Waardering melk in discussie Fokschapendag 's-Hertogenbosch te 15 P. WESTRA, Seer. Comm. Veehouderij Landbouwschap Alle melk heeft niet dezelfde waarde. De hygiënische kwaliteit kan sterk uiteenlopen. Op welke wijze men de verschillen kan vaststellen en in de prijs tot uitdrukking brengen, is een vraag die de veehouderij en de zuivel al tientallen jaren bezig houdt. Op 1 april 1933 werd in ons land voor het eerst een verplicht stelsel van betaling van boerderijmelk naar hy giënische kwaliteit ingevoerd en wel in West-Nederland. Er werd een 3-klassenstelsel gekozen met een basisprijs voor de 2e klas melk, een premie voor de 1e klas melk en een korting voor 3e klas melk. In 1958 werd naar dit model de betaling van boerderij- melk naar hygiënische kwaliteit in het gehele land ver plicht. In 1973 werd in Friesland naast het klassenstelsel, ook met een puntenstelsel gewerkt; vanaf 5 mei 1974 wordt de melk in deze provincie zelfs betaald op basis van het puntenstelsel. ORGANISATIE De Regionale Organen voor Melkhygiëne hebben tot taak de betaling van dr m°lk aan de veehouders te or ganiseren. Ze bereiken dit doel door het geven van voor schriften aan de bij hen aangesloten melkverwerkende ondernemingen, inzake de vaststelling van de kwaliteit van de melk en alles wat daarmede samenhangt. Het kwaliteitsonderzoek wordt verricht door Melk- controlestations, die door de Regionale Organen erkend zijn. Om erkenning te verkrijgen moet o.a. voldaan wor den aan eisen met betrekking tot de deskundigheid van het personeel en eisen ten aanzien van de inrichting van het laboratorium. De besturen van de Regionale Organen worden ge vormd door vertegenwoordigers van zuivelindustrie en landbouworganisaties. Er zijn in Nederland acht Regio nale Organen, t.w. Groningen, Friesland, Drenthe, Oost- Nederland, Zuid-Nederland, Tussen de grote Rivieren, Hollands Noorderkwartier en West-Friesland, en West- Nederland. (Deze laatste draagt de naam: „Stichting voor Melkhygiëne SVM" en heeft een uitgebreidere taak.) De werkzaamheden van de Regionale Organen worden gecoördineerd door het Centraal Orgaan voor Melkhy giëne. Dit wordt o.a. bereikt door het geven van bin dende richtlijnen, het beoordelen van en het beslissen over de besluiten, het doen van aanbevelingen en het in stellen en instandhouden van een Raad van Beroep. Ook het bestuur van het Centraal Orgaan wordt gevormd uit vertegenwoordigers van zuivel- en landbouwbedrijfs leven. De Raad van Beroep behandelt de geschillen welke aanhangig worden gemaakt door het indienen van een .beroepschrift. De Stichting Bijzonder Orgaan voor Melkhygiëne is gecreëerd als uitwijkorgaan voor bedrijven die zich niet bij een Regionaal Orgaan wensen aan te sluiten. De uitbetaling van boerderijmelk naar kwaliteit is, zo als uit het voorgaande blijkt, met veel zorg omgeven. Dat moet ook wel omdat de hoogte van het melkgeld van de kwaliteitsvaststelling afhangt en de afnemer ervan verzekerd wil zijn, dat de kwaliteit op de juiste wijze wordt aangegeven. BEOORDELING EN UITBETALING De volgende combinatie van onderzoekmethoden zijn in de loop van de jaren doeltreffend gebleken; a. op bacteriegehalte (reductase - kiemgetalbepaling) b. op materiële verontreiniging (reinheidsproef) c. op geur en smaak d. op bijmenging van mastitismelk (melkcelgetal) e. op resten van antibiotica en desinfectiemiddelen. De reductaseproef, de kiemgetalbepaling, de reinheids- proef en het onderzoek op resten van antibiotica worden ééns per 14 dagen uitgevoerd. De geur en de smaak wor den alléén in de winter nagegaan en wel ééns per 4 we ken. Het celgetal wordt eveneens ééns per 4 weken be paald, doch wel gedurende het gehele jaar. Eéns per kwartaal wordt de melk onderzocht op resten van des infectiemiddelen. Ie klas melk, is melk waarvan: het bacteriegehalte goed is (reductase - kiemgetal) de reinheid, de geur en de smaak goed zijn geen resten van desinfectiemiddelen gevonden wor den het celgetal lager is dan 1.000.000. 2e klas melk, is melk waarvan: het bacteriegehalte en de reinheid „voldoende" zijn de geur en de smaak geen afwijkingen vertonen geen resten van desinfectiemiddelen aanwezig zijn het celgetal lager is dan 1.000.000. 3e klas melk, is melk dat aan één of meer van de voor de 2e klas melk geldende eisen niet voldoet. De le klas melk krijgt een toeslag van 1 cent per kg melk, bij de 3e klas wordt een korting van 1 cent per kg melk toegepast. Een extra korting van nog eens 1 cent per kg melk wordt ingehouden op het moment dat voor de derde opéénvolgende keer een 3e klas wordt geconstateerd en een verhoogde extra korting van nog eens 2 cent per kg melk als de derde opéénvolgende keer de extra korting moet worden toegepast. De extra korting en de verhoogde extra korting ver vallen na één plaatsing in de le klas of twee opéénvol gende plaatsingen in de 2e klas. Naast de normale klasse-indeling wordt voor gelever de melk met resten van antibiotica een bedrag ingehou den van 100,per geval, plus 5 cent per kg over de in die periode geleverde hoeveelheid melk. Door het hanteren van het hiervoor omschreven klas senstelsel, tracht de zuivelindustrie de veehouder dui delijk te maken van welke enorme betekenis een goede kwaliteit van de melk is. De brutoproduktiewaarde van de Nederlandse melk bedraagt bijna 4 miljard, waar van ruim de helft wordt afgezet buiten onze landsgren zen. Op weidebedrijven bestaat 94 deel van de totale op brengst uit melkgeld. Hoe gevoelig kortingen op kwali teit soms ook aankomen, het is noodzakelijk de melk- kwaliteit hoog te houden en waar mogelijk te verbeteren. KLASSEN OF PUNTEN Bij de uitbreiding van het aantal proeven voor de vaststelling van de kwaliteit van de melk en de daar mede gepaard gaande meerdere mogelijkheden van af wijkingen op onderdelen, is de indeling in 3-klassen min der ideaal. Bij het aantonen van penicilline werd mede daarom een bijzondere korting ingesteld, los van de klasse-indeling. Daarom is gezocht naar een ander stelsel dat ook voor de toekomst mogelijkheden biedt om eventuele andere maatstaven (proeven) in de beoordeling te betrekken en eventuele verschuivingen aan te brengen in het waar- de-oordeel per onderdeel. Na een lange tijd van studie kwam de technische com missie van het Centraal Orgaan voor Melkhygiëne met het voorstel om de kwaliteit van de melk in de toekomsl te beoordelen middels een zogenaamd puntenstelsel. Bi; dit stelsel worden voor elk bij het melkonderzoek gehan teerd criterium afzonderlijke punten toegekend, die né sommering tot prijscorrecties leiden. Het volgende schema wodt daarbij gehanteerd: Houdbaarheid (reductase of kiemget.) 0, 2 of 4 punten Reinheid 0, 2 of 6 punten Geur 0 of 4 punten Antibiotica 0, 10 of 20 punten Aantal cellen 0 of 4 punten Oxidatiemiddelen 0 of 6 punten De eerste 2 punten tellen niet, zodat een veehouder maximaal 42 strafpunten kan oplopen. Voor elke punt wordt een korting van Vz cent per kg melk toegepast, in totaal een maximum korting dus van 21 cent per kg melk. Vervolgens geldt nog een recidive-regeling, waar door nog een extra korting kan worden ingehouden. Zoals in het begin van dit artikel is gesteld, is Fries land reeds overgeschakeld van het klassenstelsel op het puntenstelsel, zij het in voorlopige vorm. Andere gebie den overwegen het Friese voorbeeld te volgen, al plaatsf men hier en daar nog wel een vraagteken, o.a. omdat in 1973 gebleken is, dat het voor 95 van de Friese melk geen verschil maakt of de melk beoordeeld wordt vol gens het klassenstelsel of volgens het puntenstelsel. Voor standers van het puntenstelsel wijzen erop dat bij het ontwerpen van het puntenstelsel er van uitgegaan is, zo veel mogelijk aansluiting te zoeken bij het klassenstelsel. Dat 95 gelijk uitkomt, zo„zeggen zij, bewijst dat men daarin is geslaagd. STUDIEDAG Over zowel het klassenstelsel als over het puntenstel sel, alsmede over de uitbetaling naar samenstelling, zal de Commissie Melkveehouderij van het Landbouwschap, samen met de drie Centrale Landbouworganisaties, met de Koninklijke Nederlandse Zuivelbond FNZ, met de Vereeniging voor Zuivelindustrie en Melkhygiëne en met het Centraal Orgaan voor Melkhygiëne, een studiedag organiseren. Op 23 augustus a.s. wordt in de bioscoopzaal var „Hoog-Brabant" te Utrecht deze zaak ter discussie ge steld. Deskundige inleiders en forumleden zullen hun visie daarover geven. Er wordt een grote belangstelling verwacht! /L/ VuiigeheHe Reductase Geur Êifdudsisg 8üs«f Mftlxeffekentog VwiJgehaHe Reductase Gear - £in<iyti*leg /%tM f-MMrekefiir 9 tl fêeéuci»»* Geur ëtadusistag Een dergelijk melklokaal bevordert de melkhygiëne. Resultaat reinheidsproef. Op vrijdag 30 augustus organiseert het Schapenstam boek voor Noord-Brabant en Limburg haar jaarlijkse fokschapendag in de Brabanthallen te 's-Hertogenbosch. Door de fusie van de provinciale stamboeken van deze twee provincies wordt nu voor de derde keer één fokdag voor de beide provincies georganiseerd. In de voorafgaan de jaren is reeds bewezen dat deze gezamenlijke fokdag een sukses is geworden. Rustig kan gesteld worden dat de schapenfokdag te 's-Hertogenbosch is uitgegroeid tot een van de meest omvangrijke schapententoonstelling in Nederland, die kan bogen op een bijzonder grote pu blieke belangstelling, goede kwaliteit fokmateriaal en een levendige handel. -Het werkgebied van het stamboek geniet een sterke uitbreiding van de schapenstapel zoals onderstaande cijfers demonstreren. Nederland Limburg Noord-Brabant 1972 1973 1972 1973 1972 1973 ^nntdl lammeren 334.001 368.121 4.850 6.529 7.880 10.440 Aantal overige schapen 258.088 288.999 4.455 6.106 7.317 9.558 Totaal 592.089 657.120 9.295 12.635 15.197 20.002 bedrijven 19.203 20.069 503 613 1.036 1.214 Gem. per bedrijf 30.8 32.7 18.5 20.6 14.5 16.5 Toename in (bedrijven) 4,5 21.7 17,2 Toename in (schapen) 11,0 35,4 31,6 De uitbreiding van de schapenstapel is in hoofdzaak het gevolg van de gunstige prijzen die voor de zuig- en slachtlammeren betaald worden. Van de dalende vlees- prijzen heeft het lamsvlees wel het minst ervaren. Prij zen, voor goede kwaliteit, gelden nog steeds tot 7,50 per geslachte kg. VOORAL GOEDE KWALITEIT WORDT GOED GEWAARDEERD Vandaar dat een bezoek aan de fokschapendag volle dig verantwoord is. Ruim 100 inzenders demonstreren gezamenlijk met een 1.000 tal dieren van goede tot beste kwaliteit en zullen in onderlinge sportieve strijd dingen naar de hoogste plaatsen. Tevens biedt deze dag een ge schikte gelegenheid voor de aanschaf van goed fokmate riaal. Vooral het aanbod van mannelijk fokmateriaal zal ook de niet stamboekfokker interesseren. Immers de ram is nog steeds de halve kudde. De eis gesteld aan een fok- ram moet hoog zijn. Op 30 augustus in Den Bosch kunt U uw keuze maken. In een goed verzorgde katalogus kunt U alle gewenste gegevens betreffende afstamming en produktie vinden. CONSULENTSCHAP VOOR DE AKKERBOUW EN DE RUNDVEE HOUDERIJ TE ZEVENBERGEN. DE SPEC. SCHAPENHOUDERIJ, ING. P. A. BASTIAANSEN.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch landbouwblad ... ZLM land- en tuinbouwblad | 1974 | | pagina 15