TUINBOUW-
KLANKEN
Za! overleg tot het gewenste resultaat leiden?
Pro en contra de protestakties
Alweer teeltzorgen voor volgend jaar
DINGEN VAN DE WEEK
13
Weinig kon uw correspondent op WALCHEREN ver
moeden toen hij 6 weken terug schreef over de Franse
methoden die de agrariërs toepasten om hun ongenoegen
aan hun regering kenbaar te maken, dat we hier prak
tisch hetzelfde zouden meemaken. Ons brief hoofd je was
toen „Liever geen Franse toestanden". Vanzelfsprekend
willen ook wij thans aan dit, voor de agrarische wereld
wel erg ingrijpende gebeuren enkele gedachten wijden.
Steeds hebben we ons hoofd geschud en velen met ons,
als we hoorden en lazen over de studentenbezettingen
van de, mede door onze belastingcentjes betaalde, univer
siteiten, van de in onze ogen wantoestanden in Dennen
dal, van wat groepjes straatbengels in grote steden pres
teren waarbij het politiegezag genegeerd wordt, milieu
beschermers, dienstweigeraars en vul maar in; desnoods
een blad vol. Want om een oud, maar nog steeds waar
woord te citeren: „Er was geen richter en een ieder deed
wat goed was in zijn oog".
En ziet, nu is er niets meer te schudden want ook wij
zijn over de streep gegaan
De adviezen der leiders zijn genegeerd en zij het
netjes de volgelingen hebben hun recht of althans
hun macht getoond.
Uit het vorenstaande blijkt reeds dat wat andere groe
pen doen en thans ook door ons gedaan werd, niet voet
stoots veroordeeld kan worden!
In een rechtsstaat, gelijke monniken gelijke kappen,
maar desondanks: als andere groepen doen wat we in
feite liever niet zien en waar de doorsnee agrariër tegen
is, n.l. opstand tegen 't gezag, dan wijst dat op een ver
anderende boerenmentaliteit.
En toch vinden we dit machtsvertoon niet goed te keu
ren. Wel zal het resulteren in een afgedwongen versterk
te positie, terwijl de regering het erg moeilijk zal krij
gen met aan de ene kant de protesterende boerenmacht
en aan de andere kant Brussel dat neen zegt of weinig
doet. 't Is te hopen dat er weer snel normaal onderhan
deld wordt. We schrijven dit heet van de naald, daar
we er zaterdagmorgen bij Vrouwenpolder reeds hinder
van hadden.
Maar nu de praktische kant. 't Is begonnen om meer
geld. Laten we dit zonder omwegen vaststellen. In Frank
rijk en België zijn geldelijke successen behaald. Ook hier
Ook op SCHOUWEN-DUIVELAND is het nog geko
men tot tijdelijke blokkade van de belangrijkste ver
keersknooppunten. Uit solidariteit met de demonstreren
de collega's elders in het land meende men ook hier tot
aktie over te moeten gaan. In ieder geval is de overheid
afgelopen week wel heel duidelijk geworden dat ze
maatregelen zal moeten treffen om verbetering aan te
brengen in de positie van de ondernemers in land- en
tuinbouw.
We zullen hopen dat het overleg met de overheid op
korte termijn resultaten zal afwerpen. Zo niet, dan moet
gevreesd worden dat harde akties zullen volgen. Uit de
vele commentaren is duidelijk aan het licht gekomen hoe
moeilijk vele bedrijfsgenoten het hebben en in veel ge
vallen financieel muurvast zijn komen te zitten, flet is
dan ook ontstellend hoe scheef de verhouding gemaakte
kosten en opbrengsten thans uitvalt. Enerzijds een voort
durende kostenstijging, anderzijds stabiele en voor di
verse produkten zelfs steeds dalende opbrengstprijzen.
De plantuienoogst in onze regio begint aardig op te
schieten. Diverse kleine ondernemers zijn reeds bezig
met de aflevering van vroege selecties zaaiuien. Uiter
aard brengt dat nogal wat handenarbeid mee. Afgestaart
ligt de prijs thans rond de 15 cent per kg. Sommigen heb-
zal wat loskomen. Verdeeld over de massa zal dit o.i.
resulteren dat de grote wat meer krijgen en de kleine
ietsje meer.
Ook zien we weinig heil in meer werk, want door de
hogere lonen en lasten, zoekt elke ondernemer, klein
of groot, de weg der mechanisatie zodat het voor de re
gering uit het oogpunt van werkgelegenheid scheppen
niet aanlokkelijk is om veel geld te investeren in bóeren-
belangen. En toch zijn we met 6 der beroepsbevolking
in staat om meer dan 20 der export te leveren. Ons
dunkt een sterk onderhandelingspunt voor onze organi
saties in de komende besprekingen.
ben nog verkocht voor 18 cent. Gelet op het tijdstip van
aflevering en het arbeidsintensieve karakter, dan is die
prijs beslist te laag.
Na de regen is de kleur van verschillende percelen
zaaiuien achteruit gegaan. Op struktuurgevoelige grond
blijkt toch nog zuurstofgebrek op te treden.
De vroege aardappelen zijn hier praktisch geruimd.
Eigenheimers worden in onze omgeving weinig geteeld.
De teler die Eigenheimers heeft aan te bieden kan thans
nog rond de 25 cent per kg maken. Ten opzichte van
de Bintje wil men voor een kwaliteitaardappel toch
nog wel wat extra's neertellen.
De geplante prei en winterbloemkool is in verband
met de regenachtige periode goed aangeslagen en kan
zonder moeite verder ontwikkelen.
Bij de veldkeuring van gladiolen is gebleken dat de
gezondheidstoestand over het algemeen goed is. Er is
weinig afgekeurd. Hier en daar moeten wat partijen
worden opgezuiverd. De luis- en tripsaantasting valt tot
heden niet tegen. We zullen echter wel op onze hoede
moeten blijven en tijdig maatregelen nemen.
De handel in gladiolen verloopt uiterst traag. De han
del wacht af hoe de teelt uitpakt.
Vorige week hebben de leveranciers van gladiolen-
bloemen in de le helft van de week goede zaken gedaan,
in de 2e helft van de week zakte de prijs in elkaar. War
mer weer en grotere aanvoeren waren de oorzaken.
Het gladiolengewas ontwikkelt over het algemeen vrij
redelijk. In de vroege soorten is het kopwerk aangevan
gen. Op de' grotere bedrijven komt het handwerk er
praktisch niet meer aan te pas. Hoogstens wat nacontrole.
Een groot deel van de in onze streek geteelde irissen
is reeds gerooid. De opbrengst is gemiddeld genomen
vrij goed. De te maken prijzen voor de leverbare bollen
zijn bijzonder slecht. Dat betekent dan in concreto dat
ook in de bloembollenwereld de problemen de pan uit
rijzen.
We wensen de mensen die onze belangen in deze da
gen moeten verdedigen op hoog niveau, veel kracht en
wijsheid toe en bovenal ook vastberadienheid, opdat ze
niet voor de zoveelste keer met een kluitje in het riet
worden gestuurd.
Bij de vollegrondstuinders op THOLEN is met de in
trede van de maand augustus weer een aanvang gemaakt
met het planten van de overjarige gewassen. Het is dik
wijls een hele opgave om de start van gewassen zoals
aardbeien en winterbloemkool zo -geod-mogelijk te doen
slagen. Vooral in een droge augustusmaand is dit soms
een heel karwei om het plantmateriaal zo vlug mogelijk
aan de groei te krijgen.
Zo mogelijk moet altijd begonnen worden met enige
weken voor het planten het bewuste perceel klaar te
maken. Dikwijls is het funest dat in een droge tijd, vlak
voor poten of zaaien, de grond nog bewerkt moet wor
den, als de vorige teelt nog maar pas gerooid is. Vooral
een gewas als aardbeien met zijn vlakwortelgestel is heel
gevoelig voor te droge grond. Bovendien zal bij straf-
drogend weer te veel blad verbranden op de hete grond.
Ideaal is altijd wanneer men in de gelegenheid is met
een regenleiding te kunnen werken.
Dikwijls is het al voldoende, dat men de grond zwart
kan houden. Niet de grote hoeveelheden water zullen
het moeten doen, maar alléén een goed klaargemaakte
grond, die dan maar net zwart moet blijven.
Een gewas als winterbloemkool, hetzij voor de veiling
of zaadteelt, is doordat het dieper wordt geplant hier
minder kwetsbaar voor, maar het vereist toch een goede
en fijn klaargemaakte bouwvoor.
De stand van de zaaiuien is momenteel nog aardig bij
getrokken met de in juli gevallen regen. Men kan ook
weer zien welke percelen een bespuiting hebben gehad
tegen de valse meeldauw. Waar geen bespuiting heeft
plaats gevonden, komen de bekende gele punten aan het
loof weer tevoorschijn met een dikwijls te vroege afrij
ping van het gewas.
Verder hebben in deze dagen ook.de boerenacties onze
aandacht. In alles kan men merken, dat de verbittering
in de agrarische hoek, in zonderheid dit jaar, steeds
groeit. Veelal is dit geval bij de gespecialiseerde bedrijfs-
typen, met enkel mestvarkens of mestvee en kippenhou-
derij. In onze sektor geldt dit óók voor de sterk gespe
cialiseerde glasteelten. Dergelijke bedrijven hebben ons
inziens een wankele basis.
Men weet hier ook drommels goed, dat men met een
grote produktie van één of ander, het goedkoopst kan
produceren. Eventuele winst zit er echter altijd maar
heel kort in, vanwege een dan dikwijls optredende over-
produktie. Bovendien willen de consumenten een zo
goedkoop mogelijk voedselpakket en dat men hiermede
de boer en tuinder dicrimineert tot tweede-rangs bur
gers met een te lage beloning, deert hen dikwijls niet.
Men zal misschien iets terug moeten keren naar meer
dere pijlers in onze ondernemingen, want een goede tafel
heeft nog altijd vier poten nodig, om ten nutte te zijn
van de mensheid. Niet dat men terug zal moeten in onze
sektor naar een winkel van Sinkel, maar te grote eenzij
digheid is de boer en tuinder nooit blijvend tot zegen
geweest.
Waar zouden we het deze week anders over moeten
hebben dan over het boerenprotest tegen de gang van
zaken in de land- en tuinbouw. Dat er onrust en onbe
hagen heerst binnen onze kring is reeds lang bekend.
Dat het vandaag of morgen tot een uitbarsting zou ko
men, lag voor de hand. Vorige week was het zover.
De boeren gingen de straat op en chaotische toestan
den ontstonden op de Nederlandse wegen. We nemen
aan dat elke Nederlander thans op de hoogte is van
de onvrede die er heerst binnen onze bedrijfstak.
Een massale demonstratie staat op het programma.
Volgens de laatste berichten gaat het a.s. zaterdag 10
augustus op naar de veilinghallen in Utrecht. Enkele
jaren geleden heeft uw overzichtschrijver In Den Haag
meegelopen in een protestoptocht met een spandoek
waarin werd gewezen op de nood in de fruitteelt. Het was
een zwarte dag in zijn leven, want demonstreren druist
in tegen zijn gevoel en hij zag zich lopen door Den Haag.
Hij vroeg zich toen af: waarom moet dat nu allemaal zo,
is dat nu de enige manier om de aandacht te vestigen
en gehoor te krijgen voor de nood in onze bedrijfstak.
Toen hij thuis kwam heeft hij gezegd: dat is eens maar
nooit weer. Nu staan we weer voor de noodzaak om te
demonstreren. We zien dergelijke mensen bijna dagelijks
op de beeldbuis. De studenten gaan bij herhaling de
straat op, maar daar zijn ze dan ook jong voor. We zou
den heel wat andere groepen kunnen noemen die de
straat op gaan, maar waarom deze voorbeelden, we ken
nen ze allemaal en bij de meeste van ons stuit het tegen
de borst, zeker wanneer we er kennis van nemen in het
late journaal van de NOS omdat we nog druk bezig wa
ren op ons bedrijf tijdens het journaal van acht uur.
De nood moet heel hoog zijn gestegen willen wij deze
kant op gaan. Dat het inderdaad zo is en dat velen geen
uitweg meer zien, staat vast.
Zo was het enkele jaren geleden toen de fruittelers
de straat op gingen, zo is het nu voor vrijwel alle sek
toren van ons agrarisch bedrijfsleven. Ook in onze tuin-
bouwsektor zit het immers allerminst goed. In het West-
land zijn de tuinders vooraan gegaan toen „de boeren"
de straat op gingen. Toen vorige week zaterdag op Zuid-
Beveland de verbindingen werden afgesloten, stonden
fruittelers vooraan. Bij beide groepen heerst grote zorg,
evenals binnen de landbouw in het algemeen.
De tuinders zien hun kosten voortdurend stijgen en de
opbrengsten worden niet groter. De fruittelers hebben
dit seizoen het grootste deel van hun oogst moeten ver
kopen minstens 25 cent per kg beneden de kostprijs.
„Groenten en Fruit" vertelde vorige week dat enkel de
Zuidbevelandse fruitveilingen in het eerste halfjaar van
1974 bijna 1,5 miljoen gulden lagere omzet hebben ge
had door de te lage appelprijzen. Het behoeft geen nader
betoog dat het een sombere zaak is in deze sektor waar
men nu zich weer tracht te troosten met de hoop 'dat
het nieuwe seizoen beter wordt. Ook de tuinders en de
fruittelers zijn reeds enkele jaren hard bezig hun reser
ves op te eten maar de b.t.w.-compensatie die we kre
gen na de revaluatie van het vorig najaar, Is opgeheven.
Vorige week zaterdag hebben we in de file gestaan
voor de Vlakebrug om richting Goes te rijden en heb
ben we vele gesprekken gevoerd met gestrande reizi
gers. We hebben over het algemeen een gewillig oor
gevonden voor hetgeen we konden vertellen over de
nood in de land- en tuinbouw. We hebben echter ook
begrepen dat we moeten oppassen om onze goodwill
bij het Nederlandse volk niet te verliezen. Dat zou bij
herhaalde demonstraties als de vorige week wel eens
spoedig het geval kunnen zijn. Veel beter lijkt ons b.v.
om het advies te volgen van het hoofdbestuur van onze
organisatie en vanaf heden geen belasting meer te be
talen tot de regering met een hulpprogramma is geko
men.
We hebben vorige week ook gemerkt dat er ondanks
alle voorlichting, bij het gemiddelde publiek nog ontzet
tend veel onbegrip en misverstand is over de land- en
tuinbouw. De demonstrerende agrariërs waren helaas
over het algemeen niet in staat om helder en duidelijk
uiteen te zetten waarom het gaat. Een stencil had hier
verhelderend kunnen werken. Nu kreeg een passant op
een vraag wat de zin was van dit demonstreren te ho
ren: ,,lk moet van mijn baas en verder weet ik er niks
van". Die baas was echter nergens te vinden en naar
zijn knecht vertelde ook niet aanwezig.
Er is een grote mate van begrip voor de nood in onze
bedrijfstak, maar we zullen er voor op moeten passen
dat door het massaal de weg op gaan, zich dat niet
tegen ons keert.
Wij hopen dat wanneer u dit leest de regering voor
ons belangrijke besluiten heeft genomen. Wij hopen 'dat
het inderdaad niet meer nodig zal zijn de straat op te
gaan om te demonstreren want dat druist heel sterk in
tegen ons gemoed.
Wij hopen dat we weer een keer kunnen komen tot
de zo noodzakelijke arbeidsvreugde in ons werk en be
drijf. De laatste tijd hebben we ons daarin immers dik
wijls heel ernstig bedreigd gevoeld omdat we in de wurg
greep zitten van de stijgende kosten zonder stijgende
opbrengsten. Bij verschillende gelegenheden wordt ons
dan de rijksgroepsregeling zelfstandigen voorgehouden
als mogelijkheid om uit de zorgen te komen. Wanneer
het zover is dat we daarheen moeten is er van de ar
beidsvreugde niet veel meer over.
Voor onze regering zal het niet gemakkelijk zijn om
een beslissing te nemen over wat er voor de landbouw
gedaan moet worden. Zij is immers gebonden aan het
landbouwbeleid van de E.G. De steunmaatregelen van
andere landen hebben wij (terecht) bekritiseerd. Er moe
ten echter wel mogelijkheden zijn om hulp te bieden.
Wanneer we in andere landen komen en b.v. zien hoe daar
het belastingstelsel werkt, dan is er alleen hierdoor reeds
sprake van een achterstelling van de Nederlandse land
bouwer. Laten we ophouden met het geven van voor
delen. Hopelijk is de nood thans op zijn hoogst en de
redding nabij.
