Leden
vergadering
in de
vernieling
Stemmen
over
ruilverkaveling
Zonzeel
4
V/
Drs. J. DIJKGRAAF,
L.C.C. - Goes.
WEEL bestuursleden van coöperaties (en zeker niet
alleen hiervan) klagen over de geringe belangstel
ling van de leden voor de algemene vergadering (de zin
van het woord .algemeen" hebben wij overigens nooit
begrepen!) Het bezoek wordt rondweg slecht genoemd,
een aantal gunstige en enkele zeer gunstige uitzonderin
gen daargelaten. De vraag is natuurlijk, wat is de oor
zaak en als de redenen van het slechte bezoek zijn vast
te stellen wil je er dan wat aan doen en zo ja wat?
De ervaring leert, dat als er iets bijzonders in de
coöperatie aan de hand is de leden wel op komen dagen.
Hetzij omdat ze de sensatie ruiken hetzij omdat ze hun
belangen duidelijk zien zitten. Vooral in het laatste ge
val komt de kracht van de coöperatieve vereniging naar
voren. De ledenvergadering is dan een ingebouwd de
mocratisch instrument, dat zich uit in inspraak en con
trole.
DOEL LEDENVERGADERING
"CR zijn bestuursleden, die zich door slecht verga-
"k derbezoek in slaap laten wiegen. Hun redenering
is, dat de leden niet komen, omdat zo zoveel vertrouwen
in het bestuur hebben. Want zo zeggen zij als er wat
aan de hand schijnt of blijkt te zijn dan komen ze heus
wel. En de praktijk lijkt ze gelijk te geven. Toch vinden
wij dit een wat te eenvoudige redenering, omdat de leden
vergadering meer is dan alleen een gesprekscentrum
voor bijzondere omstandigheden. De jaarlijkse goedkeu
ring van het gevoerde beleid door het vaststellen van de
jaarstukken, de bestemming van een eventueel gunstig
exploitatie-overschot, de verkiezingen van bestuursleden
en leden van het toezichthoudend college zijn toch belang
rijke zaken, die meestal aan de ledenvergadering zijn voor
behouden. Om maar niet te spreken over belangrijke
investeringen en andere beleidszaken voor nu en voor
de toekomst, waarbij ook de kleinere zaken niet uit het
oog verloren mogen worden.
PROBLEMEN
TOCH zitten we met het probleem van de geringe
belangstelling. Men heeft gewoon geen zin of men
vindt andere dingen belangrijker of men voelt zich te wei
nig betrokken bij de gang van zaken.
Vooral dit laatste vinden wij van grote betekenis. De
mate van betrokkenheid wordt vooral ook bepaald door
het belang dat een lid bij de betreffende coöperatie heeft.
Een melkveehouder, die al z'n melk aan een zuivelco-
operatie levert kan uiteraard zeer geïnteresseerd zijn in
het beleid van z'n fabriek. De financiële uitkomsten van
z'n eigen bedrijf worden namelijk in sterke mate bepaald
door de prijzen, die z'n coöperatie uitbetaalt. Heel anders
ligt dit bijvoorbeeld bij een lid van een rabobank, dat
een krediet heeft van deze coöperatie. De pap is om zo
te zeggen gestort en als hij op tijd rente en aflossing
betaalt is er verder niets aan de hand. Bovendien is
daar de centrale, die een wakend oog over de aangeslo
ten rabobanken laat gaan. Nu weten we natuurlijk wel,
dat een rabobank veel meer doet dan kredieten verlenen,
maar het laat zich toch verstaan dat de betrokkenheid
van rabobankleden anders ligt dan van leden van zuivel-
organisaties.
*-o gezien heeft iedere coöperatie zijn eigen mate van
betrokkenheid van de kant van de leden, waarmee we
maar willen zeggen, dat de ene coöperatie de andere
niet is in z'n betekenis voor het lid.
OPLOSSINGEN
QNDANKS deze differentiatie hebben besturen toch
de opdracht mede door middel van de ledenver
gadering de leden inspraak zo goed mogelijk tot z'n recht
te laten komen. Ook in het geval, zoals bij grotere co-
operaties, de ledenvergadering vervangen is door een
zogenaamde ledenraad. Wanneer er voor wordt gezorgd,
dat de ledenraadsleden goede kontakten onderhouden
met hun achterban en daar zijn goede voorbeelden van,
dan heb je in ieder geval het voordeel, dat de meer ge-
interesseerde leden in de ledenraad terecht komen. Een
geïnteresseerd ledenraadslid is ook een betrokken lid
en daarom vinden wij, dat meerdere coöperaties in aan
merking komen om het instellen van een ledenraad te
onderzoeken. Daarnaast zal getracht moeten worden de
ledenvergadering een zodanige inhoud te geven, dat de
belangstelling weer toeneemt. Dat kan door wat meer
van een strakke agenda af te stappen en ruimte te schep
pen voor een gedachtenwisseling over aktuele punten,
die dan ook op de agenda vermeld staan. Zulke duide
lijk omschreven vraagpunten kunnen bij een goede be-
handelings- en discussiemethodiek de belangstelling van
het lid voor z'n coöperatie zeker vergroten. Dan zal de
hele aanpak van de ledenvergadering wel op de helling
moeten, maar dat is ons inziens geen bezwaar want we
werken al eeuwen binnen hetzelfde schema. Onze me
ning is, dat ook de ledenvergadering dringend aan ver
nieuwing toe is en met materiële aantrekkelijkheden
(presentiegeld, sigaar, hapjes e.d.) komen we er toch
ook niet, afgezien nog van de bezwaren ten aanzien van
de „standing" van de coöperatie. De ledenvergaderingen
zijn het waard om uit de vernieling te halen en daarom
is vernieuwing dringend nodig.
STEMMINGSDATUM: dinsdag 27 november
1973.
Op dinsdag 27 november a.s. zal in de
sporthal te Wagenberg worden gestemd over
het al of niet doorgaan van de ruilverkaveling
Zonzeel.
Ruilverkaveling staat de laatste jaren bloot
aan veel kritiek, ledereen herinnert zich de
boeren van Tubbergen, die de voorpagina's
haalden! De milieugroepen zien er een aan
tasting in van natuurschoon en streek-eigen
karaktertrekken! Op 27 november zullen de
stemgerechtigden in deze ruilverkaveling uit
moeten maken of zij voor of tegen zijn!
We hopen, dat ieder zijn beslissing neemt
zonder zich door emotionele motieven te la
ten leiden. Een afweging van objectieve fac
toren zal aan een beslissing ten grondslag
moeten leggen.
We menen te mogen constateren., dat vele
externe produktieomstandigheden kunnen
worden verbeterd en dat de moderne agra-
PLAATS VAN HANDELING: Sporthal te Wa-
gjenberg.
rische ontwikkeling dat zeer wenselijk maakt.
In een groot deel van het gebied zal deze in
greep relatief eenvoudig zijn uit te voeren
en dat zal in verhouding dan ook weinig kos
ten. Ruilverkaveling is een ingreep die niet
zonder lasten en problemen verloopt, maar
o.i. zijn de voordelen tot in lengte van gene
raties merkbaar! Daarom hopen wij dat zeer
velen de moeite zullen nerrfën om naar de
stembus te gaan en uit overtuiging vóór zul
len stemmen!
De thuisblijvers zijn ook voorstemmers,
maar ©en actief „ja" doet de overtuiging bij
de toeziende en mede betalende Nederland
se samenleving toenemen, dat ruilverkaveling
nog steeds een noodzakelijk instrument is
om de Nederlandse landbouw de kans te ge-
Men om een redelijk inkomen te verdienen!
En daaraan mag best wat worden gedaan!
R. HOITING.
Q LOB AAL aangeduid om wat de ruilverkaveling Zonzeel
het gebied ten noord-oosten van Zevenbergen en ten
noord-westen van Oosterhout. De totale oppervlakte van het
verkavelingsgebied is 8910 ha. Het karakter is zuiver agra
risch met hier en daar landschappelijk en natuurwetenschap
pelijk interessante gebieden.
Blijkens de meitelling 1971 komen in het gebied 470 be
drijven met cultuurgrond voor. Van dit aantal hebben 368
(78 een ondernemer met'het hoofdberoep in de landbouw
en 29 (6%) in de tuinbouw. In grote lijnen kan worden
gezegd, dat op de kleigronden de akkerbouwmatige tuin
bouw toeneemt, zoals de teelt van spinazie, kool, doperwten,
boontjes, knolselderij e.d. (10 15 van de oppervlakte).
Op de zandgronden in het oostelijk deel van het gebied
overweegt het belang van de melkveehouderij. Ondanks een
aanzienlijke teruggang van het aantal bedrijven neemt de
totale omvang van de melkveestapel in het gebied toe. Voor
45 van de bedrijven met hoofdberoep landbouw is vee
houderij de belangrijkste bedrijfstak.
Een indruk van de verkaveling wordt verkregen uit de
volgende cijfers: de gemiddelde perceelsgrootte is 2,5 ha; in
het akkerbouwgebied 3,9 ha en in het zand-veengebied 1,6
ha. Van het totaal aantal bedrijven heeft 59 vier kavels
of meer.
Behalve het te groot aantal kavels per bedrijf laat ook de
kavelvorm te wensen over. Van de cultuurgrond wordt 63
van de kavels ingenomen door kavels met een onregelmatige
vorm.
Voor alle kavels is de gemiddelde rij-afstand tot het be
drijf 1,6 km. Voor de graslandbedrijven is dat ruim 3 km.
Op de kleigronden wordt 52 van de oppervlakte grond
gepacht en op de zandgronden 35 Van de verpachte gron
den is 700 ha eigendom van Staatsdomeinen.
VOORBEREIDINGSCOMMISSIE
In de afgelopen jaren is de ruilverkaveling voorbereid.
De plannen zijn in een rapport neergelegd, dat als basis
dient voor de stemming. Hierin is uiteengezet op welke wijze
men de doelstelling van de verkaveling hoopt te realiseren,
die in de volgende drie punten kunnen worden samengevat.
a. het scheppen van mogelijkheden voor een economisch
verantwoorde agrarische bedrijfsvoering.
b. het scheppen van een aanvaardbaar woon-, werk- en
leefklimaat.
c. het instandhouden van een zo gevarieerd mogelijk milieu.
Ontsluiting waterbeheersing en verkaveling spelen daarbij
een belangrijke rol. Enkele natuurwetenschappelijke en cul
tuurhistorische belangrijke terreinen worden gespaard, resp.
de waarde verhoogd, terwijl aan de aankleding van het land
schap aandacht is besteed.
DE VERKAVELING
Om binnen het te maken patroon van wegen, waterlopen
en kavelsloten te komen tot exploiteerbare kavels zullen
diverse werkzaamheden moeten worden verricht. Dit zijn
de zgn. kavelinrichtingwerkea Deze werken die bestaan uit
het opheffen van schadelijke snijdingen, het dempen van
overtollige sloten, het aan elkaar sluiten van perceelsge-
deel^en, het egaliseren en draineren van gronden vat men
samen onder deze naam. Deze kavelinrichtingswerken wor
den verdeeld in drie soorten:
a. kavelaanpassing
Dit is het werk dat moet worden verricht om de als ge
volg van de aanleg van wegen en waterlopen ontstane
niet meer apart te exploiteren kavelgedeelten zodanig
aan te sluiten aan het aanliggend terrein dat exploitatie
weer mogelijk is. Dit werk wordt verricht en bekostigd
door de ruilverkaveling en gesubsidieerd. Het niet ge
subsidieerde gedeelte van de kosten wordt verdeeld over
de gezamenlijke eigenaren naar verhouding tot het nut
dat iedereen er van heeft. Dit bedrag wordt bepaald bij
de tweede schatting en wordt in 30 jaar afbetaald tegen
een annuiteitsrente van 5
i
b. kavelaanvaarding
Dat wil zeggen dat in ruilverkavelingsverband werken
worden verricht om een kavel dusdanig in te richten dat
de eigenaar een met zijn oude situatie vergelijkbare
kavel terug krijgt. De subsidiëring en de betaling ge
schiedt op dezelfde manier als bij de kavelaanpassing.
c. kavelverbetering
Indien zou blijken dat in de nieuwe toestand bijv. nog
sloten moeten worden gedicht omdat vergeleken met de
oude toestand deze gedeeltelijk zijn blijven liggen, dan
is er sprake van kavelverbetering. Wil men bijv. naast
de verstoorde drainage, die in het kavelaanpassing en
-aanvaardingswerk is gelegd, nog nieuwe drainage aan
leggen dan kan dit gebeuren door de opdrachtgever zelf.
Van ieder geval zal apart een begroting worden opge
maakt, zodat men vooraf weet hoeveel dit kost. Op dit
deel van het werk krijgt men 50 subsidie. Het reste
rende bedrag moet contant worden betaald!
DE KOSTEN
In de begroting wordt, op basis van de toen geldende
lonen en prijzen, aangenomen dat de ten laste van de ge
zamenlijke eigenaren komende kosten totaal bedragen
14.300.000,Wat elke eigenaar moet betalen staat van
te voren niet vast, want dat hangt af van het nut, dat hij
heeft van de verkaveling. Rekent men met een gemiddelde
dan bedragen de kosten per ha ca. 1.600,Dit bedrag
kan in 30 jaar worden afbetaald'. Aan rente en aflossing
wordt gezamenlijk 5 per jaar gerekend. Voor het genoem
de gemiddelde bedrag zou dat op 80,per jaar en per ha
neerkomen.
In de praktijk betekent dit, dat degenen die meer nut heb
ben dan het gemiddelde meer zullen betalen en degenen die
minder voordelen hebben ook minder betalen dan het ge
middelde bedrag.
STEMGERECHTIGDEN
Stemgerechtigd zijn degenen, die bij het kadaster als eige
naren bekend staan. Dat kan tot vreemde situaties aanlei
ding geven. Als bijv. de onroerende goederen van een over
leden eigenaar bij het Kadaster nog geen nieuwe eigenaar
hebben gekregen, krijgt de overledene een oproep om te
stemmen. De gelegenheid wordt daarom geboden voor deze
eigendommen toch het stemrecht uit te oefenen via een ver
klaring van erfrecht. Ook kan men iemand machtigen dan
wel zich laten machtigen om stem uit te brengen. Men leze
de oproeping voor de stemming goed om zich van zijn rech
ten en plichten zo goed mogelijk bewust te zijn.
De ruilverkaveling is aangenomen:
a. als meer dan de helft van het aantal stemgerechtigden
voorstemt of
b. als meer dan de helft van de totale oppervlakte grond
in eigendom is bij de voorstemmers. Daarbij kan worden
opgemerkt, dat degenen, die hun stem niet uitbrengen
geacht worden voorstemmer te zijn!
