TUINBOUW-
KLANKEN
Niets veranderlijker dan
Te rustig aan prijzenfront bloembollen nieuwe oogst
Voor en nadelen van een zachte winter
Toen we ons vorig stukje uit WALCHEREN schreven,
eindigden we met een voorbeeld over de dure 'groenten-
prijzen en de invloed van weer, aanvoer en vraag voor
onze produkten. Al deze faktoren zijn ze«er wisselvallig
en zelfs onvoorspelbaar. We dachten hieraan toen we de
prijzen van de laatste veilingsdaig deze week vergeleken
met enkele maanden en weken terug. Vele groentesoor
ten hebben een lelijke rit naar omlaag ingeslagen. We
willen niet zeggen dat het goedkoop was, maar de room
was e>r toch o.i. af! Witlof moest al van goede huize zijn
om over 1 te kernen en zo zouden we een hele rij
kunnen noemen. Hopenlijk is het een incidentele inzin
king: Ook in de grote L. zijn wat donkere wolkjes, want
hoewel de uien duur zijn, de top is er toch zwaar af
en ook de aardappelen zitten in de zakkende lift. Waar
mee we maar willen constateren dat er in onze branche's
weinigs stabiel is! Toen we dit zo constateerden, over
dachten we dat we in „goed" gezelschap zitten, want is
ook op de „vrije" markt de olie niet aan 't zakken??
Als men dat enkele maanden terug had durven schrij
ven, dan had men beslist een slechte klankbodem ge
had, daar niemand je geloofd zou hébben. We bedoelen
niet dat men voorlopig op goedkope olie of energie
hoeft te rekenen, maar het blijkt o.i. hieruit wel dat de
Vanwege de nog steeds voortdurende open winter zijn
de fruitkwekers op SCHOUWEN en DUIVELAND al
goed gevorderd met de snoeiwer'kzaamheden. Enkele te
lers moeten ook nog wat inplanten. Hoewel een investe
ring op lange termijn, geloven we dat het toch. een igoe-
de, maar ook een geboden zaak is hét bedrijf wat op
stand betreft aan te passen aan de huidige produktie-
methoden.
Na een moedgevende start op het prijzenfront van het
fruit, worden de fruithandelaren en telers van bewaar-
fruit nu al weer igekonfronteerd met een prijsdaling, die
hoewel nog niet verontrustend, verre van welkom is!
In de groensektor is eveneens sprake van prijsda
ling, vooral wat de wintergroenten betreft. We weten
het niet, maar wat wintersweer zou hier wellicht goed
aan doen. De uienprijs heeft de laatste dagen een ge
voelige veer moeten laten. Geruime tijd ging de prijs
in opwaartse richting en dan ineens is daar de inzin
king.
■Op Schouwen en Duiveland zijn we bepaald goed be
deeld met wilde duiven! Op de nog niet geploegde mais-
percelen vertoeven ze vaak in duizentallen. Mocht het
nog wat gaan winteren, vergezeld met sneeuw, dan die
nen de telers van winterbloemkool en andere koolsoor
ten op hun hoede te zijn. Ze kunnen in korte tijd veel
schade aanrichten.
Door het zachte weer komen de eerste tulpen al weer
te voorschijn. We zullen hopen dat indien we nog wat
vorst moeten krijgen, dat die niet meer te lang weg
blijft. Strenge vorst op later tijdstip zou dan wel eens
bladbesohadiging kunnen veroorzaken. Als het gewas
'boven staat dan kan het zich bij zacht weer vrij snel
ontwikkelen.
De tulpenstatistiek is nog niet gepubliceerd. Mogelijk
dat mede daardoor de handel zich bijzonder voorzichtig
opstelt om althans zaken te doen. Uit onze omgeving is
nog bijzonder weinig verkocht in tegenstelling tot ande
re jaren. Tulpen uit het zuidwestelijk teeltgebied zijn
meestal toch. wel iets in trek voor de broei.
De vóórverkoop van de in onze regio te telen bloem
bollen verloopt over de hele linie bijzonder moeizaam.
Tegen renderende prijzen is wat betreft tulpen, irissen
en gladiolen beslist moeilijk vandaag aan de dag zaken
te doen.
De tulpenpercelen hebben tot heden vanaf de plant-
tijd al heel wat neerslag te verwerken gehad, met het
rgevolg dat de struktuur hier en daar te wensen overlaat.
De telers die stro hebben aangewend om struktuu.rbederf
tegen te gaan, zullen naar het zich laat aaanzien meer
dan ooit profijt hebben van de gemaakte kosten en
moeite!
Op de grotere 'bollenbedrijven in onze omgeving is men
nog steeds bezig met de verwerking en afvoer van de
gladiolen oogst 1973. Hoewel voor sommige soorten weer
een lichte prijsstijging valt waar te nemen, is de specu
latie niet winstgevend geweest.
machtige oliemaatschappijen nog beter de strijd aan
kunnen met de ook al machtige olies jerks, dan de ver
schillende regeringen, waarvan sommige politieke -par
tijen menen dat de overheid het -goedkoper en beter
kan. Immers de Arabische macht-hebbers hebben, met
fraaie volzinnen, dat wel, eigenlijk enigszins bakzeil ge
haald. Maar hoe het mogelijk is dat de z.g.n. vrije han
del op de grootmarkten kan opereren, kennelijk zonder
onder de druk der zéér groten, te bezwijken, zal voor ons
wel een raadsel blijven. Enfin, voor vélen onzer opent
dit, zij het op langer termijn, betere perspectieven.
Ook blijkt o.i. van onze voorbeeldjes uit onz kleine
tuinderswereldje hoe snel het veranderen -kan! Momen
teel is er op vele terreinen sprake van en grondstoffen-
tekort, die onze prijzen en economie en de legering
voor zware opgaven stelt. Maar ook hier .groeien de
bonen niet tot in de hemel. Immers kan in korte tijd een
grondstof van een tekoitpositie in overvloedige toevoer
veranderen. En ook is van belang dat als een prjjs te
hoog wordt, er automatisch een kopersstaking optreedt
Door de hoge olieprijs, om weer ko-rl bij huis te -blij
ven, hebben vele tuinders plannen opgezet om minder
of goedkoper energie te gebruiken. Dit is op de totali
teit van 't gebruik niet zo veel, maar deze tuinderstsn-
dens vindt men overal. In autogebruik, in huishouding,
etc, etc. zodat we toch een 10 r/< minder gebruiken. "Foor
onze branche geldt wel de waarschuwing van de voor
lichting dat opgepast moet worden niet het gevaar ge-
lopfen wordt van te weinig spreiding!
Op de bedrijven loopt alles, mede door het goede
weer, prima. De jonge spinazie ligt weer al gepunt en
in de kassen komen de radijs, andijvie, sla, etc. weer al
in prima omstandigheden uit grond, dan wel aan de
groei of ook wel aan de oogstbaarheid toe. Ook in de
Walcherse fnutbed-rijven gaat de snoei, voorzover er
tijd voor is, in een prettig winterklimaat al redelijk van
start. We kunnen nog best streng winterweer krijgen,
maar het weer dat we tot nu toe hadden is lekker mee
genomen. En de dagen worden weer al langer licht des
avonds!
'Ook in 'het THOOLSE land, verloopt de tweede win
termaand met een voor de tijd van het jaar wel zéér
hooig temperatuurgemiddelde! Voor de glastuinder
spreekt het wel vanzelf, dat dit een winstpunt betekent,
voor wat betreft zijn oliestookrekening. De aflevering
van de veilingprodukten, vindt zonder vorst óók ge
makkelijker plaats, en het werk daaraan besteed ver
loopt tevens aangenamer.
Een minder aangename kant van de te hoge tempera
turen is wel het stormachtige karakter dat deze maand
het weer bepaald. Een, gelukkig hier weinig voorkomen
de, windhoos heeft op de noordkant van het eiland T-ho-
len bij enkele tuinders nogal wat schade berokkend. Het
is een prijzenswaardig feit, dat bij een calamiteit van
enige omvang, direkt alle glastuinders bereid zijn, om
de scherven te helpen opruimen, bij een zwaar getrof
fen bedrijfsgenoot. Het is nog altijd beter, een ander
te helpen, dan om zelf geholpen te moeten worden! Bo
vendien wordt hie: mee de getroffene moreel gesteund,
zodat hij met nieuwe moed weer aan de slag gaat, om
het bedrijf zo vlug mogelijk weer volledig te laten pro
duceren. Overigens ziet het er wel naar uit, dat de te
■hoge temperaturen, de koeling in de bewaa.: ruimten
voor uien en aardappelen ongunstig beïnvloedt Bij de
afleveringen ziet men al, dat sommige uien een wortel
krans gaan maken, zodat dit het kaal-worden van het
produkt, bij afstaarten en sorteren, flink in de hand
werkt. Er zal dan ook naar gestreefd moeten worden,
om iedere periode met een lagere temperatuur, de uien
te ventileren om de kwaliteit op peil te houden. Hond
half januari zijn de glastuinders ook weer aan het ra-
dijszaaien begonnen. Dit arbeidsintensieve gewas 'heeft
de laatste jaren tot zeer bevredigende resultaten geleid.
Voor degene die deze teelt past in zijn beschikbare ar
beidsuren, is dit een welkome aanvulling in de ontvang
sten. Het is nu ook weer de tijd om het benodigde zaai
zaad voor 1974 te bestellen, na eerst een goed overzicht
te hebben genomen welke variteiten hem -het meest in
zijn bed. ijf passen. Het voorkiemen van he.t aardappël-
pootgoed heeft nu ook onze volle aandacht. Juist met
de te hoge temperatuur in deze maand is het oppassen
geblazen, dat de kiemen niet te hard van stapel lopen.
Men moet beslist een niet te lange, goed afgeharde
spruit op het pootgoed hebben, voor een -gel ijk matige
vroege opkomst. Deze teelt is gelukkig nog één van de
vaste peilers van het kleine bedrijf, waar een goed ren
dement in zit. De grotere aardappeltelers komen ge
middeld toch een maand later met hun produkt aan de
veiling of afzetstation. Met het aanschaffen van het
benodigde zaai- en pootgoed is men ook weer gecon
fronteerd met het feit dat door de hoge aanschaffings
prijs, de kostenfaktor flink is opgelopen. Mede door de,
ook te hoge neerslagcijfers van de laatste maanden, ziet
men op de wat slemperige gronden veel struktuurverval
van de bouwvoor. Misschien dat er door het meerdere
gebruik van schuimaarde of bekalking in de toekomst,
wel iets aan gedaan kan worden.
DINGEN VAN DE WEEK
NJOG steeds houdt de energiecrisis de gemoederen
bezig, niet in het minst ook in onze kringen. In
de Nederlandse tuinbouw immers speelt de energie een
grote rol en we moeten helaas aannemen dat de langdu
rige periode waarin energie overvloedig en goedkoop be
schikbaar was, tot het verleden behoort. Het lijkt er alles
zins op dat een tijdperk-werd afgesloten in 1973 en nu
is het de vraag hoe het nieuwe tijdperk, dat van de
schaarse en vooral dure energie er uit zal gaan zien.
Het Produktschap voor Groenten en Fruit wees in een
marktoverzicht dat dezer dagen verscheen op het feit dat
praktisch de helft van de produktiewaarde van de voe-
dingstuinbouw ad. 1,8 miljard gulden afkomstig is van
de glasteelt en bijna 70 van het glasareaal verwarmd
is.
Het jaar 1973 was voor de West-Europese tuinbouw
een bijzonder goed jaar. Het meest opmerkelijke was dat
de geldontwaarding werd bijgehouden. De produktie-
waarde van de Europese tuinbouw is namelijk sterker ge
stegen dan het prijspeil. De marktvoorziening was wat
minder overvloedig dan we de laatste jaren gewoon wa
ren. Het waren de weersomstandigheden die veelal klei
nere beschotten bewerkstelligden.
Het niet overvoerd zijn van de markt bracht in grote
delen van de tuinbouwsektor prijsherstel en wel in een
mate die voor de tuinder ruim voldoende was om zowel
de oogstreductie als de infiatie te compenseren.
Het totale beeld van de Westeuropese tuinbouw was
beslist niet ongunstig in het jaar dat voorbij ging. Het is
alleen jammer dat er de laatste tijd vooral met betrek
king tot de fruitteelt zoveel donkere wolken zijn geko
men zodat er op het ogenblik sprake is van een zeer som
bere situatie, zodanig zelfs dat velen zich afvragen waar
het heen moet en wat er van terecht moet komen. Een
volgende keer willen we daar nog wel enkele opmerkin
gen over maken.
T^EZE week willen we ons bepalen bij datgene wat
het Produktschap voor Groenten en Fruit ons ver
telde over de Europese tuinbouw. De algemene trend is,
dat de beteelde oppervlakten van groenten en fruit wor
den ingekrompen. Er blijft nog steeds bedrijfsbeëindiging
in alle Westeuropese landen. We noémden reeds de in
vloed van het weer op de produktie en hierdoor de min
der grote oogsten dan we in voorgaande jaren gewoon
waren. Op de belangrijkste groothandelsmarkten van
West-Europa lagen in 1973 de prijzen van groenten en
fruit gemiddeld 20% hoger dan in 1972 en zelfs 30%
hoger dan in 1971. Nu moeten we er bij zeggen dat dit
gemiddelden zijn en daarom niet alles zeggen over de
er aan ten grondslag liggende gegevens. Nu zeggen hoge
of hogere prijzen op zichzelf niets. Men kan de prijzen
van nu wel vergelijken met voorgaande jaren, maar het
is ook bekend dat de inflatie de waarde van het geld
voortdurend uitholt.
In een tabel wordt aangegeven hoeveel de waarde van
de munten van de verschillende landen in de periode
1964 tot en met 1973 is achteruitgegaan door de infla
tie. Daaruit blijkt dat in deze tien jaar de waarde van
de Nederlandse gulden in totaal met 46 is terugge
lopen!
Daarmee zitten we in de hoogste regionen wat de in
flatie betreft want alleen in Spanje was de waardedaling
met 49 nog groter. Eveneens nog bonter dan in Ne
derland werd het gemaakt in Denemarken met een infla
tiepercentage van 47 België deed het met 37 waar
devermindering in tien jaar heel wat beter evenals West-
Duitsland met 35 en Frankrijk met 38 Van de Euro
pese landen, verbonden in de Organisatie voor Econo
misch samenwerking en ontwikkeling gaf Griekenland
met 30 inflatie het geringste totaal percentage te zien.
Engeland zat precies op het gemiddeld van deze lan
den met 40
Uiteraard is de situatie voortdurend aan veranderin
gen onderhevig en zal de crisis die nu in Engeland heerst
en het gebeuren met de Franse franc daarop weer van
invloed zijn!
TA7"ANNEER we prijzen van de produkten gaan verge
lijken moet het inflatiepercentage mede in deze
beschouwing worden betrokken. En wanneer we dat doen
ziet het er voor grote delen van onze .bedrijfstak maar
beroerd uit. We hebben over de onzekerheden in onze
bedrijfstak reeds verschillende keren opmerkingen ge
maakt. We begonnen met vast te stellen dat we te ma
ken zullen krijgen met hogere energieprijzen, niet alleen
in ons land maar over de hele wereld. Het is te verwach
ten dat er een neerwaartse knik in de welvaartsontwikke
ling komt. Vooral in de ontwikkelingslanden zahdat, :naar
verwacht moet worden, hard aankomen. Er zijn verwaöh-
tingen dat deze landen het vooral zullen zoeken ïn Ben
drang om hun grondstoffenprijzen te verhogen en nieuwe
exportmogelijkheden te zoeken voor hun tuinbouwpro-
dukten. Van beide verschijnselen zijn op dit moment de
voortekenen reeds merkbaar.
Door de stijging van de energieprijzen zal jo.-m. het ver
voer van 'de produkten naar Europa duurder worden, zo-
als dat ook omgekeerd het geval is.
Op zich gezien zou dat voor de tuinbouw een gunstig
effect kunnen hebben want er zijn lange en dus -dure
aanvoerlijnen van b.v. appels van het zuidelijk halfrond
en van Australië en Nieuw Zeeland.
Dezer dagen hebben we echter kunnen vernemen 'dat
Australië zijn fruitkwekers een garantieprijs voor hun pro
dukten heeft gegarandeerd wat in de praktijk -wil zeggen
dat de regering de duurdere vrachtkosten voor haar re
kening gaat nemen. Dat zou een zeer ongewenste .ont
wikkeling zijn en het is te hopen dat de -Europese .-com
missie hiertegen de nodige maatregelen zal -nemen. 'Het
zou een niet geoorloofd concurrentievervalsing zijn met
name op de Engelse markt. Overigens ziet het er voor
de Australische appelproducenten, ondanks deze rege
ringssteun, toch niet zo best uit als we tenminste een
bericht in het vakblad voor de Groothandel mogen gelo
ven. Daarin lazen we namelijk dat men volgens de voor
uitzichten mag verwachten dat Frankrijk in het jaar 1978
de gehele Westeuropese fruitmarkt zal beheersen met
zijn Granny Smith. Het is bekend dat Frankrijk al sedert
geruime tijd massaal is overgegaan tot de aanplant van
Granny Smith in alle appelstreken van Frankrijk. Naar
in handelskringen verluidt wil Frankrijk daarmee de Duit
se markt beheersen en zelfs in Engeland de strijd aan
gaan tegen de import, met appelen die goed bewaard
zijn. In de afgelopen vijf jaar steeg de Franse appelex
port naar Nederland van 1800 ton naar 33.000 ton. Naar
België van 12.000 ton naar 53.000 ton. Naar de Duitse
Bondsrepubliek van 146.000 ton naar 287.000 ton. Naar
Italië van 4.000 ton naar 22.000 ton en naar .Engeland van
45.000 ton naar 104.000 ton. Het zijn cijfers die heel wat
laten zien van de produktiemacht van dit Europese ap-
pelland!
13
