het land, hetgeen niet zonder stank geschiedt. De vloeistof wordt belucht in een be
luchtingsinstallatie en vervolgens geloosd op al dan niet openbaar water. De BOD5
van het effluent bedraagt dan nog 60100 mg/1, wat inhoudt dat een reductie van
99 heeft plaatsgevonden. Om te voorkomen dat het drogestofgehalte in het bass.n
te hoog wordt en de afbraak ongunstig gaat beïnvloeden, is toepassing van een slibput
noodzakelijk. Hierin wordt het overtollige slib verzameld. Dit moet eveneens af en
toe worden uitgereden. Het is reukloos en bevat 810 drogestof. Het slib be
staat behalve uit onverteerde resten van de mest voor een belangrijk gedeelte uit de
resten van afgestorven micro-organismen.
De investeringen en jaarlijkse kosten voor de biologische afbraak van kalvergier
zijn voor de onderstaande aantallen dieren als volgt:
Aantal dieren Investering per box Jaarlijkse kosten per afgeleverd kalf
300 34,— 5,—
600 22,— 4,—
1000 17,— 3,50
In de varkenshouderij wordt biologische afbraak alleen toegepast met betrekking
tot urine, dus in die situaties dat de vaste en de vloeibare bestanddelen van de mest
gescheiden worden opgeslagen. In dergelijke gevallen kan eveneens een BOD5 van
60100 mg/! worden bereikt.
STANKBESTRIJDING BIJ HET UITRIJDEN VAN DUNNE MEST EN GIER
De mogelijkheden om de stankhinder te reduceren door tijdens het uitrijden van
dunne mest deze direct in de grond te brengen, worden door het Instituut voor
Landbouwtechniek en Rationalisatie te Wageningen onderzocht. Hierbij wordt
gebruik gemaakt van mestinjecteurs. Bij de getoonde machine wordt de mest in
een ondiep geultje in de grond gebracht en met grond toegedekt. De machine is
gebouwd voor gebruik in onbegroeid land. De mogelijkheden van het injecteren
van mest in gewassen worden verder onderzocht.
De grootste moeilijkheid bij het injecteren van de mest is het optreden van ver
stoppingen door verontreinigingen inde mest. Bij het injecteren moet men er dan
ook vooral op letten de mest „schoon" te houden.
oppervlak wordt verkregen van 120 m- per m:{. Onderin wordt de ventilatielucht
binnengeleid, terwijl bovenin water wordt versproeid.
Door het nauwe contact tussen lucht en water gaan de stankcomponenten uit
de lucht over in het water. Het zuiveren van het water vindt op dezelfde wijze
plaats als in een oxydatiesloot. De lucht, die de wasser verlaat, heeft een soort
gelijke geur als een dergelijke sloot. De geur wordt in het algemeen niet als hinder
lijk ervaren. Voor ongunstig gelegen bedrijven kan de bouw van een luchtwasser
worden overwogen.
Er zijn momenteel met verschillende typen luchtwassers ervaringen opgedaan
op 2 varkensbedrijven en 1 bedrijf met leghennen. Op één varkensbedrijf en het
leghennenbedrijf zijn luchtwassers geplaatst die geleverd zijn door Fa. Celbouw
te Zelhem; op het andere varkensbedrijf is ervaring opgedaan met een door het In
stituut voor Landbouwbedrijfsgebouwen ontwikkelde luchtwasser.
De investeringen en de jaarlijkse kosten ,voor de luchtwasser bedroegen voor
de varkensbedrijven respectievelijk 83,en 53,per varkensplaats berekend
voor een ventilatiecapaciteit van 100 m'Vuur per varken. Bij een ventilatiecapaci-
teit van 70 m'Vuur per varken zijn deze bedragen 58,en 38,per varken.
De kosten per afgeleverd varken zijn berekend bij een ventilatiecapaciteit van
100 mVuur per varken op 6,22 en 5,33 per varken en bij een ventilatiecapaciteit
van 70 m:t/uur per varken op ƒ4,36 en 3,76 per varken. De investering voor het
leghennenbedrijf bedroeg 4,per kip en de jaarlijkse kosten per kip zijn bere
kend op 0,95 per kip. Bovengenoemde kosten zijn mogelijk te verlagen door het
kiezen van eenvoudige en goedkopere materialen.
DROGEN VAN MEST
De genoemde methoden hebben betrekking op stankbestrijding bij drijfmest.
Men kan ook trachten stank te voorkomen of te verminderen door de mest aëroob
en zo mogelijk droog te. houden. Worden de vaste en de vloeibare bestanddelen
gescheiden bewaard dan kan men volstaan met alleen de vloeibare delen te be
luchten. Hoewel droge mest het voordeel heeft dat ze niet stinkt, gemakkelijk
te verwerken is en tegen aanvaardbare kosten over grotere afstanden kan worden
vervoerd, is het drogen van mest financieel meestal niet aantrekkelijk. Uit het
oogpunt van het hoge drogestofgehalte komt kippemest hiervoor nog het meest
in aanmerking. In een aantal gevallen worden hiervoor trommeldrogers gebruikt.
Verder zijn er proeven aan de gang om de mest in de mestkanalen van legkippen-
Luchtwasser in varkensstal voor de bestrijding van stank van de ventilatielucht. Centralq luchtwasser met een capaciteit van 103.000 m '/uur waarin de ventilatielucht
van 2 hokken met ieder 65.000 legkippen wordt gewassen.
De meerprijs van de injectieapparatuur bedraagt 4000 a 5000 gld. Dit betekent
uiteraard dat het uitrijden van de mest iets duurder wofdt. Bovendien is de werk-
breedte van de injecteur klein. Bij het uitrijden van een mestgift per ha betekent
dit vaak capaciteitsverlies. De mate waarin dit optreedt is o.a. afhankelijk van
tankinhoud, perceelsafmetingen en mestgift.
STANKBESTRIJDING MET BEHULP VAN LUCHTWASSERS
Tot dusver zijn de beste resultaten bereikt met de toepassing van luchtwassers,
waar de afgevoerde ventilatielucht doorheen wordt geleid. Een luchtwasser be
staat uit een koker, gevuld met een honingraatachtig materiaal waardoor een
hokken droog te blazen met koude lucht. Daartoe zijn op regelmatige afstanden
boven de kanalen ventilatoren opgesteld, terwijl heen en weer bewegende eggen
in de kanalen de mest van tijd tot tijd omzetten.
SLOT
Het onderzoek met betrekking tot de stankbestrijding en het wegwerken van
mestoverschotten is volop aan de gang. Door de steun van de Commissie Hinder-
preventie Veeteeltbedrijven en het Ontwikkelings- en Saneringsfonds voor de
Landbouw kunnen perspectiefvolle methoden bij de stankbestrijding en het weg
werken van de mestoverschotten op praktijkschaal worden beproefd. Met de erva
ring die hierdoor wordt opgedaan kan later worden verdergewerkt.
opfokperiode 2 tot 4 dagen langer en waren de voer
kosten per big 3 tot 4,50 hoger. Het lijkt erop dat
de voerkosten in grondhokjes iets gunstiger zijn dan
in batterijen (meer ruimte per big?). Ook om ethi-
tische overwegingen (dierenbescherming) moet de
voorkeur gegeven worden aan grondhokjes. Verder
zijn de huisvestingskosten bij grondhokjes 0,50 per
big lager dan bij de vlakke batterijen.
Door het 2 weken korter zogen van de zeugen zijn
de kosten aan zeugenvoer 2 per big lager.
Door het 2 weken eerder spenen (3^2 week t.o.v.
5V2. week) en dan verplaatsen van de biggen naar
het grondhok of naar de batterij wordt een arbeids
besparing verkregen van 51 min. per worp 6 min.
of ƒ0,85 per big).
De huisvestingskosten zijn als de biggen op 4 weken
worden gespeend 'bij het overplaatsen naar batterijen
1,07 per big lager en naar grondhokjes 1,56 per big
lager dan in het geval de biggen op 6 weken wor
den gespeend en in de kraamopfokkerij blijven
liggen.
Dit alles kan resulteren in de volgende totaalverge
lijking.
Kosten per big bij spenen op 3 Vz4 weken
en verplaatsen van de biggen naar grondhokjes en
batterijen in vergelijking tot het spenen op 5Vz6
weken en laten liggen van de biggen in het kraam-
opfokhok.
Grondhokjes Batterijen
Biggenvoeders 3,00 -f 4,00
Zeugenvoeders 2,00 2,00
Huisvesting ƒ1,56 ƒ1,07
Arbeid 0,85 0,85
Totale kosten minder 1,41 meer 0,08
Naast de mindere kosten bij grondhokjes en nage
noeg gelijke kosten bij batterijen is bij beide syste
men een grotere opbrengst mogelijk door meer wor
pen per zeug per jaar.
Als men de grondhokjes of batterijen niet gaat
gebruiken om de biggen eerder te spenen, maar meer
om normaal gespeende biggen (56 weken) uit de
kraamopfokhokken over te plaatsen, wordt de be
rekening anders. De technische resultaten bij deze
methode van biggenopfok zijn nog niet bekend. Van
lagere voerkosten van de zeug is geen sprake, even
min van meer worpen per zeug per jaar. De arbeids
besparing is bij spenen op 56 weken vrij gering.
En tenslotte, bij systemen waar jonge biggen niet
meer in het stro liggen, worden aan het klimaat en
aan de algehele vorzorging hoge eisen gesteld.
C.V.P. Nrd-Brabant
Zeeland.
Tilburg
FORSE OMZETSTIJGING CEBECO-HANDELSRAAD
die qua breedte tevens geschikt is als 2-rijige aardap
pelrooier. Toch lijkt er in de combinatie niet zoveel
te zitten, omdat de rooiperioden elkaar voor een deel
overlappen. Wel in de combinatie uien-bieten, omdat
de rooiperioden voor deze produkten verder uit
elkaar liggen. De praktijk zal uitwijzen of de combi
natie-vorm door zal zetten.
Een leuke ontwikkeling is er in de afdeling elek
triciteit, die over zes electriciëns beschikt. Deze me
dewerkers verzorgen de aanleg van electrische leidin
gen in stallen alsmede waterleiding en bijvoorbeeld
ook de leidingen voor boxenvullers bij de opslag van
land'bouwprodukten. De omzet van Manus melkma
chines is sterk gestegen en daarmee tevens de aanleg
van melkleidingen e.d.
Verder vermelden we machines voor de grove
tuinbouw en sorteerders, rooiapparatuur, stortbakken
etc. voor de tulpen- en gladiolenteelt. En niet te ver
geten zaai- en oogstmachines voor de teelt van silo-
mais, waarvan het areaal groter wordt.
Het landbouwmechanisatiebedrijf Goes is een akti-
viteit, waarop het zuidwesten met recht trots kan
zijn. Door bij de tijd te blijven kan deze vestiging van
Cebeco-Handelsraad velen tot steun zijn in hun be
drijfsvoering, waarvoor een aangepaste mechanisatie
noodzakelijk blijft.
J. D. L.C.C. Goes
11
