UIT DE
PRAKTIJK
De bebossingsplannen in de .Ruilverkaveling Koewacht"
Olie en aardappelen
Rond de
St helde
17
INGEZONDEN
Op de vergadering van aardappeltelers rond Van Beve-
ren aardappelen b.v. te Brouwershaven schetste de heer
J. H. J. Zingstra de gevolgen van olie op de aardappel
teelt. Van de aardappelprijs bestaat een groot gedeelte
uit transportkosten. Tot nu toe gaf dat geen probleem.
Aardappelen was een van de weinige produkten binnen
de oude EEG die voldeed aan de doelstelling. Zij werden
geteeld waar dit het (goedkoopste was. Daardoor kon Ne
derland de grootste aardappelexporteur ter wereld wor
den. Waarschijnlijk is mede deibet aan dit resultaat de
transportfunktie, die Nederland in Europa vervult. Wij
nemen meer dan een derde van het internationale
vrachtvervoer over de weg voor onze rekening in de
EEG.
De gevolgen van de olievermindering zijn voor de
teelt in heel Europa gelijk. Daar wij evenwel de Neder
landse aardappelen in bijv. München moeten brengen,
worden wij in onze afzet getroffen. Stel dat de plaatse
lijke teelt per 100 kg 1 aan vracht betaalt tegen wij
ƒ7 thans. Men moet er ernstig mee rekenen, dat deze
prijzen verdubbelen. Het verschil van ƒ6 per 100 kg
dat wij thans door goedkoper produceren en kwaliteit
kunnen oveiibTuggen, wordt dan ƒ6 groter. Het gevolg
is, dat het voor de plaatselijke producenten wat aan
trekkelijker >wordt om wat meer aardappelen te telen.
BRANDSTOFBEHOEFTE: 6.000 TON
Aaardappelen, aldus de heer Zingstra, is een bulk-
artilkel. Vrachtkosten wegen zwaar door. Af boerderij
worden de Zeeuwse aardappelen met 1 lt. brandstof per
100 kg naar de consument gebracht. Voor alle Zeeuwse
Mijne Heren,
Als lid van de Z.L.M. en als zodanig abonné op (het
ZLM-Land- en Tuinbouwblad verzoek'ik u vriendelijk
eens na te willen gaan of u niet met mij en andere le
den van de ZLM in het gebied „Ruilverkaveling Koe
wacht" van mening bent, dat het nuttig zou kunnen zijn
in uw blad aandacht te schenken aan de bebossing in
dat gebied. Zulks naar aanleiding van een verslag in de
P.Z.C. deze week betreffende het begin van de aanplant
van deze bebossing waaraan een officieel tintje werd
gegeven?
Het is mijn bedoeling op deze manier alsnog een dis
cussie op gang te brengen rond de vraag of e.e.a. nu wel
juist en noodzakelijk is. Ik twijfel daar namelijk aan
en zou met het oog daarop hierover gaarne de volgende
aspecten van deze zaak onder de aandacht willen bren
gen:
Er is nu een begin gemaakt met de aanplant, waar
voor ongeveer 150 ha in beslag zou worden genomen.
Van de hiervoor gereserveerde grond zijn veel percelen
geschikt voor bouwland en van de overige zeker 70
voor goed weiland, waarop zeker 200 stuks vee geweid
kunnen worden.
aardappelen betekent dat een brandstofbehoefte van 6
miljoen liter. Ons bedrijf alleen al moet per week bijna
een keer rond de wereld rijden om zijn aardappelen af
te zetten. Daarbij komt nog eens, dat de teelt zelf de
nodige liters brandstof vergt. Hoewel een hogere brand
stofprijs ook voor de telers in het consumptiegébied telt
is hiervan een prijsverhoging het gevolg. Bij een afne
mende bedrijvigheid bestaat de algemene neiging kwa
liteit wat minder te waarderen en goedkoper produkt
te preferen.
FRITESFABRICAGE IN HET PRODUKTIEGEBIED
(Het is op dit moment moeilijk te zeggen wat precies
de gevolgen zullen zijn. Bovendien moeten wij de in
ventiviteit van de Nederlanders niet onderschatten. Zo
als wij u op het open huis van Van Beveren voorreken
den, zitten er 80 miljoen consumenten op onze stoep.
Wij zullen ons wat meer op deze groep moeten concen
treren, want deze wonen maar een paar honderd kilo
meter van ons teeltgebied. Ook is het transport-bespa
rend om de aardappelen reeds in het teeltgebied te ver
werken. Voor chips geeft dat wat minder voordeel,
maar voor frites kan dat zeer wel. Een kilo aardappelen
geeft een halve kilo frites. De voornaamste grondstof
aardappelen wordt hier geteeld, de grondstof bakolie
wordt nog zonder boycot overzee aangevoerd en de
ovens stoken wij met aardgas. Een productiepatroon
dat in de Verenigde Staten van Amerika reeds lang
bestaat.
In de vergadering spraken de telers over continuëring
van de overeenkomsten en werd een werkgroep inge
steld ter uitwerking van enkele gedane voorstellen.
AANPASSING MELKPRIJS VOOR 1 APRIL
„U mag van mij in deze tijd van inspraak nog geen
definitieve uitspraken verwachten over een verhoging
van de consumptiemelkprijs. Eén garantie mag ik u
echter na overleg met mijn ambtgenoot van economi
sche zaken geven, n.l. de verhoging van de melkprijs
voor het komende jaar zal vóór 1 april a.s. worden ge
realiseerd", zo zei minister van landbouw, mr. A. van
der Stee, in zijn rede tijdens de Bonds jaar vergadering
van de L.TjB. op 12 december j.l. te Hillegom.
ENERGIECRISIS
De betekenis van de agrarische produktie voor het
veiligstellen van de eerste levensbehoefte en als 'be
langrijke bron van werkgelegenheid staat er borg voor
dat de toevoer van energie aan *de landbouw een hoge
prioriteit moet worden verleend. Minister Van der Stee
vertrouwt er dan ook op dat hij zijn toezeggingen in de
Vaste Commssie voor Landbouw en Visserij van de
Tweede Kamer, n.l. dat de energievoorziening voor het
komende stookseizoen geen stagnatie zal ondervinden,
waar zal kunnen maken. Eventuele liquiditeitsmoeilijk
heden voor bepaalde bedrijven als gevolg van de prijs
stijgingen in verband met de energiecrisis zullen via de
gebruikelijke hulpverleningskanalen moeten worden op
gevangen. Suggesties om prijssu'bsidies op olie te geven,
wees de bewindsman van de hand omdat door zijn con
currentieverstorende werking, dit het fundament van de
Europese landbouwmarkt zou aantasten. Hij wees in dit
verband op de Duitse tuinbouw die voor ongeveer 90
met de het sterkst in prijs gestegen lichte olie stookt,
terwijl onze tuinbouw hiervan maar voor 15 afhan
kelijk is. Hoewel de bewindsman zich bewust is van de
ernst van de huidige situatie, is hij, gezien de concurren
tiekracht van onze tuinbouw en de prijsverwachtingen
voor het komend jaar, niet al te somber gestemd over
de vooruitzichten op korte termijn.
FINANCIERING
Sprekend over de financieringsproblemen voor jonge
agrariërs bij bedrijfsovername, resp. stichting van een
nieuw bedrijf, stelde de minister dat onder de huidige
omstandigheden de bedrijven in aanvang reeds een be
hoorlijke omVang moeten hebben, wil er een gerede
kans tot slagen bestaan. Hij vroeg zich tegen deze ach
tergrond af of de standsorganisaties niet zouden kunnen
bevorderen dat met name in de glastuinbouwsektor
meer samenwerking komt bij de stichting van nieuwe
bedrijven. Elke jonge tuinder afzonderlijk begint als re
gel op een te kleine basis. De bereidheid tot samenwer
king is vaak een mentaliteitskwestie, en de beïnvloe
ding van de mentaliteit acht hij typisch een taak voor
de standsorganisaties.
VEILINGS CONCENTRATIE
Minister Van der Stee bepleitte een verdergaande
concentratie van veilingen en een intensivering van de
samenwerking tussen de veilingen onderling, zowel pro
vinciaal als regionaal. Hij meende dat de aarzelende
houding, die de veilingbesturen ten opzichte van con
centratie innemen, op de lange duur onjuist zal blijken.
Er zijn in de wereld grote voedseltekorten, in ver
band waarmee alle landen worden aangemoedigd en ge
steund om de voedselproduktie uit te breiden. Met het
oog hierop verwondert het mij, dat hier goede kuituur-
grond aan bebossing wordt opgeofferd zonder dat de
landbouworganisaties hiertegen voldoende pogingen doen
om dit streven af te remmen. Dit te meer daar er in
Nederland al jaarlijks zo ongeveer 1000 ha vruchtbaar
land wordt opgeofferd aan wegenaanleg en uitbreiding
van steden en dorpen.
Bebossing bevordert toename van de wildstand, waar
door op de belendende percelen bouwland in de toe
komst het zaaien van erwten, koolzaad, bruine bonen en
vlas niet meer rendabel zal zijn.
Alhoewel ik er begrip voor heb dat bebossing gewenst
kan zijn, vind ik het een onbegrijpelijke zaak dat hier
voor kultuurgrond opgeofferd moet worden in een ge
bied, waar vlakbij een opgespoten terrein ligt van 150
ha dat praktisch alleen maar voor bebossing geschikt
is, n.l. Shiitsschorre te Axel!
Hoe is het mogelijk dat deze dingen kunnen plaats
vinden in een wereld waar de dagelijks via televisie,
radio en pers geconfronteerd worden met de grote ellen
de die er in de wereld wegens voedselgebrek is! Blijk
baar schudt dit de jongere (generatie ook niet wakker.
Of zouden zij misschien via de agrarische pers toch nog
bereid zijn om te pogen door aktie de ogen der autori
teiten te openen?
Ouderen onder ons moeten met hun ervaringen uit
de jaren 19141918 en zeker uit 19401945 toch begrip
hébben voor wat we hier onder onze ogen mis zien gaan.
Wij kunnen met het aantal ha, dat hiermee gemoeid
is natuurlijk de voedseltekorten niet wegwerken, doch
door aktie er misschien wel toe meewerken, dat de men
taliteit op dit punt eens gaat veranderen en maar niet
doen alsof wij er niet mee te maken hebben, waardoor
men te lichtvaardig met de kostbare kultuurgronden
omspringt.
Mocht naar ik hoop met deze zienswijze eens zijn,
dan vertrouw ik dat deze suggestie u aanleiding moge
geven er in uw blad aandacht aan te schenken, opdat
het le lezers van uw blad, voor zover nodig, wakker
moge maken!
Axel, 1 december 1973 H.
i(Naam en adres ter Redaktie bekend.)
GRONINGEN MOET AARDAPPELOOGST BETER
ORGANIOSEEN
In Noond-Groningen zijn dit jaar meer dan honderd
hectare aardappelen in de grond blijven zitten en dat
is al gauw een schadepost van ruim een half miljoen
gulden. Voorzitter T. Meijer Jzn. van de Groninger
Maatschappij van Landbouw zei dit in Haren aan zijn
algemene ledenvergadering.
Hij zocht de oorzaak niet alleen bij het slechte weer.
De aardappeloogst moet ilbeter worden georganiseerd dan
nu wel eens het geval is. Want in een herfst met relatief
veel regen is in ons klimaat en op onze grond de capa
citeit van de machines zeer beperkt. Als de weersom
standigheden het toelaten moet er in september wor
den gerooid, hoe jammer het ook is dat dan niet de
maximale opbrengst wordt bereikt.
De voorzitter signaleerde in de provincie Groningen
ook een nog steeds voortgaande, zij het niet spectacu
lair snelle uitbreiding van de veehouderij ten koste
van de akkerbouw. Opvallend is de grote aktiviteit in
de stallenbouw. Daarbij treden juist in Groningen de
bedrijven van grote omvang sterker op de voorgrond
dan elders in bet land. Over stimulering van vleespro-
duktie, ook op akkerbouwbedrijven, volgens voorzitter
Meijer een stokpaardje van ir Lardinois van de Europese
Commissie, zei de heer Meijer: „Hij zal een heel ander
vlees'beleid moeten voeren wil dit ook maar enigszins
verantwoord zijn".
LOPENDE PRODUKTIEPROCESSEN TELLEN ZWAAR
IN ENERGIEBELEID VEREDELINGSBEDRIJVEN
Kuikenbroeders, exploitanten van opfokbedrijven,
kuikenmesters en biggenfokkers staan voor enige beper
king in de levering van aardolieprodukten. Dit o.m. ant
woordt de minister van economische zaken mede na
mens zijn ambtgenoot van landbouw op schriftelijke
vragen uit de Tweede Kamer. De bewindsman is van
mening dat bij genoemde bedrijven een zekere beperking
van het gebruik van energie door bepaalde maatregelen
mogelijk is. Anderzijds gaat het in deze sectoren om
biologische produktieprocessen die niet onderbroken
kunnen worden zonder dat ernstige gevolgen optreden.
HieiVan zullen in de eerste plaats de opfokkers en telers
van de bedrijfskolom'repercussies zullen optreden. Deze
effecten zullen bij het beleid zwaar wegen, waarbij met
name aandacht zal worden besteed aan de thans in ge
noemde sectoren lopende produktieprocessen.
Op uitnodiging van Cebeco-ZuidWest zijn we naar
Goes geweest en hebben daar de grote show van trac
toren, werktuigen en huishoudelijke artikelen in ogen
schouw kunnen nemen. Het pakket dat deze coöperatie
thans op de markt brengt is geweldig uitgebreid en mede
op de toekomst gericht. Bijzonder interessant was de film
welke van de zelfrijdende A.M.A.C.-rooier werd ge
draaid. In yltempo werden aardappelen,^ zilVeruien,
uien, winterwortelen, gladiolen, kroten en witlofworte
len hiermede geoogst. Vooral nu de energiecrisis steeds
duidelijker op ons af komt loont het beslist de moeite
om eens een berekening op te stellen betreffende de
kosten en de mogelijkheden welke aan een bepaald
bouwplan vast zitten. Alles wordt duurder, is een alge
mene klacht en het is de vraag of de landbouw hier
voor wel de nodige compensatie zal krijgen. Daarom
juist is het van belang om onze manier van werken op
lange termijn eens in studie te nemen en niet blindelings
te investeren.
Enkele collega's maakten op bovengenoemde show de
opmerking dat nieuwe werktuigen voor hen thans te
duur in aanschaf worden en daarom zochten ze hun op
lossing in de aanschaf van tweedehands werktuigen. Of
dat de oplossing op den duur wordt is toéh ook nog een
groot vraagteken, daar onderhoud en restwaarde dan
wel erg dubieus kunnen gaan worden. Al met al wordt
het er niet gemakkelijker op en zeker niet bij de aan
schaf van hele grote en dure gebruiksmiddelen.
Een Zuidbevelandse collega echter bekeek heel deze
materie door een geheel ander bril. Als lid van een
gespreksgroep had hij deelgenomen aan een discussie
avond waarop een drietal boeren uit de Randstad-Hol
land hun wel en wee openlijk hadden kenbaar gemaakt.
Gerijpt door de omstandigheden aldaar 'hadden ze elf
jaar geleden met zes boeren een combinatie gevormd
met in totaal 200 ha aan bouwland. Een ieder boert op
zijn bedrijf voor eigen rekening, doch alle machines en
tractoren zijn gezamenlijk bezit en bovendien worden de
droogkosten van het graan gezamenlijk gedragen. Af
spraken vastgelegd in een contract zijn hierbij onmis
baar, want men kan er niet van onderuit, dat men zich
in zo'n samenwerkingsvorm alleen maar keihard en
zakelijk moet opstellen.
Typisch was, dat het bedrag van zegge een half mil-
lioen gulden voor de aanschaf van maéhines zonder
borgstelling werd verleend. Slechts hoofdelijke aan
sprakelijkheid voor een ieder naar evenredigheid van
deelname werd vereist en deze vorm van financieren
schept wel het gevaar in zich, dat men wat al te ge
makkelijk over vreemd kapitaal kan beschikken. Door
het gébruik van grotere machines konden genoemde
deelnemers hun beroep toch blijven uitoefenen te
midden van de uitgestrekte industrieterreinen en boven
dien was hun inkomen nog aanzienlijk vergroot. Juist
deze concluse is heel erg belangrijk en het resultaat
zou misschien nog beter zijn geweest als ze de aanschaf
van de werktuigen met eigen geld hadden gefinancierd,
want dat is altijd nog goedkoper dan geleend geld. Voor
sommigen lijkt het allemaal nog al een verarming en
een verlies aan zelfstandigheid, maar bij een bezoek aan
de R.A.I. in januari a.s. moeten we toch deze mening
toch maar eens toetsen aan de algemene indruk welke
zo'n grootse tentoonstelling op een ieder van ons ach
terlaat. Alle werktuigen wonden steeds maar groter en
groter! Wordt die last ons op den duur niet te zwaar?
Het vergaderseizoen is aan de gang en daarmee hebben
we de kans om met elkaar heel deze materie nog eens
verder te bespreken. Met elkaar samen boeren, lijkt ons
wel een opgave en het is niet eenvoudig om de juiste
partner zo een, twee, drie, te vinden! Echter: „Wie
zoekt zal vinden!"
Dat het vinden van tot samenwerking bereide
collega's in Zeeland West Noord-Brabant best
wil lukken blijkt veel uit enkele van de vele
pratijkvoorbeelden waarover in het samenwer-
kingsnummer bijzonderheden worden gegeven!
Redaktie.
