Appel prijzen
stellen teleur
V OLGENS de herziene oogstramingen bedraagt de
appeloogst in de „oude" EEG circa &/2 miljard
kg in het vorige seizoen. Die oogst van 51/2 miljard kg
was naar verhouding klein; sinds 1965 was de produk-
tie niet zo laag geweest. Vandaar dat de prijs flink aan
trok. De 61/2 miljard kg van dit seizoen is aan de hoge
kant. Alleen in 1969 werd dit kwantum royaal overschre
den. Als we het jaar 1969 er uit laten, kan 6% miljard
kg als een EEG topoogst worden gezien, zij het dat
die hoeveelheid ook in 1967 en 1970 werd geboekt. Dat
was ook jaren met matige prijzen. Globaal kan worden
gesteld dat in het verleden de afzet altijd moeizaam ver
liep als de EEG appeloogst aanmerkelijk boven de 6 mil
jard kg was. Het lijkt er op dat het weer zo zal zijn.
Oliecrisis
en de
liquiditeit
glastuinbouw-
bedrijven
KORTE WENKEN
I_i ET ziet er naar uit dat het fruitseizoen 1973/74
weer teleurstellende resultaten op zal leveren. De
oogst van peren was zo klein, dat de geldelijke opbrengst
op de meeste bedrijven ondanks het vrij hoge prijspeil
onvoldoende zal zijn om van een rendabele teelt te kun
nen spreken. Appels zijn er in overvloed, maar het prijs
peil is na een veelbelovend begin de laatste weken snel
en diep gezakt. De vooruitzichten voor de afzet na nieuw
jaar worden ook niet erg gunstig beoordeeld. We moe
ten ons weliswaar geen nieuwe crisis aanpraten, maar
een feit is dat veel bedrijven weer verliesgevend zullen
zijn.
OPTIMISME IN 'T VOORSEIZOEN
WOORAL de huidige appelprijs valt tegen. Gezien
v de prijzen die op "t hout werden gegeven, heeft de
handel zich ook verkeken. Wat zijn de redenen dat men
aanvankelijk de situatie zoveel rooskleuriger bekeek? We
menen dat hiervoor verscheidene oorzaken in het spel
waren:
a. De nawerking van de goede prijzen van vorig seizoen.
Er was allerwege, ondanks waarschuwende geluiden,
een stemming van ,,de crisis is over".
b. Al vroeg deden geruchten de ronde dat de industrie
kontrakten voor kroet af wou sluiten tegen een prijs
van ruim 30 cent per kg. Zoiets wekt verwachtingen
voor de prijs van het betere fruit.
c. De vroege appelrassen brachten goede prijzen op.
d. De eerste oogstramingen waren niet hoog. Pas in
een later stadium werden ze in opwaartse richting
herzien. vA>
Verder kan er nog aan worden toegevoegd dat de vele
stip in o.a. Grieve en Cox's de vraag naar appels waar
schijnlijk nadelig heeft beïnvloed.
VRIJ GROTE APPELOOGST IN EEG
DUITSE PRODUKTIE BESLISSEND
T)E schommelingen in de EEG produktie zijn vooral
te wijten can beurtjaren in de „boereboomgaar-
den" van West-Duitsland. Deze spelen een zeer grote
rol. Normaal komt ongeveer twee-derde van het West-
duitse fruit uit dit soort matig tot slecht verzorgde boom
gaarden.
Genoemde boomgaarden zijn onderhevig aan beurtja
ren. En daardoor schommelt de Duitse appelproduktie
opmerkelijk sterk. Vorig jaar was het een Duits beurt
jaar. De appelproduktie bedroeg 1.2 miljard kg. Dit jaar
is het een draagjaar; de appeloogst wordt geraamd op
1.9 miljard kg. Verschil 0.7 miljard kg. Als de Westduitse
oogst weer even klein was als vorig jaar hadden we in
de hele EEG slechts een matige oogst, namelijk van 5.8
miljard kg.
Voorlopig mogen we hopen dat volgend jaar de West
duitse bomen weer een jaar uit moeten rusten om op
hun verhaal te komen na de forse prestatie van dit sei
zoen. Dus dat ze weer een beurtjaar zullen hebben. Dat
is voor onze afzet natuurlijk gunstig.
PRIJS ONDER DRUK
pRANKRIJK heeft ook een wat grotere oogst dan
„normaal". Meestal is er in dat grote land wel
een gebied met een misoogst, vooral in het zuiden, maar
dat is dit jaar niet het geval. Voor die extra paar hon
derd miljoen kg Golden Delicious was niet genoeg koel
ruimte, dus men stond al direct voor de noodzaak om het
„overtollige" te spuien, tegen elke prijs. Engeland nam
als nieuwe EEG partner aanmerkelijk meer af dan vo
rige jaren, maar lang niet genoeg om de nodige ruimte
te scheppen. Duitsland had zoals gezegd zelf een grote
oogst en had minder behoefte als anders. Toch moest
Frankrijk zijn appels kwijt en dat was merkbaar aan de
lage prijzen waartegen men «e aanbood.
Door de Franse druk kon onze Golden moeilijk op de
buitenlandse markt worden geplaatst. Onze Cox's was
aan de stippige kant en dus geen ideaal exportprodukt;
bovendien was de Cox's oogst in Engeland, Duitsland en
België ook groot. Zodoende nam alleen de Goudreinette
een redelijk gunstige positie in.
PRIJSHERSTEL
VOOR alle genoemde oorzaken is het prijspeil dus
laag. Het is moeilijk te voorspellen in hoeverre
de prijs zich zal herstellen.
December is meestal een maand met matige prijzen.
Met de feestdagen wordt de slagzin „Snoep verstandig,
eet een appel" tijdelijk vergeten. Bovendien wordt er
overwegend fruit aangeboden dat thuis bewaard is en
dat is in 't algemeen niet van topkwaliteit. Geen stimu
lans voor een hoger fruitverbruik.
Als straks beter fruit uit de koelhuizen op de markt
komt, zal de prijs zich hopelijk herstellen. Momenteel zijn
de prijzen slecht. Voorlopig zou een verbetering tot het
peil „matig" al heel wat betekenen, b.v. tot 5060 cent
per kg. In elk geval zal het dringend nodig zijn alle afzet-
kansen te benutten, want de voorraden zijn groot.
A. v. O.
QE regering is er zich van bewust dat de glastuinbouw
in zeer ernstige problemen verkeert tengevolge van
de prijsverhoging van olieprodtukten. Nochtans kan van een
direkte bedreiging van duizenden glastuinders in hun be
staan op dit moment niet worden gesproken. Immers, het
stookseizoen is pas begonnen en nog niets kan worden ge
zegd van de komende prijsontwikkeling der produkten.
Aldus de minister van Landbouw Van der Stee in de
Tweede Kamer op 29 november in antwoord op de betref
fende vragen. De minister is in principe van plan binnen
afzienbare tijd een werkbezoek aan de glastuinbouw te
brengen. Daarbij hoopt hij o.a. in liquiditeitsmoeilijkheden
verkerende ondernemers te ontmoeten.
De minister liet blijken dat hem bekend is dat momenteel
enkele tientallen tuinders in acute liquiditeitsproblemen ver
keren. Die problematiek doet zich vooral voor bij glastuin
ders in de kuststrook van het Westland, de Bommelerwaard,
Noord-Brabant, Limburg en verspreid in andere provincies.
De kuststrook en de Bommelerwaard kunnen volgend jaar
overschakelen op aardgas want de leidingen zijn er reeds
gelegd. Er wordt getracht, de leverantie van de benodigde
meet- en regelapparatuur zoveel mogelijk te bespoedigen.
Een en ander betekent dat de problematiek in die gebieden
van korte duur kan zijn. In die overige glastuinbouwdistric-
ten zal, als de olieprijzen hoog blijven en die verwachting is
reëel ,de bedoelde problematiek zich over langer periode
uitstrekken. De hogere kosten van petroleum en stookolie
leiden vanzelfsprekend tot sterke stijging in de exploitatie
kosten. Het is op dit moment niet duidelijk wat de prijzen in
maart/april van het volgend jaar zullen doen. Zolang dat
niet bekend is, kan men niet stellen dat deze tuinders tot
ondergang zijn gedoemd. Dat is te voorbarig. Overigens de
concurrenten elders, met name in Duitsland, zitten met de
zelfde problematiek.
Een specifieke regeling van voorschotten Kamervragen
waren daar naar uitgegaan is volgens de bewindsman
een uiterst gevaarlijke zaak. Men moet er ook aan denken
dat niet alleen de tuinbouw bedreigd wordt. Het probleem
speelt bijv. ook in de visserij, de binnenscheepvaart en de
vervoerssector.
Welke uitwegen staan de tuinders open ten aanzien van
moeilijkheden bij hun liquiditeitspositie?
De tuinders kunnen zich tot hun banken wenden. De
economisch zwakkeren zullen daar inderdaad problemen
ontmoeten.
Voorts kunnen tuinders zich wenden tot het Borgstel
lingsfonds voor de Landbouw dat ook liquiditeitskrediet
kan verstrekken, zij het onder bepaalde voorwaarden.
Voorts is de Rijksgroepsregeling Zelfstandigen het aan
gewezen instrument bij liquiditeitsmoeilijkheden.
Ten aanzien van dit laatste toondie de bewindsman zich
bereid, kontakt met zijn ambtgenoot van CRM op te nemen
(waartoe nog geen gelegenheid was) de behandeling van
aanvragen uit hoofde van de Rijksgroepsregeling aan de
situatie aan te passen om tot een praktische en snelle uit
voering te komen.
Op het ogenblik zag minister Van der Stee geen direkte
aanleiding, andere maatregelen te nemen. De vinger wordt
echter nauwlettend aan de pols gehouden. Ten aanzien van
de omschakelingspremieregeling op aardgas, wordt verwacht
dat het O., en S.-fonds voor de Landbouw zal besluiten, de
aanmeldingstermijn (die op 1 januari 1974 afloopt) voor
alsnog met een jaar te verlengen en de drempel van 130.000
tot 30.000 m3 zal worden verlaagd.
Op de vraag, welke maatregelen worden genomen tenein
de rigoreuze prijsstijging van lichte olie voor de tuinbouw
in de toekomst beteugelen, antwoordde minister Van
der Stee dat de buitenlandse af-putprijzen voor ruwe olie
niet in de hand liggen maar dat de minister van economi
sche zaken ten aanzien van binnenlandse marges een straf
beleid voert.
Op de vraag uit de Kamer of tengevolge van de prijskop-
peling de aardgasstokende tuinders op iets langer termijn
in dezelfde moeilijkheden als hun oliestokende collega's
zullen geraken, zei de bewindsman dat de gasprijs voor de
grootverbruikers inderdaad de olieprijzen zal volgen, maar
door een in de berekeningsmethode ingebouwde geleidelijk
heid, schokeffecten niet zullen optreden, een en ander vol
gens de tuinbouwaardgasprijsregeling. Overigens is stijging
van de energieprijzen van structurele aard. Wij moeten ver
wachten dat de energieprijzen de komende vijf tien jaar
zeer hoog zullen blijven. Het tijdperk van overvloedige,
goedkope energie is voorbij. Daarop moeten wij ons allen
instellen. De mogelijkheid van invoeren van subsidierege
lingen is bepaald twijfelachtig, aldus minister Van der Stee.
De juistheid van de vraag, of ESSO de leverantie aan de
oliehandel in het Westland en in de kring heeft stopgezet,
zeide de minister toe terstond te doen onderzoeken.
C.A.R. - Zevenbergen
AKKERBOUW
EEN GOEDE BOER IS natuurlijk in het bezit van een
bouwboek, waarin alle bijzonderheden van het bedrijf en
van de gewassen worden opgetekend. Nu de oogsttijd
voorbij is, heeft U weer even tijd om de gemaakte aan
tekeningen uit uw zakboekje over te nemen. Heeft U geen
bo7iwboek, dan moet U weten dat dit voor een gering be
drag bij uw bedrijfsvoorlichter verkrijgbaar is.
DE TELEACKURSUS „rentabiliteit van de akkerbouw"
die drie winter voor de televisie gegeven zal worden, be
vat voor U een aantal zeer belangrijke onderwerpen die
zeker de moeite waard zijn om onderling te bespreken.
Tracht tijd te vinden om U aan te sluiten bij een groep
die hierover samen willen spreken. Uw organisatie is
reeds druk bezig met de voorbereidingen.
OP VEEL ZANDGRONDEN treedt de laatste jaren een
verdichting op van de ondergrond veelal als gevolg van
de toenemende mechanisatie. Konstateert U op uw per
celen een dergelijke dichte laag, gebruik dan tijdens het
ploegen een ondergronden. Vooral op wendakkers is een
keer ondergronden goed. Grond, die open is, is eerder
droog en heeft minder last van droogte.
HET SPUITEN OF STROOIEN van T.C.A. tegen kweek
kan het best gebeuren onder vochtige omstandigheden
en nadat de perceelskanten met een kultivator zijn be
werkt. Na het spuiten met T.C.A. moet U minstens 3
maanden wachten alvorens een gewas in te zaaien. Vooral
granen zijn erg gevoelig voor dit middel. Toepassing begin
december is alleen nog maar mogelijk op die percelen
waar in 1974 een laat gewas wordt gezaaid.
DE DRAINS IN BOUW- en grasland zijn gelegd om
het overtollige water op snelle wijze te kunnen afvoeren
naar de sloten. Het is dan echter wel nodig, dat de drain-
buizen voldoende open zijn om dit mogelijk te maken.
Wanneer daar iets aan mankeert, is het nu de tijd om
niet voldoende werkende drains te laten doorspuiten, zo
dat U op eenvoudige wijze de ontwatering weer in orde
hebt.
VEEHOUDERIJ
BIJ DE GROTERE MELKveestapels worden de droog
staande dieren afzonderlijk gehouden. Men moet echter
niet vergeten dat ook deze koeien krachtvoer nodig heb
ben. Bij het begin van de droogstand voeren als voor 10
kg melk. Vanaf 3 a 4 weken voor het afkalven de kracht-
voergift geleidelijk verhogen tot op het niveau bij het
afkalven. Dit bevordert een goede melkproduktie.
ALS U DRIJFMEST uitrijdt op graslandpercelen, waar
het komende voorjaar het melkvee inkomt, doe dat dan
liefst vóór januari. Hierdoor zal nog een gedeelte van de
kali uitspoelen gedurende de winter, waardoor het gevaar
voor kopziekte kleiner wordt.
BELANGRIJK IS OOK om niet te grote hoeveelheden
ineens op het grasland te brengen. Geeft niet meer dan 20
ton per keer. Ook een regelmatige fijne verdeling is be
langrijk voor het behoud van een goed grasbestand.
12
