Vastzadige karwij
een goede greep?
4
Dr. Ir. E. VAN ROON
Stichting voor Plantenveredeling
Wageningen
EEST men het bericht dat kortgeleden de vereniging
van Nederlandse Exporteurs van granen, zaden en
peulvruchten in de landbouwpers over de eigenschappen van
vastzadige karwij publiceren, dan moet elke rechtgeaarde
karwijteler de moed wel in de schoenen zinken! De tekst
van het bericht is tamelijk fel en het lijkt alsof de stelligheid
waarmee de feiten zijn gesignaleerd elke tegenspraak on
mogelijk maakt! Het komt mij, en met mij vele deskundigen,
voor dat de afwerende houding van de exporteurs op enkele
duidelijke misverstanden berust. De voornaamste bezwaren
scharen zich rond het voorkomen van „angels" in vastzadig
karwijzaad en het lagere gehalte aan etherische olie daarin.
QVER het eerste gaarne de volgende notitie. Met angels
worden bedoeld de vruchtsteeltjes waarmee zaden
aan de schermen vastzitten. Het spreekt vanzelf dat deze
bevestiging aan de moederplant sterker is dan bij loszadige
karwij. Daarop berust de eigenschap. Bij loszadige karwij
vormt zich op een gegeven moment n.l. wanneer het zaad
rijp gaat worden, een kurkachtige celstruktuur op de over
gang van zaad en steel. Daardoor is het mogelijk dat rijpe
zaden vanzelf gaan vallen, ongeveer zoals herfstbladeren dat
doen. Bij vastzadige karwij ontbreken deze cellagen en de
verbinding is steviger. Om zaad zonder angels te krijgen,
behoeft men evenwel niet zó scherp te dorsen dat schade
aan het zaad en daardoor olieuittreding optreden. Men moet
zich echter wel de tijd gunnen om het gewas volrijp te laten
worden. Dan verloopt het dorsen zonder problemen. De
vruchtsteeltjes of angels zijn inmiddels verweerd en bros,
laten gemakkelijk van het zaad los bij een juist afgestelde
maaidorser. In uitvoerig onderzoek van het proefstation van
de akkerbouw zijn deze feiten vastgesteld. Er zijn boven
dien al enige jaren goede praktijkervaringen.
Natuurlijk valt de oogst van vastzadige karwij later dan
VAN DE REDAKTIE
De reportage „Op bezoek bijdie deze week
over het Varkensfokbedrijf van de heer Filius te Kortgene
in dit nummer is opgenomen, had eigenlijk een plaatsje
in het landbouwblad van de vorige week moeten krijgen.
In verband met een misverstand tussien de advertentie
afdeling van drukkerij Vink te Axel en de redaktie om
trent het aantal advertentiepagina's in dat nummer moest
op het laatste moment het opnemen van deze reportage
tot deze week worden uitgesteld. Alhoewel er onzerzijds
nog tijdig op gewezen werd, is het gevolg van een en
ander wel geweest dat de voor het drukken van het blad
verantwoordelijke man blijkbaar niet de moeite heeft wil
len nemen de pagina's en de nummering ervan aan de
gewijzigde situatie aan te passen. In ieder geval onze
excuses voor de daardoor ontstane verwarring.
BI.
die van loszadige karwij* Dat is de prijs die men ervoor
moet betalen! Ook als men [uit het zwad dorst is tijd voor
het volkomen rijp worden nodig. Angels aan karwijzaden
komen trouwens ook voor bij de rassen Volhouden en Mans-
holt's Karwij. Dit is steeds het geval als het gewas om
welke reden dan ook te vroeg gepakt wordt Normaal
bedraagt het verschil tussen het opraapdorsen van los- en
vastzadige karwij circa 3 weken. Het is dus stellig niet zo
dat van vastzadige karwij de angels niet verwijderd kunnen
worden zonder de zaadhuid te beschadigen.
|N de tweede plaats maakt de vereniging van exporteurs
van dit zaad bezwaar tegen het lagere oliegehalte
van vastzadige karwij. Het is waarschijnlijk een gevolg van
de gewijzigde oogstmethode: de olie is vluchtig en het zaad
verliest door het wachten een klein deel ervan. Was karwij
een produkt waarbij het uitsluitend om de olieopbrengst
ging ,dan was dit feit van betekenis. Het grootste verbruik
ligt echter op het gebied van de specerijen; 10 verlaging
van het oliegehalte zal aan de smaak m.i. niet erg veel ver
anderen. Het zal voor de export naar die landen waar im
porteurs een minimum eis stellen van b.v. 3 olie in be
paalde jaren nodig zijn meer analyses in partijmonsters te
verrichten om aan de vraag te kunnen voldoen dan vroeger!
t
HET ware tenslotte aangenaam geweest wanneer de ex
porteurs in deze tijd van verarming van het bouw
plan, het geen vooral geldt voor de noordelijke streken van
ons land, meer begrip hadden getoond voor de duidelijke
voordelen die karwij in de vastzadige vorm biedt: een sta
bielere opbrengst door het wegdringen van het risico van
zaadverlies en wanneer men maaidorsen prefereert
een lager kostenniveau, beide faktoren die heden ten dage
voor onze landbouw een erg belangrijke rol spelen!
KINDERAFTREK EN STUDERENDE KINDEREN
In het enige weken geleden geplaatste artikel: Aan
vragen studietoelagen vóór 31 januari indienen!" werd
ook gewezen op de kinderaftrek en -bijslag voor stude
rende kinderen tot 27 jaar. Terecht zijn wij geattendeerd
op een wijziging in de Wet Inkomstenbelasting per 1 ja
nuari 1973 met betrekking tot de kinderaftrek.
Tot 1 januari 1973 was het gebruikelijk dat voor het
kind geen kinderaftrek werd genoten als het op 31 de
cember niet meer ten laste van de ouders kwam. De stu
diekosten van het kind dat in de loop van het jaar de stu
die beëindigde konden dan als 'buitengewone lasten wor
den opgevoerd.
Door wetswijziging is de situatie per 1 januari als volgt
geworden: Regel is dat voor het verkrijgen van kinder
aftrek de toestand op 31 december bepalend is. Als er op
31 december niet aan de voorwaarde voor het verkrijgen
van kinderaftrek wordt voldaan, doordat de studie in de
loop van het jaar is beëindigd dan is nu beslissend de toe
stand op de eerste dag van het kwartaal.
VOORBEELD
Indien de ouders tenminste 90 van de studiekosten
van een uitwonend studerend kind betalen, dan geldt een
3-voudige kinderaftrek. Voldoet men op 31 december niet
meer aan die voorwaarde doordat de zoon of dochter in
juni is afgestudeerd en inmiddels een baan heeft, dan
geldt de situatie op de eerste dag van een kwartaal. Als de
ouders tot medio juni de studiekosten en kosten van le
vensonderhoud hebben betaald dan mag de situatie per 1
april aangehouden worden voor de kinderaftrek. Alge
meen wordt aangenomen dat men de toestand op de gun
stigste kwartaaldag mag kiezen, als daar nog verschil uit
zou mogen blijken.
M. VERBOON KS.V. Voorlichting.
C.Z.A.V.-WEMELDINGE HAD GUNSTIG BOEKJAAR 19
AGRIMARKT B.V. SUCCES
De Coöp. Zeeuwse Aan- en Verkoopvereniging G.A. te
Wemeldinge kan met een voordelig saldo van 104.100-.
over boekjaar 19721973 terugzien op een gunstig jaar.
De omzetten zijn behoorlijk gestegen en het behaalde
bedrijfresultaat wordt redelijk genoemd. Naast voldoe
ning over het goede resultaat van de C.Z.A.V. sprak
voorzitter J. A. Nieuwenhuyse in zijn openingswoord
van de jaarvergadering die woensdag 27 februari j.L te
Goes werd gehouden ook zijn verheugenis uit over het
zakelijke en financiële succes van de dochteronderne
ming Agrimarkt BV. Deze behaalde in 1972 een omzet
van ruim 3 miljoen gulden en zal in 1973 de 5 miljoen
overschrijden. Bij de voorbereidingen van Agrimarkt
BV werd destijds rekening gehouden met aanloopkosten
gedurende de eerste drie jaren. In het tweede bedrijfs-
jaar kon reeds netto-winst worden behaald, terwijl uit
het bedrijfsresultaat 1973 de nog resterende aanloop
kosten van 100.000 kunnen worden bestreden en ef
nog een aantrekkelijk saldo overblijft. Voorzitter Nieu
wenhuyse bracht hulde aan allen die aan dit zakelijk
succes van C.Z.A.V. en Agrimarkt hebben medege
werkt.
Hij bracht in herinnering het instellen van het A-lid
maatschap naar het B-lidmaatschap binnen de Cebeco-
Handelsraadgroep en de konsekwenties daarvan. Een
vereniging kan echter niet met twee verschillend ge
kwalificeerde leden blijven werken. Enige weken gele-
1973
den heeft een daartoe ingestelde organisatie-commissie
een nieuwe, interne diskussie-nota over de gewenste
organisatiestruktuur van de Cebeco-Handelsraadgroep
uitgebracht. Deze diskussie-nota is inmiddels de bestu
ren van de verenigingen aangeboden en zal in de ko
mende weken in alle klingen worden besproken.
Persoonlijk ben ik van mening, dat een nauwere sa
menwerking met de centrale talleen kans van slagen
heeft, als men werkelijk op landelijke schaal tot een
betere en zakelijker manier van aankopen en afzetten
kan komen, tot nu toe en wel ten voordele van het
lid! Aldus de heer Nieuwenhuijse, die tenslotte nog de
goede kontakten vermeldde met Cebeco Zuid West. Deze
hebben geleid tot het gezamenlijk exploiteren van het
opslagdepöt voor Vloeibare brandstoffen en samenwer
king bij bewerking en verhandeling van peulvruchten
en fijne zaden. Tenslotte deelde de voorzitter mede dat
de C.ZA.V. onlangs firmant is geworden van de ven
nootschap onder firma „Utrecht". Deze firma is met
een tiental andere verenigingen opgericht en houdt zich
bezig met de produktie van mengvoeders ten behoeven
van de firmanten-verenigingen. Daarvoor is de door
Cebeco-Handelsraad aangekochte voormalige S.O.L.
mengvoederfabriek gehuurd tegen vergoeding van de
rente- en afschrijvingskosten. Het beheer van deze fir
ma is door de deelnemende verenigingen en Cebeco-
Handelsraad degelijk geregeld.
VOORLICHTINGSVERGADERINGEN
ELECTRICITEITSVOORZIENING
AGRARISCHE BEDRIJVEN IN ZEELAND
Nu tussen de N.V. P.Z.E.M. en de Gewestelijke
Raad van het Landbouwschap voor Zeeland overeen
stemming is bereikt betreffende een definitieve rege
ling voor de electriciteitsvoorziening van de agrari
sche bedrijven, wordt het noodzakelijk geacht deze
regeling in daartoe te houden voorlichtingsvergade
ringen met belanghebbenden te bespreken en nader
toe te lichten. Deze vergaderingen zullen op onder
staande data worden gehouden:
SCHOUWEN-DUIVELAND op VRIJDAG 8 MAART
in „Huis van Nassau" te Zierikzee, aanvang 14.00
uur.
THOLEN-ST. PHILIPSLAND op VRIJDAG 8 MAART
in het „Holland Huis" te Scherpenisse, aanvang
9.30 uur.
ZUID- en NOORD-BEVELAND op VRIJDAG 15
MAART in de „Prins van Oranje" te Goes, aan
vang 14.00 uur.
WALCHEREN op VRIJDAG 15 MAART in „De Bras
serie" te Middelburg, aanvang 9.30 uur.
OOST ZEEUWS-VLAANDEREN op MAANDAG 18
MAART in „De Halle" te Axel, aanvang 9.30 uur.
WEST ZEEUWS-VLAANDEREN op MAANDAG 18
MAART in „Du Commerce" te Oostburg, aanvang
14.00 uur.
KEURMEESTER KONTROLEUR J. J. GOETHEER
MET PENSIOEN
Donderdagmiddag 28 februari werd door de keurings
dienst Delta Nederland afscheid genomen van de heer J. J.
Goetheer te Wolfaartsdijk. Na een diensttijd van 29 jaar, bij
NAK Zeeland en daarna bij Delta Nederland gaat de heer
Goetheer met pensioen.
Uit zijn werkgebied, westelijk Zuid-Beveland en later ook
Walcheren, waren verscheidene telers en handelaren aan
wezig alsmede het Bestuur en talrijke personeelsleden van
de Keuringsdienst. Toespraken, met passende geschenken,
werden gericht tot de heer Goetheer, die vergezeld was van
zijn echtgenote, waarbij gewezen werd op de bijdrage die
hij geleverd had aan de doelstelling van het keuringswezen
in de streek.
Gedurende deze geanimeerde bijeenkomst namen vele be
zoekers tevens kennis van de nieuwe gebouwen, inrichting
en uitrusting van de dienst, waarmee de heer Goetheer nog
verbonden zal blijven als keurmeester bij de veldkeuring.
DE HOZUBRA-STIERENKEURING
De HoZUBra-stierenkeuring zal dit jaar weer gehouden
wordien te Utrecht en wel op vrijdag 19 april 1974. In de
hallen van de nieuwe veemarkt zullen deze keer naast de
zwartbonte ook de blaarkop stieren gekeurd worden.
Zeeuwse veehouders die hiervoor stieren willen opgeven,
kunnen dit tot 8 maart 1974 doen bij de specialist rundvee
fokkerij, C.A.R. - Goes, big. I. Hamming op het Landbouw
centrum Zeeland, Westsingel 58, tel. 011006440.
Voor de keuring komen in aanmerking stieren, geboren
voor juni 1973, en tot zes jaar oud.
Voor stieren die wel opgegeven worden en in de catalogus
vermeld) staan, maar niet worden ingezonden, moet een be
drag van 10,aan de Stichting voor de Rundveeverbete
ring worden betaald.
Afhankelijk van de deelname zullen de transportkosten
worden vergoed. De inzenders krijgen de catalogus toege
stuurd.
OVEREENSTEMMING OVER A.H.V./ WEEGBRUGKORTING VAN AARDAPPELEN
De V.B.NA. en het Landbouwschap hadden, zoals be
kend, reeds enige tijd geleden het overleg over algeme
ne handelsvoorwaarden voor de koop en verkoop van
aardappelen door telers aan handelaren afgerond. Na
dien bleek dat er tussen het Landbouwschap en de
V.B.N.A. verschil van mening was gerezen over de
vraag, of met aanvaarding van deze A.H.V. was besloten
tot afschaffing van de weegbrugkorting te geraken. Bij
het Landbouwschap was deze vraag reeds eerder beves
tigend beantwoord, doch de V.B.N.A. was van mening
dat dit aan koper en verkoper moest worden overgela
ten. Thans wordt megedeeld dat de V.B.N.A. en het
Landbouwschap overeenstemming hebben bereikt over
deze kwestie en de desbetreffende bepaling in de A.H.V.
(artikel 10, lid 6), als volgt luidt: „Het netto-gewicht
respectievelijk het weegbruggewicht is maatgevend voor
de factuur".
VOORLICHTING TEELT EN BEWARING
KNOLSELDERIJ
Het C.A.R. te Zevenbergen organiseert voor de knolselde-
rijtelers in West-Brabant een voorlichtingsbijeenkomst over
de teelt en bewaring van knolselderij. Deze bijeenkomst
wordt gehouden op maandag 4 maart, 14.00 uur, in hotel
„De Graanbeurs", Kadedijk 6 te Fijnaart
Tijdens deze bijeenkomst wordien inleidingen gehouden
over:
Teelt en bewaring, door Ing. J. P. Koomen, van het Con
sulentschap voor de Groenteteelt in de volle grond te
Alkmaar.
Onkruid- en planteziektenbestrijding, door ACM. Mul
ders.
Oogsten van knolselderij, door A F. Peeters, beiden van
het CA.R. te Zevenbergen.
Hierna zal er ruime gelegenheid zijn tot het stellen van
vragen. Telers, boomkwekers en andere belangstellenden
zijn welkom.
LANDBOUWPRIJSINDEXCIJFERS NOVEMBER 1973
Volgens het C.B.S. bedroeg het groepsindexcijfer voor
akkerbouwprodukten in november 140 tegen 130 in de over
eenkomstige maand van 1972. Tarwe en aardappelen liepen
in prijs terug, gerst bleef gelijk en de prijzen van de andere
produkten waren hoger. (Basis: overeenkomstige maand
1962/1964 100.)
Het groepsindexcijfer voor veehouderijprodiukten liep
eveneens met 10 punten op vergeleken met november 1972,
n.1. van 135 tot 145. Hier waren de prijzen voor rundvee,
vette kalveren en schapen lager, alle andere produkten in de
veehouderijsector lagen op een hoger niveau.
De eveneens door beide organisaties aanvaarde toelich
ting op dit punt luidt aldus: „Artikel 10, lid 6, houdt in
dat wanneer men een transactie afsluit Op basis van
deze algemene handelsvoorwaarden en daarbij geen af
zonderlijke bepaling omtrent de weegbrugkorting be
dingt en in de (ver)koopbevestiging vastlegt, de koper
niet het recht heeft om een korting op het weegbrugge
wicht toe te passen respectievelijk de verkoper zulks
niet behoeft te accepteren".-
Bij aanvaarding van deze bepaling en toelichting is
dus afgesproken dat het oordeel over het in de praktijk
al dan niet toepassen van weegbrugkorting geheel wordt
overgelaten aan de kontrakterende partijen. Zijn deze
ten aanzien van een bepaalde transactie van oordeel dat
korting moet worden toegepast, dan zullen zij dit uit
drukkelijk moeten overeenkomen!
WILDE DUIVEN - ATTENTIE
JACHTGERECHTIGDEN EN
VERGUNNINGHOUDERS ART. 53
Wilde duiven worden de laatste tijd in grote ge
tale in Zeeland waargenomen. Denk aan Uw ver
antwoordelijkheid. Afschot en/of verjaging is
noodzakelijk! Aldus een bericht van ir. H. E. He
ringa van de Provinciale direktie voor de landin
richting in Zeeland.