T)IT snel verwerken van het vlas is vooral mogelijk
geworden door een ver doorgevoerde mechani
satie bij het verwerken van de balen. Zowel bij het los
sen van het vlas- als strobalen van de wagens en het
verder transporteren en opstapelen in de schuur, is de
vorkheftruck een onmisbaar werktuig op 's Gravenhoek
geworden. Door een speciaal daarvoor geconstrueerde
15
drijfsgebeuren, ook bedrijfseconomisch, goed in de boe
ken wordt vastgelegd. Ook hier geldt „Wie schrijft, die
blijft"!
Tot en met 1973 konden alle werkzaamheden, geza
menlijk met het personeel, dus op eigen kracht geheel
rond gezet worden. De arbeidsverhouding is bijzonder
goed en de medewerkers zijn in de top van de oogsttijd
zonodig altijd bereid enkele uurtjes over te werken. Het
werk wordt van te voren besproken en ieder staat dan
voor zijn eigen taak om e.e.a. in te passen in het werk
schema.
Dit jaar (1974) zal voor het eerst een loonwerker in
geschakeld worden en wel voor het bietenrooien. Een
16-tal akkerbouwers, samen met een areaal van ca. 150
ha bieten, hebben met een loonwerker afspraken ge
maakt om deze oppervlakte in combinatie te rooien. De
loonwerker heeft een zelfrijdende 6-rijige bietenrooier
aangeschaft en zal op basis van een door hem ontwor
pen opzet een systeem realiseren, dat de combinatie bij
zonder aantrekkelijk vindt.
INVENTARIS EN OPSLAG
■p\E werktuigeninventaris is, omdat tot nu toe alle
werkzaamheden zelf verricht werden, op een vrij
ruime basis opgezet. Er staan 4 M.F. trekkers en wel van
35 pk, 55 pk, 75 pk en 95 pk, een maaidorser Arbos
1220, een Amac-aardappelróoier, een stortbak, verschil
lende transportbanden en 6 platte- en 3 kipwagens waar
van twee van 8 ton. Daarnaast vanzelfsprekend de ver
schillende ploegen, eggen en ander basismateriaal.
Wat betreft de vlasoogst daarmee werd van 1970 t/m
1973 gedeeltelijk deelgenomen in het vlaskernprojekt.
Zoals reeds in de reportage van de heer Van den Berg
besproken, zijn door een zestal deelnemers, waaronder
ook 's Gravenhoek B.V., de machines van die kern over
genomen en zullen deze nu voor gezamenlijke rekening
worden ingezet. Voor de aardappelopslag is een opslag
capaciteit van 700 ton beschikbaar. Al het stro wordt
binnengehaald en opgeslagen. Het vlas wordt volgens
de vlaskernmethode geoogst, d.w.z. getrokken, op zwad
vorm van 2 m lang kan in éénmaal y2 voer stro of vlas
met een gewicht van ca. 1 ton van de wagens gelost
worden en ter plekke neergezet of opgestapeld worden.
De vorkheftruck tweedehands aangeschaft, met als voor
waarde dat als hij niet beviel deze teruggenomen zou
worden blijkt, nadat er de nodige ervaring mee is opge
daan, voor duizend en één klusjes bruikbaar te zijn. Hij
staat nu praktisch geen dag meer stil. Het personeel is
al zo aan het gebruik ervan gewend geraakt dat, als
de vorkheftruck door storing onverhoopt uitvalt, dit als
een zware handicap wordt ervaren. Kunstmest bijv. waar
van zo'n 50 a 60 ton in het najaar worden ingekocht kan
vroeg worden afgeroepen, dus tegen de laagst mogelijke
prijs.
Bij de aanvoer geeft het lossen met de heftruck van
op pallets gestapelde kunstmest geen enkel probleem
en kost zeer weinig tijd. Voorlopig worden de zakken,
zo vroeg in het seizoen, onder een hangar opgeslagen.
Zodra in de schuur ruimte vrij komt, worden de pallets
met kunstmest daarin opgeslagen.
VLAS BELANGRIJKE ROL
\7LAS, en alles wat er mee te maken heeft, speelt
een belangrijke rol op 's Gravenhoek. Door het vlas
en de werkzaamheden die daarmee verband houden kan
de arbeidsbezetting van dit 105 ha groot bedrijf iets
royaler zijn dan normaliter het geval zou zijn.
H$t repelen van het vlas bijv. geeft in de minder druk
ke wintermaanden extra .werk. Op die manier kunnen
een aantal arbeidsuren produktief gemaakt worden. Was
vroeger het vlasrepelen een vuile, onaangename en bij
zonder stoffige bezigheid, nu is door een kaf- en stof-
zuigsysteem een goed werkklimaat mogelijk geworden.
Vroeg voorheen de bediening van de repelmachine 6
man gedurende 4 weken voor het verwerken van 8 ha
vlas, nu kan door zelfgebouwde afzuigsystemen en door
het inzetten van de heftruck een zelfde hoeveelheid vlas
met 4 man in drie weken verwerkt worden. In de toe
komst hoopt men door nog verdere aanpassing de repel
capaciteit nog verder op te kunnen voeren.
Er zijn vele soorten heftrucks voor verschillende werkzaam
heden.
B.V.-VORM
I-IET bedrijf is in B.V.-vorm georganiseerd. Een vorm
die men in de agrarische sector nog niet zo veel
tegenkomt. Op onze vraag waarom voor deze vorm ge
kozen is, zegt Bom jr.: „Wij hebben bewust deze vorrr
gekozen omdat hierin voor ons een aantal zeer duide
lijke voordelen aanwezig waren. Zonder er uitgebreid op
in te willen gaan het is een stokpaardje van mij en
de reportage gaat over het bedrijf zou ik willen vol
staan met te zeggen dat er voor ons naast fiscale ook
sprake is van sociale voordelen"!
Kaf- en ruw repelafval met op de achtergrond het opgetaste gerepelde vlas.
Vele zakken zaallljnzaad op pallets gestapeld.
NMHHH
De- vorkheftruck met stapelkist.
De speciaal geconstrueerde 2 m lange vork voor het transport van het vlas.
gelegd, in balen geperst en op de wagen geladen. Dit
jaar kon op die manier door het inzetten van 2 persen
de gehele vlasoogst van 8 ha in twee dagen binnen ge
haald worden.
DE HEFTRUCK
SAMENWERKEN
DOM jr. is in principe voor samenwerking. Tot nu toe
is de noodzaak daartoe, zo zegt hij, nog niet zo
dringend geweest. Met de samenwerking in de vlaskern
en nu in de bietenrooicombinatie zijn samenwerkings-
„stappen" gedaan. Afhankelijk van de mogelijkheden
daartoe zal hij zeker verdere „stappen" serieus overwe
gen.
De grote kwetsbaarheid van het bedrijf met driemans
bezetting (of 2-mans bezetting) waarbij, als er bijv. één
man ziek wordt. 30 van de arbeid door anderen moet
opgevangen worden, blijft een moeilijk punt. De man
extra, om dit op te kunnen vangen is echter een luxe
die niet meer te betalen is. Daar moet bijvoorbeeld om-
zetverhoging, in dit geval in het vlas, tegenover staan!
VERBETEREN - AANPASSEN
A LS wij tenslotte met Bom jr. over het bedrijf rond
lopen dan vertelt hij hoe hij diverse onderdelen
van het bedrijf beter aangepast aan het totaal zou wil
len zien. Al pratend wordt ons duidelijk dat wij hier ze
ker niet op bezoek waren op een bedrijf dat in zijn tota
liteit een uitgebalanceerd akkerbouwbedrijf is, maar dat
er zoals op ieder ander bedrijf nog vele zaken voor ver
betering of aanpassing vatbaar zijn.
En hoe kan het ook eigenlijk anders; een bedrijf moei
net als een mens in beweging blijven, wil het gezond
blijven!
BLANKSMA.
