
vastgesteld. Men spreekt dan van
stelposten. De post wyrdt pro me
morie opgenomen. De opdrachtge
ver zal het volle bedrag boven de
aanneemsom moeten betalen, wat
het onderdeel voor de aannemer
heeft gekost, vermeerderd met het
geen hij voor zijn bemoeiingen er
bij rekent. Men kan dit bedrag van
zo'n stelpost van te voren begroten.
Men spreekt wel eens over een
open begroting. De bedoeling daar
van is, dat opdrachtgever een in
zicht krijgt in de wijze waarop de
aannemer aan zijn aanneemsom
komt.
De volgende week wordt nader
ingegaan op onderhoudstermijn, in
schrijving en aanbesteding, tussen
tijdse beëindiging van het werk en
geschillen.
