TUINBOUW
KLANKEN
Afdeling fruitteeltRooiregeling
kan best samengaan
en rentesubsidie
Voor structuurgrond ook
wat vorst gewenst
in groenteteelt sector
Nog geen herstel op appelmarkt
DINGEN VAN DE WEEK
15
De Nederlandse fruittelers hebben zorgen, grote zor
gen. Het gunstige jaar 1972 valt in de schaduw van
de problemen van vandaag. De appelprijzen zijn laag.
Voor de Golden Delicious, ons omvangrijke appelras,
zijn de prijzen relatief nog nooit zo laag geweest. „Wij
zijn nu in een crisis terecht gekomen, zoals wij die nim
mer gehad hebben. Vooral de geweldige kostenstijging
breekt ons de nek", aldus een lid van de afdeling Fruit
teelt van het Landbouwschap. De afdeling Fruitteelt
vergaderde deze maand in Utrecht.
Vergeleken bij de moeilijkheden van eep aantal ja
ren geleden, is er eigenlijk niets veranderd, oordeelt de
afdeling Fruitteelt. De produktie is te groot en iedere
stimulans om de produktie te verminderen ontbreekt.
Door een rooiregeling kan de produktie verminderd
worden, maar dan moet deze regeling wel voor alle lan
den van de Europese Gemeenschap gelden. Een nationale
regeling zou de Nederlandse positie alleen maar ver
zwakken. Door het goede jaar 1972, althans wat de
prijsvorming betreft, heeft men met name in Frankrijk
en Italië afgezien van rooien. Waren de resultaten dat
jaar slecht geweest, dan zou er ongetwijfeld gerooid
zijn in het kader van de toen geldende regelingen. Nu
gokt men weer op zo'n goed jaar.
In ons laatste artikeltje uit WALCHEREN stelden we
niet erg te geloven in al de sombere geluiden die sche
ring en inslag waren. Ook dat de grondstoffenpolitiek
dermate ingewikkeld is, dat een verantwoorde prognose
erg gevaarlijk was. Gelukkig vallen diverse faktoren
wat gunstiger uit dan te voorzien was.
Helaas hebben de appelprijzen in de geringe index
stijging een grote bijdrage geleverd door de te lage prij
zen. Nu we dit schrijven is de tendenz weer wat gun
stiger voor de appelmarkt, maar toch nog ver onder de
rode streep! Zo ergens dan zeker in onze fruitsector
merkt men hoe afhankelijk we van de internationale
markt zijn. Ook de aardappelmarkt is niet erg stevig.
Het is wel jammer dat deze hoofdprodukten in de ver
keerde hoek liggen. In tegenstelling met groenten, zijn
de prijzen van onze grote stapelprodukten zelden zo
snel weer in de lift. De groentemarkt is in wezen een
immer flucturerende prijsmarkt waar hollen en stil
staan soms in 1 week of zelfs wel per veilingdag elkaar
afwisselen.
Door de vele regen zal er o.i. vooral voor de vroeg-
gezaaide spinazie wel eens een moeilijke periode kun
nen aanbreken. Want natte voeten hebben de meeste
groenten veel hinder van. Er zal nog heel wat moeten
veranderen, bijv. door wat vorst of strenge nachtvorsten
wil de struktuur tijdig op peil komen voor de vroege
grote teelten van sla, bloemkool en andere voorjaarsge
wassen. Enfin, over regeringsmaatregelen e.d. kan men
mopperen en zelfs, theoretisch althans, een zekere in
vloed uitoefenen. Op 't weer evenwel niet, dat heeft men
maar te nemen zo 't komt!
We willen eindigen met ons genoegen uit te spreken
dat men de door de wet gestelde autosnelheden in zeer
grote lijn opvolgt, wat als mede voordeel meebrengt dat
er minder ongelukken gebeuren. Hierdoor kan mede
voorkomen worden dat de premie's die de pan toch al
uitgaan rijzen, mogelijk stabiel kunnen blijven. En ge
zien het grote auto- en tractorpark bij boer en tuinder,
is, dat ook voor onze ZLM-verzekering, een positieve
kant!
Ook de vorige week was het weer somber gesteld met
de prijzen die op de veilingen voor appelen werden be
taald. De belangrijkste rassen als Golden Delicious en
Goudreinette werden verkocht tegen afbraakprijzen. Van
enig herstel was geen sprake, integendeel het bleek op
sommige dagen dat het nog minder kon met de prijzen
dan het al was. De gewone goudreinette deed in de grote
maten hoogstens tot 40 cent per kg en de kleine maat
klasse 1 kwaliteit bleef hangen iets beneden 30 cent per
kg.
Rode mutanten noteerden soms tot 55 cent of nog iets
daarboven, maar het aanbod hiervan is van geen bete
kenis meer. Ook voor Golden Delicious gold dat de beste
partijen niet verder kwamen dan even boven 40 cent
per kg voor de grote maten en rond 30 cent voor de maat
6570 mm. Veel klasse II kwaliteit bleef hangen op
enkele centen boven de industrieprijs van 23 cent per kg
en er moesten ook nog al wat partijen Golden Delicious
uit de markt worden genomen ingevolge de interventie
regeling en dat betekent een prijs van 23 cent voor de
grote maten. Wanneer we bedenken dat het hier gaat
om appelen uit het koelhuis of soms al uit de c.a.-cellen
dan is het wel een droevige zaak en het is verklaarbaar
dat de roep om ingrijpen van overheidswege steeds ster
ker wordt. Opmerkelijk goed hield zich de Cox's Orange
Pippin. Het aanbod hiervan blijft vrij groot, vooral bij
de veilingen in Terneuzen en in Fijnaart.
De kwaliteit van deze appels is soms geen 100 meer,
maar de handel kan er toch nog redelijk mee werken,
vooral met de grote maten. De prijzen die worden be
taald liggen erg verschillend en hangen nauw samen
met de kwaliteit maarUussen 70 cent en een gulden per
kg werden de grote maten toch verkocht in de vorige
week; de maat 6570 mm klasse I kwaliteit deed tussen
60 en 70 cent terwijl de maat 6065 werd verkocht voor
ongeveer 45 cent per kg als gemiddelde prijs. Ook de
Winston kon zich goed handhaven op een prijsniveau
dat vrijwel gelijk ligt met dat van de Cox's Orange Pip
pin. Jonathan klasse I die werd verkocht kwam niet ver
der dan 2028 cent per kg en de klasse II van dit ras
draaide meestal door. In de peren gaat het nu vrijwel
nog alleen om de Conference. De prijs trok iets aan en
bij vrij ruime aanvoeren werd midden vorige week voor
de grote en middelmaten van dit ras rond en iets boven
een gulden per kg betaald terwijl voor de klasse I 55
60 mm rond 90 cent per kg werd betaald. De lid maat doet
het nog altijd bijzonder goed want hiervoor werd tot
tegen 80 cent per kg betaald.
Ook constateert de afdeling Fruitteelt een toenemende
concurrentie vanaf het zuidelijk halfrond van onze
aardbol. Australië bijvoorbeeld brengt met forse over
heidssteun produkten naar onze markten. Daar hebben
de fruittelers bezwaren tegen. Daar komt bij dat het
prijsverschil tussen vers fruit en bewaar-fruit steeds
kleiner wordt. De overheid stelde zich steeds op het
standpunt dat het voor deze produkten gaat om geschei
den markten. De fruittelers vinden dat zij steeds meer
gelijk krijgen met hun stelling dat deze produkten el-
kaars concurrent zijn.
Geheel zonder zelf-kritiek zijn de fruittelers ook niet.
Zij vinden dat nog meer zorg aan de bewaking van de
kwaliteit van ons fruit gedaan moet worden. Die zorg
moet zich uitstrekken tot aan de tafel van de consument,
waarbij men zich dient te richten naar de wensen van
de consument. Bovendien is aan de organisatie van de
afzet nog wel het een en ander te verbeteren.
Samenvattend kwam de afdeling Fruitteelt tot de
uitspraak dat het Landbouwschap zal moeten pleiten
voor het opnieuw instellen van een rooiregeling in de
Europese Gemeenschap, aangevuld met een nationale re
geling voor bedrijfbeëindiging.
AAN DE ANDERE KANT: RENTESUBSIDIES
Maar met het rooien van boomgaarden alleen is men
er niet. Er zal ook iets gedaan moeten worden aan de
bedrijven die door willên gaan.
Op het eerste gezicht mag het tegenstrijdig lijken dat
een pleidooi gehouden wordt voor herinvoering van een
rooiregeling terwijl tegelijkertijd gevraagd wordt om
steun voor aanpassing van bediijven. In de huidige ren
tesubsidieregeling wordt geemsteun verleend voor fruit-
aanplant, ondanks het feit dat voor de bedrijfsontwik
keling in de fruitteelt de vervanging een uitermate be
langrijke zaak is. Nu kan eigenlijk alleen maar van de
regeling gebruik worden gemaakt bij investeringen in
bedrijfsgebouwen (koelcellen). Investeringen ten behoe
ven van rationalisatie, automatisering en mechanisatie
krijgen daardoor te weinig aandacht. Ook investeringen
in stapelkisten en stapelpallets op het bedrijf en in de
schuur zouden onder de renteregeling moeten vallen,
evenals de aanleg van vaste regenleidingen. Tenslotte
zou de duur van de ientesubsidie voor investering en
aanplant van bomen en struiken voor de teelt van an
dere eetbare vruchten dan appelen, peren en perzikken
van 6 jaar op 15 jaar gebracht moeten worden. Uiter
aard steunt de fruitteelt de voorstellen die op het ogen
blik via de Landbouwschapscommissie Bedrijfsontwik
keling en Agrarische Voorlichting worden opgesteld ter
verbetering van de algemene bepalingen in het struk
tuur beleid.
FRUITTEELT L\ DE NIEUWE IJSSELMEERPOLDERS
Het vorige najaar heeft het Landbouwschap de Minis
ter van Landbouw aangeraden in 1974 weer fruitbedrij-
ven in het nieuwe land van Oostelijk Flevoland uit te
geven. Het is, gezien de tijd, onwaarschijnlijk dat de
uitgifte dit jaar nog verwezenlijkt kan worden. De nog
beschikbaar 180 ha zal daarom in 1975 in één keer uit
gegeven moeten worden, vindt de afdeling Fruitteelt.
Op langere termijn zullen ook in Zuidelijk Flevoland en
eventueel de Markerwaard fruitteeltbedrijven uitgege
ven moeten worden.
Het stichten van moderne bedrijven van enige om
vang buiten de polders is praktisch onmogelijk, bij ge
brek aan goede fruitteeltgronden en door de moeilijk
heden bij de financiering. Het handhaven van onze con
currentiepositie vereist een voortdurende aanpassing van
het fruitbestand op zeer monderne bedrijven. Daarom
vindt de afdeling het wenselijk de regelmatige en gelei
delijke uitgifte van fruitbedrijven in de IJsselmeerpol-
ders voort te zetten. Deze uitgifte zal van beperkte om
vang moeten zijn.
Bij alle problemen van de Nederlandse fruittelers
houdt de afdeling Fruitteelt van het Landbouwschap
toch de blik op de toekomst, zoals uit dit verslag mag
blijken.
B. A. BOKMA.
Afd. Voorlichting.
"QE afgelopen week is er binnen de fruitwereld de
nodige deining ontstaan over een besluit van de
E.E.G.-commissie in Brussel om accoord te gaan met het
verlenen van een exportsubsidie van 10,30 per 100 kg
bij de export van appelen naar Oost-Duitsland. Deze ex
portsubsidie moet echter door de nationale regering'en
worden betaald. Nederland heeft vóór deze regeling ge
stemd, ja stond zelfs achter het initiatief hiertoe, maar
onze regering wil tot op het moment dat we dit schrij
ven niet de consequenties trekken uit dit voorstemmen
en uit de nationale pot de subsidie verstrekken. Op alle
mogelijke manieren zijn onze organisaties bezig de rege
ring te overtuigen van het ongerijmde van dit standpunt
en met belangstelling mag worden afgewacht waartoe
dit zal leiden.
Er zouden van regeringswege initiatieven te verwach
ten zijn om de andere E.E.G.-landen te bewegen deze
subsidie niet te verstrekken maar in kringen die iets
kennen van de mentaliteit bij andere lidstaten wordt er
aan getwijfeld of dit gelukken zal.
Vast staat dat we onze export van appelen naar de
D.D.R. in de toekomst wel kunnen vergeten indien andere
landen een subsidie zouden verstrekken en Nederland
zou achterblijven. Het zou een niet te aanvaarden dis
criminatie binnen de E.E.G. zijn! We kunnen ons dan
ook nauwelijks voorstellen dat onze regering in dezen
het been stijf zal houden indien andere landen wel tot
deze maatregel over gaan!
"^A^TE willen deze week ook enkele opmerkingen maken
over het produkt uien die opnieuw in het middel
punt van de belangstelling staan, op dit moment voor
namelijk omdat de prijs nog al wat is teruggelopen. Tij
delijk is deze winter tot 60 cent per kg betaald gewor
den maar op het ogenblik mag men blij zijn wanneer 45
cent gemaakt kan worden.
Het Produktschap voor Groenten en Fruit zegt in een
marktoverzicht voor uien dat een prijsdaling in de maand
februari een normaal verschijnsel is. Op het ogenblik
komen namelijk de minder doelmatig bewaar partijen aan
de markt. De voorraadpositie van uien vertoond ondanks
de zeer zachte winter, waarvan wordt gezegd dat deze
niet te best is voor de afzet, geen abnormaal beeld,
integendeel in ons land is deze ongeveer 10% kleiner
dan het vorig jaar.
Omdat het voor het tweede achtereenvolgende jaar is
dat de uien zulke hoge prijzen opbrengen moet worden
verwacht dat er opnieuw een sterke uitbreiding van de
teelt zal komen. Het afgelopen seizoen waren er ook
reeds aanzi'enlijk meer uitgezaaid dan het jaar daarvoor,
maar het beschot bleef toen beneden de maat.
De oogst van dit jaar wordt geschat op 360 miljoen
kg dat is 10% meer dan het vorig jaar en slefehts 7
minder dan twee jaar geleden.
Er is inmiddels een record hoeveelheid uien geëxpor
teerd, nameiijk tot begin februari 210 miljoen kg. De be-
waarverliezen worden op dit moment geraamd op 15 mil
joen kg, dat is evenveel als het vorig jaar. De bruto voor
raad uien per begin februari kan hierdoor worden bere
kend op 115 miljoen kg tegen 130 miljoen kg het vorig
jaar.
Uit dien hoofde is het Produktschgp voor Groenten
en Fruit van mening dat het verdere verloop van de af
zet met een gerust hart tegemoet gezien kan worden.
Er kan op dit moment wel worden verdedigd dat het
misschien beter zou zijn als de prijzen van de uien verder
maar niet teveel meer zouden oplopen. Zou dat wel ge
beuren, dan is het gevaar niet denkbeeldig, dat de uit
breiding al te sterk wordt. Toch is het verstandig dat een
ieder zich realiseert dat de reden van de goede afzet van
dit jaar ligt in het lage beschot waardoor er in 1973 ge
middeld slechts 36,5 ton per ha werd geoogst tegen
41,5 ton in de twee voorgaande jaren als gemiddelde.
Zou men het komende jaar een zelfde areaal uitzaaien
en het beschot zou normaal zijn, dan komt men enkel
hierdoor al tot een produktie die 13 hoger ligt.
'TEN aanzien van de zilveruien is het Produktschap
voor Groenten en Fruit van mening dat deze in
1974 wel eens knap schaars kunnen worden. Er heerst
namelijk een schreeuwend tekort aan zaad. De Neder
landse behoefte pleegt namelijk in hoofdzaak gedekt te
worden in Italië en daar is de oogst in 1973 goeddeels
mislukt.
De zaadteelt vindt daar plaats op kleine bedrijfjes in
het zuiden van het land. Men begon deze tweejarige teelt
al met kleinere voorraden en toen door het weer de
oogst tegen viel, is er sprake van een drastisch tekort
aan zaad gekomen.
Er gaan reeds berichten rond als zou het vaststaan
dat ook in 1975 er te weinig zaad voor zilveruien be
schikbaar zal zijn. Voorlopig lijkt dat voorbarig. Wat de
afzet van onze Nederlandse uien betreft blijft West-
Duitsland ver bovenaan staan als afnemer. Vanaf het be
gin van het seizoen tot en met januari werden bijna 104
miljoen kg Nederlandse uien naar dit land verladen dat
is ongeveer de helft van onze totale export.
Naar vele andere landen van de wereld worden ze
overigens verladen. Vooral de Afrikaanse landen zijn de
laatste jaren afnemers van betekenis geworden. Ruim
17 miljoen- kg gingen er dit seizoen reeds heen. Oost-
Duitsland is dit jaar goed aan de markt geweest. 12 mil
joen kg werd naar dit land verladen.
