VERBITTERDE STEMMING
Denk aan het voorkeursrecht Corrigeert de natuur zich weer na deze droogteperiode
van de pachter!
Rond de
Schelde
Uitzonderlijk droog
UIT DE
PRAKTIJK
5
Noord-Beveland ligt middenin het zuidwestelijk klei
gebied. „Zuidwestelijk" betekent op dit moment, dat alle
KNMI-record8 voor wat betreft voorjaars-droogte gesla
gen worden.
„Kleigebied" heeft altijd ingehouden en betekent nog:
hoofdzakelijk akkerbouw. En ten aanzien van deze akker
bouw worden langzamerhand alle records gebroken met
betrekking tot de vergaand discriminerende behandeling
vanuit Den Haag en Brussel.
Met andere woorden:
De zuidwestelijke bouwboer wordt geconfronteerd met
een, door het over hem gestelde nationaal en internatio
naal gezag, achteloos terzijde schuiven van de nijpende
inkomensproblemen in de akkerbouw op korte èn op
langere termijn; inkomensproblemen van een zeer be
kwame boerenstand, die louter en alleen een gevolg zijn
van de geweldige concurrentievervalsing en disharmonie
binnen de EEG, en van de overmatige „in de wattenleg-
gerij" van de loontrekkende ten koste van de zelfstan
dige ondernemer in ons eigen land.
En dat op een moment, dat diezelfde boer met maxi
male inventiviteit en werklust (die zeker niet onder het
burgerlijk Nederlands gemiddelde zullen liggen) verbeten
bezig is de zichtbare en opdoemende droogteschade,
voor zover mogelijk, nog enigszins te beperken of te her
stellen.
Een confrontatie met feiten, die leidt tot de verbitterde
stemming waar de hoofdartikelschrijver vorige week ge
wag van maakte. Een verbitterde stemming, omdat:
a. Slechts weinigen konden en kunnen profiteren van
de hoogste markt van „vrije" produkten.
b. De hoge aardappelprijzen van oogst '72 slechts
incidenteel waren; getuige ook het prijsniveau nu.
c. Bij een hollende inflatie van 10 a 15%, de gega
randeerde landbouwprijzen na jarenlange bevrie
zing verhoogd worden met een belachelijke bagatel
van enkele procenten. (En dat tegen de achter
grond van veelal dubbel zo hoge wereldmarktprij
zen.)
d. De geflatteerde norm van het bruto boerenarbeids-
inkomen, vertaald in netto-verteerbaar-inkomen in
vele gevallen bedroevend laag is.
e. Normaal calculerend, de akkerbouw binnen één
twee jaar te maken zal hebben met een verdere
kostenstijging van =t= ƒ400,1per ha (pacht/eige-
naarslasten, kosten van grondstoffen en hulpmid
delen, lonen.) Kostenstijgingen, die niet beïnvloed
baar zijn.
en fvult u zelf maar verder in
Er wordt van ons boeren dikwijls gezegd, dat we (te)
vlug klagen. Dat moge zo zijn: over het weer, over inci
dentele tegenvallers in het werk, kortom over details die
in ons vak zelden alle tegelijk optimaal kunnen zijn.
We hebben echter nu reden tot oprecht klagen; over
de grote lijn, over de neergaande trend van ons bedrijf
en ons bestaan.
Laten onze voormannen van Landbouwschap, KNLC
en ZLM onze verbitterde stemming voldoende luid weer
geven ten opzichte van de regerende overheden. Laat
het geluid sterk en fel genoeg zijn, anders dreigt het we
derom verloren te gaan in de cacafonie van geschreeuw
van Groeneveld, Dennendal en anderen.
Scherpe taal en harde eisen, in plaats van beschaafde
formuleringen en beleefde compromisvoorstellen, zullen
nodig zijn!
Nodig enerzijds, om niet verder gediscrimineerd te wor
den bij de verdeling van de welvaartskoek (zo daar nog
een kruimel van over is).
Nodig anderzijds, om ons ZLM-leden te weerhouden
van het plegen van obstructie, zowel buiten als binnen
onze organisatie.
Voor wat schrijver dezes betreft, heeft het uur voor
„Burgerlijke ongehoorzaamheid" (hoofdartikel vorige
week) voor de georganiseerde landbouw geklonken!
Terwijl we deze regels schrijven pakken donkere
wolken zich samen boven OOST ZEEUWS-VLAANDE
REN, en de agrariër krijgt moed dat er na een lange
periode vari droogte eindelijk weer wat regen zal vallen.
Ruim een maand droog en schraal weer, het patroon
van vele voorjaren, wil men graag vaarwel zeggen,
verschillende percelen bieten vertonen een slechte stand,
enkele planten staan boven, maar het grootste percen
tage zit nog als zaad in de grond! Zullen ze straks als
het geregend heeft, nog kiemen, of is het zaad "beschim
meld? Als men zo rond kijkt ziet men vele percelen
koolzaad en karwij die een slechte stand vertonen. Top-
opbrenlgsten moet men daar niet van verwachten; even
zo vertonen percelen vlas ook die ongelijke stand, wat
straks de kwaliteit niet ten goede zal komen.
De aardappeloogst van 1973, waarvan afgelopen na
jaar de prijs goed inzette, zit thans aan de grond en
brengt de teler verlies. Het is het risico van het vak, zal
men zeggen, maar de steeds stijgende onkosten en een
bijna constant en te laag prijsniveau voor landbouw-
produkten doet de positie van de agrarische onderne
mer steeds wankeler worden. Maar voor de boer geldt
geen minimum loon, ondanks de vele uren die hij meer
werkt dan de werknemers in de industrie en de grote
geldelijke risico's die hij loopt!
Nog donkerder wolken pakken zich samen over onze
streek, zij I et dan in een andere zin van het woord,
n.l. de aanslag die Rijk en Provincie weer zullen ple
gen op de landbouwgronden in verband met de aanleg
van de wegvakken HoekSluiskil (brug) en Axelse Sas
singSt. Anna en in verdere toekomst de weg Rustwat
Spui. Hoeveel gedupeerden zullen hier straks weer
zijn als goede percelen landbouwgrond weer zullen wor
den doorsneden? Hoeveel resteren er met een slechte
perceelsvorm, hoeveel km zal men moeten omrijden om
zijn perceel te bereiken? Zeker er wordt omr ij schade
betaald, maar wat zegt dit binnen b.v. 5 of 10 jaar?
Wat zal dit bedrag dan nog zijn, met de steeds verder
gaande geldontwaarding? Wat zal men voor zijn grond
ontvangen al§^ vergoeding en wat kan men er voor
terugkopen? Een ieder weet dat dit niet eenvoudig is.
Wat betaalt men voor de vrije grond, als ze te kopen is?
Onlangs vernamen we een geval dat een pachter de 'bij
hem in pacht zijnde grond had gekocht van zijn eigenaar
voor een prijs die aanmerkelijk boven de Grondkamer-
prijs lag. Dit omdat hij niet op de hoogte was met de
gang van zaken en dus geen gebruik maakte van zijn
„voorkeursrecht", met taxatie door de Grondkamer. Laat
iedere paclvter die van zijn eigenaar grond kan kopen,
toch kontakt opnemen met de voorlichters der ZLM, het
kan soms duizenden guldens verschil geven!
Het uitblijven van regen van betekenis gaat ook op
WALCHEREN steeds meer zichtbaar worden. Op zeer
veel percelen is er een onvoldoende opkomst. Dikwijls
is nog minder dan de helft van het gewenste aantal
planten aanwezig. We hebben nog steeds hoop dat bij
voldoende regen er nog wel zoveel goed zaad aanwezig
is, dat we een voldoende plantenbestand krijgen. Het
wordt echter wel laat met de opkomst. Hoe later op
komst, hoe korter groeiseizoen! De ervaring is, dat de
opbrengst gunstiger uitvalt in een lang groeiseizoen, dan
in een kort. We zullen dit alles maar rustig af moeten
wachten, met de wens dat diegenen gelijk krijgen, die
van mening zijn dat de natuur meestal zichzelf corri
geert. Met andere woorden, dat we in het verdere
groeiseizoen zodanig gunstige groeiomstandigheden krij
gen dat de opbrengsten niet te veel afwijken van het
geen normaliter het geval is.
De laatste jaren is er nogal wat studie gemaakt over
het voorkomen van de legeringsvoetziekte bij winter
tarwe. Er is wat meer inzicht in het tijdstip van optre
den, de mate van aantasting en de mogelijkheden wat
de bestrijding betreft. Wij hebben hier ook eens wat meer
aandacht aan besteed. De indruk is dat het met de aan
tasting in ons gebied wel meevalt. Sommige collega's
besloten in twijfelgevallen toepassing van één der goed
gekeurde middelen. Dit is zeker aan te bevelen op die
percelen waarvan bekend is uit het verleden, dat er in
aanzienlijke mate legering op kan treden, veroorzaakt
door voetziekte.
Door de aanhoudende droogte en wat minder groei-
In WEST ZEEUWS-VLAANDEREN is op een paar
millimeter regen na, sinds eind maart geen regen meer
gevallen. De meeste boeren kunnen nu zo zachtjes aan
de aangerichte schade door de droogte wel ongeveer
vaststellen. Karwij, koolzaad en graszaad krijgt te wei
nig „kleren", met als gevolg een zeer onvoldoende
bloei. Kg-opbrengsten, gereduceerd tot 10 a 20°/o van
normaal zijn te verwachten. Uitrijden is op de zware
gronden niet altijd mogelijk, alhoewel er veel koolzaad
en karwij is uitgereden, waarin dan weer bonen of aard
appelen komen.
Op sommige percelen kwam het blauwmaanzaad zelfs
niet gedeeltelijk boven. Meestal ligt het zaad dan ge
barsten in de grond. Herzaai en uitrijden was eveneens
aan de orde van de dag. Met de bieten is het iets 'beter
gesteld, alhoewel ook hier een aantal velden voorkomen
waar gewoon geen planten boven staan. Ook met de
granen en vlas verloopt het niet naar wens. Al met al
een treurige situatie, die ook al heeft het (hopelijk)
reeds veel geregend als u dit leest, maar weinig meer
zaamweer is ook de grasgroei niet wat ze in mei kan
zyn. Op de meeste bedrijven is de oppervlakte, bestemd
voor voederwinning, thans te klein, daar een te grote
oppervlakte voor beweiding nodig is. De telers van win
terbloemkool hebben in bet algemeen gesproken een
goed seizoen achter de rug. Per oppervlakte een flink
aantal van goede kwaliteit met in doorsnee een goede
prijs. De vraag naar deze groente blijkt groot te zijn.
We vragen ons af of een redelijke uitbreiding van deze
teelt verantwoord is. Klmatologisch is ons gebied het
meest geschikt. Er is een aantal bedrijven waar er vol
doende arbeidsaanbod is voor een aangepaste opper
vlakte. Daarnaast is ook een geschikte grondsoort van
belang, niet te zware, goed doorlatende en ontwaterde
grond. Enige kennis en liefhebberij voor deze teelt moet
echter wel aanwezig zijn. In verband met mogelijke dui-
venschade dient het perceel wel vlak bij het bedrijf te
liggen!
RECTIFICATIE „DE MAAND MEI
In één van de groengedrukte tips
die bij „De maand mei" in ons vo
rig nummer waren opgenomen,
blijkt een fout te zijn geslopen.
Want houdt bij het spuiten van
chloor IPC tenminste
200 m. afstand
van gewassen als vlas, blauwmaan
zaad en bloeiend graszaad!
kan goedmaken voor sommige gewassen.
Een positieve kant is dat klachten over schade van
bodeml erbiciden niet voorkomen; echter wel dat ze
onvoldoende effekt hebben gesorteerd. Voor een goede
werking van herbiciden te spuiten over het gewas is
het weer al evenmin ideaal te noemen, getuige hier en
daar de praktijkgevallen. Wij zijn als boer momenteel
in een moeilijke positie gekomen. Voor veel bedrijven
dienen donkere wolken zich aan voor wat het geld-
inkomen betreft. De uitgaven echter stijgen in een steeds
sneller tempo. Belasting dient betaald te worden over
de vrij goede voorgaande één of twee jaren! Menig be
drijf dreigt in een ongunstige liquiditeitspositie te
geraken. Dit is gevaarlijk omdat dit vaak tot een on
verantwoorde bedrijfsvoering leidt. Denken we daarbij
dan ook nog aan de voor ons, Nederlanders, schadelijke
invoermaatregelen genomen door de Italianen (is er
nu eigenlijk wel een EEG), dan kunnen we de nabije
toekomst bepaald niet hoopvol tegemoet zien!
(Zie verder pagina 7)
We hebben nu een weekend adhter de rug met af en
toe een dreigende lucht waar wel eens een plas water
uit zou kunnen vallen, maar de tijd zal het leren of
het uitkomt zoals we het zo graag zouden willen heb
ben. Afgelopen week hebben meerdere boeren het ge
duld niet meer op kunnen brengen om nog langer op
kale bietenpercelen op een enigszins verantwoorde op
komst te moeten blijven wachten en hebben daarom het
kloeke besluit tot overzaaien van de bieten dan ook
maar genomen. Onder deze uitzonderlijke droge omstan
digheden en bij de Ihuidige slechte struktuur van de
grond is het succes van overzaaien ook nog niet direkt
verzekerd. Bovendien trekken we met het opnieuw
klaarmaken van het land weer een lichte streep door
de werking van de toegepaste bodemherbiciden en daar
om zal een aanvulling hierop toch wel weer noodzake
lijk zijn. Dit brengt veel extra kosten met zich mee en
zo ook door de aankoop van bietenzaad wat goed aan de
prijs is. Deze overgezaaide bieten zullen dus laat aan
de groei zijn en daarom ook weinig schieters geven,
maar zonder twijfel zal de opbrengst ook veel minder
zijn. Zulke gewassen zijn maar weinig interessant voor
de boer meer en dat zal aan het „onderste regeltje"
straks goed merkbaar zijn. Ook voor de suikerfabrieken
zal dit gevolgen hebben, want de leveringen in de eerste
helft van de campagne zullen wel niet volgens het vaste
schema kunnen verlopen daar de overgezaaide bieten
dan nog een te jong gewas zijn om dit min of meer te
slachten. Het lijkt allemaal wel erg gecompliceerd en
zo is het ook! Door de toepassing van bodemherbici
den leggen we een soort van claim op de percelen,
waardoor de inzaai van een ander vervangend gewas
niet meer mogelijk is. Het zou daarom heel nuttig zijn,
dat er in deze geest eens proeven aangelegd werden
aangaande de vraag wat dan nog wel en wat niet meer
mogelijk is. Op wel zeer ongelegen momenten hebben
we bepaald behoefte aan deze kennis. Ook bij het uit
rijden van met maanzaad gezaaide percelen zitten we
met hetzelfde probleem.
De karwij lijdt als vroege gewas ook erg onder de
droogte. Het blijft erg kort en een veel te open gewas.
De opbrengst kan niet groot meer worden en dat zal
aan de prijs straks wel goed te merken zijn. Nu al wordt
enige speculatie daarin gesignaleerd!
Zo te zien lijkt er heel wat handwerk in de gewassen
straks op ons af te komen. Vooral de aardappelopslag zal
ons bij heri valing bezig houden. Daarbij zal de onregel
matige bietenstand het gebruik van dunmachines ook
wel danig in de weg staan. Bovendien lijkt het erop, dat
het hele arsenaal van onkruidbestrijdingsmiddelen in de
uien onder deze droge omstandigheden voor bepaalde
onkruiden de boot al reeds gemist heeft. We hebben dus
nog geen vakantieplannen te maken, want we weten
nu al waar we naar toe kunnen! Ook weten we waar we
met dit landbouwbeleid terecht komen en dat is be
paald veel erger dan men wel denkt! Het wordt hoog
tijd dat er van boven af eens spijkers met koppen wor
den geslagen. Gelukkig is de Federatie van Verenigingen
van Bedrijfsvoorlichting voornemens om. a.s. winter een
studiedag te organiseren met als tf.ema: „Het boerenin-
komen en de bedrijfsfinanciering in deze tijd". Er gaan
echter nu al veel stemmen op om de datum van deze
studiedag te vervroegen daar thans de tijd er meer dan
ooit rijp voor is! Vaktechnisch is de landbouw zeer goed
bij de tijd, maar economisch is ze nergens meer en er
zullen toch middelen gevonden moeten worden om
uit deze impasse te geraken. In Oost Zuid-Beveland is al
reeds vroeg aan de bel getrokken, maar het lijkt er op
dat we alle klokken moeten laten luiden voordat ze het
pas goed in Den Haag zullen horen!
