ONS PAASEI
Turken in Axel
is
Bij goede oplossing van deze puzzel ontstaat er een
spreuk bij horizontaal 1, 14, 41, 43, 54, 58, 71, 75, 108,
134, 148, 173, 176, 207, 231, 236, 247, 268, 281.
Horizontaal: 1. jaargetijde; 6. niet officieel; 9. vrucht
bare plaats; 10. den lezer heil; 11. eerstvolgend; 13.
hoofddeksel; 14. voorzetsel; 16. vroegere Russische vorst;
15. noch ba zeggen; 21. militaire tochten; 24. opstootje;
26. wintervoertuig; 27. kortschrift; 29. werelddeel; 32.
titel; 34. verslaggever; 37. teer; 38. adem; 41. lidwoord;
42. noot; 43. aard; 45. rond handvatsel; 47. hevig;
49. verfstof; 50. genotmiddel; 53. klein; 54. nog
ongebruikt; 56. godin; 58. wijze van bestaan; 60. omslag;
61. staat; 62. achter; 63. rots aan die Rijn; 65. bezwaren
de lasten; 67. schrijf kosten; 70. profeet; 71. afwezig; 72.
vogel; 74. eerstvolgend; 75. verdroogde; 78. of dergelijke;
79. ampère; 82. visgerei; 84 verrukkelijk; 86. vaartuig;
87. God vrezend; 89. dier; 90. ver; 91. hetzelfde; 92. het
zelfde; 93. spel; 95. boom; 98. deel van een huis; 102.
niets; 103. de oudere; 104. vreemd hoofddeksel; 107.
achter; 108. planeet; 109. eerstkomend; 110. rond stuk
hout; 112. Amerikaanse boer; 113. krachteenheid; 114. af;
115. opspringend deeltje vocht; 117. arbeidsvermogen;
120. vochtig; 121. grondsoort; 123. volkomen ontwikkeld
insekt; 125. noot; 127. wintervoertuig; 128. dwarshout;
130. metaal; 131. nors; 132. vogel; 133. bezit van een boer;
134. jaargetijde; 137. verachtelijke kerel; 139. vogel; 141.
ontkenning; 142. dronk; 143. water in België; 144. projek-
tiel; 147. noot; 148. voorzetsel; 149. meteorologisch in
stituut; 151. niet even; 153. pret; 155. krijgen; 159. tel
woord; 163. sluitingsmiddel voor kleding; 165. vr. munt;
167. inlandse winkel; 168. korenhalm; 171. oosterlengte;
172. lidwoord (Fr.); 173. aanw. vnw.; 175. op de dezelfde
wijze als; 176. aarde; 179. terzake; 180. krantenverkoper
op stations; 182. bouwmateriaal; 183. en andere; 184.
kleur; 187. daarna; 189. flink; 191. deel van het been; 193.
laag van bepaalde grondsoort; 196. plaats in N.-Holland;
197. elektrisch koord; 199. vogelprodukt; 200. voortplan
tingsorganen van planten; 210. kanten manchetten; 212.
godin; 213. lidwoord; 215. bedorven; 217. half; 219. kort
toneelstuk; 221. roem; 223. plagen; 226. vr. munt; 227.
beslissende wedstrijd; 230. er; 231. in de grond poten;
233. watering; 234. opstootje; 236. voorzetsel; 237. draai
kolk; 239. met kracht samendrukken; 240. rashond; 242.
zalf; 245. dreiging; 246. noot; 247. telwoord; 249. tegen
over; 250. stad in Duitsland; 253. en andere; 254. aanslag,
dat gekookt water nalaat; 258. tijdelijk in gebruik geven;
260. Nederlands communicatie lichaam; 262. telwoord
(Eng.); 263. muziekinstrument; 265. gebruik van een ge
notmiddel; 268. bloed latende vloeien; 272. hondenkenner;
274. telwoord; 275. Europees land; 277. toespraak; 278.
voertuig; 279. dwarshout; 281. bodem; 284. tegenover,
286. hoeveelheid; 290. strafwerktuig; 291. zeerover, 292.
loflied.
Vertikaal: 1. niet vast; 2. eenmaal; 3. maanstand; 4.
ogenblik; 5. droogoven; 7. deel van een breuk; 8. vogel;
11. en andere; 12. omroepvereniging; 15. draaikolk; 17.
optocht; 18. noot; 19. in vet bruin branden; 20. boom;
22. bedwelming; 23. heden; 25. bloem; 26. wintervoertuig;
28. hoog woongebouw; 30. vrolijk en bekoorlijk; 31. en;
33. noot; 35. vogel; 36. uitgroeisel; 38. onschuldig; 39.
water in Frankrijk; 40. atmosfeer; 43. voeg; 44. nacht
vogel; 46. op aanschouwing betrekking hebbend; 48. kerk
gebruik; 51. deel v. d. dag; 52. tijdmaat; 55. lekkernij; 57.
voegwoord; 59. pers. vnm.; 64. vrucht; 66. peil; 68. ver
borgenheid; 69. persoon die elke dogma verwerpt; 73. net.
vlies; 75. titel; 76. vette vloeistof; 77. godsdienst; 79.
kwaad; 80. vleeswoekering; 81. koning der elfen; 83. vee
schuur; 85. droogoven; 86. metaal; 87. dulden; 88. bede
vaartplaats; 92. pers. vnw.; 93. pottenbakkerskunst; 94.
vervoersonderneming; 96. koffiehuis; 97. tijdmaat; 99.
naschrift; 100. bergplaats; 101. oogsten; 103. overlijden;
105. deel v. d. dag; 106. planeet; 111. brandstof; 113. on
gewelfd; 114. lengtemaat; 115. contramerk; 116. boord
sel;1 118. malle; 119. zijrivier van die Donau; 122. bewoner
van Groenland; 124. pers. vnw.; 126. trek; 129. vaartuig;
131. woning; 133. versierend vaatwerk; 135. rund; 136.
bloeiwijze; 138. baantje; 140. plaats in Drente; 143. lok-
spijs; 145. Bijbelse figuur; 146. verhoging; 150. berichten;
152. kleedgebruik; 154. vulkanisch produkt; 156. brand-
stofvat; 157. armholte; 158. achter; 160. gom weg!; 161.
voorzetsel; 162. bewoner van de Elzas; 163. 'besloten reli
gieuze gemeenschap; 164. doopvader; 165. filosoferen;
166. noot; 169. aangehaald werk; 170. lonend; 174. hemel
lichaam; 177. Amsterdams tentoonstellingsgebouw; 178.
drank; 181. karaat; 182. kledingstuk; 185. weg met bomen;
186. insekteneter; 188. de onbekende; 190. een zekere;
192. vogelprodukten; 193. verschil in waterstand op een
rivier, 194. uitholling door stromend water; 195. winter
voertuig; 198. daar; 200. kloosteroverste; 202. heden; 204.
krachtig; 208. roem; 209. vogelprodukt; 211. ledemaat;
212. vader (Turks); 213. lidwoord; 214. goedkope eetge
legenheid; 216. niet even; 218. noot; 220. wagen; 222.
selderij; 223. gereed; 224. krachtig; 225. voorzetsel; 226.
schrijfkosten; 227. woongebouw; 228. muurholte;
229. plaats in Drente; 232. inwendig orgaan;
253. soort onderwijs; 235. getijde; 238. vordering; 240.
„agent; 241. doodsbeen; 243. lekkernij; 244. vogel; 246.
huisraad? 248. oefenstuk; 251. boosaardig; 252. klooster
linge; 255. watering; 256. water in Friesland; 257. name
lijk; 259. telwoord; 261. let wel; 264. eekhoorn; 266. rund;
267. landbouwwerktuig; 269. verbinding; 270. plaats in
Overijssel; 271. let wel; 273. regel; 276. sneeuwhut; 280.
bloeiwijze; 282. vr. munt; 283. nummer; 285. voorzetsel;
287. riviertje; 288. achter; 289. bekende motorrace.
(Vervolg van vorige pag.)
spaart nu weer vrolijk verder. Een ander kocht voor het
spaargeld een huis. Daar wonen nu zijn familieleden in,
maar een deel ervan wordt verhuurd en daar leven ze
van.
f
yiT het voorgaande blijkt echter wel, dat ze uitein
delijk toch van plan zijn weer naar hun eigen land
terug te keren. Of dat ook werkelijk zal gebeuren, moet
de tijd leren. Op het ogenblik keren er nog geen naar
Turkije terug of het moet zijn om hun vakantie door te
brengen.
Hoe de Turken over ons Nederlanders denken, kon
mej. De Putter mij niet vertellen. Wel heeft ze opge
merkt, dat vooral de vrouwen toch zachtjesaan proberen
de Nederlandse vrouwen na te doen. Zo dragen sommige
vrouwen kleren zoals wij, in plaats van de zijdeachtige
broek onder hun rok of jurk; het hoofddoekje, dat ze in
het begin allemaal droegen, zie je al wat minder.
De verhouding man-vrouw is echter wel heel anders
dan bij ons en die aanpassing zal zeker veel moeilijker
zijn. Al mogen de vrouwen hier vast veel meer dan ze
in Turkije gewend waren, de man is en blijft superieur.
t
QÏT ligt meer op het godsdienstige vlak. De gezinnen
in Axel zijn n.l. zonder uitzondering Mohamme
daan. Hun godsdienstige plichten zullen hier misschien
wel eens een beetje in het gedrang komen, maar in
hoofdzaak houden ze zich er toch aan. In Gent is een
moskee, waar ze geregeld heen kunnen gaan. Ook de be
snijdenis van de jongens vindt normaal plaats. Mej. De
Putter heeft één keer zo een besnijdenisfeest meegemaakt
en al klinkt het dan voor ons niet zo feestelijk, zij maken
er een groot feest van. Alle buren en kennissen zijn daar
bij aanwezig en er was speciaal uit Brussel een Turkse
„arts" overgekomen om de ingreep te verrichten. De kin
deren waren gekleed in een lang wit hemd, versierd met
een sjerp, waarop een tekst uit de Koran stond. Ze wer
den overladen met geschenken, meestal in de vorm van
geld, dat op hun kleed werd gespeld. Bankbiljetten van
100,waren echt geen uitzondering. Verder werdi er
een dans met een mes uitgevoerd, die je als buitenstaan
der toch wel kippevel bezorgt. De besniidems zelf werd
onder een lichte verdoving door de dokter gedaan. Na
afloop werd er een Turkse specialiteit gepresenteerd, iets
zoetachtigs in een soort gelei.
Ook droevige gebeurtenissen zijn de Turkse gemeen
schap in Axel niet bespaard gebleven. Eén volwassene
en twee kinderen zijn in Axel gestorven. De begrafenis
gebeurt echter in Turkije en de stoffelijke resten zijn dan
ook overgevlogen om bij de familie te worden begraven.
£N zo gaat het leven van de Turken in Axel zijn eigen
gangetje. Ze werken, de kinderen gaan naar school,
ze hebben hun eigen gebruiken en feestjes. Ze zijn een
gewoon beeld geworden in de Axelse gemeenschap. En
al is het contact met de bevolking niet groot te noemen,
er zijn ook geen moeilijkheden. Ik geloof ook niet dat ze
iets anders willen zijn dan Turken in een vreemd land,
waar ze werken om geld te verdienen voor een betere
toekomst in hun eigen land. Ik ben alleen een beetje bang,
dat ze na een lange tijd in Nederland toch wel eens moei
lijkheden zullen hebben om weer in Turkije aan te pas
sen. Zeker de vrouwen zullen het bij hun terugkeer niet
gemakkelijk hebben. Wie weet dragen zij dan in Turkije
een steentje bij tot meer vrijheid voor de vrouwen daar.
C. v. d. BOSSEMEIJERS,
Axel.
