Op bezoek bij
F. Dees
Cadzand
10
J^EEDS jaren her is in de kuststreek van bijv. Schouwen-Duiveland, Walcheren
en Zeeuws-Vlaanderen het samengaan van landbouw en recreatie de ge
woonste zaak van de wereld. Naarmate de belangstelling daarvoor toenam, kwa
men steeds meer agrariërs er toe gelegenheid te bieden enkele tenten of caravans
op het erf te plaatsen dan wel logies gelegenheid te bieden of zomerwoningen te
verhuren. In de loop der jaren is de verblijfrecreatie echter uitgegroeid tot een zo
danige omvang dat het een gespecialiseerde bedrijfstak is geworden, die er niet
„zo maar" bij gedaan kan worden. De eisen die dienaangaande gesteld worden zijn
-*odanig zwaar geworden en vergen zulke hoge investeringen dat de agrarische
ondernemer op een zeker moment moest gaan beslissen naar welke kant zijn voor
keur uitging want de combinatie van een volwaardig landbouwbedrijf en een vol-
'odig kampeerbedrijf is in feite voor één ondernemer (met zijn gezin) in de huidige
-ijd niet meer te realiseren. Vroeger dacht ik ook dat een landbouw- en kampeer
bedrijf best te combineren zou zijn. De laatste jaren ben ik op deze mening terug
gekomen.
A AN het woord is de 49-jarige heer
F. Dees te Cadzand waar wij on
langs een bezoekje brachten. Het top-
seizoen, aldus de heer Dees, ligt voor
beide bedrijfstakken grotendeels gelijk en
vooral in de zomermaanden vraagt juist
een camping, die dan veelal vol bezel is,
de gehele dag (en avond) de volle aan
dacht. Vandaar dat wij de exploitatie van
het landbouwbedrijf en de camping in
hoofdzaak gesplitst hebben. Mijn oudste
zoon, die de Middelbare en Hogere Land
bouwschool heeft gevolgd, heeft het land
bouwbedrijf onder zijn hoede genomen
en ikzelf met mijn vrouw het kampeerbe
drijf. Niet dat er hier sprake is van een
streng scheiden van het bedrijfsgebeuren,
waar nodig en mogelijk springen we el
kaar bij. Dat doet trouwens de gehele fa
milie, kinderen en aangetrouwd.
Met zijn allen samen zijn we bij het ge
heel betrokken en helpen bij het vele werk
dat een kampeerbedrijf nu eenmaal met
zich meebrengt. Zo zit ik op de trekker
om bij de oogst bij te springen, maar sta
even later in de fritespan te roeren cm
frites aan de gasten te verkopen!
Sta je er alleen voor om het werk op
een landbouwbedrijf en camping van 4 ha
rond te zetten, ook met behulp van een
loonwerker, dan heb je nergens geen tijd
meer voor en gaat dat ten koste van je
eigen gezondheid en je gezin. Anders ligt
dat indien zowel landbouwbedrijf en kam
peerterrein klein van omvang zijn of dat
het slechts een beperkt aantal tenten of
caravans op of bij het erf betreft.
HET LANDBOUWBEDRIJF
I-IET landbouwbedrijf van de Fa. F.
Dees en Zn. is ca. 40 ha groot,
eigendom en pacht. Ca. 15 ha ligt onder
Zaamslag dus bepaald niet naast de deur!
Vandaar dat een ruilverkaveling de heren
Dees zeer welkom zou zijn. De grote af
stand van 50 km die overbrugd moet wor
den kost tijd dus geld. Daarbij komt nog
het risico van het transport van de werk
tuigen over de openbare weg van Cad
zand naar Zaamslag en terug. Wel is er
een tijdelijke „stallings-mogelijkheid bij
de schoonouders van de heer Dees te
Zaamslag zodat niet iedere dag ermee op
en neer gereden behoeft te worden. Het
ziet er echter niet naar uit dat binnen af
zienbare tijd een ruilverkaveling daar tot
stand zal kunnen komen. Wellicht zijn er
mettertijd mogelijkheden in het kader van
vrijwillige kavelruil zo zegt de heer Dees.
De andere 25 ha liggen, alhoewel ook
enigszins gespreid, om en in de naaste
omgeving van de bedrijfsgebouwen. Door
de gespreide ligging van de kavels va
rieert de grondsoort tussen de 25 en 65
afslibbaar. Gemiddeld 40 De grond
leent zich over het algemeen niet voor de
aardappelteelt en die ontbreken dan ook
in het bouwplan.
Globaal is
de opzet daarvan:
9V2
ha
suikerbieten
±z
91/2
ha
wintertarwe
2
ha
brobwgerst
-f-
3
ha
vlas
5
ha
karwij
ztz
21/2
ha
erwten
1%
ha
blauwmaanzaad
=fc
3
ha
bruine bonen
4
ha
weiland
Over de opbrengsten vallen geen bij
zonderheden te vermelden. Ze liggen ge
middeld op het niveau dat voor deze
grondsoort en in de kuststreek gebruikelijk
is. Zoon Joop regelt zelfstandig de nood
zakelijke werkzaamheden, ook met de
loonwerkers. Het zijn er in dit geval twee
waar hij mee te maken heeft, één te Cad
zand en één te Zaamslag. Door de aard
van het „gemengde" bedrijf en de ligging
worden ze voor verschillende werkzaam
heden nogal veel ingeschakeld. De bie
ten worden door hen op eindafstand ge
zaaid, gesproeid en gerooid. Het vlas
wordt door de loonwerker getrokken, de
graanoogst gecombined, en de andere
gewassen gemaaid en gedorsen. Door
Dees jr. zelf worden de gewassen ver
zorgd, het vlas gestukd en geschelfd, het
graan en de bieten afgevoerd enz. enz. Is
het op de camping druk en op het land
weinig te doen dan springt de heer Dees
jr. op de camping bij. De 4 ha weiland zijn
vanaf 1973 verhuurd voor het inscharen
van vee. Er werd voorheen zelf vee ge
houden doch de huidige bedrijfsopzet laat
dat niet meer toe. De schuur met stal is
geheel verbouwd en geschikt gemaakt
voor campingaktiviteiten. En in het voor
jaar vee kopen dat in het najaar van de
hand moet worden gedaan is, omdat de
huisvesting ervoor ontbreekt, geen lonen
de zaak. Nog daargelaten het werk dat de
verzorging toch vraagt is deze opfok fi
nancieel niet aantrekkelijk.
De afzet van de iandbouwprodukten
gaan deels naar coöperatie (in Zaamslag)
en handel (in Cadzand). De bieten gaan
naar de Suiker Unie. Het bedrijf neeft
twee trekkers, één van 35 pk en één ven
65 pk met daarnaast de normale werktui
geninventaris gebruikelijk voor een der
gelijk akkerbouwbedrijf waar de loonwer
ker voor een belangrijk deel bij wordt in
geschakeld. Alhoewel de omstandigneden
vanzelfsprekend kunnen veranderen heeft
zoon Joop nu nog het idee het landbouw
bedrijf voort te zetten; hij heeft daarvoor
de opleiding genoten!
DE CAMPING „HOOGDUIN"
p
IJZONDER gunstig gelegen vlak
achter de duinen ligt de camping „Hoog
duin" onderdeel van het bedrijf van de
Fa. F. Dees Zn. Al voor de oorlog in
1934 zijn in feite de vader en de moeder
van de heer Dees met de recreatie be-
Gezicht op Camping „Hoog-Duin" vóór de uitbreiding met 2 ha die in 1973 zijn
beslag kreeg.
LANDBOUW EN RECREATIE
BOER-ZIJN KAN JE TOT JE 65e JAAR -
CAMPINGHOUDER NJET
Het woonhuis met daarachter het kantoortje en de wasserette, vlak achter de
duinen gelegen.
De toegang tot de Camping met de schuur waarin kantine en snackbar zijn
ondergebracht, de winkel en erachter één van de toiletgebouwen.
WC's en wasgelegenheid in de destijds omgebouwde koeienstal. Toen modern
met tegels nu in feite alweer een verouderde opzet.,
