Positie van het
gezinsbedrijf versterken
3
ONS COMMENTAAR
RUIM de helft van alle ZLM-afdelingen heeft deze
winter het vraagpunt 1972/73 over de positie
van het gezinsbedrijf in de landbouw behandeld.
Hoewel de voorgelegde vragen zeker niet eenvou
dig waren, kon uit de 51 ontvangen rapporten toch
een eindrapport worden samengesteld, dat veelal een
duidelijk standpunt der ZLM-leden weergeeft.
De volledige tekst van het eindrapport is reeds nu
verderop in dit blad afgedrukt, zodat iedereen er voor
de Buitengewone Algemene Vergadering van 20 juni,
waar hetzelfde onderwerp behandeld zal worden, ken
nis van kan nemen. Ook beide inleiders op deze ver
gadering zijn in de gelegenheid gesteld de conclu
sie van dit rapport in hun betoog te verwerken.
Wij willen hier volstaan met een paar kanttekenin
gen te maken bij de belangrijkste gevolgtrekkingen.
Duidelijk komt naar voren dat men ook voor de
toekomst het gezinsbedrijf als de meest geschikte
produktie-eenheid binnen de landbouw blijft zien. Hoe
wel de nodige aanpassingen zeker noodzakelijk zul
len zijn.
Het stichten van zeer grote (mammoet) bedrijven
ziet men niet als een reële oplossing voor de proble
men waarmee de hedendaagse landbouw te kampen
heeft. Veeleer dient de basis van het gezinsbedrijf,
zowel door interne als externe maatregelen, versterkt
te worden.
SAMENWERKING ONMISBAAR
"O unaniem is men van mening dat samenwer-
king met andere bedrijven, in welke vorm dan
ook, een dwingende voorwaarde" is voor handhaving
van het gezinsbedrijf. Inderdaad blijken er de laatste
tijd een toenemend aantal^ samenwerkingsvormen van
de grond te komen. Dat men zich evenwel zo duide
lijk voor samenwerking zou uitspreken, hadden wij
niet verwacht. Het verheugt ons wel.
Duidelijk is ook dat, naast het gezamenlijk exploi
teren van met name dure machines met grote bewer
kingscapaciteit, ook steeds meer aan samenbunde
ling van de arbeid wordt gedacht. Zeker waar op
éénmansbedrijven machines worden geëxploiteerd,
die door meer dan één man bediend moeten worden,
is dit een noodzaak. Een verdere uitbouw van samen
werking met de loonwerker wordt veelal positief er
varen, hoewel vooral in de akkerbouwsector daar
door snel het gevaar ontstaat dat de vrijkomende ar
beid niet rendabel benut kan worden. Zeer gereser
veerd staat men tegenover volledige samenwerking
met inbreng van grond en het voor gezamenlijke re
kening verkopen der eindprodukten. Daarentegen
wordt een sterkere binding met coöperatie, handel of
verwerkende industrie door sommige afdelingen wel
noodzakelijk geacht. Wij zijn het daar -geheel mee
eens. Immers bundeling van bewerkingscapaciteit en
arbeid brengt een aantal technische problemen dich
ter tot een oplossing; waarna bundeling van de af
zet de kans vergroot om het aldus tegen lage kost
prijs geproduceerde produkt tegen rendabele op-
orengstprijzen af te zetten.
Zeker die bedrijven die, om zo goedkoop mogelijk
te kunnen produceren, zware rente- en aflossingskos-
ten op hun schouders hebben genomen, dienen van
afzet tegen tenminste kostendekkende prijzen verze
kerd te zijn. Steeds meer zal de afzetbeslissing van
de boer verschuiven van het moment van verkoop
van zijn produkt naar het moment van contracteren
of het zich aansluiten bij producentengroepering of
pool.
GEEN INKOMENSTOESLAGEN
QUIDELIJK kwam uit het vraagpunt naar voren
dat men geen landbouwbeleid gebaseerd op
een systeem van inkomenstoeslagen wenst. Waarmee
niet gezegd is dat men nu voor 100% gelukkig is
met het huidige, volledige op de prijzen gebaseerde
E.E.G.-systeem.
Eigenlijk komt hier het kernprobleem waarmee het
Europese landbouwbeleid vandaag de dag gekon-
fronteerd wordt, in al zijn eenvoud naar voren. Het
huidige systeem van garantieprijzen werkt niet meer
bevredigend, maar er is geen aanvaardbaar alterna
tief.
Wel wordt duidelijk de noodzaak van inkomens- of
ha-toeslagen onderkend voor bedrijven die in het al
gemeen belang (landschap^, natuur, milieu, monumen
tenzorg, 'bebouwing) in hun exploitatie worden be
lemmerd. Het wordt daarbij noodzakelijk geacht dat
de landbouw zelf met voorstellen en oplossingen
komt.
Onze opmerking van vorige week, naar aanleiding
van de regeringsverklaring, sluit hier geheel bij aan.
Reële beperkingen zijn voor de landbouw in vele ge
vallen acceptabel, mits de financiële konsekwenties
door de gemeenschap en niet alleen door de betref
fende boer(en) worden gedragen. En waar de land
bouw nog steeds de belangrijkste beheerder van de
open ruimte in ons land is, zal zij ook zelf met goed
gefundeerde oplossingen voor de toekomst moeten
komen. Het verder uitdiepen van de technisch/econo
mische mogelijkheden der landbouw heeft immers
weinig zin, wanneer deze vooruitgang aan de andere
kant door beperkende bepalingen wordt teniet ge
daan.
Overigens vragen wij ons af of de georganiseer
de landbouw wel over voldoende gespecialiseerde
kennis en instrumentarium beschikt om deze proble
men aan te kunnen en genoeg tegenspel te leveren
tegenover andere belangengroeperingen en overheid.
LEERZAME MIDDAG
TOT slot willen wij nog even terugkomen op de
vorige week maandag door de Ledenraad ge
houden excursie in het werkgebied van de Kring Oost
en Midden-Brabant. Het is dachten wij een bijzonder
instruktieve dag geweest, waarbij we hebben kunnen
zien tot welke prestaties het gezinsbedrijf in staat is.
Wat daar, met name in de melkveehouderijsektor,
tot stand gebracht is en nog wordt, geeft ons moed
voor de toekomst. Aan de andere kant tevens een
duidelijke aanwijzing voor andere streken dat de ont
wikkelingen in hoog tempo doorgaan. Wij willen U
een paar cijfers die ons over Oost-Brabant en met
name het werkgebied van het Consulentschap Eind
hoven werden verstrekt, niet onthouden.
Daaruit blijkt vooral de snelle ontwikkeling van de
laatste paar jaar. Zo waren er in 1969 gemiddeld 14
koeien/bedrijf, in 1972 reeds 20. Zeker wanneer we
bedenken dat dit gemiddelde nog sterk gedrukt wordt
door een groot aantal niet-groeiende bedrijven zon
der opvolger, een zeer hoqg cijfer. Werden in 1969
nog op 80 van de bedrijven minder dan 20 melk
koeien gehouden, in 1972 was dit nog slechts op
50% het geval. Aan de andere kant waren in 1969
op nog slechts 4 der bedrijven 30 of meer melk
koeien aanwezig, in 1972 op reeds 20% der bedrij
ven. Deze ontwikkeling wordt zeker gestimuleerd
door het aantal nieuwe ligboxenstallen; 25 van alle
ligboxenstallen in Nederland staat namelijk in dit ge
bied. Dat de ontwikkeling nog steeds doorgaat, heb
ben we kunnen constateren op de door ons bezochte
bedrijven. 60 melkkoeien met bijbehorend jongvee
is mei de moderne middelen mogelijk, zonder vreem
de arbeidskracht. Het betekent wel dat op deze be
drijven, die meestal pver niet meer dan 1525 ha
grasland beschikken, dat de veebezetting tot vaak
meer dan 3 GVE/ha kan oplopen. Daarnaast gaat men
er steeds meer toe over de kalveropfok af te stoten
naar één van de tientallen centrale opfokbedrijven, om
zodoende meer ruimte voor melkvee te krijgen. Ook
de opkorrist van de snijmais heeft een zwaardere vee
bezetting mogelijk gemaakt. Daarbij geeft het 5 jaar
of langer telen van snijmais op hetzelfde perceel tot
op heden nog geen problemen. Snijmais is dan ook
vandaag de dag het belangrijkste gewas in Noord-Bra
bant met een oppervlakte van 11.000 ha in 1972 en
mogelijk omstreeks 15.000 ha dit jaar.
Ongetwijfeld zullen bovenstaande summiere cijfers
vele melkveehouders in ons overig gebied tot naden
ken stemmen.
LUTEIJN.
1N de wet op de Motorrijtuigenbelasting, die we hui-
1 selijker de wegenbelasting noemen, is bepaald, dat
de belasting geheven wordt van de houder van het mo
torrijtuig. Bij een controle in 1971 in de gemeente
Breda werd vastgesteld dat er met een bepaalde auto
werd gereden op de openbare weg zonder dat de be
lasting was betaald.
De inspecteur legde dus een navorderingsaanslag op
met verhoging. De aangeslagene ging in beroep tegen
die aanslag. Hij voerde aan dat de betreffend auto, een
12 jaar oude Mercedes, in juni 1969 al zoveel manke
menten vertoonde dat hij een andere auto, nu een Peu
geot, had aangeschaft. De Mercedes werd niet ver
kocht, maar in een schuur ver van zijn huis neergezet.
Zijn zoon met enkele vrienden mocht de auto als doe-
het-zelf-proef-machine gebruiken. De verzekering
bleef op naam van Pa doorlopen. Het kenteken bleef
op zijn naam staan. De belastingbetaling kwam, zoals
blijkt, in het gedrang! De man meende dat, nu hij de
auto eigenlijk volledig uit het gezicht verloren had,
hij niet meer aansprakelijk was voor de belasting. Dat
was niet de mening van het Gerechtshof. De twee fei
ten n.l., het laten doorlopen van de verzekering en het
op zijn naam laten staan van het kenteken waren vol
doende om Pa nog als houder van de oude en wellicht
wrakke Mercedes te blijven aanmerken.
Dat hij, hoewel hij houder was, niet aansprakelijk
zou zijn, wilde er bij het Hof ook niet in. Hij had door
de grote vrijheid die hij zijn zoon en diens vrienden gaf
om de auto te gebruiken, zelf het risico opgeroepen dat
deze daarmee op de openbare weg zouden gaan rijden,
zonder dat de belasting was betaald. De belasting plus
de verhoging moesten dus worden betaald.
Li
ET is een simpel, alledaags geval. Op zichzelf is er
niet zoveel aanleiding er bij stil te staan. Wel kan het
dienen om zich bepaalde risico's die men loopt als men
zaken niet zelf in de hand houdt, te illustreren.
Die risico's worden in de familiesfeer nogal eens on
nodig gelopen, ook als het gaat om bedragen die heel
wat hoger zijn dan de hier verschuldigde belasting.
De afspraak zal wel geweest zijn, dat de jon
gens de belasting betaalden of dat ze niet met de
auto op de openbare weg zouden rijden. Zulke afspra
ken zet men niet op schrift. Pa heeft ook op de nako
ming ervan niet gelet. Dat kon hier allemaal nog.
Anders wordt het als het b.v. gaat om belangrijke
geldleningen door ouders aan kinderen, zonder dat ook
maar een letter op papier wordt gezet. Als er dan iets
voorvalt is Leiden in last. Niet alleen in de familie
kring, ook tussen vrienden en kennissen komen we
dat nog wel eens tegen. Nu is geld lenen aan vrienden
over het algemeen voor de vriendschap zelf al een be
denkelijke zaak, veel gevaarlijker dan een mes cadeau
geven, waarmee men naar 'n oude zegswijze de vriend
schap doorsnijdt. Als het dan nog zonder schriftelijke
vastlegging van lening en leningsvoorwaarden ge
beurt, zit men wel helemaal fout. Daarom: Wees is za
ken zakelijk.
jl/tTSSCHIEN zegt men dat zelfs in zaken niet altijd
alles schriftelijk wordt vastgelegd. Als voorbeeld
noemt men dan wel de effectenbeurs waar grote zaken
mondeling worden afgesloten. Ieder beurslid noteert
de met een ander gedane affaire in zijn boekje en
daarmee uit. Ook in de goederenhandel tussen koop
lieden komt deze manier van zaken doen, vooral tele
fonisch, veel voor. Dat gaat toch goed en waarom dan
niet tussen mensen die elkaar kennen en moeten kun
nen vertrouwen. Dat is wel eens de redenering.
Men vergeet dan één ding. De effecten-makelaars op
de beurs en de handelaren in bepaalde producten doen
elke dag een aantal zaken. Ze weten dan al van te vo
ren, wie koper en wie verkoper is. De transacties die
worden afgesloten worden beheerst door reglemen
ten die zeer gedetailleerde regelingn plegen te bevat
ten of door gebruiken dïe iedereen, die in de branche
zit, kent. Dat is een heel verschil met een incidentele
zaak tussen mensen die normaal niet in zakelijke ver
houdingen leven. Dat moet men wel in het oog houden.
Het is toch ook geen kwestie van wantrouwen als men
op schrift zet wat men overeenkomt! Het kan in ieder
geval al misverstanden voorkomen over wat men heeft
afgesproken. En dat is al veel waard!
PAAUWE
In dit nummer o.m.:
Kent een ieder de pachtwet?
Pagina 4
Jfr Oogst van
conservenpeulvruchten
Pagina 7
Langer leven met linolzuur
Pagina 6
Bestrijding afrijpingsziekten in
granen Pagina 9
Vee en vlees
Pagina 14
TuinbouwWanken
Pagina 15
i
Erf en akker
Pagina 19
