TUINBOUW-
KLANKEN
De olievoorziening
voor de stooktuinders
25 jaar RHTS te Utrecht
Produktie afstemmen op afzet
Alweer gedachten over teeltplan 1974
DINGEN VAN DE WEEK
13
Nu we de 2de autoloze zondag, ook in WALCHEREN
achter de rug hebben, kunnen we o.i. enkele conclusies
trekken. Nu we weer het gemak der fiets, of zo een
kritische kennis opmerkte, „het Arabisch vervoer",
weer hebben (her)ontdekt, blijkt toch wel erg hoe ge
makkelijk gemak (in casu autoverkeer) went. Velen
hébben zich per voet of fiets kerkwaarts begeven. Door
het feit dat dit familie- en individueel bezoek betreft,
Wordt wel eens vergeten dat er steeds veel méér
m'ensen ter kerke gaan dan naar de sportvelden. Ge
lukkig gaat dit ook veel samen, daar kerk en sport
zich zéér wel laten verenigen. Alleen over de sportbe
oefening op zondag zijn er fundamentele verschillen,
maar daar is deze rubriek niet voor. Ook de ontelbaren
die zich 's-zondags een familie- of ander tochtje per
mitteren, moeten ander soulaas zoeken. Persoonlijk vin
den we 't fijn, zo tegen de avond, een rondrit te maken
over ons schone eiland. 'Zo blijft men wat op de hoogte
van de veranderingen. Beangstigend vinden wij persoon
lijk bijv. dat onze fraaie steden Middelburg en Vlissin-
gen van uit de verte wel kleine vestingen lijken in
kransen monotone huizenblokken en flats. En ook de
vele 2 ha landhuizen kunnen we niet altijd bewonderen!
Maar de wet tolereert het en dan mag men degenen die
daarvan gebruik maken niets verwijten! Zijn we
goed geinformeerd, dan hebben landschapsontsieringen
de volle aandacht der autoriteiten en kan men op den
duur wel enige beperkingen verwachten!!
Overigens willen we wel stellen dat de kleine onge-
makjes die we ons moeten getroosten, niet opwegen
tegen de achtergrond waar ze uit voortvloeien. Het
geleden persoonlijk leed dominerend laten, mogen we
wel stellen dat de vele bedrijfsgenoten die afhankelijk
zijn van de olievoorziening op hun bedrijf, het moeilijk
hebben. De vakbladen hebben reeds veel geschreven
over de prijsverhogingen voor de stooktuinders. Maar
wat nog erger is, is een eventuele stagnatie, 't Is nu nog
maar pas november, maar hoe het moet als er werke
lijk strengere kou komt, zal voor veel collega's een
probleem worden. En onze ervaring in oorlogs- en
distributietij d heeft ons geleerd dat men met het
grootste gelijk der wereld toch geen kachel kan stoken!
Nu is het weer niet zó dat we al in paniek hoeven te
raken, maar elke tuinder zal toch o.i. moeten streven
naar teelten die zo veel mogelijk wat ongelijke tempe
ratuur kunnen verdragen!
De reeds geruime tijd willige markt voor onze groen-
teprijzen en iets minder de fruitprijzen, is ook in afgelo
pen veertien dagen bestendigd. Mede door de droge
zomer is er mogelijk wat minder aanvoer, maar nr
de betere prijzen wordt dit ruimschoots vergoed, met
als nevenvoordeel wat minder werk en minder colli's
voor veilingaanvoer.
„Ieder weet dat in de tuinbouw het aanbod afge
stemd dient te zijn op de vraag. Daarom is niet
zozeer het feit dat deze school 25 jaar lang afge
studeerden heeft geproduceerd een felicitatie
waard, als wel het feit dat zij gedurende al die tijd
deze „produktié" heeft weten af te stemmen op de
vraag van het bedrijfsleven."
Aldus de direkteur-generaal voor de landbouw en de
voedselvoorziening, ir. A. de Zeeuw, in zijn toespraak
op 9 november j.l. in het Jahrbeurscongrescentrum te
Utrecht ter gelegenheid van het 25-jarige bestaan van
de Rijks Hogere Tuinbouwschool aldaar.
•Ir. De Zeeuw noemde één van de sterkste punten
van de school dat de opleiding niet te gespecialiseerd is
maar algemeen technisch en economisch is gehouden.
Hij prees de schoolleiding die steeds de ontwikkeling in
de tuinbouw als leidraad had gébruikt voor het niveau
van het af te leveren tuinbouwkader.
VERWACHTING
Sprekend over de toekomstverwachtingen voor de
tuinbouw, verwees ir De Zeeuw allereerst naar de ener
giekosten, die wegens de huidige oliecrisis een belang
rijker rol gaan spelen. Hij stelde dat de door de regering
reeds enige jaren gepropageerde omschakeling van olie
op aardgas voor de tuinbouw een goede zaak was, aan
gezien anders wellicht nog alle glastuinbouwers met
olie hadden gestookt. Hij achtte het van groot belang
dat de minister van landbouw een dezer dagen in een
vergadering met de Vaste Commissie uit de Tweede
Kamer voor 'Landbouw en Visserij heeft gesteld, dat zij
het vaste vertrouwen mag hebben dat er in de olie-
vooTziening voor de tuinbouw deze winter geen belang
rijke stagnatie zal behoeven op te treden. Dit is geen
100 garantie, aldus de direkteur-generaal, maar hier
uit blijkt wel dat de overheid inziet dat, waar thans
teeltplannen moeten worden ontwikkeld, groter zeker-
Nu de oogst 1973 nagenoeg weer geheel gereed is, gaan
de gedachten van de THOOLSE vollegrondstuinders alweer
hoe of het teeltplan 1974 zal gaan worden. In de allereerste
plaats zal men altijd eerst moeten overwegen, waartoe het
bedrijf zich het beste leent, en op welke manier de beschik
bare arbeidsuren het meest rendabel gemaakt kunnen wor
den. Een van de beste teelten in de wat lichtere gronden is
nog steeds, de vroege- en middelvroege aardappelen. Door
het met de hand sorteren, gelijktijdig met het rooien, kun
nen in de zomer nog een flink aantal arbeidsuren op die ma
nier door de telers goed besteed worden. Om een vroeg, en
een zo goed mogelijk, vroeg aardappelgewas te telen, zal
men reeds moeten beginnen met een juiste behandeling bij
het voorkiemen van het pootgoed. Wanneer men van een
grote potermaat gebruik maakt, bijvoorbeeld Doré 50/60,
zullen die uiterlijk half januari in de bakjes gesneden moe
ten zijn. Na een kleine groeistoot, door middel van wat ver
warmen, zullen de kiemen zo gelijkmatig mogelijk met veel
licht op moeten groeien. Met het nog 'hier steeds in zwang
zijn van het halfautomatisch poten, kan men een flink af
geharde kiem, van 1 iy2 cm nog wel op het pootgoed hou
den. Er moet echter nogmaals op worden gewezen, dat de
kiemen beslist van begin af goed afgehard moeten zijn.
De beste resultaten ziet men nog steeds bij telers, die bij
wijze van spreken bij hun pootgoed slapen! Dat wil zeggen
dat het pootgoed steeds nauwkeurig én oplettend behandeld
moet worden. Zo is het dan ook mogelijk om op vroege
Lichte grond, een gewas vóór 28 juni te rooien. Juist bij de
Thoolse vroege aardappeltelers speelt dit een grote rol om
dat dan op dat perceel twee jaar later wéér aardappelen
geteeld kunnen worden. In het afgelopen jaar zijn met de
AM-rassen, Bellona en Alcmaria, door verschillende telers
proeven genomen. Het beschot was meestal goed te noemen,
maar de prijs viel dikwijls tegen, in tegenstelling met het
heid moet heersen over de energievoorziening voor de
komende winter.
Voor de toekomstige ontwikkeling in de tuinbouw
zijn ook van belang de nieuwe mogelijkheden ontstaan
uit de Britse toetreding tot de EE.G. Dit niet alleen
ten aanzien van de afbouw van de invoerrechten maar
ook en dit wordt wel eens vergeten dat de op
bouw van invoerrechten ten opzichte van derde landen
aan de Engelse markt voor de E.E.G.-partners waarbor
gen verschaft. Zo wordt bijv. het huidige nultarief
voor tuinbouwprodukten uit Zuid-Afrika, afhankelijk
van het produkt, opgebouwd tot 5 a 20 De concur
rentiekracht van de Middellandse Zeelanden en de
Afrikaanse ontwikkelingslanden zal daarentegen groter
worden door speciale preferenties en verlaging van de
invoerrechten, zij het dat hierbij in overleg met o.m.
het bedrijfsleven zal worden bepaald voor welke pro-
dukten en in welke mate dit zal geschieden. Internatio
naal bezien, zijn er positieve zowel als negatieve invloe
den ten aanzien van afzet en concurrentie.
Ir. De Zeeuw zei er echter van overtuigd te zijn dat
onze tuinbouw evenals in het verleden in staat
zal zijn de concurrentie het hoofd te bieden en de toe
komst met vertrouwen tegemoet kan worden gezien. Aan
het vakmanschap zal ook in de toekomst hoge eisen
worden gesteld. Daarbij is het onderwijs een krachtig
middel tot vorming van een breed ontwikkeld kader,
zowel in technisch als in economisch opzicht. Juist de
Wetenschap, dat de tuinbouw ook in de komende jaren
aan vele veranderingen zal blootstaan, bevestigt de
theorie die de school hanteert, n.l. „elke afgestudeerde
moet een zodanig brede basis meekrijgen dat hij zich
gemakkelijk aan de steeds veranderende omstandighe
den zal kunnen aanpassen". Het studieprogramma van
de school is daarop steeds ingesteld.
Tegen deze achtergronden uitte ir De Zeeuw dan ook
de wenselijkheid dat het schoolbestuur het „schootsveld
breed moge houden" en niet zou vervallen in de be
perking van specialisatie.
vroege ras Doré. En ook het middelvroege ras Bintje gaf
meestal een beter roegeld. Niettemin zullen er ook in 1974
weer telers zijn die gebruik zullen maken van deze rassen,
om van de daardoor mogelijke vluggere teeltopvolging te
kunnen profiteren. Men weet hier óók wel, dat dit niet de
goedkoopste manier van aardappeltelen is, maar het feit
dat de handel graag een goede prijs betaalt voor een goed
verzorgd produkt, en wat leverbaar is vanaf half juni,
spreekt voor zich zelf. Zo zullen er altijd voor het Thoolse
vollegrondstuinbouwbedrijf, teelten zijn en blijven, die door
de wat extra zorg, en de soms nog niet vervangbare handen
arbeid, nog goed betaald worden. Voor de oplettende teler
is er toch altijd nog wat te verdienen met gewassen, waar
de consument toch nog wel een paar dubbeltjes méér voor
over heeft, mits het goed verzorgd, en ten alle tijde vers
verkrijgbaar is. In samenwerking met de bedrijfsvoorlich-
ters zullen er óók in het a.s. winterseizoen, weer naar nieu
we perspectieven gezocht worden, om te komen tot levens
vatbare bedrijven.
VERTROUWEN IN ONGESTAGNEERDE
ENERGIEVOORZIENING GLASTUINBOUW
STOOKSEIZOEN '73/'74
De vaste commissie door landbouw uit de Tweede Kamer
heeft op 8 november j.l. overlegd met de minister van land
bouw over de gevolgen van de olieboycot voor de tuinbouw.
Naar aanleiding van hiervan is bij de commissie het stellige
vertrouwen aanwezig dat de energievoorziening voor het
komende stookseizoen geen stagnatie zal ondervinden. De
commissie is van mening dat het in het belane van de tuin
bouw is dat het normale teeltschema wordt aangehouden.
("\OK deze week heeft uw overzicht-schrijver weer
stof genoeg om bij aan te haken aan de hand van
aktuele gebeurtenissen die de aandacht vroegen! Vorige
week schreven we over de ernstige zorgen van de glas
tuinders. Ook het Landbouwschap heeft hiervoor in de
afgelopen week de aandacht van de regering gevraagd.
Twee weken gelecien schreven wij over de opening
van de nieuwe bedrijfsgebouwen van de Van Dijk-groep
in Delft. Deze Van Dijk-groep, waarin het Centraal Bu
reau van de Tuinbouwveilingen participeert, was in de
afgelopen periode opnieuw in het nieuws en wel met de
mededeling dat men een belang van 50 heeft verwor
ven in het bedrijf Dam te Hoofddorp, een fabrikant van
chips, voorgebakken en diepgevroren frites en boven
dien handelmaatschappij in eigen verpakte groenten. We
schreven toen reeds over de enorme omvang die de za
ken van de Van Dijk-groep hebben genomen. Niet min
der dan 600 mpnsen vinden hierbij werk. Dam chips
heeft fabrieken in Hoofddorp en Etten-Leur en hierbij
werken 300 mensen. Als reden tot het verwerven van het
belang in Dam-chips door Van Dijk B.V. is genoemd het
feit dat Van Dijk streeft naar een verdere diversificatie
van haar aktiviteiten terwijl Dam-chips kan profiteren van
de exportfaciliteiten van de Van Dijk-groep. Dit bericht
toont weer dat de toonaangevende bedrijven die werk
zaam zijn in onze tuinbouwsektor, de eisen van deze tijd
verstaan. We leven immers in een wereld waarin veel in
beweging is, waarin men de zaken groot moet zien en
duidelijk moet stellen. Ook veel tuinders en vooral de
genen die tuinder willen blijven, bepalen op die manier
hun bedrijfsbeleid en dat zijn ook degenen die het uit
eindelijk zullen redden. Dat veel handelaren met hun tijd
mee gaan, valt ook met voorbeelden te bewijzen en bij
herhaling bent u hierop in dit blad gewezen. Onbegrij^
pelijk is het, dat er dan toch daar tussen nog een scha
kel zit waar men min of meer alles bij het oude laat en
dat is de afzetkant in de fruitsektor en nog meer spe
ciaal die In Zuid-West Nederland. Maar hierop gaan we
deze week niet verder in.
ONZE aandacht werd in de afgelopen periode verder
bepaald bij een bericht uit Frankrijk waar de re
gering een aantal maatregelen heeft genomen om de
inflatie een halt toe te roepen. De prijzen in Frankrijk
zullen dit jaar met meer dan 10% stijgen en hiermede
heeft dit land de twijfelachtige eer om in 1973 na Japan
het land te zijn waar de inflatie het sterkst is. De Franse
regering heeft besloten de prijzen van belangrijke levens
middelen en verbruiksgoederen onder toezicht te stellen.
Onder de levensmiddelen vallen o.m. fruit en groenten.
Volgens de Franse minister van Financiën maakt de han
del in Frankrijk op deze prdoukten teveel winst en is
er een veel te groot verschil tussen hetgeen de produ
cent ontvangt en de consument moet betalen! De maat
regelen die zijn afgekondigd, zijn daar bepaald niet bij
de handel in goede aarde gevallen en een direct gevolg
is geweest een staking voor onbepaalde duur van de
handelaren in groenten en fruit. In de nacht van woens
dag op donderdag ging deze staking in. Ze richtte zich
tegen het genoemde besluit van de Franse regering dat
o.m. inhoudt een speciale belasting op de te hoge winst
marges van deze handelaren.
Verwacht wordt dat de Franse huisvrouwen vrij spoe
dig de moeilijkheden in verband met deze handelaars
staking zullen ondervinden, al is het volgens de berich
ten uit Frankrijk ook weer zo dat deze staking de huis
vrouwen minder ernstig zal treffen dan tot voor enkele
jaren nog wel het geval was. De supermarkten valler
namelijk buiten de staking van de handelaren in groen
ten en fruit en de laatste jaren zijn ook in Frankrijk de
supermarkten een steeds belangrijker plaats gaan In
nemen bij de voorziening met groenten en fruit.
TA7"AT de gevolgen zullen zijn van deze Franse staking
op de Europese groenten- en fruitmarkt is moei
lijk te zeggen. De kans is niet denkbeeldig dat de pro
ducenten, als ze het niet kwijt kunnen op de eigen markt
door de staking der handelaren, in toenemende mate
hun produkten naar het buitenland zullen zenden. Dat
zou een ernstige verstoring van het toch al niet zo sterke
afzetfront kunnen betekenen. Daarom is te hopen dat er
ook wat dat betreft spoedig weer sprake zal zijn van nor
male verhouding bij de Franse afzet van groenten en
fruit.
Vooral in de appelsektor is dat heel hard nodig want
eind vorige week kwamen weer nieuwe oogstramingen
uit voor de appeloogst in Frankrijk en daarbij bleek dat
de oorspronkelijke ramingen opnieuw in opwaartse rich
ting zijn herzien en dat de appeloogst in dit land bedui
dend hoger wordt dan ze het vorig j3ar was. Er is dus
een zeer grote concurrentie van Franse appelen te ver
wachten op de Europese markten! Daarbij moet dan nog
worden bedacht dat wij hier het nadeel van de revaluatie
van de gulden hebben. Hiervoor is wel een compensatie
gegeven die theoretisch aardig klopt maar die toch tot
gevolg heeft dat wij de appelen, om maar een voorbeeld
te noemen, moeilijker kwijt kunnen dan de Fransen. En
dan helpt enkele procenten revaluatiecompensatie ge
durende een bepaalde periode, erg weinig!