LANGS VELUWE VOL VEREDELING
K. N. L C.
KNLC-werkbezoek aan gelderland
Rassenlijst voor
groentegewassen 1974
DINGEN VAN DE WEEK
Meer apaels op de fruitveilingen
17
Het dagelijks bestuur van het Koninklijk Nederlands
Landbouw-Comité ging op 3 september j.l. voor het laatst
dit jaar op werkbezoek en wel in Gelderland.
De Geldersche Maatschappij van Landbouw had de
gasten een gulle ontvangst en een leerzaam programma
bereid. Wij willen u in het bijzonder met de problemen
van ruimtelijke ordening en milieuhygiëne confronteren,
zei vice-voorzitter D. van Nijhuis in z'n welkomstwoord.
Later bij de gedachtenwisseling na een busrit lichtte
voorzitter W. J. Lokhorst toe waarom men het toch wel
specifieke gebied van de Westelijke Veluwe voor de ex
cursie had gekozen. Dit gebied is namelijk nogal vol ge
raakt, in het bijzonder vol veredelinglandbouwbedrijven.
Er zijn nauwelijks boerderijen vrijgekomen door 'bedrijfs
beëindiging. Men boerde verder en greep zyn kans in de
intensieve veehouderij.
Gemeten aan de bedrijfsomvang neemt die intensieve
veehouderij (varkens, pluimvee, kalveren) in die streek
wel 44 in, voor de Veluwe als geheel zo'n 32 Daar
bij is dit Veluwse randgebied niet gespeend van natuur
schoon. En dus doemen daar dan inderdaad vraagstukken
van ruimtelijke ordening en milieuhygiëne op, vraagstuk
ken die zich steeds dringender voor zullen doen. Niet al
leen „landelijke" gasten kwamen op bezoek. Ook de mees
te van de burgervaders van de doorkruiste gemeenten
(Ede, Barneveld, Ermelo, Nunspeet en Apeldoorn) had
den aan de uitnodiging gevolg gegeven en maakten bus-
rit en/of discussie mee. Een keur van gidsen stond de
Voor de 26e maal is verschenen de Rassenlijst 1974
voor Groentegewassen, waarin de gebruiker weer1 de
nieuwste gegevens over het beschikbare rassensorti-
ment kan vinden en, waarmede hij een verantwoorde
keus kan maken van de voor zijn omstandigheden beste
rassen en selecties. Organisatie en uitvoering van het
rassenonderzoek berusten bij instituten die voor een
onafhankelijke beoordeling borg staan. De prijs van
7 kan geen beswaar zijn om over de nieuwste gege
vens te beschikken. Door overmaking van dit bedrag
op giro 93 54 77 van het I.V.T. te Wageningen, onder
vermelding: Rassenlijst voor groentegewassen", vindt
toezending plaats.
TA7ANNEER we dit overzicht schrijven ligt de viering
van de „Koninginnedag" op 5 september nog vers
in het geheugen. Wat is het een mooi feest geworden
en wat hebben we op velerlei manieren kunnen ervaren
dat we in Nederland een Koningshuis hebben dat leeft
bij het volk en dat waard is met respect en waardering
benaderd te worden. Dat een feest als dat van 5 sep
tember in ons land op een dergelijke manier gevierd
kon worden en bij ons kon overkomen is iets om dank
baar voor te zijn en als een groot goed te beschouwen.
Het was gewoon weer een ouderwetse Koninginnedag
zoals wij als ouderen dat nog kennen van vroeger toen
optochten en straatversieringen op 31 augustus er bij
hoorden. „Wat is dat leuk en gezellig, waarom gebeurt
zo iets niet meer", was een uitdrukking van onze kinde
ren toen we vorige week woensdag in Wemeldinge en
's-Heer Hendrikskinderen de prachtige optochten zagen
waar veel werk aan was besteed. En toen we door de
verschillende feestelijk versierde straten van Zuid-Beve-
landse dorpen reden waar de erebogen waren opgetrok
ken en de gehele buurt feestrozen had gemaakt; waar
groen en hei en lichtjes zorgden voor die feestelijke sfeer
die we als een herinnering aan vroeger ergens in ons
mee dragen als iets dat mooi was maar voorbij leek.
Dat er niet zoveel veranderd is wanneer de omstandig
heden er zich toe lenen hebben we op 5 september ge
zien. De band tussen Nederland en Oranje is heel nauw
en we behoeven heus niet sentimenteel te doen om vast
te stellen dat we daar blij en gelukkig mee mogen zijn.
VOOR de tuinbouw viel de nationale feestdag mid
den in de week niet zo gemakkelijk maar met kunst
gasten ten dienste: de (heren Kneppelhout en Schellekens
(„Geldersche"), Breemhaar (consulent rundveehouderij
en akkerbouw), De Bruin (prov. landbouwkundige
dienst), Verwey (prov. gezondheidsdienst) en Waterbolk
(Landbouwschap Gelderland).
BESTEMMINGSPLANNEN EN BOUWPERCELEN
In vele gemeenten is op advies van de provinciale over
heid de laatste jaren het systeem van bouwpercelen toe
gepast (i.p.v. de vroegere ibouwstroken langs verharde
wegen). Die bouwpercelen zijn met hulp van de georgani
seerde landbouw ter plaatse ingetekend, ze geven elk le
vensvatbaar landtoouwbdrijf de nodige mogelijkheden.
Burgerbouw, verkapt of niet, wordt uit het buitengebied
geweerd. Vooral in de discussie werd vrij diep op dit on
derwerp ingegaan. Erkend werd zeker de grote waarde
van dit systeem voor een „moeilijke" provincie als Gel
derland. Maar is er 'kans om later wat van die vele bouw
percelen kwijt te raken? Een van de gemeentebestuur
ders, de bouwpercelen thuis al geaccepteerd hebbende,
waarschuwd dat verder ingrijpen er waarschijnlijk wel
niet mee zou zijn te voorkomen. We staan nog maar aan
het 'begin!
Hinderlijk is ook dat rijks- en provinciale diensten met
hun technische kennis nog niet goed op de problematiek
(kunnen) zijn ingeschoten. Bepaalde Gelderse gemeenten
en vliegwerk is toch getracht de dag verlies van pro-
duktie zo goed mogelijk op te vangen. Voor sommige
tomatentelers resulteerde dat wel eens in een wat rij
per produkt en de bramentelers moesten wat extra man
kracht inzetten, maar het is toch uiteindelijk allemaal be
hoorlijk voor elkaar gekomen.
Minder goed voor elkaar komt wat er de laatste we
ken is geplant geworden, speciaal aan aardbeien en dan
in de gebieden waar men niet in staat is om te berege
nen. Het is warm en droog en er zijn heel wat planten
kapot gegaan. We kennen aardbeientelers die reeds een
of meerdere keren hebben overgeplant maar het wil
moeilijk lukken. Wat in eerste instantie in leven is ge
bleven, vertoont een slechte groei zodat hiervan niet
al te grote verwachtingen mogen gelden voor het ko
mende seizoen.
We hebben het al meer geschreven: om aardbeien te
planten in de zomer dient men over een regeninstallatie
te beschikken. Zonder dit technisch hulpmiddel is de
teelt erg riskant.
Droog is het ook voor degenen die in de komende
weken winterbloemkool moeten uitplanten. Vooral op
Walcheren zal dat weer in behoorlijke oppervlakten ge
beuren. De resultaten van de winterbloemkoolteelt zijn
dit Jaar goed geweest. Toch is duidelijk dat men een
goede tuinder moet zijn om deze teelt met succes te
kunnen uitvoeren en daarom moet men zeker niet blin
delings zich storten in het winterbloemkoolavontuur.
QOK te warm en zonnig was en is het voor de bloe
men. In de kassen gaat de ontwikkeling veel te
snel. Van buiten komen er veel bloemen door het mooie
weer en de consument zoekt nog veel gezelligheid bui
tenshuis waardoor het wekelijkse bloemetje er bij in
schiet, mede omdat bij warm weer het niet zo lang houd
baar is. Het zijn allemaal bij elkaar faktoren die de zwak
ke afzet verklaren. De prijzen van chrysanten, gladiolen
zijn nog niet gewonnen voor het bouwpercelensysteem.
Ze verbieden eigenlijk in bepaalde gebiedsdelen gewoon
de intensieve veehouderij, iets wat de Gelderse landbouw
en ook het Gelderse toestuur niet zint, omdat in bestem
mingsplannen niet mag worden gediscrimineerd tegen
een bepaalde landbouwproduktietak. In het bezochte Ve
luwse randgebied zijn landbouw en recreatie (campings)
cok aardig door elkaar heen geraakt, wat de gedachte
doet opkomen 'beide te scheiden door de recreatie-objec
ten meer te doen vestigen langs bepaalde wegen.
MEST EN MAIS
De al of niet duidelijke milieuverontreiniging door de
intensieve veehouderij speelt uiteraard in het Gelderse
een grote rol. Wat voor en hoeveel mest op het land is
schadelijk voor grond- en oppervlaktewater? Welke ver
bodsbepalingen? Mestboekhoudingen verplichten? Een
provinciale werkgroep is 'bezig met het antwoord op zul
ke vragen en met het ontwerpen van een provinciale ver
ordening.
Gesprekken met enkele bedrijfsgenoten (Noorlander te
Barneveld, Van Ee te Garderen en Van der Steeg te Ud-
del) leerden over de mogelijkheden en moeilijkheden in
de praktijk. Op eigen of buurmans grond kan men onder
de mais nog wel wat mest en gier kwijt.
De mais, die de rogge bijna geheel verving, gedijt er
goed op. Het was te zien voorzover hier en daar de droog
te zich niet te duidelijk deed voelen. De Gelderse land
bouw heeft goede verwachtingen van de mesttoank, vorig
jaar opgericht, die inmiddels een administrateur beeft
aangesteld en die al ruim 5.000 t. dunne mest beeft weg
gebracht. De mestbank voert vele besprekingen met al
lerlei instanties over tussen-opslag-plaatsen en zuive
ringsinstallaties, transport etc.
Met de mesthandel wordt gesproken over de afvoer van
stapelbare mest. Er is samenwerking met een paar grote
afnemers-akkerbouwtoedrijven ('Deelerwoud, Dronten).
'Behalve toy nieuwbouw en uitbreiding stellen de Gel
derse gemeenten zich in het algemeen nogal gereserveerd
op wat de toepassing van de Hinderwet betreft. Er is een
nuttig maandelijks overleg tussen landbouw en provin
ciale diensten onder leiding van de inspectie Milieuhy
giëne over moeilijke gevallen; een volledige werkgroep
van deze instanties bespreekt af en toe het algemene be
leid op dit terrein.
Terecht prees K.N.L.C.-voorzitter Ir Knottnerus in zijn
dankwoord de doelmatige wijze waarop men in Gelder
land de zaken aanpakt. Dit werkbezoek had het weer be
wezen.
en anjers zijn laag, te laag gezien in het licht van de
kostprijzen. De telers hopen nu maar dat er heel wat
ten goede zal veranderen want het seizoen duurt nog
lang. Het begin valt echter zwaar tegen en heel wat tuin
ders die zijn omgeschakeld moeten ervaren dat de bloe
men toch ook niet dat gewin brengen dat men er van had
verwacht.
Te droog en warm begint het ook steeds meer te wor
den voor appels en peren op de droogtegevoelige gron
den. Vooral op Zuid-Beveland rond het Kanaal door Zuid
Beveland, waar bij Schore de grote werken voor de tun
nelbouw aan de gang zijn, is er sprake van ernstige
droogteschade in veel boomgaarden. We zien dat zelfs
tot enkele kilometers in de omtrek. Er wordt hier veel
grondwater aan de bodem onttrokken. Onder normale
omstandigheden bij voldoende regen zou het de vraag
zijn geweest of er geen schade zou zijn ontstaan. Nu het
een bijzonder droge zomer is geworden, is de schade niet
uitgebleven en de produktie in veel boomgaarden in dit
gebied blijft aanzienlijk achter bij normaal. Verder zijn
met name de fruittelers niet gerust op de gevolgen van
de droogte in komende jaren nu de groei van de bomen zo
sterk wordt geremd. We mogen aannemen dat de schade
die er ontstaat door deze tunnelwerken vergoed zal wor
den, maar ook dan blijft het voor de betrokkenen een nare
zaak want het is verre van plezierig werken met een pro
dukt dat lijdt onder faktoren waar men zelf niets aan kan
doen.
Door de droogte zal men ook terdege in de gaten moe
ten houden dat het fruit eerder plukrijp is dan normaal. Na
de pluk is het verstandig het zo snel mogelijk in het koel
huis te brengen indien men het bewaren wil en wanneer
de opzet is om direct te verkopen, ook dan is het wense
lijk zo snel mogelijk na de pluk aafr te voeren op de vei
ling. Vooral bij peren voelt de handel niets voor partijen
met rijpe vruchten. Opletten is daarom de boodschap!
Op de fruitveilingen is vorige week het aanbod van
appelen verder toegenomen. Er kwam nog heel wat Ja
mes Grieve en de aanvoer van Cox's Orange Pippin in
de grote maten kwam goed op gang. James Grieve werd
gaandeweg goedkoper en Cox's Orange Pippin was 'goed
gevraagd waardoor voor deze fijne handappel die dit
jaar een grote oogst geeft, prijzen werden betaald van
7075 cent per kg voor de klasse I boven 70 mm en
rond 60 cent per kg voor de maat 6570 mm. Zeer duur
betaald werd het industriefruit wat voor de gehele
week tegelijk wordt verkocht door de veiling Goes
Kratobendijke en Vorige week 30,60 per 100 kg op
bracht. Met belangstelling wordt de verdere prijsont
wikkeling van het ondereind van de fruitoogst tegemoet
gezien want het betekent een stevige stimulans voor
het betere produkt indien de mindere kwaliteiten voor
een dergelijke prijs naar de industrie gaan.
James Grieve werd in de tweede helft van de vorige
week verkocht voor rond en iets boven 50 cent per kg
voor de klasse I 7060 mm en rond 40 cent voor de
maat 6570 mm. De produktie van James Grieve in
ons gebied is goed geweest en de prijs over het alge
meen ook redelijk. Benoni bleef ook tot het eind toe
erg duur en eind Vorige week werd voor deze fijne
handappel voor de grote en middelmaten nog rond
1,10 per kg betaald en deed de klasse I 6065 mm
rond 1 per kg.
In de perenhoek is het heel wat minder druk. Door
gerichte aanvoer van Beurré Lebrun waren er in Ka-
pelle-Biezelinge enkele dagen met een behoorlijke aan
voer van deze peren die rond 70 cent per kg deden
voor de grote en middelmaten en rond 50 cent voor de
kleine maat klasse I. Triumphe de Vienne houdt het
steeds op rond 95 cent per kg voor vrywel alle maten.
Hiervan is^ een redelijke aanvoer geweest. De aanvoer
van Beurré Hardy kwam vorige week op gang. Het is
wel zeker dat hiervan een kleine produktie komt. De
prijs van de grote maat lag dicht tegen een gulden per
kg. De klasse I 65—70 mm deed rond 90 cent per kg
en voor de maat 6065 mm werd rond 80 cent per kg
'betaald.
De komende week zal nog een drukke aanvoerweek
zijn van Conference, waarvan deze de aanvoer is be
gonnen. De 'bewaarders van Conference is geadviseerd
deze tot uiterlijk 20 september voor de cel aan te voe
ren. Pruimen kwamen er vorige week nog heel wat, in
hoofdzaak Reine Victoria. Niet alleen in ons gebied is
er een groot aanbod van dit ras, ook elders kwamen er
veel en het gevolg was dat er lage prijzen werden 'be
taald. Met 1 tot 1,40 per kg was het voor deze
pruimen toekeken.