Melkmethoden
in de
zomer
Pluimvee
en
eieren
Wacrde uitvoer pluimveehouderij steeg ruim 20 procent in
eerste kwartaal '73
Alleen de dierenarts mag onthoornen
11
C. R. A. TILBURG,
A VAN HOOYDONK
De staltijd voor de koeien is weer
voor een groot deel achter de rug.
Dit betekent dat we ons weer zullen
moeten richten op de melkmethoden
tijdens de zomerperioden. Er zijn
uiteraard verschillende manieren om
de koeien te melken jn de zomer.
eenvoudigste oplossing en ook de goedkoopste is
wel de melkmethode waarbij de koeien zowel in
de zomer als in de winter in dezelfde doorloopmelk-
stal gemolken kunnen worden. Dit geldt dan speciaal
voor de ligboxen- en voerligboxenstallen. Hierbij kan
men dan nog overwegen om de koeien 's nachts bin
nen te houden zodat ze 's morgens niet uit de weide
opgehaald behoeven te worden. Melktechnisch is dit
in ieder geval aantrekkelijk. Of dit voedertechnisch
verantwoord is hangt van meerdere factoren af die
van bedrijf tot bedrijf verschillen. Een praktische op
merking bij deze methode is, dat de melkstal direkt
vóór het melken goed nat gespoten moet worden zo
dat deze na het melken veel gemakkelijker schoon te
spuiten is. Dit geldt natuurlijk ook in de winterperio
de.
MELKEN OP DE GRUPSTAL
PEN andere groep bedrijven melken zomer en win-
ter op de grupstal. Hierbij is altijd nog het pro
bleem van het vast- en losmaken van de koeien. Een
hulpmiddel hierbij is een buis te plaatsen op 60 cm
hoog en 50 cm uit de hangkettingen of vastzetpa-
len met haken er aan waarbij in een handomdraai
alle koeien in één keer los zijn. Hierbij moeten de
koeien voorzien zijn van kopriem of halsband met
enkele ringen eraan. Vooral voor bedrijven met melk-
leiding op de grupstal is dit een aantrekkelijke me
thode omdat de melkleiding dan het hele jaar door
gébruikt kan worden en dus eerder economisch ver
antwoord is. Er is echter ook nog een andere manier
mogelijk bij deze stallen om alle problemen van vast
zetten in- en uitlaten van de koeien, stal schoon hou
den e.d. te vermijden. Er kan een eenvoudige door
loop melkstal tegen de bestaande stal worden ge
bouwd. De melkleiding kan zodanig verlegd en aan
gepast worden, dat ook in deze doorloopstal toch met
de bestaande melkleiding gewerkt kan worden. Om
een goede aansluiting te krijgen met de melkleiding
op de grupstal is het noodzakelijk om de koeien ge
lijkvloers te houden en dus een melkersput te maken
voor de melker zelf. Deze methode bespaart veel ar
beid en is in verhouding niet duur. In enkele geval
len is deze melkstal ook onder te brengen in een be-
steende ruimte die al tegen de stal aan gebouwd zit.
De tot nu toe besproken melkmet'hodes gelden na
tuurlijk alleen voor bedrijven die het grasland aan
huis hebben liggen.
HET WEILAND LIGT VER VAN HUIS
HOOR een andere en veel grotere groep is het ech-
ter veel moeilijker. Zij kunnen de koeien niet
naar huis laten komen maar moeten zelf naar de
koeien toe. Voor kleinere koppels koeien tot 20
stuks is de weidewagen nog altijd de beste oplossing
als men steeds van 't ene perceel naar het andere
moet. Kan men gedurende heel de zomer op één en
dezelfde blok blijven dan kan beter een zomermelk-
stal gebouwd worden. Hierbij kan volstaan worden
met een eenrijige melkstal van eenvoudige construc
tie, die aan een zijde open is. De diepte van deze
stal is 3,50 en de hoogte onder de nok 2,50 m. De
dichte achterzijde moet 1,80 m. hoog zijn. De open
zijde is ongeveer 2.00 m. hoog en deze is naar het
zuiden gericht. De stal moet een verharde vloer
hebben met 'n lichte helling naar de open zijde. De
zijwanden dienen dicht gemaakt te worden anders
krijgt men te veel „trek". Voor grotere koppels koeien
omhoog gaan. Worden de koeien geregeld omge-
schaard, dan is het natuurlijk niet mogelijk om bij
ieder perceel een verharde wachtruimte te maken.
Hierbij wordt de wachtruimte dan veel groter ge
maakt waarbij dan een schrikdraad geplaatst kan
worden. Ook voor deze wagens zijn originele tekenin
gen verkrijgbaar. De grote voordelen van de door-
loopmelkstal en doorlcopmelkwagen is o.a.. dat de
koeien niet meer vast gezet behoeven te worden en
dat de melker altijd droog staat tijdens het melken.
Verder geeft het een arbeidsbesparing en 'n grote
arbeidsverlichting.
WELKE MELKMETHODEN KUNNEN
WE IN DE WEIDE TOEPASSEN?
IS er op het bedrijf geen melkleiding en geen melk
tank aanwezig en levert men de melk af in
bussen, dan kan men gewoon melken met de ketels
en zo in de bussen uitgieten. Er zijn gebieden die
rechtstreeks in containers melken van 150200 liter
inhoud. Dit kan natuurlijk wel als deze melk recht
streeks uit dit vat opgezogen wordt. Er zijn een aan-
is het aantrekkelijker om ook hier 'n doorloopmelk-
stal te bouwen. De meest gangbare stal is hier de
gesloten dubbele tw^estands. Tekeningen hiervan zijn
verkrijgbaar bij uw 'bedrijfsvoorlichters. Hierbij moet
echter wel een verharde wachtruimte gemaakt wor
den die minimaal 4.00 m. breed is. Per koe is een
oppervlakte nodig van minimaal 1.25 m2. De afras
tering bestaat bij voorkeur uit planken of palen zo
dat de koeien zich niet kunnen verwonden. De wacht
ruimte moet geregeld schoon gemaakt worden d.m.v.
een handschuif of met de traktor.
OOK KAN DE DOORLOOPMELKWAGEN
GEBRUIKT WORDEN
If AN men niet op een vaste plaats melken bij gro-
tere koppels koeien dan biedt de doorloopmelk
wagen perspektief. Bedoeld wordt hier de wagen met
verhoogde stand hetgeen wil zeggen dat er geen
melkput gemaakt wordt maar dat de koeien 80 cm
tal bedrijven die wel een diepkoeltank hebben maar
geen melkleiding. Op deze bedrijven wordt een hulp
tankje aangeschaft dat vacuumbestendig is en waar
rechtstreeks in gemolken kan worden. Hierbij kan ge
bruik gemaakt worden van 'n kort stuk roestvrij sta
len melkleiding met 2 of 4 melkinlaten, dat dwars in
de melkstal of melkwagen wordt gestoken. Dit stuk
leiding moet altijd mee naar huis genomen worden
om te reinigen. Thuis gekomen moet er een apart
pompje zijn die de melk van deze hulptank in de
grote tank pompt. De reiniging van dit tankje kan
dan met behulp van 'n sproeidop en dit pompje ge
reinigd worden. Op 'n bedrijf waar zowel melklei
ding als melktank aanwezig is, is de werkwijze ge
lijk. Hierbij is echter geen apart pompje nodig, maar
kan het overpompen gebeuren met de melpomp van
de melkleiding. De reiniging hierbij is ook volauto
matisch te verwezenlijken. Samenvattend kan men
zeggen dat het gebruik van melkleiding zowel in de
winter als in de zomer een aantrekkelijke melkme
thode is die in de praktijk steeds toeneemt.
In het eerste kwartaal is de waarde van de uitvoer
van de pluimveehouderij met 21,1 ten opzichte van
voorgaand jaar gestegen tot 253,73 miljoen. In maart
steeg de uitvoer van 73,19 tot 89,39 miljoen. Men
dient zich niet blind te staren op deze stijging, gezien
de sterke stijging van de kostprijzen, die verband
houden met de o.a. sterk gestegen kosten van het
voer. Voor een belangrijk deel is de toeneming van
de uitvoer toe te schrijven aan een gestegen export
van geslacht gevogelte. Naar hoeveelheid steeg de
uitvoer met 5,6 doch naar waarde met 19,3 van
130,9 tot 156,2 miljoen. Het exportpakket was als
volgt samengesteld. Ie kwartaal
in tons
1972
1973
'totaal
52.692
55.632
waarvan
kuikens
46.673
50.169
7,5%
kippen
2.850
2.470
13,3
eenden
1.189
875
26,4
kalkoenen
1.893
2.013
6,3
diversen
90
105
16,7
n 1 v v a v 1 O r\ 1 r» i 1 f\n aan t~\ 'i..n m "d1
Naar Duitsland gingen 45.082 ton kuikens (43.635);
2248 ton kippen (2723); 727 ton eenden (1091); 1748
ton kalkoenen (1493). Aan levend slachtpluimvee
werd 3899 ton uitgevoerd (3797), waarvan 1488 ton
kippen naar Italië (2088) en 1634 ton kuikens naar
Duitsland (1218).
EIERUITV OER
De uitvoer van eieren was in het le kwartaal 17,3
procent hoger dan in 1972 en bedroeg ca 343 milj.
stuks. De waarde steeg met 5,3 tot 44,3 miljoen.
Duitsland bleef de grootste afnemer. Er gingen 306
milj. eieren naar Duitsland vergeleken met 278,4 mil
joen in 1972. Engeland was de tweede afnemer met
21,7 milj. (vorig jaar 108.000). De uitvoer naar Bel
gië daalde van 3,57 tot 3,14 miljoen die naar Frank
rijk van 2,30 tot 1,60 miljoen en die naar Italië "van
1,51 miljoen tot 180.000 stuks.'Bij eiprodukten was er
een toeneming van de uitvoer naar hoeveelheid niet
16,5 tot 5080 ton en naar waarde van 44,4 tot
18,31 miljoen.
Een opmerkelijke stijging vertoont de uitvoer van-
broedeieren met 21,2 tot 30,3 milj. stuks met een
toeneming naar waarde van 32,9 tot 10,6 milj. De
uitvoer naar Duitsland steeg van 14,9 tot 17,6 milj.
stuks; die naar Italië van 3,2 tot 6,6 milj. De uitvoer
van eendagskuikens steeg met 53,5 tot 4,8 milj.
stuks. Libië was de grootste afnemer met 2,0 milj.
stuks (1,0).
v. d. W.
De schaalvergroting op de rundveebedrijven, gepaard
aan het toenemende gebruik van open loopstallen, heeft
ertoe geleid dat steeds meer tot onthoornen van de run
deren wordt overgegaan. Dit onthoornen heeft op zichzelf
een redelijk doel. Voorkomen wordt dat de dieren elkaar
met de hoorns kunnen verwonden.
Er zijn verschillende methoden van onthoornen. Voor
zover de hoornpit erbij betrokken is, betekent het ont
hoornen eohter een heelkundige handeling.
De waarnemend direkteur van de Veeartsenijkundige
Dienst waarschuwt de veehouders, bedoelde onthoorning
alleen de dierenarts te doen verrichten. Anderen stellen
zich aan vervolging bloot! Deze methoden zijn in feite
het uitvoeren van een operatie op gezonde dieren. Be
doeld onthoornen valt daarmee onder de Wet op de
Diergeneeskunst. En het beroepsmatig uitoefenen van de
diergeneeskunde is krachtens deze wet uitsluitend aan
de dierenartsen voorbehouden. Anderen die veelvuldig op
veeteeltbedrijven komen, als veeverloskundigen, cas-
treurs, bedrijfsvoorlichters, enz., zullen dus bedoelde ont
hoorning niet mogen uitvoeren.
Bovendien is het onthoornen van runderen, waaronder
mede wordt begrepen het operatief of met behulp van
een gloeiende staaf vernietigen van de hoornaanleg bij
jonge kalveren, een pijnlijke behandeling, die onder ver-v
doving dient te worden uitgevoerd. Deze verdoving mag
evenmin door anderen dan dierenartsen worden toege-
^Gebleken is, dat op verzoek van veehouders anderen
dan dierenartsen bedoelde onthoorning niettemin hebben
uitgevoerd. Voor deze overtreding zijn zij dan ook ver
oordeeld
