Eerste zelfkazende boer in de Kempen KORTE WENKEN 31 A. M. VERBRUGGE. Gedurende de laatste jaren is er een geweldige expansie in de veehouderijsector waar te nemen. Dit gaat veelal gepaard met grote investeringen in o.a. stallen, mest- opslag, koeltanks en niet te vergeten in melkvee. Dat er voor de veehouderijbedrij ven nog andere mogelijkheden zijn, zij het op beperkte schaal, willen we vervolgens nader bspreken. Het bereiden van boerenkaas was in vroegere jaren op menig veeteeltbedrijf een gebruikelijke zaak. Door specialisatie en het arbeidsintensieve karakter hiervan is deze tak van produkfcenverdeling steeds meer door fabrieken overgenomen. Dat neemt niet weg dat vandaag aan de dag nog steeds een vrij grote vraag naar boeren kaas bestaat. Dit laatste heeft de heer B. C. den Engelse te Esbeek goed begrepen. Het doel van deze jonge ondernemer was n.l. om met relatief weinig geïnvesteerd vermogen tot eien hoog arbeidsinkomen te komen. BEDRIJFSOMVANG De uitgangspositie ruim een jaar gele den zag er als volgt uit. Een pachtbedrijf van omstreeks 21 ha, gelegen op het landgoed De Utrecht maakt deel uit van een uiterst mooi natuurgebied. De be drijfsgebouwen zijn van het conventio nele type. De woning is tegen de schuur aangebouwd, terwijl enkele meters daar tvorden dat de verkaveling goed is en dat enkele ha's snijmais worden aange kocht om in de voederbehoefte te voor zien. VAN VARKENSHOK TOT KAASMAKERIJ De verbouwing van het varkenshok is door een aannemer uitgevoerd. Het be- mingsapparaat, aat zowei ae temperatuur als de luchtvochtigheid regelt. HOEVEEL INVESTEREN? Vrijwel volgens de gemaakte begroting zijn de totaalkosten van de investerin gen neergekomen op ongeveer ƒ30.000. Hierin zijn de vert>ouwingskosten, de centrale verwarming en de kaasappara- tuur van hoofdzakelijk tweedehandse af komst inbegrepen. Daarnaast moet er wel rekening mee worden gehouden, dat er globaal ƒ20.000 in de kaasvoorraad vast ligt. Dit wat de investeringen van de kaasmakerij aangaat. De nieuwe kalverstal heeft ongeveer ƒ25.000 gekost. Het jongvee voor deze laatste stal was inmiddels aanwezig. Naast deze investeringen dient ook te worden opgemerkt, dat bij de melkop- slag een belangrijke besparing is ont staan. In een kweltobbe wordt de melk van 3 keer opgevangen op een tempera tuur van 4 graden C. Daar anders een meikkweltank zou zijn aangeschaft, bete kent dit een besparing van ruim 10.000. KAASBEREIDING De basis van een verantwoorde kaas bereiding is een zeer zorgvuldige melk bereiding d.w.z. men moet over 100% le klas melk beschikken. Dit onderdeel dient de grootste aandacht van de onder nemer te hebben. Vervolgens is een hoog vetgehalte van overwegende betekenis. Bij de 'heer Den Engelse ligt de melkgift gemiddeld op 4700 kg per koe mét een vetgehalte van 4.13 Daar men op dit bedrijf in bussen melkt (machinaal) dient de avondmelk nog diezelfde avond in de koeltobbe te worden gebracht. Dit blijkt echter te veel arbeid te vragen. Men be studeert nu een afvoerleiding door mid del van een buizencircuit van de stal naar de tobbe in de kaasmakerij. Men moet echter voorkomen dat de vetdeel- tjes niet te veel worden vermengd, het geen mindersoortige kaas tot gevolg kan hebben. Als dit lukt zal heel wat gesleep met bussen overbodig worden. PROCEDURE Na twee dagen wordt de gekoelde melk op 29 graden C. gebracht, waarna zuur sel en stremsel worden toegevoegd. Na een half uur wordt dit produkt gesneden en gevoerd, waarbij naast de vaste stof (wrongel), de wei wordt afgesplitst. De wrongel brengt men in de kaasvaatjes, terwijl na het zgn. doeken deze 2 uur on der de pers staan. Om een goede vorm aan de kaas te geven worden deze om gekeerd. Na deze procedure worden ze ongeveer dag in een pekelbad ge legd. Na te zijn voorzien van een keur merk en een plastic laag, komt de kaas tenslotte in de bewaarplaats. Hoe langer ze hier liggen hoe droger de kaas wordt. Dit laatste komt tot uitdrukking in de prijs. Globaal kan worden gesteld, dat van elke 10 liter melk, 1 kg kaas wordt bereid. Een eenvoudig rekensommetje leert nu dat de prijs per liter melk bruto onge veer 65 cent oplevert. AFZET De afzet van de 'boerenkaas is tot he den volledig particulier geweest. Gedu rende de zomermaanden zijn er veel toe risten in dit gebied, die dit eigen bereide produkt bijzonder waarderen. Door enige publiciteit in de plaatselijke kranten en via de Kamer van Koophandel is de vraag juist voldoende. Om echter steedf verzekerd te zijn van een constante afze wordt in de toekomst gezocht naar eer vaste -afnemer. De prijs per kg ligt tussei de 6 a 7 gulden afhankelijk van d< ouderdom. Hiernaast zijn nog te noemei de bijprodukten: wei en weiboter. D eerste wordt als waardevol voer aan d kalveren verstrekt, terwyl de weibote een particuliere bestemming krijgt. CONCLUSIE Alhoewel op dit bedrijf pas één jaa kaas bereid wordt, lijken de resultate gunstig. Afgezien van enkele kinderziek ten, loopt de zaak gesmeerd. Met enige voorzichtigheid mogen w tot de volgende conclusies komen: de vakbekwaamheid van de onderne mer zal van grote invloed op de be drijfsresultaten zijn; Duidelijk is de tobbe te zien, waarin met behulp van messen de melksubstantte inten sief wordt gesneden. Deze handeling is het zogenaamde indoeken. Hierna worden de tonnetjes onder de pers geplaatst. vandaan een varkenshok stond. Op de dubbele Hollandse stal kunnen een 40-tal melkkoeien staan. De laatste jaren wer den geen varkens meer gehouden en dien de de varkensstal als kalverhok. Deze werd echter vlug te klein en vorig jaar frerd besloten om tot de bouw van een nieuw kalverhok voor 60 stuks met on dergrondse mestopslag over te gaan. Vol gens de planning kwam de varkensstal vry voor kaasmakerij. In principe rust dit bedrijf nu op drie produktietakken, t.w.: a.) de melkveesector, bestaande uit 40 stuks melkvee; b.) de kal verfokkerij en/of mesterjj; c.) de kaasmakerij. Voor een goed overzicht dient opgemerkt te trof hier slechts een vernieuwing van het inwendige gebouw. Naast de verkoop ruimte met flinke toonbank is een c.v. ruimte onstaan. Oorspronkelijk was hier de stookplaats gesitueerd. Nu verwarmt een oliekachel van 70.000 kcal. dit gehele gebouw en de woning. Tevens is een boiler van 500 liter op het warmwater circuit geplaatst die in de spoelwaterbe hoefte voorziet. Achter deze ruimte is de eigenlijke kaasmakerij ondergebracht. Hierin zijn alle apparaten geplaatst die voor de kaasbereiding worden gebruikt. Daar weer achter treffen we de opslag ruimte aan met een speciaal verwar- ARBEIDSBEZETTING Voorheen kon het gezin in de arbeids- behoefte voorzien. Dit is echter sterk veranderd. Zowel een buurman als een buurmeisje werken gedurende zes da gen een halve dag in de week. Ook de vrouw des huizes weet van aanpakken. Voor haar rekening komt hoofdzakelijk de huisverkoop van de kaas en de rei niging van de apparatuur. De onderne mer zelf beheert de kaasbereiding en al wat er mee samenhangt. Gedurende de vakantietija zorgt een stagière voor de kaasbereiding na goed te zijn geïnstru eerd. (Bij eventuele ziekte wordt de be drijf sverzorger ingeschakeld. de particuliere afzetmogelijkheden be horen aanwezig te zijn, vandaar dat men in een vrij dichtbevolkte streek dient te zitten; het blij'kt dat vele mensen enkele 10- tallen kilometers omrijden om dit hoogwaardige produkt te kopen; de omzet in guldens t.o.v. het geïn vesteerd vermogen neemt sterk toe; dientengevolge behoeft per arbeids kracht weinig kapitaal te worden ge ïnvesteerd. bij een relatief groot arbeidsaanbod kan deze meer arbeid goed betaalc worden. KONTROLEER REGELMATIG Uw gerst op aan tasting van meeldauw, wanneer U tenminste geen zaaizaadbehandeling met Milstem hebt toegepast. Wanneer het 3e blad van bovenaf gerekend voor meer dan 15 is aangetast met meeldauw, moet U spuiten met lU l Calixin of 1 l lmugan per ha. VLEKKENZIEKTE bij bonen komt voor als zwart bruine vlekken op stengel, bladstelen en later ook op de peulen. Op de peulen zijn deze vlekken omgeven loor een oranje kleurige rand. Als regel is bestrijding van deze ziekte bij stamslabonen om groen te oogsten met nodig. Mocht deze ziekte worden waargenomen ion spuiten met 4 kg zineb of maneb. Dit om de 10 a 12 dagen te herhalen. WITLOFWORTELEN mogen niet te groot worden jf vertakt groeien. Voor een goede opbrengst en voor vwaliteitswortelen zijn per ha 200.000 planten nodig. Dit betekent bij een rijenafstand van 50 cm per 10 m njlengte ongeveer 100 planten. Bij een rijafstand van 44 cm per 10 m rijlengte ongeveer 90 planten. Let er bij het dunnen op dat u niet te veel planten wegslaat, waardoor de stand toch weer te dun wordt. SOMMIGE PERCELEN vlas vertonen een schrale ontwikkeling en verschillende boeren zijn dan ook geneigd kunstmest te gaan strooien. Strooi echter niet te vlug, want vaak groeit het gewas te zwaar. Is aan vulling met stikstof nodig dan kunt u ook 45 kg ureum- sulfaat per ha spuiten. De werking komt overeen met 20 kg zuivere stikstof. Spuiten geeft minder sporen dan strooien. DE GEVREESDE VIJAND steekt nu zijn kop weer boven de graanpercelen uit. Een wilde haverplant geeft honderden nakomelingen die u tot veel last en schade zijn. Kontroleer uw percelen met granen en vlas en verzamel de pluimen, zodra u ze kunt zien. Ook als u met chemische middelen hebt gespoten, is het verzamelen van de overgebleven planten beslist noodzaak. ONGEVALLEN MET WERKTUIGEN komen nog steeds voor. Dikwijls wordt er gesleuteld aan draaien de machines en worden de beschermkappen verwij derd. Neem geen risiko en zet eerst de machine stil Het kost weinig tijd maar het kan grote ongelukken voorkomen. BIJ DROGEND WEER moet tijdig worden begonnen met het gebruik van de regeninstallatie. Geef per kee'i minstens 20 mm water. U kunt dan met een beregenc perceel weer een tijdje vooruit. Bij te kleine watergif ten in één keer wordt de beworteling op den duur U oppervlakkig, waardoor het vee de zode lostrekt en nof eerder verdroging optreedt. DE KALVEREN VAN HEDEN zijn de koeien vai de toekomst. Goede kalveropfok na de melkperiodi behoeft niet ingewikkeld te zijn. Als u ze 's zomer buiten houdt kies dan uitsluitend percelen waar voor af is gemaaid en verstrek 1 a 2 kg kalverbrok. Beschikt u niet over goede percelen voor de kalveren houdt zt dan binnen en doe ze in juli-augustus 2 a 3 weken bui ten om immuniteit tegen de wormen op te bouwen.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch landbouwblad ... ZLM land- en tuinbouwblad | 1973 | | pagina 31